مشروح سخنان جواد ظریف در گفتگوی ویژه خبری
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به منظور بررسی آخرین تحولات برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان در گفتگوی ویژه خبری حاضر شد.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: ما در نیویورک اجلاس وزرا را با هدف طرح مسائل جدید برگزار کردیم.
وی ادامه داد: روشی را که غرب به جمهوری اسلامی ایران تحمیل کرده بود فقط موجب بیان صرف مواضع و مذاکره در فاصله سالهای 81 تا 84 شد، از این رو تصمیم گرفتیم که این امر را برگردانیم.
ظریف تصریح کرد: به صراحت در نیویورک گفتیم که سیاست فشار سبب شده که تعداد سانتریفیوژها از 200 تا به 19 هزار تا برسد.
وی گفت: مردم ایران تحریم‌های تحمیل شده از سوی غربی‌ها را نتیجه عملکرد آنها می‌دانند و از آنها منزجرند لذا غربی‌ها باید اعتماد مردم ایران را جلب کند.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه تاکید کرد: ما هشت سال قبل 200 سانتریفیوژ داشتیم اما اکنون تحریم‌ها باعث شده که 19 هزار سانتریفیوژ داشته باشیم.
به گفته ظریف بیشتر وقت مذاکرات سه روزه ژنو به گفت‌وگوهای داخلی 1+5 در نتیجه اختلافات آنها سپری شد.
وی زمان تخمینی برای حل مساله هسته‌ای را کمتر از یک سال به شرط آنکه که طرف غربی به دنبال بهانه تراشی نباشد، اعلام کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین خطاب به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس گفت که نگران نباشند چرا که مذاکرات اخیر و پیش‌رو درباره حل مساله هسته‌ای ایران است نه رابطه با آمریکا.
ظریف در ادامه از ریاست جمهوری، هیئت دولت و مجلس به خاطر حمایت‌هایی که داشتند سپاسگذاری کرد و گفت: همگی از هیئت مذاکره‌کننده به عنوان فرزندان انقلاب یاد کردند و امیدواریم با انتقادات سازنده ما را یاری دهند که به اهداف نظام، کشور و مردم برسیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما در نیویورک گفتید انتظار داریم کمتر از یکسال این پرونده به سرانجام برسد، آیا این برآورد را همچنان با توجه به سختی‌هایی که در جزئیات وجود دارد، قبول دارید گفت: بله بنده معتقدم باید اینگونه باشد یعنی اگر حسن‌نیتی وجود داشته باشد، حتی به یکسال هم نیازی نیست. در نیویورک گفتم که ما در فاصله کمی می‌توانیم به طرح کلی در قدم اول به نتیجه برسیم.
در فاصله به وجود آمده وقتی که به قدم اول برسیم، جزئیات را شروع می‌کنیم
وزیر امور خارجه همچنین تصریح کرد: در فاصله‌ای که به قدم اول برسیم، جزئیات را شروع کرده و به اجرایی کردن خواهیم پرداخت. بنده معتقدم که کمتر از یکسال هم برای رسیدن به این وضعیت ممکن است هدف حل موضوع هسته‌ای است، اگر به دنبال این هدف بهانه‌تراشی باشد، یقینا مسیر کمی طولانی خواهد شد زیرا در این مسیر همیشه بهانه وجود داشته اما اگر موضوع این باشد که مسئله هسته‌ای حل شود، یک بحران دیگر نیز از میان برداشته خواهد شد و زمینه برای کار جدی‌تر فراهم می‌شود.
ظریف با تاکید بر اینکه منطقه و جهان با معضلات جدی روبروست، گفت: دنیا به نقش موثر و مثبت ایران نیاز دارد و اگر تلاش کنیم و جدیت به این موضوع بپردازیم، در فاصله کمتری به مرحله نهایی اجرایی شدن این طرح خواهیم پرداخت.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه ما شاهد بودیم به یکباره بمب خبری منفجر شد و وزرای خارجه بدون پیش‌بینی، برنامه‌های خود را لغو کردند و به ژنو آمدند، چه شد که به یکباره این وزرا به این منطقه سرازیر شدند اظهار داشت: آنها دیدند مذاکرات در حال جدی شدن است و زمینه برای رسیدن به تفاهم فراهم شده است و احساس کردند کار از دست‌شان رفته و وجودشان مورد نیاز است باید بیایند دیدگاه‌های متفاوت خود را مطرح کنند و این یک حضور فزاینده‌ای را درست کرد و به دنبال آن وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد اگر مذاکره جدی شود، به مذاکره می‌پیوندد.
