همگانی سازی علوم و تکنولوژی

[ساناز فرهیدوش]

علوم و فناوری هیچگاه بدین گستردگی و عمقی که هم اکنون شاهد آن هستیم در توسعه و رشد کشورها و جبران عقب ماندگی های گذشته برخی از آنها تاثیرگذار نبوده است. از یک سو رشد سریع علوم جدید در حوزه های علوم طبیعی و محض و از سویی گسترش روزافزون فناوری های نو، کشورها را در مسیر مسابقه پرسرعت رشد و بالندگی قرار داده بطوریکه از دهه هشتاد میلادی گروه جدیدی از کشورهای صنعتی شکل گرفتند(Ming 1989). این کشورها همان هایی هستند که نسبت به ترویج و همگانی سازی علوم و تکنولوژی در بین آحاد مردم جامعه خویش همت گماردند و علاوه بر ایجاد آگاهی در اقشار عام و خاص جامعه نسبت به اهمیت مسلط شدن بر علوم و فناوری های نو و کاربردی نسبت به ایجاد تفکر و بینش علمی و فناورانه در بین شهروندان جامعه خویش اقدام نموده اند. در واقع منظور اصلی هم از ترویج و همگانی سازی علوم علاوه بر محبوبیت سازی آن در بین توده مردم (یا ارج نهادن به علم و گرایش به فراگیری آن)، مشاهده رفتار علمی و فناورانه از شهروندان و در نتیجه ساخت فرهنگ علمی و خردورزی در جامعه است.

[ساناز فرهیدوش]

همگانی سازی علوم و تکنولوژی می بایست افراد جامعه را برای ایفای نقشی فعال در توسعه علوم و تکنولوژی و جهت بخشیدن به این توسعه توانمند سازد بطوریکه این روند بالندگی علمی و فناوری با نیازهای انسان دوستانه بشری و تقویت کیفیت زندگی انسانها منطبق باشد.بر اساس نظر برگزارکنندگان کنفرانس بین المللی "ترویج علوم و تکنولوژی، نقش آموزش های غیر رسمی" (یونسکو 1989) ترویج هم می تواند ناظر بر بسط دانش افراد در حوزه ی علوم و تکنولوژی باشد (که فواید خاص خود را دارد همانند دانش شهروندان در خصوص پاکیزگی آب آشامیدنی و جلوگیری از آلودگی آن و رعایت بهداشت) و هم ناظر بر فراگیری علوم و فناوری های جدید به منظور بهبود کیفیت زندگی اجتماعی/اقتصادی (مثل فراگیری بکارگیری فناوری های اطلاعات و ارتباطات)