NAFAS313
10th May 2011, 08:05 PM
در بعضي از روايات اشاره شده است كه در آخرالزمان دجال خواهد آمد. منظور از دجال چيست؟ آيا در جامعه كنوني ما مصداق دارد؟
دجال از ريشه «دجل» به معناي دروغگوي حيله گر است. اصل داستان دجال دركتاب هاي مقدس مسيحيان است (1) در انجيل اين واژه بارها به كار رفته و از كساني كه منكر حضرت مسيح باشند و يا «پدر و پسر» را انكار كنند، به عنوان دجال ياد شده است. به همين جهت در ترجمه انگليسي كتاب هاي مقدس مسيحي، واژه آنتي كريست (Anti christ) يعني ضدمسيح به كار رفته است.
در روايات زيادي از اهل سنت، خروج دجال از نشانه هاي برپايي قيامت دانسته- شده است. (2) در كتاب هاي روايي شيعه، تنها دو روايت در مورد خروج دجال به عنوان يكي از علائم ظهور حضرت مهدي(عج) آمده است. (3) كه هيچ يك از آنها از نظر سند معتبر و قابل قبول نيست. بنابراين، از نظر منابع شيعي، دليل معتبري بر اين كه خروج دجال يكي از علائم ظهور باشد، وجود ندارد؛ اما درعين حال با توجه به روايات زيادي كه در منابع اهل سنت آمده است؛ احتمال اين كه اصل قضيه دجال به طور اجمال صحت داشته باشد؛ وجود دارد البته حتي اگر اصل قضيه دجال صحت داشته باشد، بي ترديد بسياري از ويژگي هايي كه براي آن بيان شده، افسانه به نظر مي رسد.
پس، اصل قضيه دجال امري محتمل و ممكن، مي نمايد. اكنون اين سؤال مطرح است كه مقصود از دجال چيست؟ درباره مصداق و ماهيت اين واژه دو احتمال وجود دارد:
1. با توجه به معناي لغوي «دجال» مقصود از آن نام شخص معيني نيست؛ بلكه هركسي كه با ادعاهاي پوچ و بي اساس و با تمسك به انواع اسباب حيله گري و نيرنگ درصدد فريب مردم باشد، دجال است.
براين اساس، دجال ها متعدد خواهندبود. وجود رواياتي كه در آن سخن از دجال هاي متعدد رفته است، اين احتمال را تقويت مي كند؛ مانند: قال رسول الله(ص) يكون قبل خروج الدجال نيف علي سبعين رجالا. (4) پيش از خروج دجال، بيش از هفتاد دجال خروج خواهندكرد.
بنابراين احتمال، در حقيقت قضيه دجال بيانگر اين مطلب است كه در آستانه انقلاب امام مهدي(عج) افراد حيله گر براي نگه داشتن فرهنگ و نظام جاهلي، همه تلاش خود را به كار مي گيرند تا با تزوير و حيله گري مردم را نسبت به اصالت و تحقق آن انقلاب و استواري رهبريش، دچار ترديد سازند.
اين كه درهمين روايات تأكيد شده است: «هرپيامبري امت خويش را از خطر برحذر داشته است»، خود تأييدي ديگر بر همين احتمال است كه مقصود از دجال، هر شخص حيله گر و دروغ گويي است كه قبل از خروج حضرت مهدي(ع) درصدد فريب مردم است.
2. دجال، كنايه از كفر جهاني و سيطره فرهنگ مادي بر همه جهان است.
استكبار با ظاهري فريبنده و با قدرت مادي، صنعتي و فني عظيمي كه در اختيار دارد، سعي مي كند مردم را فريب دهد و مرعوب قدرت و ظاهر فريبنده خود كند. بر اين اساس است كه پيامبران امت هاي خود را از فتنه دجال بيم داده اند.« ما بعث الله نبيا الا و قد انذر قومه الدجال...؛ (5) هيچ پيامبري مبعوث نشد مگر آن كه قومش را از فتنه دجال برحذر داشت»، درحقيقت آنان را از افتادن دام ماديت و ورطه حاكميت طاغوت و استكبار جهاني بر حذر داشته اند. پس احتمال مي رود منظور از دجال- با آن شرايط و اوصافي كه دراين روايات براي او شمرده شده- همان استكبار جهاني باشد؛ مثلا در اوصاف دجال گفته شده: «كوهي از طعام و شهري از آب به همراه دارد كه اين معنا شايد كنايه از امكانات عظيم و گسترده اي كه استكبار در اختيار دارد، باشد. (6)
پي نوشت ها:
1- رساله يوحنا، باب2، آيه22
2-سنن ترمذي، ج4، ص507-.519
3- كمال الدين صدوق، ص525 و .526
4- كنزالمعال، ج 14، ص.200
5- بحارالانوار، ج52، ص.205
6- رجوع كنيد به: الف) چشم به راه مهدي، مركز انتشارات دفتر تبليغات قم، جمعي از نويسندگان، ص.289
ب) دادگسترجهان، ابراهيم اميني، ص.223
دجال از ريشه «دجل» به معناي دروغگوي حيله گر است. اصل داستان دجال دركتاب هاي مقدس مسيحيان است (1) در انجيل اين واژه بارها به كار رفته و از كساني كه منكر حضرت مسيح باشند و يا «پدر و پسر» را انكار كنند، به عنوان دجال ياد شده است. به همين جهت در ترجمه انگليسي كتاب هاي مقدس مسيحي، واژه آنتي كريست (Anti christ) يعني ضدمسيح به كار رفته است.
