موج جدید بیکاری جوانان به روایت آمار/ جدول
خبرگزاری مهر-گروه اقتصادی: هجوم سیل آسای متولدین دهه 60 به بازار کار و ناتوانی سیستم آموزشی در هدایت کارجویان به رشته‌های مورد نیاز بازار کار در کنار افت سهم کشاورزی و سهم پایین صنعت از اشتغالزایی باعث تشدید بیکاری جوانان شده است.
بررسی آمارهای موجود در زمینه نرخ بیکاری و وضعیت اشتغال به کار جوانان در کشور طی 7 سال اخیر نشان می دهد که فاصله نرخ بیکاری جوانان در فاصله سالهای 84 تا 90، 2 برابر نرخ بیکاری کل کشور بوده است.
بر پایه این گزارش، تحقیقات در این زمینه مشخص کرد که به دو دلیل عمده نرخ بیکاری بالا برای جوانان رده سنی 15 تا 24 سال کشور اتفاق افتاده است. کارشناسان می گویند تحولات سریع جمعیتی دهه 60 و عدم فراهم شدن بستر مناسب اشتغال برای متولدین دهه شصتی یک دلیل عمده در انباشته شدن تقاضای کار در کشور است.
تحولات جمعیتی دهه 60 و بحران بیکاری جوانان
همچنین ناتوانی و ضعف سیستم آموزشی کشور در انطباق آموزشها با نیازهای روز بازار کار باعث شده تا فارغ التحصیلان فراوانی از رشته های مختلف آماده ورود به بازار کار باشند اما در بسیاری از رشته ها تقاضایی برای جذب نیروی جدید وجود نداشته باشد و این مسئله هیچگاه در زمان انتخاب رشته دانشگاهی جوانان به آنها گوشزد نمی شود.
متاسفانه نه تنها نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله به عنوان اصلی ترین گروه کارجوی کشور فاصله زیادی با نرخ بیکاری کل در 7 سال اخیر داشته، بلکه این اختلاف و فاصله در دو سال 89 و 90 بیشتر نیز شده است.
همچنین می توان گفت که زنان به نسبت مردان به مراتب از دامنه بیکاری وسیع تری برخوردارند و به عبارتی امکان کمتری برای ورود به بازار کار دارند. عدم وجود زمینه ورود زنان به برخی مشاغل مانند کار در معادن، ساختمان سازی و یا دریا و مانند آن در کنار بالاتر بودن شانس مردان در مقایسه با زنان برای ورود به بازار کار؛ باعث می شود تا زنان 2 برابر مردان 15 تا 24 ساله گرفتار بیکاری باشند.
جدول مقایسه‌ای نرخ بیکاری کل و جوانان 15 تا 24 ساله
| سال |
1384 |
1385 |
1386 |
1387 |
1388 |
1389 |
1390 |
| نرخ بیکاری کل |
11.5 |
11.3 |
10.5 |
10.4 |
11.9 |
13.5 |
12.3 |
| بیکاری جوانان 15 تا 24 سال |
23.3 |
23.5 |
23.3 |
23 |
24.7 |
28.7 |
26.5 |
| مرد |
20.4 |
21 |
20.1 |
20.2 |
22.7 |
25.5 |
22.9 |
| زن |
32.6 |
31.8 |
30.1 |
34 |
32.4 |
41.3 |
42.7 |
بررسی سهم اشتغال در بخشهای مختلف اقتصادی نیز نشان می دهد که در 7 سال گذشته، بخش خدمات بیشترین سهم را در ایجاد اشتغال داشته و پس از آن نیز بخش های صنعت و کشاورزی بیشترین میزان اشتغال زایی را در کشور داشته اند.
با این حال سهم کشاورزی از اشتغالزایی در فاصله سالهای 84 تا 90 کاهش یافته و از 24.7 درصد به 18.9 درصد افت داشته است. صنعت با کمی رشد سهم خود از اشتغالزایی را از 30.3 درصد در سال 84 به 33.4 درصد سال 90 رسانده است.
کاهش سهم کشاورزی از اشتغال
خدمات هم اکنون بیشترین سهم را در ایجاد فرصتهای جدید شغلی دارد و سهم این بخش از 44.9 درصد سال 84 به 48 درصد در پایان سال 90 افزایش یافته است که این موضوع به نسبت بخش کشاورزی و صنعت نشان دهنده امکان اشتغال زایی با هزینه کمتر در بخش خدمات و گرایش کارجویان به حضور در عرصه های خدماتی است.
تمایل جوانان در سالهای اخیر برای فعالیت در رشته های کشاورزی کاهش یافته و سهم این بخش از بازار کار کشور زیر 20 درصد است در حالی که زمینه های فراوانی برای انجام فعالیت های کشاورزی در کشور وجود دارد و می توان ظرفیت فعالیت های کشاورزی را در کشور تا چندبرابر میزان فعلی افزایش داد.
با توجه به اینکه یک سوم کل فرصتهای شغلی کشور در زیرمجموعه فعالیتهای صنعتی شکل گرفته است، اما نمی توان گفت که این بخش مهم از اقتصاد توانسته از ظرفیت مناسبی برای ایجاد ثروت و شغل استفاده کند و همواره در اولویت دوم بازار کار قرار گرفته است.
جدول 7 ساله سهم خدمات، صنعت و کشاورزی از اشتغال
| سهم بخش |
1384 |
1385 |
1386 |
1387 |
1388 |
1389 |
1390 |
| خدمات |
44.9 |
45.1 |
45.1 |
46.5 |
47.4 |
48.6 |
48 |
| صنعت |
30.3 |
31.7 |
32 |
32.2 |
31.8 |
32.2 |
33.4 |
| کشاورزی |
24.7 |
23.2 |
22.8 |
21.2 |
20.8 |
19.2 |
18.6 |
