Rez@ee
23rd March 2011, 11:13 AM
http://www.chopogh.com/upload_images/images_medium/Water1_0_6316.jpg (http://www.chopogh.com/upload_images/images_medium/Water1_0_6316.jpg)
گوناگون
هر روز که مي‌گذرد، دنيا چالش کم‌آبي را بيش از گذشته احساس مي‌کند، چالشي که منجر شده تا 22 مارس 2011 به نام، آب براي شهرها، پاسخ به چالش شهرنشيني، خوانده شود.
اين روزها نبردي سرسختانه ميان ذي‌نفعان آب در جامعه انساني و طبيعت خدادادي شکل گرفته تا تنها يک گروه، برنده اصلي استفاده از اندک منابع محدود موجود در کره زمين باشند و يا با برقراري موازنه، نتيجه‌اي برد-برد را رقم زنند. اين نبرد هم اکنون به حدي جدي است که برخي را بر اين باور نهاده که تعداد مردمي که در سالهاي آتي به دليل استفاده از آب ناسالم از بين مي روند، بيش از تلفات جنگ يا ساير خشوتها خواهد بود.
اين در حالي است که عليرغم توجه خاص ملل مختلف به آب، سالانه حدود 2 ميليارد نفر در جهان به علت آلودگي آبها دچار بيماريهاي مرتبط با آن مي‌شوند که ايران نيز مي‌تواند سهمي از اين آمار داشته باشد. از سوي ديگر، برخي‌ها سالهاي پيش رو را سالهايي توامان با جنگ آب مي‌دانند، جنگي که نه به خاطر سلطه و قدرتهاي نظامي در مي گيرد، بلکه هدف اصلي‌اش دستيابي به منابع آبي بيشتر است.
سازمان ملل متحد نيز با اعتقاد به اين باور، روز جهاني آب در سال 2011 ميلادي را آب براي شهرها: پاسخ به چالش شهرنشيني نامگذاري کرده است. در واقع، شعار روز جهاني آب، دوم فروردين ماه 1390 برابر با 22 مارس سال 2011 ميلادي، آب براي شهرها: پاسخ به چالش شهرنشيني است و هدف از انتخاب اين شعار، متمرکز کردن توجه بين المللي و تشويق دولتها، سازمانها، جوامع و افراد براي حضور فعال و مسئوليت پذيري بيشتر در زمينه مديريت آب شهري است.
روز جهاني آب اولين بار در سال 1992، در بيست و يکمين دستور جلسه کنفرانس محيط زيست و توسعه سازمان ملل UNCED در شهر ريودوژانيرو برزيل رسما مطرح شد. در اين کنفرانس از تمامي کشورها خواسته شد تا در راستاي اجراي بيانيه 21 سازمان ملل، اين روز را به عنوان روز ترويج و آگاه سازي مردم در مورد آب اختصاص داده و از طريق پخش و اشاعه نشريات و برگزاري کنفرانس‌ها، سمينارها و نمايشگاه‌ها در گراميداشت آن بکوشند.
علاوه بر کشورهاي عضو سازمان ملل، بسياري از سازمان‌هاي غيردولتي NGO ها مسائلي از قبيل چگونگي دستيابي بيش از يک ميليارد نفر به آب شرب سالم و يا نقش زن و مرد در خانواده براي دستيابي به آب سالم را پررنگ تر مي‌کند.
همچنين آژانسي از سوي سازمان ملل براي هماهنگي مسائلي در مورد روز جهاني آب تعيين مي‌شود که بسياري از مسائل را در مورد منابع آبي منعکس مي‌کند. بخش امور اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل (UNDESA)، دهه 2005 تا 2015 را با عنوان آب براي زندگي، معرفي کرده است.
اين دهه با هدف جهاني تمرکز بيشتر روي موضوعات مربوط به آب آغاز شده که تلاش براي استفاده از مشارکت زنان در فعاليت‌هاي توسعه مرتبط با آب و همکاري در همه سطوح براي دستيابي به اهداف مربوط به آب در اعلاميه هزاره و برنامه نشست جهاني توسعه پايدار در ژوهانسبورگ را شامل مي‌شود.
از سال1993هر سال يک شعار جديد درباره مسائل حياتي و حساس آن زمان برگزيده مي‌شود تا فعاليت‌هاي جامعه بر پايه آن شعار شکل گيرد. از سال 1994 تاکنون عنوان‌هاي ويژه روزهاي جهاني آب به نحوي بود که سال 1994با نام آب و دغدغه‌هاي همگاني؛ 1995 با نام آب و زنان؛ 1996 با نام آب و شهرهاي تشنه؛ 1997 با نام آب جهان، آيا کافيست؟؛ 1998با نام آب زيرزميني، گنجينه پنهان؛ 1999 با نام همه در پايين دست رودخانه‌ها زندگي مي‌کنند؛ 2000 با نام آب براي قرن 21؛ 2001 با نام آب براي سلامت؛ 2002 با نام آب براي توسعه؛ 2003 با نام آب براي آينده؛ 2004 با نام آب و بلايا؛ 2005 با نام آب براي زندگي؛ 2006 با نام آب و فرهنگ؛ 2007 با نام سازگاري با کم آبي؛ 2008 با نام آب و سلامت؛ 2009 با نام آب هاي مشترک، فرصت‌هاي مشترک و 2010 با نام آب پاک براي جهان سالم نامگذاري شد.
