m_masoudnia
28th December 2008, 11:06 PM
فضاهای بسته confined space
•محیط های محصور مکانهایی هستند که محل ورود آن به اندازه یک فرد می باشد یا ورود و خروج به این فضا ها محدود میباشد ونمی توان داخل آن توقف دائم وطولانی مدت داشت و دارای خطرات مختلفی هستند که سبب آسیب به فردی در این مکان کار میکند میگردد. برای ورود به این مکانها حتما اخذ مجوز مربوطه الزامیست
•اگر میزان اکسیژن کمتر از 19.5% درصد باشد استفاده از دستگاه هوای فشرده الزامیست.
مثالهای از فضاهای بسته
1. مخازن
2. ورودی ها manhole
3. دیگهای بخار
4. کوره ها
5. مجراهای فاضلاب
6. سیلو ها
7. قیف ها
8. اطاقهای کنترل برق
9. معادن زیر زمینی
10. داخل لوله ها وکانالها
11. مجاری سیستم های تهویه
12. تونل ها
13. انبار های مسقف مواد شیمیایی
14. گودالها وچاله ها
خطرات بالقوه در فضاهای محصور
1. کمبود اکسیژن کمتر از 19.5%
2. گازهای سمی یا آتش گیر و گازهایی که جایگزین اکسیژن شده اند
3. وسایل متحرک وگردنده که برق آنها قطع نشده باشد
4. ورودی وخروجی هایی که blank نشده یا بسته نشده باشند
5. باقیمانده فراورده های قبلی گاز ،مایع وبخار
6. لغزیدن ،افتادن یا سقوط به داخل فضاهای محصور
7. کمبود نور و روشنایی
8. حرارت وگرما
9. بوی نامطبوع
10. برق گرفتگی
تعاریف
•حد پایین انفجار L.E.L
•حد بالای انفجار U.E.L
•حد تماس زمانی بلند مدت 8 ساعته LTEL
•حد تماس زمانی کوتاه مدت15 دقیقه STEL
گاز
فرمول
LEL
UEL
هیدروژن
h2
4
75.6
متان
ch4
5
15
اتان
c2h6
3
15.5
پروپان
c3h8
2
9.5
بوتان
c4h10
1.5
8.5
استیلن
c2h2
2.0
82
اتیلن
c2h4
2.7
34
مثال برای متان
حد پایین انفجار برای متان 5% است یعنی اگر گاز متان با 95% هوا مخلوط شود و در معرض حرارت باشد قابلیت انفجار دارد
حد بالای گاز متان UEL معادل 15% می باشد که اگر با 85%هوا مخلوط شود و در معرض حرارت باشد قابلیت انفجار دارد
کمترین حد قابل انفجارLEL
بیشترین حد قابل انفجار UEL
Upper explosive limit -UEL
TOO Rich بسیار زیاد -اشباع
Methan (ch4)
In air
Explosive Envelop آماده انفجار
(Explosive rang)
Lower explosive
Limit-LEL
TOO lean کم- رقیق
میزان گازها قبل از ورود نفر
گاز
ورود بدون استفاده از تجهیزات تنفسی
ورود با استفاده از تجهیزات تنفسی مناسب
ورود مطلقا ممنوع تا purge کامل و آزمایش مجدد
L.E.L
<1 %
1 to 10 %
>10 %
h2s
<1 ppm
1 to 20 ppm
>20 ppm
co
< 1 ppm
1 to 250 ppm
> 250 ppm
علائم ناشی از قرار گرفتن در اتمسفر با اکسیژن کم
غلظت
علائم
19.5%
حداقل میزان اکسیژن قابل قبول
15-19%
کاهش قدرت فعالیت و عدم هماهنگی در حرکات
12-14%
افزایش تعداد تنفس وقدرت تشخیص کم
10-12%
افزایش تعداد نفسها وضربا ن قلب و آبی شدن رنگ لبها
8-10%
از دست دادن قدرت تفکر ضعف شدید حالت تهوع استفراغ وبیهوشی
6-8%
در 8 دقیقه مرگ در 6 دقیقه 50% احتمال زنده ماندن و4-5 دقیقه امکان احیا وجود دارد
4-6%
در 40 ثانیه کما بیهوشی ومرگ
وضعیت های خطرناک
