poune
5th April 2011, 09:43 AM
معمولاً تنها علامتی که وجود دارد ، بحرانهایی در عدم هضم غذا می باشد . گاهی اوقات نیز رنگ پوست به زرد کمرنگ می گراید ولی در بسیاری از موارد که سنگ کاملاً در کیسه صفرا شکل گرفته علائم آشکار دیگری وجود ندارد برای پزشکانی که می دانند در این رابطه چگونه عمل کنند متذکر می شویم که بیمار مبتلا به این بیماری همیشه دچار سوء هاضمه می باشد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، بیمار سنگ کیسه‌ی صفرا سالانه میلیون‌ها نفر را مبتلا می‌کند در بیشتر موارد بدون علایم ظاهری است. ولی وقتی سنگ از کیسه‌ی صفرا خارج و وارد مجرای صفراوی شود، ایجاد انسداد، درد و قولنج می‌نماید. در صورت انسداد، التهاب کیسه صفرا به‌وجود می‌آید. همچنین رنگ مدفوع روشن وادرار پررنگ می‌شود و در صورت ادامه وضعیت، صفرا به عقب برگشته و موجب زردی و صدمه رسیدن به کبد می‌شود.
سنگهای کیسه صفرا چگونه تشکیل می شوند ؟
این سنگها بر دونوعند :
۱) نوع کلسترولی که ۷۵٪ سنگها را شامل می شود .
۲ ) سنگهای رنگ دانه ای ( ۲۵٪ )
چربی کلسترول در آب غیرمحلول است ولی در صفرا به صورت محلول می باشد . در بسیاری از افراد کلسترول صفرا زیاد از حد بوده و اشباع از کلسترول می باشد . در صفرای برخی از این افراد بلورهای کلسترول تشکیل می شود . رسوب تدریجی این بلورها باعث تشکیل سنگ می شود . بارداریهای متعدد ، مصرف قرص ضد بارداری ، چاقی ، بیماریهای روده باریک و تنگی مجرای کیسه صفرا ( باعث توقف صفرا می شود ) زمینه را برای تشکیل سنگ های کیسه صفرا فراهم می نمایند .
با این حال علت اصلی تشکیل سنگهای رنگ دانه ای به خوبی شناخته نشده است .
علائم بالینی سنگ های کیسه صفرا :
در اکثر موارد سنگ های صفراوی بدون علامتند . انسداد مجرای کیسه صفرا با سنگ علت زمینه ای بروز علائم بالینی سنگ های صفراوی می باشد .
مهمترین علامت درد شکم می باشد . که در ناحیه راست وبالای شکم احساس می شود . درد در اغلب موارد به دنبال صرف غذای چرب بوجود آمده و منجر به تهوع و استفراغ می شود . در صورت عفونت سنگها منجر به التهاب کیسه صفرا ( کله سیستیت )می شوند . علاوه بر اینها به دنبال انسداد مجاری کبدی توسط سنگهای صفراوی یرقان یا زردی پدید می آید .
پزشکان سنگهای کیسه صفرا را با انجام سونوگرافی شکم تشخیص می دهند .
مسلماً شخصی که دچار این سنگها می شود نمی تواند وضعیت خود کاملاً سالمی را داشته باشد. اولین علامتی که باید توجه بیمار را جلب کند احساس پر بودن ، سنگینی یا فشردگی معده است. ولی در اکثر موارد شخص متوجه نمی شود که چیزی خوب پیش نمی رود تا زمانی که چنان درد شدیدی احساس می کند که او را خمیده می سازد.
متأسفانه در این حالت نیز بیماران وضعیت گوارشی را مسئول این وضعیت دانسته و تصور می کنند که این درد بعلت خوردن چیز نامناسبی ایجاد شده است .
در حالی که این دردها مربوط به قلنجهای کبدی هستند . این قولنجها پس از بحرانهای سوء هاضمه ای که هفته ها و گاهی اوقات ماهها طول کشیده اند بوجود می آیند .
هنگامی که این سوء هاضمه همراه با کهیر باشد بهتر است به جستجوی علت آن بپردازید و اگر هیچ مسئله غیر عادی در رابطه با صفرا وجود ندارد امکان دارد این ناراحتیهای پوستی بر اثر تنبلی کبد ایجاد شده باشند.
ولی اگر درد شدیدی در معده و حساسیت نسبت به فشار در سمت راست و کمی بالای ناف وجود دارد احتمال دارد که علائم مورد نظر بر اثر سنگ صفراوی ایجاد شده باشند .
گاهی اوقات درد بسیار شدید بوده و یک یا دو روز طول می کشد . سپس بیمار بهبود یافته و در بعضی اوقات ماهها بدون آنکه چیز دیگری احساس کند می گذرد یا اینکه بمدت یک هفته قبل از بحران بعدی هیچ اتفاق نمی افتد .
همه این مسائل به زمانی بستگی دارد که سنگ دیگری در مجرای صفراوی جانشین سنگ قبلی شود.
این سنگها معمولاً به اشکال نامنظم و ناهموار و بریده هستند و هنگامی که از کانال صفراوی عبور می کنند درد شدیدی را ایجاد می نمایند.
با بررسی این علائم دیگر نیازی به ذکر مشکلات دیگری از قبیل زخمها ، عفونتها و سوراخهای خطرناکی که ممکن است بر اثر آنها ایجاد شوند نیست زیرا چنین مسائلی از وظایف پزشک است .
اگر پس از سوراخ شدن ورم جداره شکمی نیز ایجاد شود تنها راه نجات بیمار عمل جراحی خواهد بود همچنین امکان دارد که در صورت انسداد کامل مجرای صفرا عمل جراحی تنها راه تسکین شخص باشد اما علائمی که از این اشعه استثنایی بوده و کاملاً به مهارت جراح بستگی دارد.
در این مورد درمان ضرورتی ندارد بلکه مراقبتهای طبیعی باید به دقت انجام شوند . این مسئله چندان مهم نیست که بدانیم این انحراف تا چه حد غیر طبیعی است بلکه نکته مهم تصحیح و بازسازی این مشکل است.
* عوامل مستعد کننده ی ایجاد سنگ های صفراوی کلسترولی عبارت است از:
۱- چاقی ، که باعث افزایش ترشح کلسترول در صفرا می شود.
۲- کاهش وزن سریع
۳- هورمون های جنسی زنانه : هورمون استروژن، داروهای حاوی استروژن و قرص های ضدبارداری خوراکی به عنوان عوامل مستعد کننده شناخته شده اند.
۴- بیماری های روده ی کوچک و یا برداشتن آن در طی عمل جراحی
۵- افزایش سن
۶- کاهش تحریک کیسه ی صفرا به دنبال تغذیه وریدی طولانی مدت
۷- درمان با کلوفیبرات
۸- کاهش ترشح اسید صفراوی به دنبال سیروز صفراوی اولیه
۹- رژیم غذایی پرچرب
۱۰- آسیب طناب نخاعی
همچنین دیده شده است که، داشتن یبوست ، مصرف رژیم غذایی پر چرب،مصرف بیش از اندازه تخم مرغ، و فقدان ورزش و فعایت بدنی نیز در ایجاد رسوب صفراوی موثر است.
عوامل موثر در ایجاد سنگ های رنگدانه ای عبارت اند از:
۱- ژنیتک
۲- سیروز الکلی
۳- سن بالا
۴- عفونت مزمن سیستم صفراوی یا عفونت انگلی
* علائم بیماری
وجود دو حالت تهوع و سرگیجه با هم دیگر از بهترین علائم سنگ صفرا و به طور کلی بیماری های کیسه ی صفراست.
اغلب بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا، بانوان چاق، با قدرت باروری و با شکم بزرگ و بالای چهل یا پنجاه سال می باشند. انسداد مجرا به وسیله ی سنگ موجب افزایش فشارداخل مجرا واتساع این عضو می شود. که با انقباضات مکررصفراوی بر طرف نمی شود. نشانه ی دیگر، درد یا فشار شدید و مداوم در ناحیه ی سردل است. که اغلب به ناحیه ی بین دو کتف و کتف راست یا شانه انتشار می یابد. شروع دردها معمولاً ناگهانی است و در عرض چند دقیقه شدت آن بالا رفته و به حد ثابت می رسد. همچنین می تواند با شدت زیادی ۱ تا ۴ ساعت ادامه یابد و سپس به تدریج یا به سرعت بر طرف شود.
این دردها ممکن است به دنبا ل مصرف یک غذای چرب و خوردن مقادیر زیادی غذا بعد از یک دوره گرسنگی طولانی و حتی گاهی به دنبال یک غذای معمولی ایجاد شود. به طور معمول،درد در سه الی پنج ساعت بعدازصرف غذا شروع می شود ولی گاهی بلافاصله بعد از مصرف غذا هم ظاهر می شود و خود را به شکل زخم های اثنی عشر نشان می دهد، منتها با این تفاوت که با خوردن غذا بهتر نمی شود و تنها با استفراغ کردن آرام می گیرد. درد با تهوع و دل به هم خوردگی و استفراغ همراه است. بسیاری اوقات با مصرف غذاهای چرب و سنگین، تخم مرغ، شکلات، کاکائو، شیرینی های خامه ای، ، درد شروع شده یا شدت می یابد.
وجود دو حالت تهوع و سرگیجه با هم دیگر از بهترین علائم سنگ صفرا و به طور کلی بیماری های کیسه ی صفراست. نفخ و آروغ زدن و عدم تحمل غذاهای چرب و سوء هاضمه نیز همراه با این بیماری دیده می شود.
سنگ کیسه صفرا غالباً نامشخص و مخفی است و مدت ها بدون آن که علامت مهمی از خود نشان دهد یا مزاحمتی فراهم آورد، باقی می ماند .
درمان :
اکثر پزشکان ترجیح می دهند که با برداشتن کیسه صفرا توسط عمل جراحی بیماران را درمان نمایند اما در حالتهای خاصی که سنگهای کیسه صفرا بدون علامتند اقدام به درمان طبی جهت حل و دفع سنگها می نمایند .
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، بیمار سنگ کیسه‌ی صفرا سالانه میلیون‌ها نفر را مبتلا می‌کند در بیشتر موارد بدون علایم ظاهری است. ولی وقتی سنگ از کیسه‌ی صفرا خارج و وارد مجرای صفراوی شود، ایجاد انسداد، درد و قولنج می‌نماید. در صورت انسداد، التهاب کیسه صفرا به‌وجود می‌آید. همچنین رنگ مدفوع روشن وادرار پررنگ می‌شود و در صورت ادامه وضعیت، صفرا به عقب برگشته و موجب زردی و صدمه رسیدن به کبد می‌شود.
سنگهای کیسه صفرا چگونه تشکیل می شوند ؟
این سنگها بر دونوعند :
۱) نوع کلسترولی که ۷۵٪ سنگها را شامل می شود .
۲ ) سنگهای رنگ دانه ای ( ۲۵٪ )
چربی کلسترول در آب غیرمحلول است ولی در صفرا به صورت محلول می باشد . در بسیاری از افراد کلسترول صفرا زیاد از حد بوده و اشباع از کلسترول می باشد . در صفرای برخی از این افراد بلورهای کلسترول تشکیل می شود . رسوب تدریجی این بلورها باعث تشکیل سنگ می شود . بارداریهای متعدد ، مصرف قرص ضد بارداری ، چاقی ، بیماریهای روده باریک و تنگی مجرای کیسه صفرا ( باعث توقف صفرا می شود ) زمینه را برای تشکیل سنگ های کیسه صفرا فراهم می نمایند .
با این حال علت اصلی تشکیل سنگهای رنگ دانه ای به خوبی شناخته نشده است .
علائم بالینی سنگ های کیسه صفرا :
در اکثر موارد سنگ های صفراوی بدون علامتند . انسداد مجرای کیسه صفرا با سنگ علت زمینه ای بروز علائم بالینی سنگ های صفراوی می باشد .
مهمترین علامت درد شکم می باشد . که در ناحیه راست وبالای شکم احساس می شود . درد در اغلب موارد به دنبال صرف غذای چرب بوجود آمده و منجر به تهوع و استفراغ می شود . در صورت عفونت سنگها منجر به التهاب کیسه صفرا ( کله سیستیت )می شوند . علاوه بر اینها به دنبال انسداد مجاری کبدی توسط سنگهای صفراوی یرقان یا زردی پدید می آید .
پزشکان سنگهای کیسه صفرا را با انجام سونوگرافی شکم تشخیص می دهند .
مسلماً شخصی که دچار این سنگها می شود نمی تواند وضعیت خود کاملاً سالمی را داشته باشد. اولین علامتی که باید توجه بیمار را جلب کند احساس پر بودن ، سنگینی یا فشردگی معده است. ولی در اکثر موارد شخص متوجه نمی شود که چیزی خوب پیش نمی رود تا زمانی که چنان درد شدیدی احساس می کند که او را خمیده می سازد.
متأسفانه در این حالت نیز بیماران وضعیت گوارشی را مسئول این وضعیت دانسته و تصور می کنند که این درد بعلت خوردن چیز نامناسبی ایجاد شده است .
در حالی که این دردها مربوط به قلنجهای کبدی هستند . این قولنجها پس از بحرانهای سوء هاضمه ای که هفته ها و گاهی اوقات ماهها طول کشیده اند بوجود می آیند .
هنگامی که این سوء هاضمه همراه با کهیر باشد بهتر است به جستجوی علت آن بپردازید و اگر هیچ مسئله غیر عادی در رابطه با صفرا وجود ندارد امکان دارد این ناراحتیهای پوستی بر اثر تنبلی کبد ایجاد شده باشند.
ولی اگر درد شدیدی در معده و حساسیت نسبت به فشار در سمت راست و کمی بالای ناف وجود دارد احتمال دارد که علائم مورد نظر بر اثر سنگ صفراوی ایجاد شده باشند .
گاهی اوقات درد بسیار شدید بوده و یک یا دو روز طول می کشد . سپس بیمار بهبود یافته و در بعضی اوقات ماهها بدون آنکه چیز دیگری احساس کند می گذرد یا اینکه بمدت یک هفته قبل از بحران بعدی هیچ اتفاق نمی افتد .
همه این مسائل به زمانی بستگی دارد که سنگ دیگری در مجرای صفراوی جانشین سنگ قبلی شود.
این سنگها معمولاً به اشکال نامنظم و ناهموار و بریده هستند و هنگامی که از کانال صفراوی عبور می کنند درد شدیدی را ایجاد می نمایند.
با بررسی این علائم دیگر نیازی به ذکر مشکلات دیگری از قبیل زخمها ، عفونتها و سوراخهای خطرناکی که ممکن است بر اثر آنها ایجاد شوند نیست زیرا چنین مسائلی از وظایف پزشک است .
اگر پس از سوراخ شدن ورم جداره شکمی نیز ایجاد شود تنها راه نجات بیمار عمل جراحی خواهد بود همچنین امکان دارد که در صورت انسداد کامل مجرای صفرا عمل جراحی تنها راه تسکین شخص باشد اما علائمی که از این اشعه استثنایی بوده و کاملاً به مهارت جراح بستگی دارد.
در این مورد درمان ضرورتی ندارد بلکه مراقبتهای طبیعی باید به دقت انجام شوند . این مسئله چندان مهم نیست که بدانیم این انحراف تا چه حد غیر طبیعی است بلکه نکته مهم تصحیح و بازسازی این مشکل است.
* عوامل مستعد کننده ی ایجاد سنگ های صفراوی کلسترولی عبارت است از:
۱- چاقی ، که باعث افزایش ترشح کلسترول در صفرا می شود.
۲- کاهش وزن سریع
۳- هورمون های جنسی زنانه : هورمون استروژن، داروهای حاوی استروژن و قرص های ضدبارداری خوراکی به عنوان عوامل مستعد کننده شناخته شده اند.
۴- بیماری های روده ی کوچک و یا برداشتن آن در طی عمل جراحی
۵- افزایش سن
۶- کاهش تحریک کیسه ی صفرا به دنبال تغذیه وریدی طولانی مدت
۷- درمان با کلوفیبرات
۸- کاهش ترشح اسید صفراوی به دنبال سیروز صفراوی اولیه
۹- رژیم غذایی پرچرب
۱۰- آسیب طناب نخاعی
همچنین دیده شده است که، داشتن یبوست ، مصرف رژیم غذایی پر چرب،مصرف بیش از اندازه تخم مرغ، و فقدان ورزش و فعایت بدنی نیز در ایجاد رسوب صفراوی موثر است.
عوامل موثر در ایجاد سنگ های رنگدانه ای عبارت اند از:
۱- ژنیتک
۲- سیروز الکلی
۳- سن بالا
۴- عفونت مزمن سیستم صفراوی یا عفونت انگلی
* علائم بیماری
وجود دو حالت تهوع و سرگیجه با هم دیگر از بهترین علائم سنگ صفرا و به طور کلی بیماری های کیسه ی صفراست.
اغلب بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا، بانوان چاق، با قدرت باروری و با شکم بزرگ و بالای چهل یا پنجاه سال می باشند. انسداد مجرا به وسیله ی سنگ موجب افزایش فشارداخل مجرا واتساع این عضو می شود. که با انقباضات مکررصفراوی بر طرف نمی شود. نشانه ی دیگر، درد یا فشار شدید و مداوم در ناحیه ی سردل است. که اغلب به ناحیه ی بین دو کتف و کتف راست یا شانه انتشار می یابد. شروع دردها معمولاً ناگهانی است و در عرض چند دقیقه شدت آن بالا رفته و به حد ثابت می رسد. همچنین می تواند با شدت زیادی ۱ تا ۴ ساعت ادامه یابد و سپس به تدریج یا به سرعت بر طرف شود.
این دردها ممکن است به دنبا ل مصرف یک غذای چرب و خوردن مقادیر زیادی غذا بعد از یک دوره گرسنگی طولانی و حتی گاهی به دنبال یک غذای معمولی ایجاد شود. به طور معمول،درد در سه الی پنج ساعت بعدازصرف غذا شروع می شود ولی گاهی بلافاصله بعد از مصرف غذا هم ظاهر می شود و خود را به شکل زخم های اثنی عشر نشان می دهد، منتها با این تفاوت که با خوردن غذا بهتر نمی شود و تنها با استفراغ کردن آرام می گیرد. درد با تهوع و دل به هم خوردگی و استفراغ همراه است. بسیاری اوقات با مصرف غذاهای چرب و سنگین، تخم مرغ، شکلات، کاکائو، شیرینی های خامه ای، ، درد شروع شده یا شدت می یابد.
وجود دو حالت تهوع و سرگیجه با هم دیگر از بهترین علائم سنگ صفرا و به طور کلی بیماری های کیسه ی صفراست. نفخ و آروغ زدن و عدم تحمل غذاهای چرب و سوء هاضمه نیز همراه با این بیماری دیده می شود.
سنگ کیسه صفرا غالباً نامشخص و مخفی است و مدت ها بدون آن که علامت مهمی از خود نشان دهد یا مزاحمتی فراهم آورد، باقی می ماند .
درمان :
اکثر پزشکان ترجیح می دهند که با برداشتن کیسه صفرا توسط عمل جراحی بیماران را درمان نمایند اما در حالتهای خاصی که سنگهای کیسه صفرا بدون علامتند اقدام به درمان طبی جهت حل و دفع سنگها می نمایند .