poune
7th June 2011, 01:22 PM
خشكي چشم يكی از شايعترين علت هاي مراجعه افراد به درمانگاه چشم پزشكي است. اين بيماري كه ناشي از تغيير در كيفيت يا كميت اشك چشم مي باشد مي تواند افراد را در همه گروه هاي سني مبتلا كند اما شيوع آن در افراد مسن تر بيشتر است. به علاوه اين بيماري بيشتر زنان را مبتلا مي كند. علائم اين بيماري ممكن است از سوزش و خارش خفيف چشم در موقع انجام كارهاي چشمي تا ايجاد سوراخ قرنيه در موارد خيلي شديد متغيير باشد.
وظيفه اصلي اشك ، مرطوب نگه داشتن و شستشوي مداوم سطح كره چشم و رساندن اكسيژن و مواد غذايي به قرنيه است. اشك چشم از سه لايه تشكيل شده است:
لايه موكوسي عمقي: اين لايه روي قرنيه و ملتحمه را مي پوشاند و به پخش شدن لايه آبكي اشك در سطح چشم كمك مي كند.
لايه آبكي مياني: اين لايه قسمت اصلي اشك را تشكيل مي دهد. بخش عمده (98%) اين لايه از آب بقيه آن از املاح و پروتئين ها تشكيل شده است. قسمت عمده لايه آبكي اشك از غده اشكي ترشح مي شود كه در قسمت خارج و بالاي كره چشم زير پلك فوقاني قرار گرفته است.
لايه چربي سطحي: اين لايه كه از غده هاي موجود در لبه پلك ترشح مي شود روي لايه آبكي را مي پوشاند و از تبخير سريع اين لايه جلوگيري مي كند.
با هر نوبت پلك زدن لايه اشكي روي چشم گسترده مي شود. اشك اضافي از طريق دو سوراخ كوچك در گوشه داخلي پلك ها به داخل بيني تخليه مي شود. (به همين علت گريه كردن باعث آبريزش از بيني مي شود.)
علل:
به طور كلي هر عاملي كه باعث كاهش توليد يا تغيير كيفيت اشك شود مي تواند منجر به بروز خشكي چشم شود. مهمترين عوامل ايجاد خشكي چشم عبارتند از:
بالارفتن سن: با بالا رفتن سن مقدار ترشح لايه آبكي اشك كم مي شود. به علاوه همانطور كه در افراد مسن چربي پوست كمتر و پوست خشك مي شود، در چشم نيز ميزان ترشح چربي كمتر شده و در نتيجه مقدار تبخير لايه آبكي زياد مي شود. كاهش توليد و افزايش تبخير لايه آبكي اشك باعث ايجاد خشكي چشم در اكثر افراد مسن مي شود.
عوامل محيطي: در محيط هاي گرم و خشك ميزان تبخير لايه آبكي اشك زياد تر است. همچنين قرار گرفتن در معرض باد شديد، هواي سرد و خشك وارتفاعات مي تواند باعث بدتر شدن خشكي چشم شود. استفاده از وسايل گرمازا (مثل بخاري و شومينه) و قرار گرفتن در معرض گرد و غبار و دود (به خصوص دود سيگار) از عواملي است كه باعث تشديد خشكي چشم مي شود.
كار چشمي طولاني مدت: پلك زدن متناوب براي پخش شدن لايه اشك بر روي چشم ضروري است. در مواردي كه فرد براي مدت طولاني به چيزي خيره شود و پلك نزند (مثلاً در موقع كار با كامپيوتر، تماشاي تلويزيون يا مطالعه) علائم خشكي چشم بدتر مي شود.
داروها: بسياري از داروهاي معمولي مي توانند باعث كم شدن ترشح اشك و ايجاد خشكي چشم شوند.
تغييرات هورموني: تغييرات هورموني به علت تغيير در چربي لايه اشكي مي توانند باعث خشكي چشم شوند. يائسگي، بارداري و قرص هاي جلوگيري از بارداري به علت تغييرات هورموني خشكي چشم را تشديد مي كنند.