به دلایل مختلف ممکن است مقدار اکسیژن در فضاهای محصور کم یا اصلا وجود نداشته باشد
1. Purge کردن با گاز خنثی مانند نیتروژن
2. جایگزینی با گازهای دیگر از واحد های مجاور
3. کمبود اکسیژن بخاطر اکسید شدن (زنگ زدن ) فلزات داخل محوطه های محصور
4. کمبود اکسیژن بخاطر آتش ،جوشکاری وبرشکاری
کمبود اکسیژن به عنوان بزرگترین عامل خطر در محوطه های محصور به حساب می آید
تهویه
قبل از شروع و در طول مدت کار در محوطه های محصور باید عمل تهویه بخوبی انجام شود
کاربرد فنهای الکتریکی جهت تهویه در محیط های محصور که قبلا محتوی گاز ،مایعات نفتی ویا مواد شیمیایی بوده است ممنوع می باشد
فن هایی که با فشار هوا کار میکنند برای این کار مناسب هستند .
روشنایی
برای تامین روشنایی در محوطه های محصور که محتوی گاز،مایعات نفتی یامواد شیمیایی بوده است باید از وسایل ضد جرقه flame proof استفاده نمودجریان برق حتما از نوع مستقیم DC باشد .
هرگز از ماسکهای تنفسی معمولی برای کار در فضاهای بسته استفاده نکنید
از ماسکهای تامین کننده هوا SCBA –BA استفاده نمایید
شخص standby باید ارتباط خود را به هر طریق با فردی که داخل است حفظ کند ،خواه با مشاهده، شفاهی یا رادیو بیسیم
Rescue and Emergency procedures
دوره های امداد ونجات را فرا گرفته ووسایل مربوطه را نیز آماده داشته باشید
بطور خلاصه موارد ایمنی فضاهای بسته عبارتند از :
پایش هوای داخلTesting and monitoring
تهویهVentilating
وسایل حفاظت فردیPersonal protection (PPE)
ارتباطاتCommunication
روشناییLighting
موانع وحفاظ هاBarriers and shields
ورود و خروجEntry and exit
امدادو نجاتRescue and emergency
چند نکته :
•حتما تابلوی (ورود ایمن یا ورود ممنوع ) را در محل کار نصب نمایید .
•رسوبات ولجن کف مخازن را خوب هم بزنید تا اگر گازهای محبوس شده وجود دارند آزاد شوند .
•یک نسخه از پرمیت مذکور درمحل کا ر نصب شود
•کمر بند ایمنی HARENESS وlife line حتما تعبیه شود .
سایر موارد (پرمیت یا مجوز ورود به فضاهای بسته )
1. استاندارد شماره 29CFR 1910.146 OSHA موارد وتمهیدات ایمنی لازم را ذکر نموده است .
2. مجوز لازم برای ورود به این مکانها حتما باید گرفته شود.main permit and hot permit) )
3. مشخصات کامل فضایی که فرد در آن میخواهد کار کند کاملا در پرمیت مشخص شود .
4. هدف از ورود یا کاری که باید در آن فضا انجام شود.
5. تاریخ وزمان اعتبار مجوز.
6. نام کامل افرادی که مجاز به ورود هستند .
7. نام کامل همراهان وفرد مراقب .
8. نام وامضا شخص ناظر بر عملیات .این فرد پس از بررسی تمام موارد پرمیت را صادر کرده وپس از اتمام کار مجوز مربوطه را باطل میکند .
9. خطراتی که در آن فضا وجود دارند .
10. اقداماتی که برای رفع یا محدود کردن خطر انجام شده است .
11. توصیف شرایط قابل قبول که به مفهوم اکسیژن کافی توام با عدم وجود اتمسفر سمی وقابل اشتعال است .هم چنین رویه های قفل کردن وبرچسب زنی لحاظ شود .
