آموزش فاینانس

[hkhdez]

بنده دانشجوی کارشناسی ارشد فاینانس هستم و انشاءالله سعی می کنم شما را با جدید ترین موضوعاتی که در شاخه های مختلف فاینانس مثل سرمایه گذاری، مدیریت ریسک، مهندسی مالی، مالی رفتاری، شیوه های تامین مالی و خصوصا مالیه اسلامی آشنا کنم
بسیاری از مطالبی که ارائه خواهد شد از سایت شخصی ما یعنی
www.islamicfinance.ir
www.iranianfinancier.com
خدمت شما تقدیم می گردد

[hkhdez]

قرارداد blot
فرایند این قرارداد از چهار رکن ساخت ، اجاره ، بهره برداری و انتقال تشکیل شده است. در این قرارداد دولت به انتشار گواهی مناقصه برای ساخت و یا تکمیل یک پروژه خاص نفتی می نماید. سرمایه گذاران خارجی اقدام به ارائه پیشنهادات خود برای ساخت پروژه می نمایند . دولت هم تعهد می نماید کل پروژه را به قیمتی که در ابتدای قرارداد blot مشخص می شود از سرمایه گذار اجاره نماید. سرمایه گذار خارجی با دریافت اجاره بها از دولت هزینه و سود مورد انتظار خود را پوشش می دهد. در پایان مدت اجاره ، کل پروژه به دولت باز می گردد. این قرارداد می تواند در قالب صلح بسته شود. برنده ی مناقصه در برابر دولت مصالحه می نماید که پروژه مشخصی را با مشخصات معین بسازد و یا اینکه آن را تکمیل نماید و در عوض ، دولت هم مصالحه می نماید که پروژه را به رقم مشخصی برای مدت زمان معین از برنده ی مناقصه اجاره نماید

[hkhdez]

قرارداد bot
در روش bot دولت، ساخت یک پروژه ی مشخص را به شخص دیگری واگذار می کند. این شخص میتواند یک سرمایه گذار خارجی باشد که می توانند برای جبران هزینه های به عمل آمده برای مدت مشخصی از طرح بهره برداری کند و در پایان مدت ، کل طرح ساخته شده به دولت برمی گردد.
پس از انتشار آگهی مناقصه توسط دولت برای انجام پروژه های نفتی کشور سرمایه گذاران خارجی نیز می توانند وارد عرصه شده و برنده ی مناقصه شوند و با دولت وارد قرارداد شوند. این قرارداد می تواند شبیه قرارداد جعاله باشد. دولت به عنوان جاعل و برنده ی مناقصه به عنوان عامل و امتیاز بهره برداری از پروژه برای مدت معینی جعل قرار می گیرد.

[hkhdez]

چند جایگزین اسلامی برای تامین مالی مبتنی بر نرخ بهره وجود دارد که اولین و مهم ترین آنها روش های مشارکتی همچون شرکت و مضاربه است، دومین آن ها روش های
مبتنی بر فروش، همچون سلم و بیع نسیه و سومین آنها روش های مبتنی بر اجاره می باشد. روش های مشارکتی از امتیازهای شرعی و اقتصادی مطلوب بسیاری برخوردارند و بهترین جایگزین برای تامین مالی مبتنی بر نرخ بهره هستند، ولی قلمرو آنها محدود به تامین مالی فعالیت هایی است که محصول یا درآمد آن ها قابل تقسیم بین سرمایه گذار و شرکا می باشد.

اما فعالیت های سرمایه گذاری که درآمد آشکار تولید نمی کنند (و ما آن ها را سرمایه گذاری گنگ و خاموش می نامیم) نمی توانند بر مبنای مشارکت، تامین مالی شوند؛ مانند سرمایه گذاری های اجتماعی که کالاهای عمومی خالص همچون فانوس های دریایی و فرودگا های نظامی تولید می کنند و مانند سرمایه گذاری هایی که می توانند درآمد آشکار ایجاد کنند اما به دلیل اجتماعی از آن بازداشته می شوند؛ برای این دسته می توان مدارس عمومی را بر شمرد که آموزش ابتدایی رایگان ارائه می دهند. همین طور بسیاری از پروژه های زیربنایی اجتماعی، سرمایه گذاری های خاموش (گنگ) هستند. سوال این است که چگونه چنین سرمایه گذاری هایی را می توان بر مبنای اسلمی غیر ربوی، تامین مالی نمود؟ این مقاله مبتنی بر استصناع (سفارش تولید) را پیشنهاد می نماید.
http://islamicfinance.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=109:1389-11-28-07-40-05&catid=19:article&Itemid=30

[hkhdez]

سخنرانی دکتر شاهین شایان آرانی

مدیر عامل و عضو هیئت مدیره شرکت سرمایه گذاری عظام در شهر تهران

به دلیل فرصت کمی که دارم سعی می کنم مطالب را سریعاً بیان کنم. در سمینارهایی که در مالزی، سنگارپور و اخیراً در کشور سودان برگزار شد چندین بار از من دعوت شد و درخواست کردند که راجع به صوکوک صحبت کنم. شاید سه روز تمام وقت برد تا توانستم این بحث را به جایی برسانم یعنی بحثی نیست که در ده دقیقه یا بیست دقیقه بتوان آن را بیان کرد. هدف من از این بحث در این جا صرفاً مرور کردن قضیه و آشنا کردن شما با موضوع است و در کار گاه های آموزشی که در خدمت شما خواهیم بود سعی می کنم بیشتر وارد جنبه های فنی مسئله شوم.

صوکوک به نوعی اوراق بهاداری است که چاشنی اسلامی دارد. جناب مهندس ترکان که در این کنفرانس حضور دارند، بحث بسیار خوبی داشتند. حتماً از ایشان خواهم خواست در حوزه نفت و گاز و انرژی به مقوله «صوکوک» توجه فرمایند.

به نظر من، از نقش صوکوک برای جذب منابع مالی، در سطح منطقه به خصوص منطقه خاورمیانه می توان استفادۀ بارزی کرد. بسیاری ازکشورهای اسلامی، مثلاً کشور مالزی، قطر و دوبی برای توسعه فعالیت های مختلف خود از صوکوک استفاده زیادی کرده اند و تا به حال هم مؤثر واقع شده است. البته فعلاً بازار صوکوک بسیار کوچک است و هنوز آن رشد لازم را در سطح استاندارد بین الملل نکرده است ولی سریعاً در حال رشد است. کشور دوبی درصدد است که از طریق صوکوک 8/2 میلیارد دلار برای فاز دوم فرودگاه این کشور منابع جذب کنند.

صوکوک های جدید، با طراحی های جدید، همین طور به بازار وارد می شوند. استفاده از روش صوکوک، طی سه ، چهار سال گذشته رونق زیادی نیز گرفته است. جای تعجب هم نیست، زیرا، منابع عظیم مالی که از خلیج فارس و خاورمیانه در بانک های اروپایی و امریکایی بود، به دلیل حوادث یازده سپتامپر به منطقه برگشته است و پول زیادی در این منطقه،در جریان است و می چرخد. طبیعتاً اکثر نهادهای بزرگ مالی دنیا، به ویژه در خاورمیانه، که دنبال جذب این منابع بودند و حساسیت های منطقه را نیز از ابعاد اسلامی در نظر گرفته اند شروع به طراحی این اوراق کردند. این اوراق برای جذب منابع درقالب اسلامی در منطقه بسیار مثمر ثمر بوده است. جالب توجه است بدانید که بانک های ژاپنی نیز اخیراً به این اوراق صوکوک علاقمند شده اند. هفته پیش، به مناسبت دعوتی که از من شده بود، به توکیو رفتم و در یک نشست دوروزه راجع به صوکوک صحبت کردم. نباید تعجب کرد که چرا ژاپنی ها به این مسئله علاقمند شده اند. به هر حال آن ها نیز می خواهند برای طرح هایشان منابع جمع کنند و چه جایی بهتر از خاورمیانه است که پول هنگفت و سرشاری به دلیل افزایش قیمت نفت و منابعی که بعد از یازده سپتامپر به این منطقه برگشته و سرازیر شده در آن شناوراست. این پول، دنبال جایی است که پاک شود. پس باید به صوکوک توجه شود.

نخستین بار، سه سال پیش بود که با این بحث آشنا شدم. این سؤال برایم پیش آمد که صوکوک چیست؟ آیا از سکه ، مسکوکات و یا چیزی در این زمینه مشتق شده است؟ و در نهایت بعد از تحقیق و بررسی به این نتیجه رسیدم که لغت صوکوک از«صک» به معنای تأیید و یا «مهر و موم شده» گرفته شده است. لغت «چک» در زبان انگلیسی نیز از این لغت مشتق شده است. لغت «صک» در زبان انگلیسی، به چک تبدیل شده است. به عبارت دیگر، اوراق بهادار صوکوک، نوعی اوراق بهادار تأیید شده یا، «مهر و موم شده» است. ( اوراق بهادار نه اوراق قرضه). به اوراق بهادار صوکوک، نوعی گواهی های سرمایه گذاری مشاع نیز می توان گفت. سعی می کنم مرحله به مرحله جلو روم تا، در نهایت تصویر اصلی را در باره صوکوک به شما بدهم.

اوراق بهادار صوکوک، منابع مالی را با پشتوانه ترازنامه و دارائی های فیزیکی شرکت خاص اجرای طرح(spc) جذب می کند. به عبارت دیگر، نوعی (project financing) است. ولی در قالب مدل اسلامی، یعنی در این مهندسی مالی که انجام می دهیم بحث قمار،ربا، میسر، از آن حذف می شود. به نوعی داریم مهندسی مالی اسلامی، را انجام می دهیم. این اوراق باید مبتنی بر دارایی باشد که از شرایط عقود اسلامی است. ناشر این اوراق، قرض گرفتن مبتنی بر دارایی را مد نظر قرار می دهد. یعنی کسی که اوراق را منتشر می کند و پول را جذب می کند در حقیقت قرض می گیرد. ولی مبتنی بر دارایی است که اصطلاح غربی آن(Asset bats barrowing) است. از دید سرمایه گزاران یا قرض دهندگان ( که می تواند بانک باشد) نوعی اعطای وام مبتنی بر دارایی هایی است که به آن (Asset bats lending ) گفته می شود. این اوراق به راحتی رتبه بندی می شود و در صحنه بین الملل قابل فروش است. این امر اعتبار و کیفیت کار را بالا می برد.

قطر و مالزی این حرکت ها را انجام داده اند. بسیار هم موفق بوده اند. چون این اوراق رتبه بندی می شوند. قابل معامله در سطح بین الملل می شوند و به راحتی در بورس های بین المللی قابل معامله هستند و در ایجاد بازار ثانویه مورد استفاده قرار می گیرند. این اوراق در بورس های لابوان( بورس آزاد مالی مالزی)، بورس لوکزامبورگ و بورس بحرین موردقبول قرار گرفته اند و در حال معامله کردن هستند.

در طراحی این اوراق اصول و مبانی اسلامی زیر باید رعایت شوند. یعنی جزو شرط وشروط اسلامی است. برای مهندسان مالی اسلامی که این اوراق را طراحی می کنند، این اصول و ویژگی ها لازم الاجرا است:

1- نباید ماهیت ربوی داشته باشند و ماهیت ربوی باید از این اوراق حذف شود. وارد بحث ربا نمی شوم چون همه شما با آن آشنایی دارید.

2- عدم داشتن «قرار» یا «قرر» در ماهیت اوراق ( عدم داشتن تقارن در اطلاعات بین دو طرف معامله گر) همان -رانت اطلاعاتی- یعنی طبق عقود اسلامی اطلاعات طرفین باید در معامله یکسان باشد. اگر ساعتی را می خواهم به شما بفروشم باید تمام مشخصات ساعت را برای شما بیان کنم. نباید کتمان اطلاعات کنم بحث خیار غبن که در قراردادهای اسلامی وجود دارد از این ویژگی مشتق شده است. پس در عقود اسلامی دو طرف معامله باید اطلاعات کاملی از ماهیت معامله داشته باشند تا بتوانند عادلانه تصمیم گیری کنند و به طرفی از طرف معامله اجحاف نشود. ماهیت «قرر» همین است که می گوید قراردادهای صوکوک یا هر قرارداد اسلامی طوری باشد که اطلاعات یکسان در اختیار دو طرف قرارگیرد تا بر آن مبنا معامله کنند. اینکه اطلاعاتی داشته باشیم و کتمان این اطلاعات تأثیر مستقیم در قیمت داشته باشد از لحاظ شرعی و اسلامی فابل قبول نیست. حتی اگر قانون هم نباشد چون مسلمان هستیم موظف ومکلف به اجرای این شرط هستیم. در استانداردهای بین المللی هم این ویژگی ها قابل قبول نیست.

3- عدم داشتن میسر در اوراق یعنی اوراق نباید ماهیت قماربازی داشته باشد. ممکن است سؤال شود که چگونه می توان متوجه شد که اوراق ماهیت قماربازی دارد یا خیر ؟ در اکثر کشورها مثلاً مالزی کمیته به نام کمیته ی فقها وجود دارد که این کمیته ها اگر مهر تأییدی روی این اوراق زدند یعنی دیگر مشکلی از نظر قمار ندارند. این که خود من بخواهم بگویم که ماهیت قمار دارد یا نه، این قابل تفسیر می باشد.

4- عدم وجود بی عدالتی در ماهیت قرارداد. این نوع قراردادها باید ماهیت Win&Win داشته باشد. یعنی اگر یک طرف معامله سود برد طرف دیگرهم باید سود کند. یا اگر دو طرف شریک هستند هر دو طرف باید سود کنند یا ضرر کنند و ماهیت مشارکتی داشته باشد.

از دیدگاه اسلامی اوراق بهادار صوکوک دارای ویژگی های زیر هستند:

1- حق و حقوق و مسؤولیت های فروشندگان و خریداران اوراق باید در هنگام پذیره نویسی واضح و شفاف و مشخص باشند. معمولاً استانداردهای حسابداری در این جا نقش کلیدی ایفاء می کند. نهاد تعیین کننده استانداردهای حسابداری کشورهای اسلامی که در بحرین دفترش وجود دارد، نقش مهمی را ایفا می کند.

2- سودهای حاصله از اوراق باید از محل موضوع فعالیت تعریف شده در هنگام پذیره نویسی اوراق باشد. یعنی باید طرح ای تعریف شده باشد و بی دلیل اقدام به انتشار اوراق نمی کنند،بلکه باید مثلاً آقایx یک طرح خاصی را تعریف کند و این طرح در آمدهایی داشته باشد و انتشار این اوراق نیز مبتنی بر این طرح و درآمدها خواهد بود. به عبارتی روی اعتبار فرد اوراق را منتشر نمی کنند. بلکه روی درآمد، دارایی و به اصطلاح چیزی که ایجاد درآمد یا خلق ارزش می کند، این اوراق منتشر می شود.

3- اوراق باید با پشتوانه دارایی های فیزیکی و نه پشتوانه دارایی های مالی باشد. یعنی این که سبد سهام یا اوراق قرضه را ملاک قرار دهیم و بخواهیم اوراق را منتشر کنیم، چنین چیزی غیرممکن می باشد. سعی می کنم برای فهم بیشتر موضوع جزییات را بیشتر توضیح دهم. جالب است که بدانید، ایالت «ساکسونی» در آلمان، از طریق انتشار این اوراق برای طرح های توسعه، جذب منابع کرده است. نخستین سؤالی که به ذهن می رسد که آلمان دیگر چرا اقدام به این کار کرده است. طبیعی است که، به دلیل وجود چند میلیون مسلمان ترک که در این کشور زندگی می کنند. برای جذب منابع مسلمانان این اوراق منتشر شد و جذب منابع کردند. به عبارتی از مردم پول می گیرند تا در آن ایالت، برای خود مردم کار توسعه ای انجام دهند. جالب تر از آلمان، در آمریکا نیز، از طریق انتشار این اوراق منابع مالی متنوعی برای توسعه مسکن سازی جذب کرده اند. 20 تا 30 میلیون مسلمان در آمریکا زندگی می کنند. برای آمریکایی ها بسیار مهم است که منابع مالی مسلمان ها را جذب کنند. در نتیجه اوراقی را طراحی کردند که برای مسلمانان جذاب باشد تا بتوانند برای طرح های مسکن سازی منابع مالی جذب کنند.

4- به دلیل داشتن رتبه بندی و روان بودن معاملات در بازارهای ثانویه و بورس ها این اوراق در جهت مدیریت نقدینگی بنگاه های اقتصادی اسلامی بسیار مؤثر واقع می شوند. یکی از مشکلات اساسی تمام بانک های اسلامی چه در ایران و چه در خارج از کشور بحث نقدینگی است. یعنی بانک های اسلامی از یک طرف سپرده می گیرند و از طرف دیگر تسهیلات و عقود می دهند و این عقود در ترازنامه به دلیل این که بازار ثانویه ندارند و قادر به فروش آن نیستند قفل می شود. پس این اوراق می تواند طوری طراحی شود که این کمبود نقدینگی را برطرف کند.

5- این اوراق در راستای مدیریت ترازنامه و مدیریت ریسک هستند. در بانک ها و شرکت های بیمه اسلامی نیز بسیار مؤثر بوده است. بحث های تخصصی در این زمینه در همان کارگاه ها مطرح خواهد شد.

6- اوراق بهادار صوکوک برای سرمایه داران پایبند به اصول اقتصاد اسلامی، ابزار بسیار متنوع و مطمئنی را فراهم می کند. ارزش بازاری اوراق صوکوک حدود ده میلیارد دلار به بالا بوده، که طبق استانداردهای بین الملل رقم بالایی نیست ولی نکته مهم، رشد آن است. این رشد، همینطور ادامه دارد. در یک یا دوسال آینده تعجب نخواهیم کرد که ببینیم رقم های بسیار بالایی از طریق این اوراق در منطقه خاورمیانه جذب خواهند شد. نخستین ناشر اوراق صوکوک هم(gothic behrad) بود که شرکت بزرگی است که در کار کشاورزی و نخلستان ها در مالزی است که در سال 2001 اوراق را منتشر کرده است. عمده ترین بانک های سرمایه گذاری در حوزه پذیره نویسی این اوراق صوکوک که در دنیا، صرفاً پذیره نویسی و کارهای مشاوره لازم در این زمینه را انجام داده اند، یکی بانک مالزی است که 25 درصد بازار را به خود اختصاص داده است. یعنی از ده میلیارد دلار اوراق موجود دو و نیم میلیارد دلار را این بانک سرمایه گزاری، عامل و باعث انتشاربوده است.H.S.B.C Amana که در مالزی یک بانک اسلامی است وچند بانک دیگر در مالزی و یک شرکت ژاپنی به نام ساکورا ودوبانک هم ازآمریکاCity Grope وCity Corp که علاقمند شده اند که در زمینه اوراق صوکوک فعالیت کنند.

چند ناشر اخیر اوراق بهادار صوکوک در دنیا عبارتند از:

1- (International financial cooperation) یک سازمان بزرگ بین المللی که در زمینه صوکوک فعالیت می کند.

2- (International bank development) این ها هم از طریق صوکوک منابع جذب کرده اند و می توانند به توسعه اقتصادی کشورهای اسلامی کمک کنند.

3- (Dubai port of cooperation) همین شرکتی که اخیراً می خواست شرکت خدمات فرودگاهی انگلستان را بخرد ولی آمریکایی ها در مجلس سنا ایراد گرفتند و قرارداد لغو شد. این شرکت قرار است حدود 3 میلیارد دلار از طریق صوکوک جذب کند و برای توسعه فاز دوم فرودگاه دوبی کار کند. رقم هایی که به طریق صوکوک به جریان افتاده به اندازه های سرسام آوری نزدیک می شوند. نحوه و ساختکار انتشار اوراق بهادار صوکوک مشابه با انتشار اوراق بهادار با پشتوانه دریافتی های مالی در دنیا است. کسانی که با تبدیل اوراق بهادار با دریافتی های مالی آشنایی دارند می دانند اکثر بانک های دنیا از این فن آوری برای جذب منابع و تبدیل به نقد کردن دارایی هااستفاده کرده اند. این همان تکنیک و تکنولوژی است منتهی مدل اسلامی آن.

چند تا از ناشران اوراق بهادار صوکوک عبارتند از:

1- دولت مالزی درسال 2002، چیزی در حدود600 میلیون دلار، اوراق صوکوک را منتشر کرده است. A Racing گرفته و پنج ساله، پشتوانه اش هم قراردادی اجاره بوده، یعنی قراردادی باید پشتوانه این اوراق صوکوک باشد.

2- این اوراق در بورس های لوکزامبورگ، لابوان و بحرین در حال معامله هستند.

3- (Islamic Development Bank) I.D.B و قطر، اوراق صوکوک را در جهت توسعه و در راستای توسعه طرح های بزرگ ملی استفاده کرده اند. بخش خصوصی هم در این حوزه زیاد وارد شده است. این سه بورس از بورس های مهم دنیا هستند. بورس هایی که اوراق بهادار در آن معامله می شود. حجم معاملات اوراق صوکوک به نسبت کل اوراق بهادارچنین است. در بورس لوکزامبورگ چیزی در حدود2000/5 میلیارد دلار اوراق قرضه معامله می شود که حدود 4 میلیارد دلار آن اوراق صوکوک است. این رقم به نسبت رقم کل معامله شده رقم ناچیزی است. در بورس لابوان در مالزی 11 میلیارد دلار اوراق قرضه معامله می شود که 2میلیارد دلارش اوراق صوکوک است و در بحرین نیز 3 میلیارد دلار اوراق معامله می شود که دو میلیارد آن اوراق صوکوک است.


یک شرکت، یک نهاد، دارایی هایی دارد ولی برای آن نهاد، مالکیت دارایی و مالک بودن دارایی ها مهم نیست. به عبارتی چون می خواهد از دارایی ها استفاده کند مطلوبیت دارایی برایش بسیار اهمیت دارد. اگر این ویژگی وجود داشته باشد، این نهاد دولتی یا حتی بخش خصوصی، می تواند از طریق انتقال دارایی ها به یک نهاد دیگر(در این جا یک شخصیت حقوقی مستقل ایجاد می شود) می تواند دارایی را به شخصیت حقوقی بفروشد. در مورد مالزی، وزارت مسکن مالزی بوده است. وزارت مسکن مالزی زمین هایی داشته که می خواسته به بخشی از دولت بفروشد که آن را درجهت توسعه بیمارستان و امور بهداشتی مورد استفاده قرار دهد. نهاد دولتی زمین را به یک شخصیت حقوقی کاملاً مستقل می فروشد.اسم این شخصیت مستقل را هم گذاشته اند Malezian Global Sokuk ، یعنی این شرکت مستقل هم جهانی است. این کار هم در سطح کاملاً جهانی است. دارایی فروخته می شود ودر مقابل باید پول بگیرد.تا اینجاراداشته باشید ،خواهیم گفت که پول از کجا می آید! حالا این شخصیت حقوقی دارایی را دارد. درآمد کجاست؟ در این جا، آن مطلوبیت دارایی مهم می شود. آن نهاد دولتی می آید در قالب یک قرارداد اجاره اسلامی 7ساله، از آن شخصیت حقوقی مستقل که مالک دارایی است، همان ملک و زمین را اجاره می کند. بابت آن هم پول پرداخت می کند. یعنی شخص حقوقی از مطلوبیت دارایی نیز استفاده می کند. حالا، این شخصیت حقوقی مستقل،یک دارایی دارد که به یک نهاد دیگر اجاره داده است.پس می بینیم که همین عملیات، در تراز آن شخصیت حقوقی مستقل چه تأثیری خواهد داشت. این نهاد دولتی، می آید از طریق یک بانک سرمایه گذاری، که همان H.S.B.C Amana و بانک های دیگر هستند، طرح های لازم( ابعاد حقوقی و مالیاتی) را انجام می دهد و به نوعی اوراق پذیره نویسی نوشته می شود و اوراق از طریق آن در بازار بین المللی فروخته می شود. اوراق هم به طور مشاع ، همانند اوراق مشارکت خودمان، منتشر می شود و بازار آنها را می خرد و در مقابل پول می دهد. این شخصیت حقوقی پول را بر می دارد و پول را به نهاد دولتی می دهد. این جا نهاد دولتی از تصویر خارج می شود. در حقیقت، به نوعی نهاد دولتی جذب منابع مالی کرده است. البته خودش می توانست قرارداد اجاره را ببندد ولی نهاد دیگری این کار را کرده است. حال اتفاقی که می افتد این است که این نهاد دولتی که تبدیل به یک شرکت امین شده است مسؤولیت مدیریت کردن دارایی و دریافت وجوه را دارد. البته با کمک یک بانک دیگر این کار را انجام می دهد. اگر رتبه بندی هم بخواهد یک شرکت Racing با یک هزینه ای در حدود 50 تا 75 هزار دلار Racing این اوراق را انجام می دهد و درنهایت این اوراق در بازار فروخته می شود. این یک مکانیزمی است که ساختار صوکوک داراست. البته ابعاد حقوقی، مالیاتی و مالی بسیار پیچیده ای دارد که به دلیل فرصت کم وارد این بحث ها نمی شوم.

توجه فرمائید که، به جای آن شرکت مالزیایی می توان شرکت دیگری را گذاشت. می توانید شرکت N.I.O.C را بگذارید. می توانید شرکت گاز، شرکتM.P.C ویا شرکت های وابسته به معادن و فلزات را بگذارید. همه این شرکت ها نیز به عنوان یک نهاد حقوقی مستقل قابل طراحی هستند. در کشور های مالزی وقطر و بحرین، بیشتر در حوزه های زیر ساخت ها، مثل توسعه راه سازی به این روش کار می کنند. این وام را که قرار استI.D.B به شرکت ایران خودرو بدهد در همین قالب تعریف شده و قرار است I.D.B 50 میلیون یورو به ایران خودرو وام برای توسعه فاز 2 بدهد. I.D.B پرسیده است این پول را برای چه می خواهی؟ ایران خودرو گفته که برای بهینه سازی سوخت موتور پژو206 به این وام نیاز دارد. I.D.B از ایران خودرو خواسته که دارایی هایی را که مربوط به طرح می شوند، تعریف کند. بعد I.D.B دارایی ها را می خرد و پلاکارد آن نیز باید روی دارایی ها زده شود در کنار آن ایران خودرو این دارایی ها( در این جا دارایی ماشین آلات هستند) را ازI.D.B 7 ساله اجاره می کند و بابت این اجاره بهI.D.B پول می دهد. I.D.B نیز سریعاً اوراق صوکوک منتشر می کند و 50 میلیون یورو می گیرد و به ایران خودرو بابت وام می دهد. در حقیقتI.D.B در این جا نقش واسطه را ایفاء می کند وخودش هیچ پولی را مستقیم پرداخت نمی کند و آن را از بازار بین الملل گرفته و وارد این حوزه می کند.

من طرح های مربوط به N.P.C و همانند ساختار طرح های مالزی را ایجاد کرده ام. شرکتی همانند N.P.C می توانند ایجاد شوند. شرکتی است که می تواند ایجاد شود و به عنوان فروشنده دارایی عمل کند، به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل، و در مقابل پول بگیرد. همچنین پالایشگاهی است که می تواند آن را از این شخصیت حقوقی اجاره کند و این شخصیت حقوقی در قالب این دارایی هایی که دارد(که مجتمع پتروشیمی است) و قراردادهای اجاره که بسته است اوراق صوکوک را از طریق یک بانک سرمایه گذاری منتشر کند و پول را بگیرد و از طریق بانک دیگری که کار بده بستان را انجام می دهد این ساختار می تواند جذاب شود. همانطور که گفتم این شرکت ها ویژگی های حقوقی، مالی و مالیاتی بسیار پیچیده ای دارند. این که کجا ثبت شوند؟ در چه قالبی ثبت شوند ومسائل مالیاتی بین المللی و استانداردهای حسابداری بین الملل مطرح است ولی بحثی است که به روز انجام می گیرد و اکثر کشورها نیز به آن به دقت نگاه می کنند.

[hkhdez]

بازاهای ثانویه
کی دیگر از اصطلاحاتی که در ذیل بازار سرمایه به کار می رود بازار ثانویه می باشد. بازار ثانویه بازاری است که معاملات دست دوم اوراق بهادار در آن انجام می گردد. بورس های اوراق بهادار از جمله مهم ترین نهادهای فعال در بازار سرمایه می باشند. وظیفه ی اصلی بورس اوراق بهادار، فراهم آوردن بازاری شفاف و منصفانه برای داد و ستد اوراق بهادار پذیرفته شده و همچنین سیستمی مناسب برای نظارت بر جریان داد و ستد عملیات بازار و فعالیت اعضای آن است. در این راستا، بورس اوراق بهادار به طور متعارف مئولیت های زیر را برعهده خواهد داشت:

1- پذیرش یا فغو پذیرش اعضا شامل کارگزارن، معامله گران، بازارگردانان و مشاوران و مدیران سرمایه گذاری.

2- پذیرش یا فغو پذیرش ابزارهای مالی قابل داد و ستد در بورس.

3- فراهم آوردن یک سیستم داد و ستد مناسب و کارآمد.

4- فراهم آوردن یک سیستم مناسب و کارآمد برای تسویه پایاپای د د و ستد

5- فراهم آوردن یک سیستم مناسب برای نظارت بر جریان داد و ستد، عملیات بازار و فعالیت اعضا

6- فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم برای توزیع و انتشار اطلاعات مربوط به داد و ستد و نیز سایر اطلاعات لازم برای تصمیم گیری درباره داد و ستد اوراق بهادار

[hkhdez]

بازار اولیه
بازاری است که در ذیل بازارهای مالی تعریف می شود و در آن اوراق بهادار دست اول از صادر کننده به خریداران منتقل می شود. در این بازار بانک های سرمایه گذاری یا موسسات تأمین سرمایه بطور فعال مشغول به انجام عملیات مربوط به این بازار می باشند.

منبع: مدیریت مالی در ایران، مولفین ( دکتر سید جلال صادقی شریف، دکتر محمد اسماعل فدائی نژاد) انتشارات نشر پویا

[hkhdez]

بازار سرمایه
برچایه طبقه بندی بازار مالی با نگرش به سررسید دارایی ها، بازار سرمایه به بازار داد و ستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی های بدون سررسید اطلاق می شود. این بخش از بازار مالی نقش مهم تری در گردآوری منابع پس اندازی و تأمین نیازهای سرمایه گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

منبع: مدیریت مالی در ایران، مولفین ( دکتر سید جلال صادقی شریف، دکتر محمد اسماعل فدائی نژاد) انتشارات نشر پویا

[hkhdez]

بازار پول
نا به تعریف، بازار پول بازاری برای داد و ستد پول و دیگر دارایی های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک سال دارند. همچنین می توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی کم بودن ریسک عدم پرداخت، نقد شوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاههای تجاری این امکان را می دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.
پایگاه مالی و مالی اسلامی www.islamicfinance.ir