7 موضوع آزاردهنده در نرم‏افزارها

دنیای نرم‏افزار، دنیایی پویا و در حال رشد است. هر روز شاهد ورود نرم‏افزارهای جدید با قابلیت‌های متفاوت به بازار هستیم. اما این فرآیند رو به جلو، دارای کاستی‏هایی نیز است. یکی از آنها عدم برقراری ارتباط صحیح با کاربر است. سوالی که من می‏پرسم و سعی دارم در این مقاله به آن پاسخ دهم، این است که چه زمانی کار با یک نرم‏افزار سبب عصبی شدنتان می‏شود؟! شاید یکی از پاسخ‏ها این باشد: زمانی که یک نسخه جدید از آن نرم‏افزار که بی‏صبرانه منتظرش بودید وارد بازار می‏شود و شما بسیار خوشحال آن را نصب می‏کنید اما زمانی که می‏خواهید کار با آن را آغاز کنید متوجه می‏شوید که آن نرم‏افزار مدام در حال به‏روزرسانی خودش است و یا مدام از شما می‏خواهد که نرم‏افزار خریداری شده را ثبت کنید و بسیاری موارد دیگر. سیاست‌های قدیمی‏ای که یک نرم‏افزار واقعا خوب را بد نشان می‏دهد. اینها موضوعاتی است که برای بازار تجاری آن نرم‏افزار نوعی تهدید محسوب می‏شود. ما در این مقاله به بررسی ۷ مورد از بدترین موضوعات آزاردهنده در نرم‏افزارها می‏پردازیم. ۱) بررسی اصل بودن نرم‏افزار
من درک می‏کنم که توسعه‏دهندگان نرم‏افزار توقع دارند که در ازای محصولی که ایجاد کرده‏اند از مصرف‏کننده آن پول دریافت کنند. اما برخی از آنها تلاش می‏کنند که مدام صداقت ما را زیر سوال ببرند!
وارد کردن شماره سریال کالا در میان محصولات شرکت‌های بزرگی نظیر Adobe، Microsoft، Palm، Intuit و بسیاری دیگر رایج است. مشکل این شماره‏ها این است که هر زمان که شما بخواهید نرم‏افزار را بر روی یک کامپیوتر دیگر و یا به هر دلیلی مجددا بر روی همان کامپیوتر قبلی نصب کنید، می‏بایست همه جا را برای پیدا کردن آن شماره سریال زیر و رو کنید.
من آرزو می‏کنم روزی همه این شرکت‌ها شماره سریال‏ها را به پست الکترونیک مشتری ارسال کنند تا کاربر در هر زمان که بخواهد آن نرم‏افزار را مجددا نصب کند بتواند با یک کپی ساده این کار را انجام دهد. کاری که هم‌اکنون شرکت Adobe و برخی سایت‌های اینترنتی ارائه‏کننده بازی‏های کامپیوتری برای محصولات ثبت‏شده‏شان انجام می‏دهند. شکی نیست که بررسی اصل بودن کپی محصول، اهمیتی خاص برای توسعه‏دهنده نرم‏افزار دارد، اما این بررسی می‏تواند تنها یکبار اتفاق بیفتد. شاید متوجه شده باشید که منظورم شرکت Microsoft و استفاده از Windows/Office Genuine Advantage است. وظیفه Genuine بررسی اصل بودن سیستم عامل و نرم‏افزار Office ۲۰۰۷ است و در هر زمان که کاربر بخواهد برنامه‏ای نظیر Windows Defender و یا به‏روزرسانی‏ای که از نظر Microsoft غیربحرانی (Noncritical Update) محسوب می‏شود را دانلود کند می‏بایست به Microsoft ثابت کند که نسخه او اصل است. آیا بهتر نیست که این بررسی تنها یکبار اتفاق بیفتد؟
۲) سرگردانی در DRM
قانون مدیریت حقوق دیجیتالی (Digital Rights Management) در بسیاری ابعاد دارای نقص‌های فراوان است. اما به نظر من بااهمیت‏ترین آنها نبودن استانداردی برای فایل‌های صوتی و ویدیویی در DRM است که شاید مقصران اصلی آن Apple، Microsoft، Real و همه شرکت‌های فعال در خصوص ارائه نرم‏افزارهای پخش‏کننده اینگونه فایل‌ها باشند. این موضوع منصفانه نیست که من مجبور باشم که یک آهنگ یا نمایش تلویزیونی را یکبار برای iPod، بار دیگر برای استفاده در کامپیوتر شخصی‏ام و یکبار هم برای دستگاه DVD Player خریداری کنم.