تحریم‌ها یکطرفه و مخالف قراردادهای بین‌المللی بر ما تحمیل شده است
ظریف با اشاره به اینکه تحریم‌هایی که علیه ایران صورت گرفته، از سوی آمریکاست گفت: این تحریم‌ها یکطرفه و مخالف قراردادهای بین‌المللی بر ما تحمیل شده است و دولت آمریکا قبلا هم چنین اقدامی کرده بود و آمدنش طبیعی بود و آنها می‌ترسیدند که از قافله عقب بمانند.
وی با اشاره به اینکه وزیر خارجه چین و روسیه روز آخر به مذاکره پیوستند گفت: چین به این علت در مذاکره دیر رسید زیرا کمیته مرکزی حزبش جلسه داشت وگرنه زودتر به این مذاکرات می‌پیوست.
ظریف ادامه داد: همه اینها نشان‌دهنده این بود که همگی احساس می‌کردند پیشرفت قابل توجهی فراهم شده و رسیدن به تفاهم نزدیک است و بنده فکر می‌کنم پیشرفت بسیار خوبی داشتیم و اکثرا اعلام نظر کردند وقت زیادی از این سه روز تلف شده است برای اینکه خودشان به نتیجه برسند، اما ما به صورت جدی و با تاکید بر خواسته و دیدگاه حقوق حقه ایران دست از تلاش نخواهیم کشید.
اساسا هدف از مذاکرات کاستن از بی‌اعتمادی‌ها است
ظریف در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر جان کری در سفر به ابوظبی گفت: بعضی وقت‌ها دیپلمات‌ها مواضع متفاوتی را در برابر سوالات متفاوت برای حل کردن نگرانی‌ها دولت میزبان مطرح می‌کنند؛ البته اگر دیپلمات‌ها یک روش و رویکرد یکسان و منسجمی نداشته باشند باعث خدشه واردشدن به اعتبار آنها و همچنین صدمه دیدن اعتماد موجود در مذاکرات می‌شود چرا که اساسا هدف از مذاکرات کاستن از بی اعتمادی‌ها است که در هشت سال گذشته به وجود آمده و این مواضع غیرواقعی سازنده نیست.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: مردم در چند روز گذشته مواضع مخالفان مذاکرات را دیدند، این که آنها بخواهند به قول روزنامه‌نگاران یک چرخش جدیدی به خبر بدهند اعتباری برای آنان باقی نمی‌گذارد البته از آن جا که من انسان خوش‌بینی هستم تمایل دارم این پنجره فرصتی را که ملت ایران برای جامعه بین‌المللی و کشورهای غربی که بعضا خود را به اشتباه جامعه بین‌المللی می‌پندارد غنیمت بشمارم تا آنها بتوانند مجددا اعتماد ملت ایران را کسب کنند و ما هنوز امیدواریم که طرف‌های غربی بتوانند از این فرصت استفاده کنند.
وی تاکید کرد: بعید می‌دانم این اظهارنظرها که در حقیقت پاسخی به نگرانی‌ها مقطعی گروهی خاص است کمکی به حل مشکلات کند.
تابه حال مطلبی را ندیده‌ام که حتی نزدیک به واقعیت مذاکرات بوده باشد
ظریف در پاسخ به سوالی مبنی بر ادعای برخی رسانه‌های غربی از اطلاع از جزییات مذاکرات اظهار داشت: تابه‌حال مطلبی را ندیده‌ام که حتی نزدیک به واقعیت مذاکرات بوده باشد.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: همانطور که قبلا نیز بیان کرده‌ام این که شما تاکنون چیزی از جزییات مذاکرات نشنیده‌اید نشان‌دهنده جدی بودن مذاکرات است.