12. اندازه گیری اتمسفر موجود قبل ودر حین کار (زمان شروع کار حداکثر باید 1 ساعت قبل از اندازه گیری باشد )
13. هر 15 دقیقه یکبار اندازه گیری اتمسفر موجود باید انجامشده ونتایج ثبت شود
14. روش ومتد اندازه گیری اتمسفر موجود باید مطابق با آخرین روشهای مورد تایید استاندارد باشد.
15. دستورالعملهای امداد ونجات وشرایط اضطراری تدوین ولحاظ شود .
16. امکانات ارتباطی لازم نظیر رادیو بیسیم و.. مهیا شود .
17. فهرست کامل وسایل و تجهیزات حفاظت فردی پرسنل مشخص شود
18. سایر مجوزهای لازم نظیر پرمیت جوشکاری وسنگزنی و... لحاظ شود .
19. در نظر گرفتن فضای خالی ومشخص در پرمیت برای نوشتن مشکلات وایرادات حین کار .
20. اقداماتی که برای اندازه گیری ،کنترل وحذف خطرات انجام شده است .
21. ثبت وبایگانی تمامی پرونده ها،پرمیتهای مرتبط
22. هما هنگی لازم با مراکز اورژانس ،آتش نشانی و...نحوه ارتباط با مراکز فوق ونیز شماره های مراکز مذکور.
23. تمامی شیرهای ورودی وخروجی بسته شده اند ؟
24. تمامی وسایل وتجهیزات مکانیکی وبرقی قطع شده اند؟
25. محیط داخل خشک وتهویه شده باشد .
26. تخلیه رسوبات ومواد زائد داخل مخزن به بیرون .
27. در نظر گرفتن سیستم تهویه جهت هوارسانی سالم .
28. سیستم روشنایی ضد جرقه در نظر گرفته شود .
29. تمامی وسایل وابزار کار ضد جرقه وسالم باشند .
30. کپسول آتش نشانی در محل تعبیه شده باشد .
•محیط های محصور مکانهایی هستند که محل ورود آن به اندازه یک فرد می باشد یا ورود و خروج به این فضا ها محدود میباشد ونمی توان داخل آن توقف دائم وطولانی مدت داشت و دارای خطرات مختلفی هستند که سبب آسیب به فردی در این مکان کار میکند میگردد. برای ورود به این مکانها حتما اخذ مجوز مربوطه الزامیست
•اگر میزان اکسیژن کمتر از 19.5% درصد باشد استفاده از دستگاه هوای فشرده الزامیست.
مثالهای از فضاهای بسته
1. مخازن
2. ورودی ها manhole
3. دیگهای بخار
4. کوره ها
5. مجراهای فاضلاب
6. سیلو ها
7. قیف ها
8. اطاقهای کنترل برق
9. معادن زیر زمینی
10. داخل لوله ها وکانالها
11. مجاری سیستم های تهویه
12. تونل ها
13. انبار های مسقف مواد شیمیایی
14. گودالها وچاله ها
خطرات بالقوه در فضاهای محصور
1. کمبود اکسیژن کمتر از 19.5%
2. گازهای سمی یا آتش گیر و گازهایی که جایگزین اکسیژن شده اند
3. وسایل متحرک وگردنده که برق آنها قطع نشده باشد
4. ورودی وخروجی هایی که blank نشده یا بسته نشده باشند
5. باقیمانده فراورده های قبلی گاز ،مایع وبخار
6. لغزیدن ،افتادن یا سقوط به داخل فضاهای محصور
7. کمبود نور و روشنایی
8. حرارت وگرما
9. بوی نامطبوع
10. برق گرفتگی
تعاریف
•حد پایین انفجار L.E.L
•حد بالای انفجار U.E.L
•حد تماس زمانی بلند مدت 8 ساعته LTEL
•حد تماس زمانی کوتاه مدت15 دقیقه STEL
گاز
فرمول
LEL
UEL
هیدروژن
h2
4
75.6
متان
ch4
5
15
اتان
c2h6
3
15.5
پروپان
c3h8
2
9.5
بوتان
c4h10
1.5
8.5
استیلن
c2h2
2.0
82
اتیلن
c2h4
2.7
34
مثال برای متان