بيماري ها: بيماري هاي مختلف مثل بيماري هاي تيروئيد و برخي از بيماري هاي سيستم ايمني (شوگرن2 و لوپوس3) مي تواند باعث ايجاد خشكي چشم شود.
مشكلات تغذيه اي: كمبود ويتامين a مي تواند به موارد شديد و خطرناك خشكي چشم منجر شود.
التهاب لبه پلك ها (بلفاريت): اين بيماري با تغيير در چربي لايه اشكي باعث بدتر شدن خشكي چشم مي گردد.
بسته نشدن پلك ها: در صورتيكه به علت مشكلات ساختاري پلك ها درست بسته نشود مقدار تبخير اشك زياد شده و خشكي چشم ايجاد مي شود. به علاوه در مواردي كه به علت مشكلات عصبي (مثلاً پاركينسون)4 فرد در حالت عادي كمتر پلك بزند خشكي چشم ايجاد مي شود.
استفاده از لنزهاي تماسي: استفاده از لنز تماسي5 يكي از علل شايع خشكي چشم است. لنزهاي تماسي مثل يك اسفنج لايه آبكي اشك را جذب مي كنند و باعث خشكي چشم مي شوند. به علاوه استفاده از لنز تماسي باعث كم شدن حس قرنيه و كاهش پلك زدن شده و در نتيجه توليد و پخش شدن اشك را با مشكل مواجه مي كند.
علائم و نشانه ها:
گرچه اين بيماري خشكي چشم نامگذاري شده است، اما در اكثر مواقع فرد مبتلا احساس نمي كند كه چشمش خشك شده، بلكه بيشتر افراد از سوزش و خارش و حتی گاهي اشكريزش چشم ها شاكي هستند. شايع ترين علائمي كه در خشكي چشم ديده مي شوند عبارتند از:
سوزش و خارش چشم ها
احساس وجود جسم خارجي (شن ريزه) در چشم ها
تاري ديد كه با پلك زدن برطرف مي گردد
قرمزي چشم ها
حساسيت به نورهاي شديد
اشكريزش بيش از حد
عدم تحمل لنز تماسي
معمولاً اين علائم در هر دو چشم ايجاد مي شود. شدت علائم در زمان هاي مختلف يكسان نيست و اغلب پس از قرار گرفتن در معرض باد و گرد و غبار، كار با كامپيوتر، تماشاي تلويزيون يا مطالعه طولاني مدت تشدید مي گردد.
تشخیص:
چشم پزشك براي بررسي و تشخيص خشكي چشم از روش هاي مختلفی استفاده مي كند:
مشاهده لايه اشك موجود در سطح چشم با استفاده از دستگاه اسليت لامپ
رنگ آميزي سطح چشم با استفاده از رنگ هاي مخصوص: اين رنگ ها به مناطق خشك و آسيب ديده سطح چشم مي چسبند و آن ها را مشخص مي كنند.
اندازه گيري مقدار اشك با كاغذ مخصوص (آزمون شيرمر)6: در اين روش يك فيلتر كاغذي مخصوص در داخل پلك قرار داده شده و پس از چند دقيقه بررسي مي شود. ميزان رطوبتي كه جذب فيلتر كاغذي شده است با ميزان ترشح اشك در ارتباط است.
بررسي تركيبات شيميايي اشك: در اين روش (كه در موارد خاص به كار مي رود) مقدار املاح و پروتئين هاي اشك بررسي مي شود.
پیشگیری و درمان:
بايد توجه داشت كه مشكلات ناشي از خشكي چشم ممكن است بسيار خفيف يا بسيار شديد باشد. در موارد خيلي خفيف ممكن است صرفاً عمل به توصيه هاي كلي باعث بهبود علائم گردد؛ اما در موارد شديدتر ممكن است به اقدامات مختلف درماني نياز باشد.
