محيط زيست

[محسن آزماینده]

عوامل اصلي توسعه:
اقتصاد
رفاه
محيط زيست

كشور هاي توسعه يافته بيشترين توجه را به عامل محيط زيست دارند
براي مثال توليد سيمان(كه جزء آلاينده ترين صنايع به شمار مي آيد)در كشورهاي توسعه يافته ممنوع مي باشد و يا به دليل آلودگي بيش از حد صنايع فولاد تنها آلياژهاي محدودي از آهن در آلمان ساخته ميشود
ولي كشوري مانند چين تنها عامل اقتصادي را در توسعه موثر ميداند

در سالهاي اخير اقدامات زيادي از طرف سازمانهاي بين المللي براي جاوگيري از تخريب محيط زيست انجام شده است كه مهمترين آن نشست ژنو است

در نشستي كه در سال2001در ژنو انجام شد قطعنامه اي با عنوان توسعه پايدار به تصويب رسيد كه همه كشور ها آنرا پذيرفتند

توسعه پايدار:
همه كشورها حق دارند تا جايي از منابع محيط زيست استفاده كنند كه حقوق نسلهاي آينده محفوظ بماند

ادامه دارد...

[محسن آزماینده]

یکی از فنونی که در پروژه‌های صنعتی درتکمیل ملاحظات زیست محیطی استفاده می‌شود ، انجام ارزیابی زیست محیطی است .باید توجه داشت که:


ارزیابی یک روش است . ارزیابی یک ابزار است . ارزیابی برای شناخت اثرات احتمالی پروژه‌ها است . ارزیابی پیامدهای اجرای یک پروژه را بر محیط زیست پیش‌بینی می‌کند. ارزیابی برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه است. ارزیابی روش های کاهش اثرات سوء بر محیط زیست است .

ارزیابی اثرات زیست محیطی اصولاً بر اساس شناسایی اثرات زیست محیطی بنا شده است . اثرات زیست محیطی طبق تعریف شامل آندسته از فاکتورهایی هستند که در قالب آلودگی یا تخریب بر انسان (بهداشت عمومی)، حیوان، گیاه، آب، خاک ، هوا و ارتباط بین آنها و همچنین بر ساختمانها ، آثار فرهنگی، باستانی، تاریخی، کیفیت دید، کیفیت صدا، ارتعاش و منابع اقتصادی و اجتماعی تاثیر می‌گذارند.

اثرات زیست محیطی در اشکال و انواع مختلف مثبت و منفی، مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، اولیه و ثانویه، نقطه‌ای و تجمعی نمود پیدا می‌کنند.

لذا ارزیابی زیست محیطی میزان کمی و کیفی این گونه فاکتورها را به طور سیستماتیک و بر اساس ضوابط و استانداردها مورد بررسی و با شناسایی مهم و غیر مهم بودن اثرات ، روشهای حذف یا کاهش و همچنین نحوه کنترل و پایش آنها را ارائه می‌دهد.

کلیه موارد فوق را می‌توان در تعاریف مختلفی که برای ارزیابی ارائه شده است جستجو نمود . بر این اساس تعاریف جامع و مستقل ازیکدیگر در زیر عنوان می‌گردد:


- پژوهش، مطالعه، شناسایی و پیش‌بینی اثرات پروژه‌ها در محیط‌های بیوژئوفیزیکی ، بهداشت و رفاه اجتماعی و به تشریح و ارتباط اطلاعات درباره این اثرات می‌پردازد.

- ارزیابی برای اطمینان یافتن از اینکه اثرات احتمالی پروژه‌های توسعه در محیط زیست کاملاً مورد شناسایی و محاسبه قرار گرفته‌اند ، به کار می‌رود .

- ارائه روش جهت تعیین ، پیش بینی و تفسیر اثرات زیست محیطی یک پروژه بر کل محیط زیست ، بهداشت عمومی و سلامت اکوسیستم هایی است که زندگی بشر به آنها بستگی دارد .

- ارزیابی اثرات فعالیتهای یک پروژه را با دیدگاه اجتناب و یا کاهش اثرات آنها بر محیط زیست بررسی می‌کند.

- یک جریان مطالعه رسمی که به منظور پیش بینی نتایج زیست محیطی یک پروژه پیشنهادی به کار می‌رود




ارزیابی یکی از راههای مقبول برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار ٭ است . ارزیابی اثرات زیست محیطی یک راه و ابزار مدیریتی برای هر دو مرحله برنامه‌ریزی و تصمیم گیری در مورد پروژه‌های توسعه تلقی می‌گردد .ارزیابی به شناسایی ، پیش‌بینی و ارزشیابی پیامدهای زیست محیطی پروژه‌ها ، برنامه‌ها و سیاست‌های توسعه‌ای پیشنهادی کمک می‌کند. نتیجه یک مطالعه ارزیابی تصمیم گیرندگان و عموم مردم را در جهت اینکه آیا پروژه باید اجراشود یا خیر و یا چگونه باید اجراشود، یاری می‌کند.



