poune
3rd June 2011, 12:19 PM
پرسشي از دکتر فرزاد کارگرزاده جراح ستون فقرات و مفاصل و عضو هيات علمي
دانشگاه شهيد بهشتي - الهه رضائيان
سوال : آقاي دکتر! دردهاي ستون مهره‌ها و گودي کمر جزو مشکلات شايع است. چطور مي‌توان از ايجاد اين مشکلات پيشگيري کرد؟
پيش از هر چيز بايد راستاي ستون مهره را بشناسيد و دقت کنيد هر کاري که موجب به هم خوردن اين راستا شود مي‌تواند موجبات درد ستون فقرات را فراهم کند. يک تقعر تحتاني در ناحيه کمر داريم که به آن لوردوز کمري مي‌گوييم، تحدب بالايي آن منطقه که درست در قسمت پشت است را کيفوز مي‌ناميم و انحناي مقعر ديگري در گردن وجود دارد که لوردوز خفيف گردني گفته مي‌شود. اين حالت ستون مهره‌ها که حالت مارپيچ و فنري‌شکل را به آن مي‌دهد موجب مي‌شود تحرک صورت گيرد. هر حالتي که لوردوز کمر، کيفوز پشتي و لوردوز گردن را به هم بزند درد توليد مي‌کند و سپس اسپاسم عضله و گرفتگي آن به مرور پيش مي‌آيد و فشار به استخوان‌ها و در نهايت مشکلات ديسک بروز مي‌کند.
سوال : چه مواردي موجب تغيير حالت طبيعي ستون مهره‌ها مي‌شود؟
اول از همه وجود يک شکم بزرگ موجب زياد شدن لوردوز کمري مي‌شود و براي جبران اين حالت، ستون مهره‌ها ناچار است انحنا و تحدب ناحيه پشتي را بيشتر کند و همين امر در نهايت به گودي زياد کمر، قوز شدن پشت و به ناچار، زياد شدن انحناي گردن منجر مي‌شود. علاوه بر‌آن گاهي در افراد لاغر به دليل ضعف عضلات شکمي چنين حالتي ايجاد شده و گودي کمر زياد شود.
سوال : رعايت اصول صحيح نشستن چقدر در پيشگيري از مشکلات ستون مهره‌ها موثر است؟
طرز صحيح نشستن موجب حفظ حالت طبيعي ستون مهره‌ها شده و عضلات هر قسمت مجبور نمي‌شوند براي جبران وضعيت غلط نشستن کار بيشتري بکنند و دچار اسپاسم و خستگي شوند. کف‌پا، باسن، پشت و کتف شما بايد در وضعيت صحيح قرار بگيرند تا احساس راحتي کنيد. اگر پاي شما به زمين نرسد و آويزان باشد موجب خستگي و درد مي‌شود. اگر کتف به صندلي نچسبد، سر به ناچار در حالت جلو مي‌افتد و خستگي، گرفتگي عضلات گردن و گاهي سوزش کتف را موجب مي‌شود.
سوال : گاهي افراد خود را روي صندلي سر مي‌دهند و به حالت نيم‌هلال مي‌نشينند. اين کار به ستون مهره‌ها آسيب مي‌رساند؟
نشستن طولاني‌مدت در اين وضعيت به ستون مهره‌ها شکل مي‌دهد و به‌خصوص اگر فرد در سنين رشد اين طور بنشيند، اين شکل‌گيري ناصحيح ستون مهره‌ها پايدار مي‌شود.
سوال : آيا در سنين بالا مي‌توان بدشکلي ستون مهره‌ها را اصلاح کرد؟
عضله‌هاي ما در هر سني 25 درصد قدرت تقويت دارند اما اگر در کودکي عضله‌هاي ما درست شکل بگيرند و انحناهاي طبيعي در وضعيت اصولي رشد کنند ستون مهره‌ها شکل صحيح مي‌گيرد. اگر در کودکي بد بنشينيد ستون مهره بدشکل شده و در ميانسالي اگر بخواهيد عضله خود را تقويت کنيد نيازمند صرف نيروي زياد و البته بازدهي کمتر هستيد. به هر حال جلوي ضرر و آسيب به ستون مهره‌ها را بايد بگيريد و با رعايت اصول بهداشتي ستون مهره‌ها بر سلامت و شادابي خود بيفزاييد.
سوال : و توصيه آخر؟
هنگام مطالعه، نوشتن، غذا خوردن و هر کار ديگر اصول درست نشستن را رعايت کنيد. به سمت جلو خم نشويد و ستون مهره‌ها را در زاويه کمتر از 90 درجه قرار ندهيد. حتي زاويه 90 درجه و کاملا صاف نشستن هم صحيح نيست بايد در زاويه 110 تا 120درجه بنشينيد. چون اگر سرتان را به جلو خم کنيد دچار گرفتگي عضلات مي‌شويد و بعد از مدتي سردردهاي طولاني به سراغتان مي‌آيد و تمرکز کافي را نخواهيد داشت. موقع نشستن پاها را به زير صندلي نبريد. اين کار گودي کمر‌تان را مي‌افزايد و به زانوها فشار مي‌آورد. توصيه مهم ديگر در خصوص توالت رفتن است. بهتر است از توالت‌فرنگي استفاده شود و اين نکته در خصوص کساني که مشکل کمر و زانو دارند جزو ضروريات اصلي تلقي مي‌شود.