درمان با استفاده از داروها:
قطره هاي اشك مصنوعي7: قطره هاي اشك مصنوعي شايع ترين داروهايي هستند كه در درمان خشكي چشم به كار مي روند و معمولاً علائم خشكي چشم را برطرف مي كنند. در موارد خفيف و متوسط معمولاً روزي 4-3 بار استفاده از قطره اشك مصنوعي براي رفع علائم كافي است. اشك مصنوعي در كارخانه هاي مختلف دارويي ساخته مي شود ممكن است محصولات يك كارخانه خاص با چشم شما سازگاري بيشتري داشته باشد بنابراين بهتر است با مشورت با پزشك خود محصولات مختلف را شناسايي کرده و فرآورده اي را كه با چشم شما سازگاري بيشتري دارد انتخاب كنيد. برخي از انواع قطره هاي اشك مصنوعي به سرعت از داخل چشم شسته مي شوند و براي مدت كوتاهي علائم را برطرف مي كنند. انواع دیگر قطره ها چسبندگي بيشتري داشته و مدت بيشتري در چشم مي مانند بنابراین اثر آن ها تا چندين ساعت پايدار مي ماند. نكته مهم آن است كه در ساخت برخي از اشكهای مصنوعي از مواد نگهدارنده8 استفاده مي شود. اين نگهدارنده ها در برخي از افراد باعث تحريك و بدتر شدن علائم چشمي مي گردد. بنابراين به خصوص اگر قطره اشك مصنوعي را مكرراً (بيشتر از 4 بار در روز) استفاده مي كنيد با مشورت با پزشك قطره اي را استفاده كنيد كه فاقد مواد نگهدارنده باشد.
پمادهاي چشمي: توصيه مي شود در مواردي كه علائم خشكي چشم در موقع خواب هم وجود دارد قبل از خواب از پماد هاي ساده چشمي استفاده گردد. اين پمادها باعث چرب و مرطوب شدن سطح چشم مي شوند. معمولاً استفاده از پماد در طول روز توصيه نمي شود چون علاوه بر آنكه باعث تاري ديد مي شود اثر قطره هاي اشك مصنوعي را نيز کاهش می دهد.
آنتي بيوتيك خوراكي: در مواردي كه التهاب لبه پلك ها و غدد چربي در ايجاد خشكي چشم نقش داشته باشد گاهي استفاده از آنتي بيوتيك هاي خوراكي تحت نظر چشم پزشك مي تواند به بهبود علائم كمك كند.
استفاده از شامپو بچه: در مواردي كه التهاب پلك ها باعث ايجاد خشكي چشم شده باشد شستشوي لبه پلك ها با شامپوی بچه رقيق شده با برداشتن چربي اضافه به بهبود علائم كمك مي كند.
درمان با استفاده از جراحي:
در موارد نسبتاً شديد خشكي چشم ممكن است با اقدامات فوق بهبود كافي ايجاد نشود در اين موارد استفاده از روش هاي جراحي براي بهبود خشكي چشم ضروري است.
بستن سوراخ هاي خروج اشك: در اين روش سوراخ هاي خارج كننده اشك از چشم به صورت موقت يا دائمي بسته مي شوند. همانطور كه بستن راه آب سينك ظرفشويي باعث باقي ماندن آب در سينك مي گردد با بستن سوراخ هاي خروجي اشك نيز می توان باعث باقي ماندن اشك در چشم و مرطوب ماندن چشم ها شد. اگر قطره ها و پمادها موثر واقع نشوند، مسدود کردن مدخل کانال اشکی با یک پلاگ پلاستیکی در بخش سرپایی کلینیک، مانع تخلیه اشک و ذخیره شدن آن میگردد. (شکل 11-1)
بستن پلك ها: در مواردي كه فلج پلك ها يا اشكالات ساختماني آنها باعث باز ماندن چشم و تبخير اشك شود با بستن موقتي بخشي از پلك ها مي توان سطح تبخير اشك را كمتر كرده و به درمان خشكي چشم كمك كرد.