در روايات زيادي از اهل سنت، خروج دجال از نشانه هاي برپايي قيامت دانسته- شده است. (2) در كتاب هاي روايي شيعه، تنها دو روايت در مورد خروج دجال به عنوان يكي از علائم ظهور حضرت مهدي(عج) آمده است. (3) كه هيچ يك از آنها از نظر سند معتبر و قابل قبول نيست. بنابراين، از نظر منابع شيعي، دليل معتبري بر اين كه خروج دجال يكي از علائم ظهور باشد، وجود ندارد؛ اما درعين حال با توجه به روايات زيادي كه در منابع اهل سنت آمده است؛ احتمال اين كه اصل قضيه دجال به طور اجمال صحت داشته باشد؛ وجود دارد البته حتي اگر اصل قضيه دجال صحت داشته باشد، بي ترديد بسياري از ويژگي هايي كه براي آن بيان شده، افسانه به نظر مي رسد.
پس، اصل قضيه دجال امري محتمل و ممكن، مي نمايد. اكنون اين سؤال مطرح است كه مقصود از دجال چيست؟ درباره مصداق و ماهيت اين واژه دو احتمال وجود دارد:
1. با توجه به معناي لغوي «دجال» مقصود از آن نام شخص معيني نيست؛ بلكه هركسي كه با ادعاهاي پوچ و بي اساس و با تمسك به انواع اسباب حيله گري و نيرنگ درصدد فريب مردم باشد، دجال است.
براين اساس، دجال ها متعدد خواهندبود. وجود رواياتي كه در آن سخن از دجال هاي متعدد رفته است، اين احتمال را تقويت مي كند؛ مانند: قال رسول الله(ص) يكون قبل خروج الدجال نيف علي سبعين رجالا. (4) پيش از خروج دجال، بيش از هفتاد دجال خروج خواهندكرد.
بنابراين احتمال، در حقيقت قضيه دجال بيانگر اين مطلب است كه در آستانه انقلاب امام مهدي(عج) افراد حيله گر براي نگه داشتن فرهنگ و نظام جاهلي، همه تلاش خود را به كار مي گيرند تا با تزوير و حيله گري مردم را نسبت به اصالت و تحقق آن انقلاب و استواري رهبريش، دچار ترديد سازند.
اين كه درهمين روايات تأكيد شده است: «هرپيامبري امت خويش را از خطر برحذر داشته است»، خود تأييدي ديگر بر همين احتمال است كه مقصود از دجال، هر شخص حيله گر و دروغ گويي است كه قبل از خروج حضرت مهدي(ع) درصدد فريب مردم است.
2. دجال، كنايه از كفر جهاني و سيطره فرهنگ مادي بر همه جهان است.
استكبار با ظاهري فريبنده و با قدرت مادي، صنعتي و فني عظيمي كه در اختيار دارد، سعي مي كند مردم را فريب دهد و مرعوب قدرت و ظاهر فريبنده خود كند. بر اين اساس است كه پيامبران امت هاي خود را از فتنه دجال بيم داده اند.« ما بعث الله نبيا الا و قد انذر قومه الدجال...؛ (5) هيچ پيامبري مبعوث نشد مگر آن كه قومش را از فتنه دجال برحذر داشت»، درحقيقت آنان را از افتادن دام ماديت و ورطه حاكميت طاغوت و استكبار جهاني بر حذر داشته اند. پس احتمال مي رود منظور از دجال- با آن شرايط و اوصافي كه دراين روايات براي او شمرده شده- همان استكبار جهاني باشد؛ مثلا در اوصاف دجال گفته شده: «كوهي از طعام و شهري از آب به همراه دارد كه اين معنا شايد كنايه از امكانات عظيم و گسترده اي كه استكبار در اختيار دارد، باشد. (6)
پي نوشت ها:
1- رساله يوحنا، باب2، آيه22
2-سنن ترمذي، ج4، ص507-.519
3- كمال الدين صدوق، ص525 و .526
4- كنزالمعال، ج 14، ص.200
5- بحارالانوار، ج52، ص.205
6- رجوع كنيد به: الف) چشم به راه مهدي، مركز انتشارات دفتر تبليغات قم، جمعي از نويسندگان، ص.289
ب) دادگسترجهان، ابراهيم اميني، ص.223