عايق هاي الياف پشم معدني (mineral wool) :

عايق هاي الياف پشم معدني (MINERAL WOOL) :

1-آزبست يا پنبه كوهي
يك نوع كاني معدني است كه بافت اليافي دارد , در گذشته از آزبست جهت عايقكاري استفاده مي شده و پس از شناخت اثرات زيان بخش الياف آن كاربرد آن به شدت كاهش يافته است و ديگر در عايقكاري از آن استفاده نمي شود , مطابق استاندارد آزبست نبايد بصورت جزء يا تشكيل دهنده بخشي از فرآورده ها استفاده شود.

آزبست انواع مختلفي دارد كه نوع كريزوتيل كم خطر تراز بقيه اي انواع آن است و خاصيت شكل پذيري خوبي دارد ولي مقاومت شيميايي آن نسبت به انواع ديگر كمتربوده و در حدود 94 % مصرف آزبست دنيا از اين نوع است .
ضريب هدايت حرارت آن نسبت به عايق هاي ديگر بسيار بالاتر بوده (در حدود W/mc0/06 )و از اين حيث عايق خوبي نمي باشد اما دليل عمده مصرف آن به علت خاصيت عدم اشتعال پذيري آن بوده است .
خاصيت سرطان زا بودن الياف و فيبرهاي آزبست ثابت شده به همين دليل اگر در تاسيسات قديمي عايق آزبست مشاهده نموديد از دست زدن به آن خود داري نمائيد زيرا فيبرهاي آن در هوا پراكنده مي شود و براي برداشتن آن با مسئولين بهداشتي مشاوره نمائيد.

2-پشم شيشه (GLASS WOOL)
از معروف ترين و قديمي ترين انواع عايقهاست ,در حدود 40سال است كه در ايران توليد مي شود.پشم شيشه شامل فيبرهاي انعطاف پذير شيشه است كه از ذوب مواد اوليه شيشه به دست مي آيددر حالت استاندارد ضخامت الياف آن مي بايست بين 2/3 الي 4/6 ميكرون بوده كه در اين حالت محصول نرم تر بوده وخواص ارتجاعي خود را براي مدت بيشتر حفظ مي كند و ريزش ذرات آن كمتر خواهد بود واز انواع عايقهاي سلول باز بوده و مي تواند رطوبت محيط را جذب نمائيدو در مجاورت با بخار آب (خصوصا در سطوح گرم )توليد اسيد سيليسيك مي نمايدو اگر محافظت آن به نحو مطلوب انجام نشود باكتريها و قارچها در لايه هاي الياف آن تكثير پيدا مي كنند.
در گسترش حريق بي اثر بوده و در مجاورت حريق گازهاي سمي توليد نمي كندالياف آن با سر سوزني شكل بوده و اگر وارد نسوج ريه شود خارج نمي گردد و تماس آن با پوست باعث خراشيدگي مي شود, استمرار مجاورت در تنفس ذرات معلق آن مي تواند باعث ايجاد بيماريهاي تنفسي و پوستي شود, حداكثر تحمل حرارتي آن550Cº است.
اخيرا پشم شيشه هاي جديدي توليد شده كه از تركيب مذاب دو نوع شيشه است كه باعث كمتر شدن تحريك پوستي مي گردد, و نيازي به چسباننده شيميايي برچسباندن الياف به هم ندارد توليد پشم شيشه در چگالي متوسط زياد نيز انجام مي شود كه مقاومت حرارتي آنها قدري بيشتر از نوع قديمي آن است.

3 -پشم سر باره (SLAG WOOL)
از مشتقات و محصولات هماتيت بوده كه از كوره بلند به دست آمده و داراي خواص و درصد خلوص يكنواخت در تمام محصولات مي باشد, كه از مزاياي عمده اين محصول است .در كشور هاي صنعتي جزو پر مصرف ترين عايق هاي معدني است. در حدود 30 در صد حجم آن را سيليس تشكيل داده كه باعث رشته رشته شدن الياف عايق پشم سرباره مي گردد و اضافه شدن در صد سيليس آن را به سمت پشم شيشه سوق مي دهدو كم شدن آن فرآيند رشته اي شدن آنها را به خطر مي اندازد .
سر الياف آن كروي شكل بوده كه به همين دليل باعث خراش و تحريك پوستي بسيار كمتري مي شود و به دليل ريز بودن ذرات آن عايق الكتريسته نيز مي باشد , بازگشت پذيري آن به طبيعت سريع انجام مي شود .
در صورت مجاورت با بخار آب +PHدارد, جهت توليد اشكال هندسي از يك چسبنده لاتكس رزيني گرما سخت به نام فنوليك استفاده مي شود كه محصول توليد شده تحمل درجه حرارتي كمتر از نوع خالص آن را دارد و پنل هاي آن مي تواند به عنوان عايق صوتي نيز بكار رود, حداكثر تحمل درجه حرارت آن در نوع خالص800ºC است و در حالت غير خاص و مخلوط با فنوليك حداكثر 350ºC را تحمل مي كند .

4 -پشم سنگ (ROCK WOOL)
ماده اوليه اصلي اين عايق سنگ بازالت كه نوعي سنگ آتش فشاني است مي باشد , كه در ايران نيز به وفور يافت مي شود . مقاومت آن در مقابل آتش زياد بوده و آتش گيرنيست , ممكن است در صد خلوص محصول آن به دليل رگه اي بودن مواد اوليه اندكي متغيير باشد ,در مقابل مواد شيميايي مقاوم بوده و جاذب رطوبت است, اثرات زيان بخش آن بر روي پوست و ضريب هدايت حرارتي آن ازانواع قبلي كمتر و دامنه تحمل حرارتي آن از انواع قبلي بيشتر است و حداكثر تحمل حرارتي آن بصورت خالص دماي820درجه سانتيگراد است وحداقل دماي مورد تحمل آن240- درجه سانتيگراد است. نيز ph آن خنثي بوده و عايق الكتريسته است.

5 -سيليكات كلسيم
يك نوع عايق دانه اي ساخته شده از آهك و تقويت شده توسط ذرات سيليكات با ساختار يك پارچه و صلب به همراه مواد معدني آلي مي باشد,مقاومت مناسب در مقابل تغيير شكل داشته و جاذب آب است اما به سرعت خشك مي شود در نتيجه فاسد نشده و مكان مناسبي براي رشد قارچها و ميكروب ها نمي باشد . نيز قابل اشتعال نبوده و عموما براي لوله هاي عبور سيالات داغ مورد استفاده قرار مي گيرد, دانه هاي المنت سماور و يا برخي اتصالات نسوز از اين جنس است و حداكثر تحمل دماي آن 982Cº مي باشد.

6-سيليكات آلو مينيوم
اين نوع عايق از مواد معدني اكسيد آلو مينيوم و الياف سراميكي تشكيل شده است, كه در دماي بالا با هم آميخته مي شوندو در دو شكل پتويي و يا آجري يكپارچه ساخته شده و تحمل دماهاي بسيار بالا را دارد ,و همچنين در مقابل شوكهاي حرارتي نيز مقاوم بوده و كاملا غير قابل اشتعال است .
عايق كورهاي القائي ذوب فلز از اين جنس مي باشد و دماهاي تا حدود 180 درجه سانتيگراد را به راحتي تحمل مي كند .