پيوند قرنيه: در مواردي كه خشكي چشم شديد باعث ايجاد كدورت يا زخم قرنيه شده باشد ممكن است براي كمك به بهبود ديد نياز به جراحي پيوند قرنيه باشد. البته نتيجه پيوند قرنيه در اين موارد معمولاً چندان خوب نيست.
به ياد داشته باشيد كه خشكي چشم علاوه ایجاد ناراحتي در صورت تشدید و یا عدم درمان و پیگیری ممكن است باعث ايجاد لك قرنيه و كاهش دائمي ديد شود بنابراین درمان خشكي چشم نه فقط براي راحتي چشم ها، بلكه براي سلامت چشم و حفظ بينايي اهميت دارد. بعلاوه وجود خشكي چشم مي تواند نتيجه اعمال جراحي اصلاح ديد (مثل ليزيك)9 را نیز تحت تأثر قرار دهد. معمولاً در صورت وجود خشكي چشم ترميم قرنيه پس از عمل جراحي با تأخير انجام مي شود. همچنين در افراد مبتلا به خشكي چشم احتمال ايجاد عارضه پس از جراحي چشم بيشتر است. از طرف دیگر پس از انجام جراحي ليزيك معمولاً علائم خشكي چشم بدتر مي شود. بنابراين در صورتيكه ازخشكي چشم رنج میبرید و قصد داريد عمل ليزيك انجام دهيد حتماً در اين مورد با پزشك مشورت كنيد.
توصيه ها:
در صورتيكه به علت وجود علائم فوق به خشكي چشم مشكوك شديد حتماٌ با پزشك مشورت كنيد.
در طول روز مايعات كافي بنوشيد. اين امر به مرطوب نگه داشتن بافت هاي بدن و از جمله سطح چشم كمك ميكند.
در مواقعي كه كار چشمي طولاني مدت انجام مي دهيد سعي كنيد به صورت ارادي پلك بزنيد. به صفحه مانيتور، تلويزيون يا كتاب خيره نشويد. هر 5 تا 10 دقيقه يك بار براي چند ثانيه پلك ها را ببنديد.
از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار، يا دود سيگار پرهيز كنيد. در محيط هاي خشك و در هواي طوفاني حتي الامكان از عينك (آفتابي يا طبي) استفاده كنيد.
در فصول سرد سال كه در داخل منزل از وسايل گرمازا استفاده مي شود براي مرطوب نگاه داشتن فضاي اتاق از دستگاه بخور استفاده كنيد.
چشم ها را نماليد. ماليدن چشم ها باعث تحريك بيشتر و بدتر شدن علائم مي گردد.
توجه كنيد كه علائم خشكي چشم چه وقت هايي بهتر و چه وقت هايي بدتر شده و از عواملي كه باعث بدتر شدن علائم مي شود پرهيز كنيد.
اگر چشم شما خشک است و احساس شن ریزه، زخم و یا سوزش در چشم دارید، اشکهای مصنوعی سبب مرطوب شدن و کاهش ناراحتی در چشم شما می گردند ولی باید به تعداد دفعات زیادی در طول روز مورد استفاده قرارگیرند.
اگر در طول شب چشم شما خشک شود، در هنگام صبح چشمانتان بسختی باز شده و مژه های شما به هم می چسبد، استفاده از یک پماد لوبریکانت (پماد روان کننده)10 قبل از رفتن به بستر می تواند کمک کننده باشد.
قطره ها و پمادها باید به طور منظم استفاده شوند. اگر از آنها استفاده نکنید علائم شما مجدداً برخواهند گشت. از رفتن به مکانهایی که خشک و دود آلود است پرهیز کنید چون سبب بدتر شدن خشکی چشم شما می شود. استفاده از مرطوب کننده های هوای اتاق و یا ظرف آبی که روی یک گرم کننده قرار دارد (بخور) کمک کننده است. همچنین بستن اطراف عینک در بیمارانی که مبتلا به خشکی شدید چشم هستند بسیار مفید واقع شده است.
