ساختمان محبوب نادرشاه

باغ کلات نادری در شهر کلات، شمال شرقی مشهد، در بستری کوهستانی، در میان دو رشته کوه در استان خراسان رضوی قرار گرفته است. یکی رشته کوهی که با نزدیک شدن به شهر کلات چشم‎اندازی حصار گونه دارد و شهر در این حصار قرار گرفته و دیگری در سمت شمال است.


مجموعه باغ و عمارت خورشید در سال 1160 هـ . ق به دستور نادر شاه افشار ساخته شد تا بعدها تبدیل به آرامگاه او شود. این بنا بعدها در سده سیزدهم هـ . ق یعنی در دورانی که آل جلایر در این منطقه حکمرانی داشت، با تغییرهای اندکی به صورت کاخ مورد استفاده قرار گرفت.
http://img.tebyan.net/big/1389/11/20...52708307_1.jpg
مهم‌ترین یادگار نادر شاه افشار دركلات، كاخی است به نام قصر خورشید. این قصر در میان باغی بزرگ به شیوه باغ‌های ایرانی بنا شده، اما ساختمان آن تلفیقی از معماری ایران و هندوستان است. نادر علاوه بر سیم و زر و جواهر، هنرمندان زیادی را از هند به ایران آورد و زبده‌ترینشان را به آرایش قصر خورشید واداشت.
http://img.tebyan.net/big/1389/11/20...52710511_2.jpg
سنگ های پر حجم و سنگین این بنا که موضوع آن‎ها انواع میوه‎های گرمسیری و پرندگانی چون طوطی است، به بنا جلوه خاصی داده اند و گفته می‎شود این سنگ تراشه‎ها همان هنری است که نادرشاه از معماران هندی طلب کرد تا در زمانی که میوه‎هایی مثل موز، آناناس و... در ایران وجود نداشت، کاخ خورشید با این نمادها سنگ تراشی شود.
http://img.tebyan.net/big/1389/11/20...52710745_4.jpg
قصر خورشید، ساختمانی سه طبقه است با زیرزمینی مخوف و تاریك كه گفته‌اند یا جای نگهداری بخشی از خزاین نادر بوده یا زندانی برای مغضوبین او. طبقه دوم یا هم كف، تالاری بزرگ در میان دارد و اتاق‌هایی در اطرافش.
http://img.tebyan.net/big/1389/11/20...15271157_7.jpg
این تالار با تزییناتی به شیوه بناهای صفوی آراسته و طلا كاری شده است و چون دورادور دیوار آن كتیبه‌ای حاوی سوره نبأ با تاریخ مرگ نادر ( 1160 ه.ق ) به چشم می‌آید، برخی چنین نتیجه گرفته‌اند كه نادر قصر خورشید را به ‌عنوان آرامگاه خویش بنا كرده بود.طبقه سوم هم گنبد استوانه‌ای بزرگی است كه از 66 نیم ستون سنگی تشكیل شده و با همین ویژگی در تمام بناهای تاریخی ایران بی‌همتا است. از كنار این گنبد مدور می‌توان باغ زیبای پیرامون قصر و نمای عمومی شهر كلات را تماشا كرد.
http://img.tebyan.net/big/1389/11/20...52711339_8.jpg
از نظام کاشت باغ به جز یک ردیف چنار کهنسال در باغچه غربی باغ و در کوچه غربی باغ که جزو عرصه باغ بوده، چیز دیگری بر جا نمانده است و همین ردیف درختان چنار کهن بعدها مبنای درختکاری‎های بقیه قسمت‎های باغ قرار گرفت و 220 عدد درخت چنار کاشته شد که اکنون باغ با این درختان شکل گرفته است.
http://img.tebyan.net/big/1389/11/20...52711589_9.jpg
در حال حاضر منبع آب رسانی اولیه باغ از بین رفته است و آب باغ بوسیله موتور پمپ از آب ذخیره شده در آب انباری که در زیر پیاده‎رو انتهای شرقی باغ ایجاد شده تامین می‎شود.





همشهری آنلاین،