خواص تاج‌ریزى سیاه‌

نامهاى«عنب الثعلب»و«عنب الثعلب‌مجنّن»نامبرده شده است.به فرانسوى‌ erion elleroM و etteruomA و به انگلیسى‌ edahsthgin kcalB و leroM گفته مى‌شود.گیاهى است از خانوادهء eaecanaloS نام‌علمى آن‌ .L murgin munaloS و مترادف آن‌ .nuD iihpmur.S مى‌باشد.

http://www.uc-njavan.ir/images/82rj16adic33rr1fm7c5.jpg

مشخصات

تاج‌ریزى سیاه،گیاهى است علفى،یكساله،كوتاه،بلندى آن كمتر از نیم متر است.

برگهاى آن سبز تیره،بیضى‌شكل،كامل،نوك‌ت یز،كناره‌هاى برگ داراى دندانه‌هاى‌درشت با دمبرگ بلند به ساقه متصل است.گلهاى آن سفید است و در طول تابستان‌ظاهر مى‌شود.میوهء آن كروى و در ابعاد و شبیه آلوبالوى كوچك ابتدا سبز است ولى‌پس از رسیدن سیاه‌رنگ مى‌شود.داراى دم كوتاه كه در بن میوه به شكل پنج‌گوشه‌سبزى شبیه بن بادنجان دیده مى‌شود.

این گیاه در اروپا و آسیا در هندوستان و بعضى نقاط آمریكاى شمالى به‌طورخودرو مى‌روید.در ایران در گرگان،بندر گز،در مازندران در بابل،تمیشان،درهءهراز،بین على‌آباد و زردبن در ارتفاعات  ٧٠٠  مترى،در آمل بین ایستگاه زیرآب وشیرگاه،درّه چالوس در گیلان،لاهیجان،جنوب هشت پر در آذربایجان در فارس


تركیبات شیمیایى‌

در گیاه و در میوه‌هاى آن آلكالوئید سولانین‌ ١ و ساپونین‌ ٢ وجود دارد [P.M.I.G] نمونه‌اى از گیاه كه در آذربایجان روییده،مورد تجزیه قرار گرفته است ازآن  ٠ / ٠۴  درصد آلكالوئید سولانین و  ١ / ٨  درصد گلى‌كوزید جدا شده است.درتجزیهء دیگرى از گیاه آلكالوئیدى به نام سولامارجین‌ ٣ جدا شده است.در میوهء آن درحدود 4/4 درصد و در تخم آن در حدود 18/22 درصد روغن یافت مى‌شود [P.M.I.G.S] .در گزارش بررسى‌هاى دیگرى آمده است كه در گیاه سولانین وساپونین و روغن شامل دى‌هایدروكسى ستئاریك اسید ١ و لینولئیك اسید ٢ واولئیك اسید ٣ [والنزوئلا].و تتراهایدوكسى ستئاریك اسید ۴ و پالمیتیك اسید ۵ واستئاریك اسید ۶ [پندس‌].وجود دارد.در بررسى‌هایى كه در مورد حدود سمیت گیاه‌به عمل آمده،مقدارى از گیاه مخلوط با علوفه به گوسفند داده شده است و هیچگونه‌مسمومیتى نشان داده نشده است.معمولا از برگ و سرشاخه‌هاى گلدار گیاه و تخم آن‌به عنوان دارو در طب سنتى استفاده مى‌شود.


خواص-كاربرد

در مناطق خاور دور براى تخم تاج‌ریزى سیاه و سرشاخه‌هاى گلدار آن یك نوع‌خواص قایل هستند[استوارت‌].این گیاه براى اسهال خونى نافع است و هجوم خون‌در یك عضو را از بین مى‌برد و پراكنده مى‌كند[هاو].براى التیام زخم گلو و عفونت‌چركى نرمه‌بند دور انگشتها كه به نام بیمارى ویتلا ٧ شناخته مى‌شود،مفید است‌[چونگ كوئوتونونگ یائوچى‌].در هند از ریشهء گیاه براى نرم كردن سینه و از برگهاى‌خشك آن براى تسهیل در تخلیهء مزاج و از میوهء آن به عنوان مسهل و ملیّن استفاده‌مى‌شود[كروست و پتلو].در اندونزى از عصارهء میوهء رسیدهء آن براى معالجهء زخم‌چشم مرغان استفاده مى‌شود[هین و وان استى نیس كروزمان‌].در فیلیپین برگهاى‌له‌شدهء گیاه را روى ورم و تاولهاى پوست مى‌گذارند[فریك‌].و از تنطور برگها براى‌تسكین دردهاى عصبى استفاده مى‌شود[گورو و كوئى زمبینگ‌].

از نظر طب سنتی :

تاج‌ریزى سیاه از نظر طبیعت طبق رأى حكماى طب سنتى خیلى سرد و خشك‌است.در موارد مختلف اغلب از استعمال خارجى آن استفاده مى‌شود.ضماد ساییدهءبرگ آن براى سردرد،ورم پردهء دماغ و كمپرس دم‌كردهء آن و بخور آن براى زكام،نزله و سردرد مفید است.ضماد برگ و سرشاخه‌هاى گلدار آن براى تحلیل ورمهاى‌ظاهرى و تسكین دردهاى روماتیسمى و دردهاى مفصلى حادّ نافع است و همچنین‌براى سوختگى آتش،زخم آبله،ورمها و دردهاى سرطانى مفید است.