شما می توانید اشکهای مصنوعی و پمادهای چشمی را بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید و با استفاده از تمام انواع، مناسب ترین محصول را برای چشم خود پیدا کنید.
وظيفه اصلي اشك ، مرطوب نگه داشتن و شستشوي مداوم سطح كره چشم و رساندن اكسيژن و مواد غذايي به قرنيه است. اشك چشم از سه لايه تشكيل شده است:
لايه موكوسي عمقي: اين لايه روي قرنيه و ملتحمه را مي پوشاند و به پخش شدن لايه آبكي اشك در سطح چشم كمك مي كند.
لايه آبكي مياني: اين لايه قسمت اصلي اشك را تشكيل مي دهد. بخش عمده (98%) اين لايه از آب بقيه آن از املاح و پروتئين ها تشكيل شده است. قسمت عمده لايه آبكي اشك از غده اشكي ترشح مي شود كه در قسمت خارج و بالاي كره چشم زير پلك فوقاني قرار گرفته است.
لايه چربي سطحي: اين لايه كه از غده هاي موجود در لبه پلك ترشح مي شود روي لايه آبكي را مي پوشاند و از تبخير سريع اين لايه جلوگيري مي كند.
با هر نوبت پلك زدن لايه اشكي روي چشم گسترده مي شود. اشك اضافي از طريق دو سوراخ كوچك در گوشه داخلي پلك ها به داخل بيني تخليه مي شود. (به همين علت گريه كردن باعث آبريزش از بيني مي شود.)
علل:
به طور كلي هر عاملي كه باعث كاهش توليد يا تغيير كيفيت اشك شود مي تواند منجر به بروز خشكي چشم شود. مهمترين عوامل ايجاد خشكي چشم عبارتند از:
بالارفتن سن: با بالا رفتن سن مقدار ترشح لايه آبكي اشك كم مي شود. به علاوه همانطور كه در افراد مسن چربي پوست كمتر و پوست خشك مي شود، در چشم نيز ميزان ترشح چربي كمتر شده و در نتيجه مقدار تبخير لايه آبكي زياد مي شود. كاهش توليد و افزايش تبخير لايه آبكي اشك باعث ايجاد خشكي چشم در اكثر افراد مسن مي شود.
عوامل محيطي: در محيط هاي گرم و خشك ميزان تبخير لايه آبكي اشك زياد تر است. همچنين قرار گرفتن در معرض باد شديد، هواي سرد و خشك وارتفاعات مي تواند باعث بدتر شدن خشكي چشم شود. استفاده از وسايل گرمازا (مثل بخاري و شومينه) و قرار گرفتن در معرض گرد و غبار و دود (به خصوص دود سيگار) از عواملي است كه باعث تشديد خشكي چشم مي شود.
كار چشمي طولاني مدت: پلك زدن متناوب براي پخش شدن لايه اشك بر روي چشم ضروري است. در مواردي كه فرد براي مدت طولاني به چيزي خيره شود و پلك نزند (مثلاً در موقع كار با كامپيوتر، تماشاي تلويزيون يا مطالعه) علائم خشكي چشم بدتر مي شود.
داروها: بسياري از داروهاي معمولي مي توانند باعث كم شدن ترشح اشك و ايجاد خشكي چشم شوند.
تغييرات هورموني: تغييرات هورموني به علت تغيير در چربي لايه اشكي مي توانند باعث خشكي چشم شوند. يائسگي، بارداري و قرص هاي جلوگيري از بارداري به علت تغييرات هورموني خشكي چشم را تشديد مي كنند.
بيماري ها: بيماري هاي مختلف مثل بيماري هاي تيروئيد و برخي از بيماري هاي سيستم ايمني (شوگرن2 و لوپوس3) مي تواند باعث ايجاد خشكي چشم شود.
