بيماريهاي ناحيه مقعد

بيماريهاي ناحيه مقعد
مرکز گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران

راهنمايي براي مبتلايان بيماريهاي ناحيه مقعدي

اين راهنما، اطلاعات خوبي در رابطه باعلايم، علل و درمانهاي سه بيماري شايع مقعدي تدارك ديده است. همانطور كه شما دربارة اين بيماريها بيشتر مي‏آموزيد، شما آمادگي بهتري خواهيد يافت تا حالات و شرايط خود را با پزشكتان در ميان بگذاريد.
بواسير
بواسير شايعترين بيماري مقعد است. در حقيت، احتمالاً نيمي از افراد تا سن 50 سال، بواسير را تجربه مي‏كنند. بواسيرها وريدهايي در ناحيه مقعدي هستند بهر علتي فشار بيش از حد به پايين راست روده و ناحيه مقعدي وارد شود به طور غيرطبيعي اين وريدها متورم مي‏شوند. فشار زيادي مي‏تواند به علت زور‏زدن براي دفع مدفوع، اكثراً در اثر اسهال مزمن و كمتر بعلت يبوست، حاملگي، پيري يا علل ديگر باشد. بواسيرهاي خارجي به صورت توده نرم و متورم يا و تودة سفت در اطراف ناحيه مقعدي ظاهر مي‏شوند بواسيرهاي داخلي در داخل كانال مقعدي ايجاد مي‏شوند.
نشانه ها
شايعترين علايم بواسير شامل خارش و خونريزي، بيرون افتادگي و درد مي‏باشند. خونريزي اغلب بدنبال دفع مدفوع اتفاق مي‏افتد. بواسيرها ممكن است افتادگي پيدا كنند (به بيرون لغزيدن) و از طريق مقعد بيرون بزنند. درد در طي حركات روده يا بعد از تحرك بواسيرها اتفاق مي‏افتد. در خيلي از موارد علايم در عرض چند روز فروكش مي‏كند. اگر علايم تداوم داشته باشند بهتر است با پزشكتان تماس بگيريد.
پيشگيري و درمان‏هاي زيادي براي پيشگيري و درمان بواسير وجود دارد پزشكتان كمك خواهد كرد تا مناسب‏ترين درمان را بر پايه شدت علايم انتخاب كنيد.
تغييرات عادات غذايي و نحوه زندگي
بطور منظم بيرون روي را افزايش دهيد و با خوردن آب فراوان و خوردن ميوه‏ها، سبزيجات، سبوس و حبوبات قوام مدفوع را نرم نگهداريد. تداوم نظم حركات روده مي‏تواند باعث بهبود يا جلوگيري از يبوست و زور‏زدن شود.
درمان در خانه
اگر تحريك ايجاد شده است نشستن داخل وان، تشت آب گرم روزانه چند بار كمك به كاهش تورم خواهد كرد و منطقه گرفتار را تسكين مي دهد اينكار بايستي 15-10 دقيقه طول بشكد و در صورتي كه بدنبال دفع مدفوع (بيرون روي) باشد، بيشترين اثر را خواهد داشت.
درمان موضعي
بسته به شدت شكايت شما، پزشكتان ممكن است كرم هيدروكورتيزون يا كف آن را براي خلاصي از التهاب و درد توصيه كند. بسياري از داروهاي مربوط به بواسير بدون نسخه قابل تهيه هستند، يا پزشكتان ممكن است داروي قوي‏تري تجويز كند.
درمان جراحي
در بعضي از موارد، بواسيرها به قدري شديد هستند كه احتياج به جراحي دارند. روش‏هاي جراحي متعددي وجود دارد. پزشكتان در صورت ضرورت مي‏تواند اطلاعات زيادي در اين مورد براي شما فراهم كند.
مقعد خارش دار
مقعد خارش‏دار: اشاره به خارش داخل و اطراف مقعد دارد حالتي است كه هم بچه ها و هم بزرگسالان را درگير مي‏كند. به طور كلي علايم با بهبود بهداشت شخصي فروكش مي‏كند. در موارد شديد ممكن است كه بيمار از درمان دارويي سود ببرد.
علل مقعد خارش‏دار: شايعترين علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و يا افراط در بهداشت است. ساير علل شامل بواسير، انگل‏ها بويژه كرمك، عفونت‏هاي پوستي و واكنش‏هاي حساسيتي معين مي‏باشد (اما به آنها محدود نمي‏شود). از بي غذاها قهوه، چاي، كوكاكولا و مركبات ممكن است با خارش ناحيه مقعد همراه شوند. همچنين البسه تنگ و چسبان مي‏توانند با خارش ناحيه مقعد همراه باشند.
درمان خانگي
بهداشت مناسب خيلي مهم است. با احتياط تميز كردن ناحيه گرفتار توسط آب صاف و تميز بدنبال آن مصرف پودر تالك عموماً مؤثر است. پوشيدن لباسهاي گشاد (شل) ممكن است علايم را تسكين بخشد. حذف بعضي از غذاها از قبيل مركبات، قهوه، سودا ممكن است كمك كننده باشد.
درمان دارويي
براي درمان موارد مقاوم خارش مقعدي ممكن است احتياج به بكارگيري كرمهاي موضعي هيدروكورتيزون يا كف‏ها در ناحيه گرفتار داشته باشد. اين محصولات مي‏توانند در تسكين علايم بسيار مؤثر باشند. پزشكتان درمان مناسبي را توصيه خواهد كرد.
شقاق‏هاي مقعدي
شقاق‏ها، پارگي‏هاي كوچك در كانال مقعدي هستند اين پارگيها معمولاً در طي عبور مدفوع سفت يا بزرگ بروي بافت مقعدي ايجاد مي‏شوند. شقاقهاي مقعدي شايع بوده و معمولاً بدون درمان خاصي ترميم مي‏يابند. در بعضي از بيماران، وقتي كه شقاق‏ها ترميم نيابند اين حالت مزمن مي‏شود.
علايم
بيماران مبتلا، درد را در حين دفع مدفوع تجربه مي‏كنند. درد ممكن است بعد از اتمام بيرون روي طول كشيده و سپس تا بيرون روي بعدي فروكش نمايد. ساير شكايات مي‏توانند شامل خونريزي، خارش و ترشح باشند.
درمان
كار اصلي پزشكتان حذف يا كاهش درد خواهد بود.
درمان خانگي
شل كننده‏هاي مدفوع كمك به كم كردن درد خواهند كرد و نشستن در وان آب گرم يا بكار بردن حوله‏هاي گرم در منطقه گرفتار ناراحتي را آرام خواهند نمود.
درمان دارويي
كرم‏ها، كف‏ها، پمادها يا شياف‏ها ممكن است در كاهش درد مفيد باشند و منطقه گرفتار را لغزنده كنند. خيلي از اين محصولات بدون نسخه قابل دسترس هستند يا پزشكتان ممكن است داروي قوي‏تري تجويز كند.
جاده سلامتي
بسياري از بيماري‏هاي ناحيه مقعد، براحتي قابل درمان هستند، در صورتي كه بيماري شما، با ساير اختلالات پزشكي همراه است، هميشه بهتر است در صورت تداوم علائم، با پزشكتان تماس بگيريد.

منبع : وبسایت روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي تهران