تلخ‌ترین رویدادهای فضایی (بخش سوم و پایانی)
بالاخره به آخرین رویداد تلخ فضایی رسیدیم، انفجار شاتل فضایی کلمیبا! رویدادی که سالگرد آن دیروز ۱ فوریه/۱۳ بهمن بود. شاید بتوان گفت که این حادثه از دوتای دیگری که در این مقاله به آن‌ها پرداختیم، دردناک‌تر است، چراکه احتمال نجات خدمه‌ی فضاپیما بیش از موارد دیگر بود.کلمبیا که در آخرین پروازش، مأموریت STS-107، قدیمی‌ترین شاتل فضایی محسوب می‌شد نخستین شاتلی بود که طی مأموریت STS-1 در سال ۱۹۸۱/۱۳۶۰ به فضا رفت و این مأموریت آغازی بر برنامه‌های شاتل‌های فضایی ناسا بود. مأموریت STS-107 که ۱۱۳اُمین برنامه‌ی شاتل‌های فضایی بود برای ۱۱ ژانویه‌ی سال ۲۰۰۱/ ۱۳۸۰ برنامه‌ریزی شده بود اما ۱۸ بار به تأخیر افتاد تا نهایتاً در ۱۶ ژانویه‌ی سال ۱۳۸۲/۲۰۰۳ به پرواز درآمد.آغاز فاجعهاما فاجعه از کجا شروع شد؟ از آن‌جایی‌که تقریباً ۸۲ ثانیه بعد از آغاز پرواز، بخشی از فوم عایق گرما از مخزن سوخت خارجی جدا شد و با قطعه‌ی کربن-کربن تقویت‌شده‌ی http://canot.ir/wp-content/uploads/2...v14-268744.jpg(RCC) بال چپ شاتل برخورد کرد. قطعه‌ی RCC بخشی از سیستم حفاظتی- حرارتی فضاپیما است که در لبه‌ی بال‌ها و کلاهک فضاپیما قرار دارد و وظیفه‌ی آن مقاومت و محافظت این بخش‌ها در برابر دماهای بسیار بالا است. پس از برخورد حفره‌ای ۱۵-۲۵ سانتی‌متری در بال فضاپیما ایجاد شد که به سادگی گازهای داغ ناشی از ورود به جوّ را عبور می‌داد. در لحظه‌ی برخورد شاتل در ارتفاع ۲۰ کیلومتری زمین قرار داشت.اما در حین صعود هیچ مشکلی در ظاهر برای فضاپیما ایجاد نشد و این فضاپیما پر از موجودات زنده از ۷ فضانورد گرفته تا عنکبوت‌ها، کرم‌های ابریشم و زنبورها همه به سلامت در مدار زمین قرار گرفته‌اند. در طی مأموریت مهندسان بخش مربوط به فضاپیما که متوجه مشکلی در فضاپیما شده بودند، سه درخواست مجزا برای وزارت دفاع ارسال کردند تا به آن‌ها اجازه‌ی تصویربرداری با کیفیت بالا از فضاپیما داده شود. اما مدیران ناسا به این درخواست‌ها اهمیتی ندادند چراکه معتقد بودند حتی اگر صدمه‌ای به شاتل وارد شده باشد هیچ کاری نمی‌توان برای آن انجام داد. البته اگر تصاویر گرفته می‌شد هیچ تضمینی نبود که حتماً بتوان ایراد پیش‌آمده را شناسایی کرد یا حل نمود ولی در هرحال می‌شد در این رابطه تلاش کرد. با این حال بسیاری معتقدند که اگر ناسا به موقع اقدام می‌کرد، می‌توانستند با فرستادن شاتل آتلانتیس، فضانوردان را به سلامت به زمین بازگردانند یا حتی امکان این وجود داشت که با برنامه‌ریزی مشخص با راه‌پیمایی فضایی، فضانوردان حفره‌ی به وجود آمده در بال را ترمیم کنند و با فرودی محتاطانه به سلامت به زمین بازگردند.در این مأموریت فضانوردان به آزمایش‌های گوناگونی (بیش از ۸۰ آزمایش) مشغول بودند و در دو گروه آبی و سرخ به طور شیفتی کار می‌کردند. تا نهایتاً روز ۱ فوریه طبق برنامه، فضانوردان پس از ۱۶ روز آماده‌ی بازگشت به زمین شدند. آن‌ها که روحشان هم از حفره‌ی ایجاد شده در بال چپ شاتل خبر نداشت روند بازگشت را طبق معمول و مانند بقیه‌ی پروازهای انجام‌شده انجام دادند. اما فقط ۱۶ دقیقه مانده به فرود کامل فضاپیما با ورود به جوّ زمین، گازهای داغ وارد بال فضاپیما شدند و همین امر منجبر به آتش‌سوزی و از بین رفتن کامل بال شد که در ادامه نابود شدن کل فضاپیما را به همراه داشت. بعضی از خدمه در تلاش برای نجات خود و استفاده از چتر نجات دچار خفگی شده بودند اما بیشتر آن‌ها به علت قطعه‌قطعه شدن فضاپیما و برخورد با تکه‌های آن کشته شدند. هفت فضانوردی که در این مأموریت شرکت داشتند: دیوید براون David Brown، ریک هازبند Rick Husband، لورل کلارک Laurel Clark، کالپانا چاولا Kalpana Chawla، مایکل اندرسون Micheal Anderson، ویلیام مک‌کول William McCool و ایان رامون IIan Ramon بودند. باقی‌مانده‌ی فضاپیماپس از این فاجعه بیش از ۲۰۰۰ قطعه از فضاپیما از دالاس تا لوییزانای غربی پراکنده شده بود. و ناسا از مردم خواست که در جمع‌آوری قطعات باقی‌مانده از فضاپیما و احتمالاً فضانوردان کمک کنند. گروه عظیمی از مردم برای جست‌وجو داوطلب و گروه‌بندی شدند. ناسا اعلام کرد که هرچه از فضاپیما پیدا شود شاید شامل مواد شیمیایی خطرناکی باشد، بنابراین بهتر است بدون این‌که خود افراد به آن دست بزنند با متخصصان یا بخش خدمات ویژه تماس بگیرند.پس از این فاجعه برنامه‌ی شاتل‌های فضایی تا سال ۲۰۰۵/۱۳۸۴ به تآخیر افتاد و پس از آن با پرواز شاتل دیسکاوری، این مآموریت‌ها دنبال شد تا ۸ جولای سال ۲۰۱۱/۱۳۹۰ که آخرین مأموریت شاتل‌های فضایی با پرواز و بازگشت موفقیت‌آمیز شاتل آتلانتیس در مأموریت STS-135 به پایان رسید.