۳) نداشتن گزینه «هرگز این پنجره را به من نشان مده!»
یک شیوه مودبانه برای درخواست ثبت محصول آن است که پس از پایان یافتن نصب، پنجره‏ای نمایش داده شود و از شما بخواهد محصول نصب شده را ثبت کنید. اما وقتی که پپغام درخواست ثبت نرم‏افزار به‌صورت پی‏درپی و همیشگی ظاهر شود آن زمان است که من عصبی می‏شوم، مشکلی که اغلب در نرم‏افزارهای ضدویروس به چشم می‏خورد. منظورم گزینه «در آینده به من یادآوری کن» (Remind Me Later) است که وجود گزینه دیگری با عنوان «هرگز این پنجره را به من نمایش مده!» در کنار گزینه قبلی لازم به نظر می‏رسد.
۴) ایمیل‌های ناخواسته
من متوجه این موضوع هستم که زمانی که یک نرم‏افزار را ثبت می‏کنم در واقع با دادن آدرس پست الکترونیکم در آینده ایمیل‌هایی را از سوی شرکت سرویس‏دهنده در خصوص مثلا به‏روزرسانی‏های جدید دریافت خواهم کرد. من امیدوارم که یک روز بتوان در همان صفحه ثبت‏نام، گزینه‏های مربوط به دریافت خبرنامه‏ها را نیز تغییر داد. بسیاری از شرکت‌ها از شما می‏خواهند با کلیک بر روی لینکی که به صفحه حریم خصوصی هدایت می‏شود این تغییرات را اعمال کنید. من ترجیح می‏دهم برای مشاهده خبرنامه‏ها به صفحه مربوطه وارد شوم و هیچ چیز را به‌صورت پیش فرض دریافت نکنم.
۵) هر چه اتفاق بیفتد خوشایند است؟
موضوع آزاردهنده دیگر به‏روزرسانی و اجرای نرم‏افزار بدون اجازه کاربر است. مثلا همکار من به‏روزرسانی اتوماتیک Firefox را آزاردهنده می‏داند. او اینگونه می‏نویسد: «Firefox عزیز! من تو را دوست دارم اما اگر قرار باشد که هر زمان که مرورگر را باز می‏کنم آپدیتی شروع به نصب شود بدون اینکه از من در خصوص نصب آن سوالی پرسیده شده باشد من چاره‏ای جز کنار گذاشتن تو ندارم.»مشکل دیگری که می‏توان در این دسته لحاظ کرد قرار گرفتن نرم‏افزار در قسمت Startup سیستم عامل است، بدون اینکه از کاربر در خصوص این کار سوالی پرسیده شده باشد که به‌عنوان نمونه می‏توان به QuickTime و Acrobat Reader اشاره کرد. برخی از آنها به‌صورت آیکون کوچک در کنار ساعت(Tray Icon) نشان داده می‏شوند و شما می توانید آنها را به‌صورت دستی غیرفعال کنید، اما برخی دیگر حتی چنین قابلیتی هم ندارند. بدترین حالت آن این است که شما نتوانید نرم‏افزار را از Startup خارج کنید مگر آن‌که کل نرم‏افزار را حذف (Uninstall) کنید.