آب و آبياري در ايران پيشينه‌هاي فراتري از تاريخ مدرن دارد و بر خلاف بسياري از مناطق دنيا، وضعيت جغرافيايي و آب و هوايي در ايران به گونه‌اي نبوده است که آب در محل تجمع مردم، مهيا و در دسترس باشد.
به اين سبب ايرانيان در طول تاريخ همواره کوشيده‌اند تا آب را تامين و در کنار خود قرار دهند. بيشتر اديان الهي آب را اولين پديده‌اي مي‌دانند که خداوند خلق کرده است. در اعتقاد يهوديان آب ماده اوليه خلقت بوده و بدين منظور مراسم خاص آب پاشي در ميان آنها مرسوم است. ارامنه نيز علاوه بر پذيرش هر آنچه در تورات آمده، آب را مظهر پاکي مي‌دانند. در بين زرتشتيان نيز آب مورد ستايش بوده به طوري که روز دهم آبان، جشن آبانگان است. ايرانيان قديم در اين روز در کنار چشمه و آب مي‌رفتند و نيايش و سرودهاي ديني را مي‌خواندند و شادي مي‌کردند و براي اين نعمت بزرگ که براي آشاميدني و نظافت، رشد و نمو نباتات و رفع ساير نيازهاست، سپس شکر خدا را به جا مي‌آورند.
در دين اسلام نيز احاديث بسياري براي پيشگيري از آلوده ساختن آب در اسلام آمده است. قداست آب و حفاظت از آن تا آنجا با فرهنگ و آيين و مذهب ايرانيان آميخته است که حتي امروز نيز سوگند خوردن به آب در بين روستاييان مرسوم است. هيچ مراسم مذهبي و فرهنگي را نمي‌توان سراغ گرفت که در آن نشاني از آب به عنوان تبرک وجود نداشته باشد. مورخان، تمدن ايرانيان باستان را هيدروليک و آبي و اخلاق آنها را اخلاق آبي ذکر کرده‌اند. ايرانيان هميشه با ديده احترام به آب نگريسته‌اند و هنوز هرجا که آباداني است در پيوند ناگسستني با آب است.
از تقدس آب نزد ايرانيان همين بس که ميهن و زادگاه را آب و خاک مي‌نامند. با وجود توجه خاص ملل مختلف به آب، سالانه حدود 2 ميليارد نفر در جهان به علت آلودگي آب ها دچار بيماريهاي مرتبط با آن مي‌شوند که ايران نيز مي‌تواند سهمي از اين آمار داشته باشد. با توجه به رشد ميزان مصرف فعلي آب و همچنين کاهش منابع آبي و عدم توفيق در ايجاد منابع آب جديد بي شک در دهه آينده، بحراني با شدت و تهديد جدي‌تري را در جهان شاهد خواهيم بود، کشور ما نيز از اين حيث مستثني نيست و حتي با توجه به شاخص‌هايي که ما در کشورمان داريم، وضعيت نامطلوب تر و حتي بحراني تر از آن چيزي است که در دنيا مطرح مي‌شود.
با توجه به معضلات موجود آب کشور ما فقط با حفظ و صيانت از منابع آب موجود و جلوگيري از آلودگي آن و نيز مديريت صحيح مصرف آب مي‌توانيم بحران آب در دهه‌هاي آينده را کمي آسان تر پشت سر بگذاريم.
گوناگون
هر روز که مي‌گذرد، دنيا چالش کم‌آبي را بيش از گذشته احساس مي‌کند، چالشي که منجر شده تا 22 مارس 2011 به نام، آب براي شهرها، پاسخ به چالش شهرنشيني، خوانده شود.
اين روزها نبردي سرسختانه ميان ذي‌نفعان آب در جامعه انساني و طبيعت خدادادي شکل گرفته تا تنها يک گروه، برنده اصلي استفاده از اندک منابع محدود موجود در کره زمين باشند و يا با برقراري موازنه، نتيجه‌اي برد-برد را رقم زنند. اين نبرد هم اکنون به حدي جدي است که برخي را بر اين باور نهاده که تعداد مردمي که در سالهاي آتي به دليل استفاده از آب ناسالم از بين مي روند، بيش از تلفات جنگ يا ساير خشوتها خواهد بود.