حد پایین انفجار برای متان 5% است یعنی اگر گاز متان با 95% هوا مخلوط شود و در معرض حرارت باشد قابلیت انفجار دارد
حد بالای گاز متان UEL معادل 15% می باشد که اگر با 85%هوا مخلوط شود و در معرض حرارت باشد قابلیت انفجار دارد
کمترین حد قابل انفجارLEL
بیشترین حد قابل انفجار UEL
Upper explosive limit -UEL
TOO Rich بسیار زیاد -اشباع
Methan (ch4)
In air
Explosive Envelop آماده انفجار
(Explosive rang)
Lower explosive
Limit-LEL
TOO lean کم- رقیق
میزان گازها قبل از ورود نفر
گاز
ورود بدون استفاده از تجهیزات تنفسی
ورود با استفاده از تجهیزات تنفسی مناسب
ورود مطلقا ممنوع تا purge کامل و آزمایش مجدد
L.E.L
<1 %
1 to 10 %
>10 %
h2s
<1 ppm
1 to 20 ppm
>20 ppm
co
< 1 ppm
1 to 250 ppm
> 250 ppm
علائم ناشی از قرار گرفتن در اتمسفر با اکسیژن کم
غلظت
علائم
19.5%
حداقل میزان اکسیژن قابل قبول
15-19%
کاهش قدرت فعالیت و عدم هماهنگی در حرکات
12-14%
افزایش تعداد تنفس وقدرت تشخیص کم
10-12%
افزایش تعداد نفسها وضربا ن قلب و آبی شدن رنگ لبها
8-10%
از دست دادن قدرت تفکر ضعف شدید حالت تهوع استفراغ وبیهوشی
6-8%
در 8 دقیقه مرگ در 6 دقیقه 50% احتمال زنده ماندن و4-5 دقیقه امکان احیا وجود دارد
4-6%
در 40 ثانیه کما بیهوشی ومرگ
وضعیت های خطرناک
به دلایل مختلف ممکن است مقدار اکسیژن در فضاهای محصور کم یا اصلا وجود نداشته باشد
1. Purge کردن با گاز خنثی مانند نیتروژن
2. جایگزینی با گازهای دیگر از واحد های مجاور
3. کمبود اکسیژن بخاطر اکسید شدن (زنگ زدن ) فلزات داخل محوطه های محصور
4. کمبود اکسیژن بخاطر آتش ،جوشکاری وبرشکاری
کمبود اکسیژن به عنوان بزرگترین عامل خطر در محوطه های محصور به حساب می آید
تهویه
قبل از شروع و در طول مدت کار در محوطه های محصور باید عمل تهویه بخوبی انجام شود
کاربرد فنهای الکتریکی جهت تهویه در محیط های محصور که قبلا محتوی گاز ،مایعات نفتی ویا مواد شیمیایی بوده است ممنوع می باشد
فن هایی که با فشار هوا کار میکنند برای این کار مناسب هستند .
روشنایی
برای تامین روشنایی در محوطه های محصور که محتوی گاز،مایعات نفتی یامواد شیمیایی بوده است باید از وسایل ضد جرقه flame proof استفاده نمودجریان برق حتما از نوع مستقیم DC باشد .
هرگز از ماسکهای تنفسی معمولی برای کار در فضاهای بسته استفاده نکنید
از ماسکهای تامین کننده هوا SCBA –BA استفاده نمایید
شخص standby باید ارتباط خود را به هر طریق با فردی که داخل است حفظ کند ،خواه با مشاهده، شفاهی یا رادیو بیسیم
Rescue and Emergency procedures
دوره های امداد ونجات را فرا گرفته ووسایل مربوطه را نیز آماده داشته باشید
بطور خلاصه موارد ایمنی فضاهای بسته عبارتند از :
پایش هوای داخلTesting and monitoring
تهویهVentilating
وسایل حفاظت فردیPersonal protection (PPE)
ارتباطاتCommunication
روشناییLighting
موانع وحفاظ هاBarriers and shields
ورود و خروجEntry and exit
امدادو نجاتRescue and emergency
چند نکته :
•حتما تابلوی (ورود ایمن یا ورود ممنوع ) را در محل کار نصب نمایید .