وی تاکید کرد: اینها نشانه‌هایی از ورود مذاکرات به مراحل جدی است و واقعیت این است که این رسانه‌ها چیزی برای منعکس کردن ندارند و تمام این مسائل نشان‌دهنده ظن و توهم آنهاست.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: تلاش‌های این رسانه‌ها ادامه دارد و شما می‌توانید عصبانیت‌های امثال نتانیاهو را در اظهار مواضع اخیر وی ببینید البته برخی از دوستان ما در منطقه نیز از این مذاکرات نگران بوده و وحشت‌زده شده‌اند.
ظریف تاکید کرد: آنها باید بدانند اساسا موضوع این مذاکرات روابط ایران و آمریکا نیست بلکه مسئله اصلی آن پرونده هسته‌ای ایران است.
ما نمی‌دانیم چرا برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس ناگهان نگران شدند
وزیر امور خارجه تصریح کرد: ما نمی‌دانیم چرا برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس ناگهان نگران شده و به دوستان قدیمی خود نیز اخم می‌کنند.
وی اظهار داشت: به آنها می‌گویم که بی جهت نگران نباشید چرا که اولویت جمهوری اسلامی در سیاست خارجی، همسایگان ایران است ایران به عنوان بزرگترین و قدرتمندترین کشور منطقه منافع همسایگان خود را در نظر داشته و باور ما این است که ناامنی همسایگان ما ناامنی خود ماست و این مذاکرات ارتباطی به نگرانی‌های این کشورها ندارد.
ظریف افزود: کشورهای منطقه بهتر است در شرایط حاضر از بهانه‌ای که منجر به آتش کشیدن منطقه می‌شد دست برداشته و از منافع ملت‌های خود دفاع کنند من اگر جای آنها بودم نه تنها نگران روند فعلی مذاکرات نبودم بلکه خوشحال می‌شدم که جمهوری اسلامی به عنوان برادر بزرگتر منطقه خواهان حل مشکلات منطقه است.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: این مواضع ناشی از نگرانی و وحشت است که منجر به تلاش برای برهم زدن روند فعلی می‌شود.
منافع رژیم صهیونیستی و طرفدارانش در منطقه در خطر است
وزیر امور خارجه تصریح کرد: البته عده‌‌ای منافع‌شان در خطر است؛ رژیم صهیونیستی و طرفداران آنها در آمریکا حیات‌شان در تنش و بحران است و بنابراین نمی‌خواهند که مشکلات منطقه حل شود و از این جهت حق دارند که نگران باشند.
وی اظهار داشت: این جریانات به این دلیل می‌خواهند با استفاده از ابزار رسانه‌ای خود جهت غلطی به افکار عمومی بدهند اما مردم چشم و گوش داشته و آگاهند، چرا که واقعیت‌ها را می‌بینند.
ظریف تاکید کرد: امیدواریم دوستان و همسایگان ما که در پناه رژیم صهیونیستی منافع‌شان در آرامش منطقه است نگران نباشند.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: منافع دوستان ما در تضاد با رژیم صهیونیستی بوده و آن این است که با همسایه بزرگتر خود روابط خوب وسازنده‌ای داشته باشند و ما نیز می‌خواهیم که براساس منافع مشترک و پیوندهای قدیمی اعتقادی، تاریخی و فرهنگی روابط خود را حفظ کنیم.
وی اظهار داشت: اما برخلاف دوستان ما در منطقه، رژیم صهیونیستی حق دارد که مخالف روند مذاکرات باشد چرا که منافع و حیات این رژیم در ایجاد تنش در منطقه است.
