برپایی نمایشگاه کتاب‌های برتر می‌تواند به معرفی آثار کمک کند
مترجم شایسته تقدیر جایزه کتاب فصل در بخش نجوم معتقد است باید شرایطی فراهم شود که این مراسم در کنار ویژگی‌های مثبتی که دارد به معرفی بیشتر و بهتر آثار هم کمک کند و این امر می‌تواند با برپایی نمایشگاه‌های دایمی کتاب‌های برگزیده ممکن شود.-
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، غلامرضا شاه‌علی با انتشار دومین کتابی که به فارسی ترجمه کرده، بار دیگر مورد توجه داوران جایزه کتاب فصل قرار گرفت. وی دو سال پیش توانسته بود با ترجمه کتابی با عنوان «درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی» در نخستین تجربه خود برگزیده کتاب فصل شود.
غلامرضا شاه‌علی متولد 1345 در شیراز است و سال 1374 مدرک لیسانس خود را از دانشگاه شیراز دریافت کرده و بعد از سال‌ها برای تحصیل در رشته فیزیک نجوم وارد دانشگاه شده است.
این مترجم درباره ویژگی‌های کتاب جدیدش که با عنوان «مبانی ستاره‌شناسی» منتشر شده و دلایلی که سبب شده این اثر مورد توجه داوران جایزه کتاب فصل قرار بگیرد، گفت: اصل این کتاب به زبان فنلاندی نوشته شده و به دلیل برتری‌هایی که داشته به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است. این کتاب می‌تواند به عنوان منبع درسی برای دانشجویان سال آخر مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد مورد استفاده بگیرد، همانطور که متن انگلیسی آن در برخی دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود و شرکت‌کنندگان در المپیادهای نجوم به عنوان منبع اصلی به آن رجوع می‌کنند.
وی افزود: هر کدام از نویسندگان این کتاب در حوزه‌ای خاص تخصص داشته‌اند و کتاب طبق بخش‌بندی خاصی به آن‌ها سپرده شده است. به دلیل همین تخصص‌گرایی است که تمامی بخش‌های کتاب اعتبار علمی بالایی دارند و می‌توان از جنبه علمی به آن‌ها استناد کرد.
به گفته مترجم کتاب «مبانی ستاره‌شناسی» در این کتاب به مبانی علمی و پایه‌ای ستاره‌شناسی پرداخته شده و این مطالب چیزی نیست که تغییر کند. با این حال این اثر برای فردی که هیچ اطلاعاتی درباره موضوع ندارد مناسب نیست و جنبه آموزشی آن پر رنگ‌تر است و در آن مسایلی همراه با پاسخ آمده که سبب شده علاقه‌مندان به شرکت در المپیادها مهمترین مخاطبان کتاب باشند.
وی درباره مواردی که کوشیده در ترجمه کتاب رعایت کند، توضیح داد: تلاش کردم متن کتاب را به گونه‌ای ترجمه کنم که مخاطب در خواندن و درک مطالب با مشکلی روبه‌رو نشود. در همین راستا، کتاب توسط برخی از استادان این حوزه از نظر علمی ویرایش شده و بارها نیز از نشر ویرایشی مورد بازبینی قرار گرفته است.
استفاده از واژگان پیشنهادی فرهنگستان زبان، محور دیگر صحبت‌های شاه‌علی بود. وی در این‌باره گفت: باید شرایطی فراهم شود که این معادل‌ها به تدریج رایج و در تمام کتاب‌ها و متون فارسی به صورت یکسان استفاده شوند. با این حال در مواردی که به نظر می‌رسید ممکن است واژه پیشنهادی نامانوس باشد در پاورقی کتاب به عبارت اصلی یا متعارف اشاره شده است.
شاه‌علی معتقد است وضعیت کتاب‌های حوزه ستاره‌شناسی در بازار کتاب ایران از نظر کمی مناسب است اما مشکل اصلی، نحوه ارایه محتوا به مخاطبان است. وی در این‌باره گفت: استاندارد مشخصی برای تالیف و ترجمه کتاب‌های علمی در کشور وجود ندارد و به دلیل نبود روندی برای پالایش محتوای آثار، گاه شاهد انتشار آثاری هستیم که در آن‌ها مطالب به اشتباه ذکر شده که برخی از آن‌ها بدیهیات رشته نجوم را زیر سوال می‌برند و اشتباهات فاحشی در کتاب‌ها دیده می‌شود.
ارایه لوح فشرده حاوی تصاویر و نمودارهای کتاب و همچنین ارایه اطلاعاتی افزون بر متن کتاب ویژگی دیگری بود که شاه‌علی به آن اشاره کرد و درباره استقبال از این اثر در مدت کوتاهی که به چاپ رسیده گفت: از آن‌جایی که این کتاب به عنوان منبع المپیادهای علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد تاکنون مورد توجه مخاطبان قرار گرفته با این حال امیدوارم این جايزه سرآغازی برای معرفی بیشتر و بهتر کتاب باشد.
وی که پیش از این هم برگزیده جایزه کتاب فصل شده بود درباره تاثیرات مثبت این جایزه بر معرفی اثر نخستش گفت: به واسطه برگزیده شدن در جایزه کتاب فصل، جلسه نقد کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سال گذشته برگزار شد و منتقدان و کارشناسان مسایلی را مطرح کردند که سعی کردم انتقادها را در کتاب جدیدم برطرف کنم.
شاه‌علی ادامه داد: مهمترین ویژگی جایزه، انگیزه‌ای بود که در من برای انتشار اثری بهتر به وجود آمد و باید شرایطی نیز فراهم شود که علاقه‌مندان به این حوزه بتوانند با آثار برگزیده آشنا شوند و این امر می‌تواند با برپایی نمایشگاه‌های دایمی محقق شود. تاکنون کتاب‌های زیادی در این جایزه انتخاب شده‌اند و اگر تمامی آن‌ها در یک مکان در معرض دید عموم قرار بگیرند مخاطبان هم می‌توانند به راحتی اثر مورد نیاز خود را برگزینند.
کتاب «مبانی ستاره‌شناسی» تالیف گروهی از نویسندگان با ترجمه غلامرضا شاه‌علی از سوی انتشارات شاهچراغ شیراز منتشر شده است.