•رسوبات ولجن کف مخازن را خوب هم بزنید تا اگر گازهای محبوس شده وجود دارند آزاد شوند .
•یک نسخه از پرمیت مذکور درمحل کا ر نصب شود
•کمر بند ایمنی HARENESS وlife line حتما تعبیه شود .
سایر موارد (پرمیت یا مجوز ورود به فضاهای بسته )
1. استاندارد شماره 29CFR 1910.146 OSHA موارد وتمهیدات ایمنی لازم را ذکر نموده است .
2. مجوز لازم برای ورود به این مکانها حتما باید گرفته شود.main permit and hot permit) )
3. مشخصات کامل فضایی که فرد در آن میخواهد کار کند کاملا در پرمیت مشخص شود .
4. هدف از ورود یا کاری که باید در آن فضا انجام شود.
5. تاریخ وزمان اعتبار مجوز.
6. نام کامل افرادی که مجاز به ورود هستند .
7. نام کامل همراهان وفرد مراقب .
8. نام وامضا شخص ناظر بر عملیات .این فرد پس از بررسی تمام موارد پرمیت را صادر کرده وپس از اتمام کار مجوز مربوطه را باطل میکند .
9. خطراتی که در آن فضا وجود دارند .
10. اقداماتی که برای رفع یا محدود کردن خطر انجام شده است .
11. توصیف شرایط قابل قبول که به مفهوم اکسیژن کافی توام با عدم وجود اتمسفر سمی وقابل اشتعال است .هم چنین رویه های قفل کردن وبرچسب زنی لحاظ شود .
12. اندازه گیری اتمسفر موجود قبل ودر حین کار (زمان شروع کار حداکثر باید 1 ساعت قبل از اندازه گیری باشد )
13. هر 15 دقیقه یکبار اندازه گیری اتمسفر موجود باید انجامشده ونتایج ثبت شود
14. روش ومتد اندازه گیری اتمسفر موجود باید مطابق با آخرین روشهای مورد تایید استاندارد باشد.
15. دستورالعملهای امداد ونجات وشرایط اضطراری تدوین ولحاظ شود .
16. امکانات ارتباطی لازم نظیر رادیو بیسیم و.. مهیا شود .
17. فهرست کامل وسایل و تجهیزات حفاظت فردی پرسنل مشخص شود
18. سایر مجوزهای لازم نظیر پرمیت جوشکاری وسنگزنی و... لحاظ شود .
19. در نظر گرفتن فضای خالی ومشخص در پرمیت برای نوشتن مشکلات وایرادات حین کار .
20. اقداماتی که برای اندازه گیری ،کنترل وحذف خطرات انجام شده است .
21. ثبت وبایگانی تمامی پرونده ها،پرمیتهای مرتبط
22. هما هنگی لازم با مراکز اورژانس ،آتش نشانی و...نحوه ارتباط با مراکز فوق ونیز شماره های مراکز مذکور.
23. تمامی شیرهای ورودی وخروجی بسته شده اند ؟
24. تمامی وسایل وتجهیزات مکانیکی وبرقی قطع شده اند؟
25. محیط داخل خشک وتهویه شده باشد .
26. تخلیه رسوبات ومواد زائد داخل مخزن به بیرون .
27. در نظر گرفتن سیستم تهویه جهت هوارسانی سالم .
28. سیستم روشنایی ضد جرقه در نظر گرفته شود .
29. تمامی وسایل وابزار کار ضد جرقه وسالم باشند .
30. کپسول آتش نشانی در محل تعبیه شده باشد .