منافع حاصل از ارزیابی در بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده است و بسیاری از آنها ضوابط قانونی مربوط به آن را اجرا کرده‌اند و یا در حال اجرا هستند . با انجام ارزیابی‌های زیست محیطی در مراحل اولیه برنامه‌ریزی و مراحل بررسی عملی بودن پروژه نه تنها از عقب‌ماندگی‌های غیر ضروری اجتناب می‌شود بلکه گزینه‌های مربوط به مکانیابی ، مواد خام ،‌روش کار و غیره نیز ارزشیابی شده ، اثرات زیست محیطی آنها شناسایی می‌شود و افزایش گزینه‌ها پایه‌های بهتری را برای اتخاذ تصمیم فراهم می‌آورد

[محسن آزماینده]

در آينده صنايع مختلف و راه هاي كاهش آلودگي زيست محيطي در اين تالار توضيح داده خواهد شد
براي شروع:صنايع معدني

[محسن آزماینده]

سدهاي باطله Tailings Dam

پديده جديد در علم سد سازي ، سدهاي باطله هستند تفاوت اين دسته از سدها با سدهاي معمولي خاكي و بتني در اين است، كه ذخيره آب آشاميدني ـ كشاورزي و حتي براي مقاصد تفريحي بكار نميروند. بعبارت ديگر نوعي سد معدني هستند كه فقط مي توان آنها را در مجاورت يك معدن مثلا معدن مس مشاهده كرد ، در واقع وظيفه سدهاي باطله ذخيره پساب كارخانه هاي فر آوري مواد معدني مي باشد. نمونه اي از اين سدها را مي توان در معدن مس سرچشمه و معدن مس سونگون مشاهده نمود.



انواع سد هاي باطله عبارتند از :

بالارو _ Upstream Tailings Dam

پائين رو _ Downstream Tailings Dam

برجا _ Central Tailings Dam.

بايد توجه داشت كه نوع خاكريز سد بستگي به عواملي چون مقدار و مصالح موجود ، فعاليت هاي لغزه اي و ميزان خطر سيل دارد، عوامل مربوط به انتخاب محل سد عبارتند از : فاصله تا محل كارخانه، ارتفاع سد نسبت به آسياب، مصالح معدني بدست آمده ، جاده دسترسي، هيدرولوژي، زمين شناسي و غيره. عواملي كه در انتخاب محل سد موثر هستند بترتيب عبارتند از:

ـ سطح يا ارتفاع كانيهاي كلسيتي در اطراف مخزن و سطح كربنات در آب زير زميني بطوريكه اگر اين سطوح بالا باشند باعث كاهش آلودگي آب زير زميني در اثر نفوذ آب بارندگي يا آبهاي سطحي حاوي فلزات سنگين مي شوند.


ـ زميني كه سد روي آن احداث مي شود بايد از حداقل ميزان نفوذ پذيريبرخوردار بوده تا از نفوذ آب آلوده ذخيره شده در پشت سد بداخل آب هاي زير زميني جاوگيري شود. حوضه آبگير اطراف سد را بايد براي جلوگيري از مهاجرت آب سالم به روي مواد باطله و آلوده بويژه هنگاميكه ديگر عمل آبگيري انجام نمي شود، بسيار كوچك در نظر گرفت.



جهت جلوگيري از انباشت حلالهاي حاوي مواد آلوده كننده ، مي بايست در تعيين جنس مصالح سازنده فيلتر سد دقت لازم را به عمل آورد. براي جلوگيري از نفوذ و ورود مواد اسيدي ، بايد از پمپاژ مواد باطله حاوي كاني پيريت خودداري نمود. لذا مهندس زمين شناسي بايد با اطلاع از اين مسئله حتما به هنگام تهيه لاگ زمين شناسي مهندسي وجود كاني پيريت را به هر اندازه كه باشد گزارش نمايد. حالا به بررسي مزايا و معايب مختلف سدهاي باطله مي پردازيم. معمولترين نوع سد باطله بالارو مي باشد كه حدود شصت درصد كل سدهاي باطله را به خود اختصاص مي دهد. زيرا هزينه هاي مربوط به احداث آن به مراتب كمتر از هزينه هاي انواع ديگر است ديگر اينكه تاج آن بر روي مواد باطله انباشته شده احداث مي شود. [ كه البته اگر غير از اين باشد ديگر سد باطله معنايي نخواهد داشت ـ مترجم] با وجود اين سدهاي داخله بالا رو سدهاي ضعيفي به شمار مي ايند و اكثر مشكلات به وجود آمده در آنها به وقوع پيوسته يكي از رايج ترين مشكلات پديده آبگونگي_ Liquefaction مي باشد كه در اثر بارگذاري در خاكريز بالابست پديدار مي شود به عنوان مثال زلزله يكي از عواملي است كه باعث بالا رفتن فشار محفظي ذرات خاك سازنده سد و در نتيجه افزايش آبگونگي مي گردد.



اما سدهاي باطله بر جا تاكيدي هستند از دو نوع ديگر با اين تفاوت كه داراي استحكام بيشتري بوده و نياز به مصالح ساختماني كمتري دارند. طرح اين سد با تركيبي از زونهاي زه كشي داخلي نوع پايين رو باعث مي گردد تا آب آزاد براي تحت پوشش قرار دادن منطقه اي نزديك به تاج در مقايسه با نوع بالا رو محدوديت كمتري داشته و نگراني موجود درباره افزايش سطح آب آزاد ، زير زميني كه يكي از پتانسيلهاي خطر محسوب مي شود برطرف گردد

[tarenoco]

همه كشورها حق دارند تا جايي از منابع محيط زيست استفاده كنند كه حقوق نسلهاي آينده محفوظ بماند

خیلی ممنون
امیدوار که به این حرف عمل کنند