مشكلات تغذيه اي: كمبود ويتامين a مي تواند به موارد شديد و خطرناك خشكي چشم منجر شود.
التهاب لبه پلك ها (بلفاريت): اين بيماري با تغيير در چربي لايه اشكي باعث بدتر شدن خشكي چشم مي گردد.
بسته نشدن پلك ها: در صورتيكه به علت مشكلات ساختاري پلك ها درست بسته نشود مقدار تبخير اشك زياد شده و خشكي چشم ايجاد مي شود. به علاوه در مواردي كه به علت مشكلات عصبي (مثلاً پاركينسون)4 فرد در حالت عادي كمتر پلك بزند خشكي چشم ايجاد مي شود.
استفاده از لنزهاي تماسي: استفاده از لنز تماسي5 يكي از علل شايع خشكي چشم است. لنزهاي تماسي مثل يك اسفنج لايه آبكي اشك را جذب مي كنند و باعث خشكي چشم مي شوند. به علاوه استفاده از لنز تماسي باعث كم شدن حس قرنيه و كاهش پلك زدن شده و در نتيجه توليد و پخش شدن اشك را با مشكل مواجه مي كند.
علائم و نشانه ها:
گرچه اين بيماري خشكي چشم نامگذاري شده است، اما در اكثر مواقع فرد مبتلا احساس نمي كند كه چشمش خشك شده، بلكه بيشتر افراد از سوزش و خارش و حتی گاهي اشكريزش چشم ها شاكي هستند. شايع ترين علائمي كه در خشكي چشم ديده مي شوند عبارتند از:
سوزش و خارش چشم ها
احساس وجود جسم خارجي (شن ريزه) در چشم ها
تاري ديد كه با پلك زدن برطرف مي گردد
قرمزي چشم ها
حساسيت به نورهاي شديد
اشكريزش بيش از حد
عدم تحمل لنز تماسي
معمولاً اين علائم در هر دو چشم ايجاد مي شود. شدت علائم در زمان هاي مختلف يكسان نيست و اغلب پس از قرار گرفتن در معرض باد و گرد و غبار، كار با كامپيوتر، تماشاي تلويزيون يا مطالعه طولاني مدت تشدید مي گردد.
تشخیص:
چشم پزشك براي بررسي و تشخيص خشكي چشم از روش هاي مختلفی استفاده مي كند:
مشاهده لايه اشك موجود در سطح چشم با استفاده از دستگاه اسليت لامپ
رنگ آميزي سطح چشم با استفاده از رنگ هاي مخصوص: اين رنگ ها به مناطق خشك و آسيب ديده سطح چشم مي چسبند و آن ها را مشخص مي كنند.
اندازه گيري مقدار اشك با كاغذ مخصوص (آزمون شيرمر)6: در اين روش يك فيلتر كاغذي مخصوص در داخل پلك قرار داده شده و پس از چند دقيقه بررسي مي شود. ميزان رطوبتي كه جذب فيلتر كاغذي شده است با ميزان ترشح اشك در ارتباط است.
بررسي تركيبات شيميايي اشك: در اين روش (كه در موارد خاص به كار مي رود) مقدار املاح و پروتئين هاي اشك بررسي مي شود.
پیشگیری و درمان:
بايد توجه داشت كه مشكلات ناشي از خشكي چشم ممكن است بسيار خفيف يا بسيار شديد باشد. در موارد خيلي خفيف ممكن است صرفاً عمل به توصيه هاي كلي باعث بهبود علائم گردد؛ اما در موارد شديدتر ممكن است به اقدامات مختلف درماني نياز باشد.
درمان با استفاده از داروها:
قطره هاي اشك مصنوعي7: قطره هاي اشك مصنوعي شايع ترين داروهايي هستند كه در درمان خشكي چشم به كار مي روند و معمولاً علائم خشكي چشم را برطرف مي كنند. در موارد خفيف و متوسط معمولاً روزي 4-3 بار استفاده از قطره اشك مصنوعي براي رفع علائم كافي است. اشك مصنوعي در كارخانه هاي مختلف دارويي ساخته مي شود ممكن است محصولات يك كارخانه خاص با چشم شما سازگاري بيشتري داشته باشد بنابراين بهتر است با مشورت با پزشك خود محصولات مختلف را شناسايي کرده و فرآورده اي را كه با چشم شما سازگاري بيشتري دارد انتخاب كنيد. برخي از انواع قطره هاي اشك مصنوعي به سرعت از داخل چشم شسته مي شوند و براي مدت كوتاهي علائم را برطرف مي كنند. انواع دیگر قطره ها چسبندگي بيشتري داشته و مدت بيشتري در چشم مي مانند بنابراین اثر آن ها تا چندين ساعت پايدار مي ماند. نكته مهم آن است كه در ساخت برخي از اشكهای مصنوعي از مواد نگهدارنده8 استفاده مي شود. اين نگهدارنده ها در برخي از افراد باعث تحريك و بدتر شدن علائم چشمي مي گردد. بنابراين به خصوص اگر قطره اشك مصنوعي را مكرراً (بيشتر از 4 بار در روز) استفاده مي كنيد با مشورت با پزشك قطره اي را استفاده كنيد كه فاقد مواد نگهدارنده باشد.
پمادهاي چشمي: توصيه مي شود در مواردي كه علائم خشكي چشم در موقع خواب هم وجود دارد قبل از خواب از پماد هاي ساده چشمي استفاده گردد. اين پمادها باعث چرب و مرطوب شدن سطح چشم مي شوند. معمولاً استفاده از پماد در طول روز توصيه نمي شود چون علاوه بر آنكه باعث تاري ديد مي شود اثر قطره هاي اشك مصنوعي را نيز کاهش می دهد.
آنتي بيوتيك خوراكي: در مواردي كه التهاب لبه پلك ها و غدد چربي در ايجاد خشكي چشم نقش داشته باشد گاهي استفاده از آنتي بيوتيك هاي خوراكي تحت نظر چشم پزشك مي تواند به بهبود علائم كمك كند.
استفاده از شامپو بچه: در مواردي كه التهاب پلك ها باعث ايجاد خشكي چشم شده باشد شستشوي لبه پلك ها با شامپوی بچه رقيق شده با برداشتن چربي اضافه به بهبود علائم كمك مي كند.
درمان با استفاده از جراحي:
در موارد نسبتاً شديد خشكي چشم ممكن است با اقدامات فوق بهبود كافي ايجاد نشود در اين موارد استفاده از روش هاي جراحي براي بهبود خشكي چشم ضروري است.
بستن سوراخ هاي خروج اشك: در اين روش سوراخ هاي خارج كننده اشك از چشم به صورت موقت يا دائمي بسته مي شوند. همانطور كه بستن راه آب سينك ظرفشويي باعث باقي ماندن آب در سينك مي گردد با بستن سوراخ هاي خروجي اشك نيز می توان باعث باقي ماندن اشك در چشم و مرطوب ماندن چشم ها شد. اگر قطره ها و پمادها موثر واقع نشوند، مسدود کردن مدخل کانال اشکی با یک پلاگ پلاستیکی در بخش سرپایی کلینیک، مانع تخلیه اشک و ذخیره شدن آن میگردد. (شکل 11-1)
بستن پلك ها: در مواردي كه فلج پلك ها يا اشكالات ساختماني آنها باعث باز ماندن چشم و تبخير اشك شود با بستن موقتي بخشي از پلك ها مي توان سطح تبخير اشك را كمتر كرده و به درمان خشكي چشم كمك كرد.
پيوند قرنيه: در مواردي كه خشكي چشم شديد باعث ايجاد كدورت يا زخم قرنيه شده باشد ممكن است براي كمك به بهبود ديد نياز به جراحي پيوند قرنيه باشد. البته نتيجه پيوند قرنيه در اين موارد معمولاً چندان خوب نيست.