در ژنو دستورالعملی ارائه دادیم تا از همسایگان‌مان در منطقه نگرانی‌زدایی شود
ظریف اظهار داشت: در ژنو که بودیم دستورالعملی دادیم تا از همسایگان‌مان در منطقه نگرانی‌زدایی شود، البته با همه اعضای 1+5 و کلیه کشورها ارتباط داریم و اولین سفر خارجی خود را از عراق شروع کردم تا نشان دهیم منطقه در اولویت سیاست خارجی ما است.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: من قصد دارم در اولین فرصت به منطقه سفر کنم با کشورها صحبت نمایم و در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با بیشتر سفرای کشورهای منطقه دیدار کردم که از آن جمله می‌توانم به دیدار با سعودالیصل اشاره کنم که دیدار کوتاهی در مجمع عمومی با یکدیگر انجام دادیم اما وی خیلی سریع سازمان ملل را ترک کرد و پس از آن با وی تماس تلفنی داشتم چرا که از گذشته دور با یکدیگر آشنا هستیم و قبل از ایام حج برای وی آرزوی موفقیت در برگزاری این رویداد عظیم کرده ام.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان داشت: امیدواریم در آینده نزدیک به کلیه کشورها رفت و آمد داشته باشیم البته این روزها رفت و آمد به تهران زیاد شده چرا که دیروز وزیر خارجه ژاپن به ایران آمد و با وی در فرودگاه دیدار کردم البته ما با کشورهای 1+5 ارتباط داریم و همچنین باید به منطقه هم سری بزنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که توافق بین ایران و آژانس به وجود آوردن مدالیته جدید است یا اعتمادسازی، اظهار داشت: این بیانیه مشترک یک توافقنامه و برای اجرایی شدن به امضا رسیده و برای اعتمادسازی شروع به اجرا می‌کند.
وی ادامه داد: آژانس در نطنز، فردو و اصفهان حضور گسترده دارد و گزارشات مفصل، میزان غنی سازی و تعداد سانتریفیوژ نشان از شفاف‌سازی ما دارد و نشان می‌دهد ایران هیچ چیزی برای پنهان‌کاری ندارد و فقط به دنبال این هستیم که به حق مردم احترام گذاشته شود.
امیدواریم توافقنامه‌ای که بین رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با آمانو به امضا رسید اجرایی شود
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: با این شرایط و سابقه فکر کردیم که مذاکره نباید برای مذاکره باشد بلکه باید برای رسیدن به هدف باشد و امیدواریم توافقنامه ای که بین رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با آمانو به امضا رسید اجرایی شود تا زمینه اعتمادسازی را ایجاد کند تا موضوعی حل نشده بین ایران و آژانس وجود نداشته باشد.
ظریف در پاسخ به سوالی مبنی براینکه تکلیف این توافقنامه در مذاکرات ایران 1+5 چه خواهد بود تصریح کرد: کار با آژانس جزیی از راه حل است چون هر توافقی که با 1+5 می‌شود باید از طریق آژانس راستی آزمایی انجام شود، بنابراین آژانس نقش قابل توجهی دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان بیان داشت: نقش دیگر آژانس در موضوع پرونده هسته‌ای کشورمان ابهاماتی است که از گذشته در برنامه ایران ایجاد شده که باید با کمک ایران و آژانس حل شود البته حضور ظالمانه شورای امنیت باید خاتمه یابد و همچنین باید شامل حذف همه تحریم‌ها باشیم چرا که از همان ابتدا این تحریم‌ها حقوقی نبوده و سپس پرونده ایران به یک پرونده عادی تبدیل شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: یکی از وظایف آژانس نظارت بوده و انتقال فناوری از دیگر وظایف آژانس است بنابراین به جای این کار بی‌جهتی که گردن آژانس افتاده، باید منابع محدود آژانس به انرژی هسته‌ای برسد، البته همانطور که می‌دانید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کار مهم‌اش در آفریقا شیرین کردن آب است اما ما امیدواریم پرونده کشورمان سریع‌تر حل و فصل شود.
وی در پاسخ به این سوال که در مذاکرات ژنو شاهد برگزاری جلسات دو جانبه بودیم و آیا این گفتگوها توانسته راهکاری را برای نزدیک کردن دیدگاه‌های کشورها ایجاد کند، افزود: این گفتگوها باعث شفاف شدن موضوع و کاسته شدن تفاوت ها شده و همانطور که اعضای 1+5 گفتند باید نزدیک‌تر شویم.
ظریف ادامه داد: مطرح کردن موارد اختلافی کار را سخت‌تر و پیچیده‌تر می کند و تصویری که در این دو الی سه روز از گفتگوها ارائه شده نشان می‌دهد که 1+5 شش کشور با 6 موضع متفاوت هستند که این مسئله امری طبیعی است.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان بیان داشت: در دیپلماسی چندجانبه شاهد تفاوت ریز و جدی هستیم که شاید در سر یک ویرگول ساعت‌ها بحث شود.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: مردم باید مذاکرات رابا حوصله پیگیری کنند چرا که ما بر سر منافع ملی دقیق هستیم و از توان کارشناسی خوبی برخورداریم، البته مذاکره سخت است.
رسیدن به تفاهم به خودباوری بیشتری نیاز دارد
ظریف اظهار داشت: اعلام موضع راحت است اما رسیدن به تفاهم، به خوباوری بیشتری نیاز دارد و برای این که در روی جزییات بحث کنیم نیاز به خودباوری است که این امر به خواست مردم محقق گشت و می‌گذارد به طور جدی وارد مذاکرات شویم با این حال با دعای خیر مردم می توانیم در مقابل شش نفر بنشینیم و آنها شما را چالش و شما آن ها را چالش کنید، که امری بسیار سخت است.
وی ادامه داد: از همکارانم که بار سنگین این مذاکرات را بر دوش دارند تشکر می‌کنم و همیشه خوش‌بین هستم.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه جنابعالی چگونه باشخصیت‌های مختلف تعامل برقرار می‌کنید گفت: اگر قرار باشد با کسی که هم‌نظرمان است تعامل داشته باشیم دیگر نیازی به مذاکره نداریم زیرا با آنها دارای مواضع یکسان هستیم و نظرات‌مان با یکدیگر همسو است پس در این صورت باید به اختلاط با یکدیگر بپردازیم.
در 1+5 واقعا مذاکره انجام می‌شود
وی با اشاره به اینکه مذاکره معنایش این است که شما با کسی که با آن در ارتباط هستید هم موضع نباشید وگرنه می‌شود تبادل‌نظر و همفکری افزود: در 1+5 واقعا مذاکره انجام می‌شود.
ظریف با اشاره به اینکه اکثر کسانی که در طرف مقابل ما نشسته‌اند در موضوعات مختلف با آنها اختلاف‌نظر داریم خاطرنشان ساخت: اختلاف‌نظرها کم و بیش زیاد است.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به روابط خوب کشورمان با چین و روسیه گفت: با برخی از کشورهای غربی عضو گروه 1+5 دارای روابط نسبتا خوبی هستیم.
وی با بیان اینکه ممکن است با برخی دیگر از کشورها روابط‌مان دچار فراز و نشیب‌های بسیاری باشد ادامه داد: عموما روابط ما با این کشورها مثبت بوده به گونه‌ای که دارای سابقه تاریخی خوبی با یکدیگر هستیم.
ظریف با بیان اینکه اختلاف‌نظر ما با 1+5 زیاد است افزود: اگر اختلاف‌نظر نداشتیم 10 سال پرونده هسته‌ای ایران به همین منوال ادامه پیدا نمی‌کرد.
کار بی‌چالش شیرین نیست
وی با اشاره به اینکه هنر در این است که ما با حفظ مواضع و اصول‌مان در تلاش باشیم تا به یک تفاهم برسیم، خاطرنشان ساخت: کار بی‌چالش شیرین نیست به طوری که شیرینی کار در چالش آن است، بنابراین باید از پس این چالش‌ها برآییم.
وزیر امور خارجه مان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه جنابعالی در زمانی که بر سر میز مذاکره با اعضای 1+5 هستید، چه احساسی نسبت به ملت شریف ایران دارید، گفت: علی‌رغم مسئولیت‌های مختلفی که پرونده هسته‌ای ایران داشته، ولی همیشه یک اجماع داخلی نسبت به موضوع هسته‌ای وجود دارد، به طوری که در این مرحله نیز همانند سایر دوره‌ها شاهد حمایت مقام معظم رهبری، مردم و رسانه‌های گوناگون از تیم مذاکره‌کننده بوده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه بار سنگین این میزان لطف، بزرگواری و محبت را بر دوش‌مان همیشه احساس می‌کنیم، افزود: فکر نمی‌کنم در لحظه‌ای از مذاکرات باشد که این بار سنگین را احساس نکرده باشیم.
ظریف با اشاره به اینکه باید مشکلات را از سر راه کشور برداریم خاطرنشان ساخت: باید ضمن حفظ حقوق ملت شریف ایران برای رفاه مردم کمک کنیم.