۶) عدم پشتیبانی
صحنه غروب آفتاب در ساحل دریا بسیار زیبا است، اما زمانی که پشتیبانی از یک نرم‏افزار غروب می‏کند و اطلاعات مالی یا ضدویروس شما را تهدید کند، دیگر صحنه خوشایندی نخواهد بود. اگر نسخه Microsoft Money، دو سال قدیمی باشد و یا Intuit Quicken سه سال از آن گذشته باشد دیگر قادر به دانلود اطلاعات مالی نخواهید بود. بهترین کاری که می‏توانید انجام دهید البته در صورتی که نرم‏افزارهای شرکت شما آ‌ن‌را پشتیبانی کنند ارسال اطلاعات در یک فرمت قابل پشتیبانی (معمولا ofx) و سپس وارد کردن آنها به نرم‏افزار Money یا Quicken به‌صورت دستی است. برای نرم‏افزارهای ضدویروس معمولا نمی‏توان به‏روزرسانی‏های جدید را با نسخه قدیمی استفاده کرد. Intuit و Microsoft بر این نکته اصرار می‏ورزند که منابع کافی برای پشتیبانی نسخه‏های قدیمی Quicken و Money ندارند. ضمن اینکه نگارش‌های جدید از امکانات بیشتری برخوردار شده‏اند. این موضوع منطقی به نظر نمی‏رسد. واقعیت این است که تولیدکنندگان نرم‏افزار می‏خواهند با این کار مشتریان را مجبور به به‏روزکردن بسته‏های نرم‏افزاری‏شان کنند حتی اگر آنها قابلیت‌های جدید اضافه شده را نخواهند.
به ‌عنوان یک نظر، بسیاری از مشتریان حاضرند با پرداخت مبلغی به توسعه‏دهنده همچنان محصولات قدیمی‏شان پشتیبانی شود. در اینجا صحبت از خساست نیست. موضوع این است که اگر شما نرم‏افزاری دارید که نیازهای شما را برطرف می‏کند دیگر چه نیازی به تغییر نگارش آن است که ممکن است بسیار متفاوت با نسخه قبلی باشد. آیا قرار دادن فایل‌های به‏روزرسانی برای نسخه‏های قدیمی ضدویروس کاری مشکل برای شرکت‌های توسعه‏دهنده نرم‏افزارهای ضدویروس است؟ و آخرین جمله این بخش اینکه مجبور کردن مصرف‏کننده به ارتقای نرم‏افزاری که با آن راحت است کاری آزاردهنده است و شرکت‌های توسعه‏دهنده می‏بایست به‌دنبال راهی دیگر برای بازاریابی نگارش‌های جدیدتر محصولاتشان باشند.
۷) ناهماهنگی میان نرم‏افزارهای تحت ویندوز
Windows امکانات زیادی را در اختیار برنامه‏نویسان قرار می‏دهد به‌نحوی که آزادانه بتوانند برنامه‏های خود را بنویسند. این آزادی از یک سو باعث ایجاد خلاقیت بیشتر می‏شود اما از سویی دیگر سبب عدم ‏یکپارچگی شده است. مثال: بر خلاف اکثر نرم‏افزارها، در Adobe InCopy حتی اگر نرم‏افزار در حالت پیش‏زمینه نباشد نشانگر ماوس به‌حالت چشمک‏زن باقی می‏ماند. حال اگر شما بر روی iTunes کلیک کنید تا آهنگ بعدی را پخش کند و بعد میز کارتان را ترک کنید هنگامی که باز می‌شد و به نشانگر ماوس توجه می‏کنید فکر می‏کنید که همچنان در پنجره InCopy هستید.
نمونه دیگری که می‏توان مثال زد مربوط به جابه‌جا شدن میان پنجره‏های باز است. هنگامی که در بین پنجره‏های نرم‏افزارهای Word یا Excel سوئیچ می‏کنید با اولین کلیک تنها پنجره فعال می‏شود در صورتی که در iTunes منوها هم ظاهر می‏شوند و یا در Fire Fox آن کلیک کارهای بسیاری انجام می‏دهد. هیچ‌کدام از اینها بد نیستند اما بهتر است یکی از آنها به‌عنوان استاندارد در نظر گرفته شود و همه از آن استاندارد تبعیت کنند.

مترجم: سیدحسین محتسبی


اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا