غزل بارون
30th March 2011, 08:45 AM
توضیح کلی
نشانگان شوگرن دومین اختلال خودایمنی روماتیسمی شایع پس از آرتریت روماتویید. این اختلال عمدتاً در خانم‌ها (حدوداً۹۰% موارد) با میانگین سنی ۵۰ سال رخ می‌دهد. این اختلال ممکن است به‌طور اولیه ( مستقل ) بروز کند یا همراه سایر اختلالات بافت همبند (آرتریت روماتویید، اسکلرودرمی، لوپوس اریتماتوی منتشر، پلی‌میوزیت) باشد.
نشانگان شوگرن ممکن است تنها غدد برون‌ریز (مترشحه مخاط) را درگیر سازد یا سایر اعضا نظیر ریه و کلیه را نیز مبتلا سازد.
علایم شایع
خشکی چشم که می‌تواند باعث احساس جسم خارجی در چشم، احساس سنگریزه در چشم، قرمزی، سوزش، حساسیت به نور، خارش، احساس وجود یک پرده نازک در جلوی چشم و ترشح چشم گردد.
خشکی دهان که می‌تواند باعث دشواری بلع و تکلم، اختلال حس چشایی یا بویایی، تشنگی، زخم و حفره‌های دندانی گردد.
خشکی مهبل که می‌تواند باعث مقاربت دردناک گردد.
خشکی مجاری تنفسی فوقانی که می‌تواند باعث خونریزی بینی، خشونت صدا، سرفه مزمن بدون خلط، عفونت گوش و سایر عفونت‌های تنفسی گردد.
بزرگی غده پاروتید
التهاب مفاصل
سایر علایم از قبیل ریزش مو، خارش منتشر، خستگی، تب خفیف و درد عضلانی
علل
علت آن ناشناخته است. در بروز آن ممکن است عوامل ژنتیکی، ایمنی شناختی، هورمونی و محیطی دخیل باشند. عفونت ویروسی در یک فرد مستعد ممکن است باعث آغاز این اختلال گردد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
سابقه خانوادگی اختلالات خودایمنی
آرتریت روماتویید
اسکلرودرمی
لوپوس اریتماتوی منتشر
پلی‌میوزیت
پیشگیری
اقدام پیشگیری‌کننده خاصی برای آن شناخته نشده است.
عواقب موردانتظار
نشانگان شوگرن یک اختلال مزمن است و پیش‌آگهی آن اغلب به اختلال همراه آن بستگی دارد. درمان به تسکین علایم و جلوگیری از بروز عوارض کمک می‌کند.
عوارض احتمالی
عفونت ریوی
افزایش ناتوانی
نارسایی کلیه (به‌ندرت)
لنفوم (به‌ندرت)
درمان
اصول کلی
بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمون شیرمر که مقدار اشک تولیدشده در عرض ۵ دقیقه را اندازه‌گیری می‌کند، سایر ارزیابی‌های چشمی، بررسی جریان بزاق، نمونه‌برداری لب، و آزمایش‌های خون و ادرار باشد.
درمان با هدف تخفیف خشکی چشم‌ها، دهان و سایر نواحی بدن انجام می‌شود.
رعایت دقیق بهداشت دهانی و مراجعه منظم به دندانپزشک مهم است.
برای محافظت چشم‌ها از غبار، باد و آفتاب شدید از عینک آفتابی استفاده کنید. استفاده از عینک‌های مخصوص حفظ‌کننده رطوبت چشم ممکن است سودمند باشد.
از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید.
برای محافظت قرنیه ممکن است لنزهای تماسی تجویز شود.
در منزل از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه را هر روز تمیز کنید.
از دوش گرفتن یا حمام طولانی‌مدت خودداری کنید.
کمپرس گرم یا استفاده از بالشتک گرم‌کننده ممکن است به تخفیف درد مفصلی یا ناراحتی در ناحیه غده متورم کمک کند.
داروها
اشک‌های مصنوعی برای خشکی چشم
سواب یا اسپری متیل سلولز برای خشکی دهان
قطره‌های نرمال سالین یا اسپری برای خشکی مجاری تنفسی
ژل به‌عنوان نرم‌کننده برای خشکی مهبل
پرهیز از مصرف داورهای ضداحتقان و آنتی‌هیستامین‌ها. این داروها باعث خشکی بیشتر دهان می‌گردند.
کورتیکواستروییدها یا داروهای سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی ممکن است در بیماران دارای علایم شدید تجویز شوند.
نیستاتین ممکن است برای عفونت‌های دهانی تجویز شود.
فعالیت
محدودیتی وجود ندارد ولی ممکن است فعالیت بیمار تحت تأثیر علایم بیماری محدود گردد.
رژیم غذایی
از مصرف غذاهای حاوی شکر که در پوسیدگی دندان نقش دارند تا حد امکان پرهیز کنید.
برای تخفیف خشکی دهان از آدامس‌ها یا آب‌نبات‌های فاقد شکر استفاده کنید.
فراوان مایعات مصرف کنید به‌ویژه هنگام غذا خوردن
اگر خشکی و زخم شدگی دهان مانع از خوردن غذاهای عادی شود، برای جلوگیری از سوءتغذیه از مکمل‌های مایع پرکالری و پرپروتئین استفاده کنید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم نشانگان شوگرن باشید.
نشانگان شوگرن دومین اختلال خودایمنی روماتیسمی شایع پس از آرتریت روماتویید. این اختلال عمدتاً در خانم‌ها (حدوداً۹۰% موارد) با میانگین سنی ۵۰ سال رخ می‌دهد. این اختلال ممکن است به‌طور اولیه ( مستقل ) بروز کند یا همراه سایر اختلالات بافت همبند (آرتریت روماتویید، اسکلرودرمی، لوپوس اریتماتوی منتشر، پلی‌میوزیت) باشد.
نشانگان شوگرن ممکن است تنها غدد برون‌ریز (مترشحه مخاط) را درگیر سازد یا سایر اعضا نظیر ریه و کلیه را نیز مبتلا سازد.
علایم شایع
خشکی چشم که می‌تواند باعث احساس جسم خارجی در چشم، احساس سنگریزه در چشم، قرمزی، سوزش، حساسیت به نور، خارش، احساس وجود یک پرده نازک در جلوی چشم و ترشح چشم گردد.
خشکی دهان که می‌تواند باعث دشواری بلع و تکلم، اختلال حس چشایی یا بویایی، تشنگی، زخم و حفره‌های دندانی گردد.
خشکی مهبل که می‌تواند باعث مقاربت دردناک گردد.
خشکی مجاری تنفسی فوقانی که می‌تواند باعث خونریزی بینی، خشونت صدا، سرفه مزمن بدون خلط، عفونت گوش و سایر عفونت‌های تنفسی گردد.
بزرگی غده پاروتید
التهاب مفاصل
سایر علایم از قبیل ریزش مو، خارش منتشر، خستگی، تب خفیف و درد عضلانی
علل
علت آن ناشناخته است. در بروز آن ممکن است عوامل ژنتیکی، ایمنی شناختی، هورمونی و محیطی دخیل باشند. عفونت ویروسی در یک فرد مستعد ممکن است باعث آغاز این اختلال گردد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
سابقه خانوادگی اختلالات خودایمنی
آرتریت روماتویید
اسکلرودرمی
لوپوس اریتماتوی منتشر
پلی‌میوزیت
پیشگیری
اقدام پیشگیری‌کننده خاصی برای آن شناخته نشده است.
عواقب موردانتظار
نشانگان شوگرن یک اختلال مزمن است و پیش‌آگهی آن اغلب به اختلال همراه آن بستگی دارد. درمان به تسکین علایم و جلوگیری از بروز عوارض کمک می‌کند.
عوارض احتمالی
عفونت ریوی
افزایش ناتوانی
نارسایی کلیه (به‌ندرت)
لنفوم (به‌ندرت)
درمان
اصول کلی
بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمون شیرمر که مقدار اشک تولیدشده در عرض ۵ دقیقه را اندازه‌گیری می‌کند، سایر ارزیابی‌های چشمی، بررسی جریان بزاق، نمونه‌برداری لب، و آزمایش‌های خون و ادرار باشد.
درمان با هدف تخفیف خشکی چشم‌ها، دهان و سایر نواحی بدن انجام می‌شود.
رعایت دقیق بهداشت دهانی و مراجعه منظم به دندانپزشک مهم است.
برای محافظت چشم‌ها از غبار، باد و آفتاب شدید از عینک آفتابی استفاده کنید. استفاده از عینک‌های مخصوص حفظ‌کننده رطوبت چشم ممکن است سودمند باشد.
از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید.
برای محافظت قرنیه ممکن است لنزهای تماسی تجویز شود.
در منزل از یک دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه را هر روز تمیز کنید.
از دوش گرفتن یا حمام طولانی‌مدت خودداری کنید.
کمپرس گرم یا استفاده از بالشتک گرم‌کننده ممکن است به تخفیف درد مفصلی یا ناراحتی در ناحیه غده متورم کمک کند.
داروها
اشک‌های مصنوعی برای خشکی چشم
سواب یا اسپری متیل سلولز برای خشکی دهان
قطره‌های نرمال سالین یا اسپری برای خشکی مجاری تنفسی
ژل به‌عنوان نرم‌کننده برای خشکی مهبل
پرهیز از مصرف داورهای ضداحتقان و آنتی‌هیستامین‌ها. این داروها باعث خشکی بیشتر دهان می‌گردند.
کورتیکواستروییدها یا داروهای سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی ممکن است در بیماران دارای علایم شدید تجویز شوند.
نیستاتین ممکن است برای عفونت‌های دهانی تجویز شود.
فعالیت
محدودیتی وجود ندارد ولی ممکن است فعالیت بیمار تحت تأثیر علایم بیماری محدود گردد.
رژیم غذایی
از مصرف غذاهای حاوی شکر که در پوسیدگی دندان نقش دارند تا حد امکان پرهیز کنید.
برای تخفیف خشکی دهان از آدامس‌ها یا آب‌نبات‌های فاقد شکر استفاده کنید.
فراوان مایعات مصرف کنید به‌ویژه هنگام غذا خوردن
اگر خشکی و زخم شدگی دهان مانع از خوردن غذاهای عادی شود، برای جلوگیری از سوءتغذیه از مکمل‌های مایع پرکالری و پرپروتئین استفاده کنید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای علایم نشانگان شوگرن باشید.