دانشگاه شهيد بهشتي - الهه رضائيان
سوال : آقاي دکتر! دردهاي ستون مهره‌ها و گودي کمر جزو مشکلات شايع است. چطور مي‌توان از ايجاد اين مشکلات پيشگيري کرد؟
پيش از هر چيز بايد راستاي ستون مهره را بشناسيد و دقت کنيد هر کاري که موجب به هم خوردن اين راستا شود مي‌تواند موجبات درد ستون فقرات را فراهم کند. يک تقعر تحتاني در ناحيه کمر داريم که به آن لوردوز کمري مي‌گوييم، تحدب بالايي آن منطقه که درست در قسمت پشت است را کيفوز مي‌ناميم و انحناي مقعر ديگري در گردن وجود دارد که لوردوز خفيف گردني گفته مي‌شود. اين حالت ستون مهره‌ها که حالت مارپيچ و فنري‌شکل را به آن مي‌دهد موجب مي‌شود تحرک صورت گيرد. هر حالتي که لوردوز کمر، کيفوز پشتي و لوردوز گردن را به هم بزند درد توليد مي‌کند و سپس اسپاسم عضله و گرفتگي آن به مرور پيش مي‌آيد و فشار به استخوان‌ها و در نهايت مشکلات ديسک بروز مي‌کند.
سوال : چه مواردي موجب تغيير حالت طبيعي ستون مهره‌ها مي‌شود؟
اول از همه وجود يک شکم بزرگ موجب زياد شدن لوردوز کمري مي‌شود و براي جبران اين حالت، ستون مهره‌ها ناچار است انحنا و تحدب ناحيه پشتي را بيشتر کند و همين امر در نهايت به گودي زياد کمر، قوز شدن پشت و به ناچار، زياد شدن انحناي گردن منجر مي‌شود. علاوه بر‌آن گاهي در افراد لاغر به دليل ضعف عضلات شکمي چنين حالتي ايجاد شده و گودي کمر زياد شود.
سوال : رعايت اصول صحيح نشستن چقدر در پيشگيري از مشکلات ستون مهره‌ها موثر است؟
طرز صحيح نشستن موجب حفظ حالت طبيعي ستون مهره‌ها شده و عضلات هر قسمت مجبور نمي‌شوند براي جبران وضعيت غلط نشستن کار بيشتري بکنند و دچار اسپاسم و خستگي شوند. کف‌پا، باسن، پشت و کتف شما بايد در وضعيت صحيح قرار بگيرند تا احساس راحتي کنيد. اگر پاي شما به زمين نرسد و آويزان باشد موجب خستگي و درد مي‌شود. اگر کتف به صندلي نچسبد، سر به ناچار در حالت جلو مي‌افتد و خستگي، گرفتگي عضلات گردن و گاهي سوزش کتف را موجب مي‌شود.
سوال : گاهي افراد خود را روي صندلي سر مي‌دهند و به حالت نيم‌هلال مي‌نشينند. اين کار به ستون مهره‌ها آسيب مي‌رساند؟
نشستن طولاني‌مدت در اين وضعيت به ستون مهره‌ها شکل مي‌دهد و به‌خصوص اگر فرد در سنين رشد اين طور بنشيند، اين شکل‌گيري ناصحيح ستون مهره‌ها پايدار مي‌شود.
سوال : آيا در سنين بالا مي‌توان بدشکلي ستون مهره‌ها را اصلاح کرد؟
عضله‌هاي ما در هر سني 25 درصد قدرت تقويت دارند اما اگر در کودکي عضله‌هاي ما درست شکل بگيرند و انحناهاي طبيعي در وضعيت اصولي رشد کنند ستون مهره‌ها شکل صحيح مي‌گيرد. اگر در کودکي بد بنشينيد ستون مهره بدشکل شده و در ميانسالي اگر بخواهيد عضله خود را تقويت کنيد نيازمند صرف نيروي زياد و البته بازدهي کمتر هستيد. به هر حال جلوي ضرر و آسيب به ستون مهره‌ها را بايد بگيريد و با رعايت اصول بهداشتي ستون مهره‌ها بر سلامت و شادابي خود بيفزاييد.
سوال : و توصيه آخر؟
هنگام مطالعه، نوشتن، غذا خوردن و هر کار ديگر اصول درست نشستن را رعايت کنيد. به سمت جلو خم نشويد و ستون مهره‌ها را در زاويه کمتر از 90 درجه قرار ندهيد. حتي زاويه 90 درجه و کاملا صاف نشستن هم صحيح نيست بايد در زاويه 110 تا 120درجه بنشينيد. چون اگر سرتان را به جلو خم کنيد دچار گرفتگي عضلات مي‌شويد و بعد از مدتي سردردهاي طولاني به سراغتان مي‌آيد و تمرکز کافي را نخواهيد داشت. موقع نشستن پاها را به زير صندلي نبريد. اين کار گودي کمر‌تان را مي‌افزايد و به زانوها فشار مي‌آورد. توصيه مهم ديگر در خصوص توالت رفتن است. بهتر است از توالت‌فرنگي استفاده شود و اين نکته در خصوص کساني که مشکل کمر و زانو دارند جزو ضروريات اصلي تلقي مي‌شود.