به ياد داشته باشيد كه خشكي چشم علاوه ایجاد ناراحتي در صورت تشدید و یا عدم درمان و پیگیری ممكن است باعث ايجاد لك قرنيه و كاهش دائمي ديد شود بنابراین درمان خشكي چشم نه فقط براي راحتي چشم ها، بلكه براي سلامت چشم و حفظ بينايي اهميت دارد. بعلاوه وجود خشكي چشم مي تواند نتيجه اعمال جراحي اصلاح ديد (مثل ليزيك)9 را نیز تحت تأثر قرار دهد. معمولاً در صورت وجود خشكي چشم ترميم قرنيه پس از عمل جراحي با تأخير انجام مي شود. همچنين در افراد مبتلا به خشكي چشم احتمال ايجاد عارضه پس از جراحي چشم بيشتر است. از طرف دیگر پس از انجام جراحي ليزيك معمولاً علائم خشكي چشم بدتر مي شود. بنابراين در صورتيكه ازخشكي چشم رنج میبرید و قصد داريد عمل ليزيك انجام دهيد حتماً در اين مورد با پزشك مشورت كنيد.
توصيه ها:
در صورتيكه به علت وجود علائم فوق به خشكي چشم مشكوك شديد حتماٌ با پزشك مشورت كنيد.
در طول روز مايعات كافي بنوشيد. اين امر به مرطوب نگه داشتن بافت هاي بدن و از جمله سطح چشم كمك ميكند.
در مواقعي كه كار چشمي طولاني مدت انجام مي دهيد سعي كنيد به صورت ارادي پلك بزنيد. به صفحه مانيتور، تلويزيون يا كتاب خيره نشويد. هر 5 تا 10 دقيقه يك بار براي چند ثانيه پلك ها را ببنديد.
از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار، يا دود سيگار پرهيز كنيد. در محيط هاي خشك و در هواي طوفاني حتي الامكان از عينك (آفتابي يا طبي) استفاده كنيد.
در فصول سرد سال كه در داخل منزل از وسايل گرمازا استفاده مي شود براي مرطوب نگاه داشتن فضاي اتاق از دستگاه بخور استفاده كنيد.
چشم ها را نماليد. ماليدن چشم ها باعث تحريك بيشتر و بدتر شدن علائم مي گردد.
توجه كنيد كه علائم خشكي چشم چه وقت هايي بهتر و چه وقت هايي بدتر شده و از عواملي كه باعث بدتر شدن علائم مي شود پرهيز كنيد.
اگر چشم شما خشک است و احساس شن ریزه، زخم و یا سوزش در چشم دارید، اشکهای مصنوعی سبب مرطوب شدن و کاهش ناراحتی در چشم شما می گردند ولی باید به تعداد دفعات زیادی در طول روز مورد استفاده قرارگیرند.
اگر در طول شب چشم شما خشک شود، در هنگام صبح چشمانتان بسختی باز شده و مژه های شما به هم می چسبد، استفاده از یک پماد لوبریکانت (پماد روان کننده)10 قبل از رفتن به بستر می تواند کمک کننده باشد.
قطره ها و پمادها باید به طور منظم استفاده شوند. اگر از آنها استفاده نکنید علائم شما مجدداً برخواهند گشت. از رفتن به مکانهایی که خشک و دود آلود است پرهیز کنید چون سبب بدتر شدن خشکی چشم شما می شود. استفاده از مرطوب کننده های هوای اتاق و یا ظرف آبی که روی یک گرم کننده قرار دارد (بخور) کمک کننده است. همچنین بستن اطراف عینک در بیمارانی که مبتلا به خشکی شدید چشم هستند بسیار مفید واقع شده است.
شما می توانید اشکهای مصنوعی و پمادهای چشمی را بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید و با استفاده از تمام انواع، مناسب ترین محصول را برای چشم خود پیدا کنید.