اين در حالي است که عليرغم توجه خاص ملل مختلف به آب، سالانه حدود 2 ميليارد نفر در جهان به علت آلودگي آبها دچار بيماريهاي مرتبط با آن مي‌شوند که ايران نيز مي‌تواند سهمي از اين آمار داشته باشد. از سوي ديگر، برخي‌ها سالهاي پيش رو را سالهايي توامان با جنگ آب مي‌دانند، جنگي که نه به خاطر سلطه و قدرتهاي نظامي در مي گيرد، بلکه هدف اصلي‌اش دستيابي به منابع آبي بيشتر است.
سازمان ملل متحد نيز با اعتقاد به اين باور، روز جهاني آب در سال 2011 ميلادي را آب براي شهرها: پاسخ به چالش شهرنشيني نامگذاري کرده است. در واقع، شعار روز جهاني آب، دوم فروردين ماه 1390 برابر با 22 مارس سال 2011 ميلادي، آب براي شهرها: پاسخ به چالش شهرنشيني است و هدف از انتخاب اين شعار، متمرکز کردن توجه بين المللي و تشويق دولتها، سازمانها، جوامع و افراد براي حضور فعال و مسئوليت پذيري بيشتر در زمينه مديريت آب شهري است.
روز جهاني آب اولين بار در سال 1992، در بيست و يکمين دستور جلسه کنفرانس محيط زيست و توسعه سازمان ملل UNCED در شهر ريودوژانيرو برزيل رسما مطرح شد. در اين کنفرانس از تمامي کشورها خواسته شد تا در راستاي اجراي بيانيه 21 سازمان ملل، اين روز را به عنوان روز ترويج و آگاه سازي مردم در مورد آب اختصاص داده و از طريق پخش و اشاعه نشريات و برگزاري کنفرانس‌ها، سمينارها و نمايشگاه‌ها در گراميداشت آن بکوشند.
علاوه بر کشورهاي عضو سازمان ملل، بسياري از سازمان‌هاي غيردولتي NGO ها مسائلي از قبيل چگونگي دستيابي بيش از يک ميليارد نفر به آب شرب سالم و يا نقش زن و مرد در خانواده براي دستيابي به آب سالم را پررنگ تر مي‌کند.
همچنين آژانسي از سوي سازمان ملل براي هماهنگي مسائلي در مورد روز جهاني آب تعيين مي‌شود که بسياري از مسائل را در مورد منابع آبي منعکس مي‌کند. بخش امور اقتصادي و اجتماعي سازمان ملل (UNDESA)، دهه 2005 تا 2015 را با عنوان آب براي زندگي، معرفي کرده است.
اين دهه با هدف جهاني تمرکز بيشتر روي موضوعات مربوط به آب آغاز شده که تلاش براي استفاده از مشارکت زنان در فعاليت‌هاي توسعه مرتبط با آب و همکاري در همه سطوح براي دستيابي به اهداف مربوط به آب در اعلاميه هزاره و برنامه نشست جهاني توسعه پايدار در ژوهانسبورگ را شامل مي‌شود.
از سال1993هر سال يک شعار جديد درباره مسائل حياتي و حساس آن زمان برگزيده مي‌شود تا فعاليت‌هاي جامعه بر پايه آن شعار شکل گيرد. از سال 1994 تاکنون عنوان‌هاي ويژه روزهاي جهاني آب به نحوي بود که سال 1994با نام آب و دغدغه‌هاي همگاني؛ 1995 با نام آب و زنان؛ 1996 با نام آب و شهرهاي تشنه؛ 1997 با نام آب جهان، آيا کافيست؟؛ 1998با نام آب زيرزميني، گنجينه پنهان؛ 1999 با نام همه در پايين دست رودخانه‌ها زندگي مي‌کنند؛ 2000 با نام آب براي قرن 21؛ 2001 با نام آب براي سلامت؛ 2002 با نام آب براي توسعه؛ 2003 با نام آب براي آينده؛ 2004 با نام آب و بلايا؛ 2005 با نام آب براي زندگي؛ 2006 با نام آب و فرهنگ؛ 2007 با نام سازگاري با کم آبي؛ 2008 با نام آب و سلامت؛ 2009 با نام آب هاي مشترک، فرصت‌هاي مشترک و 2010 با نام آب پاک براي جهان سالم نامگذاري شد.
آب و آبياري در ايران پيشينه‌هاي فراتري از تاريخ مدرن دارد و بر خلاف بسياري از مناطق دنيا، وضعيت جغرافيايي و آب و هوايي در ايران به گونه‌اي نبوده است که آب در محل تجمع مردم، مهيا و در دسترس باشد.
به اين سبب ايرانيان در طول تاريخ همواره کوشيده‌اند تا آب را تامين و در کنار خود قرار دهند. بيشتر اديان الهي آب را اولين پديده‌اي مي‌دانند که خداوند خلق کرده است. در اعتقاد يهوديان آب ماده اوليه خلقت بوده و بدين منظور مراسم خاص آب پاشي در ميان آنها مرسوم است. ارامنه نيز علاوه بر پذيرش هر آنچه در تورات آمده، آب را مظهر پاکي مي‌دانند. در بين زرتشتيان نيز آب مورد ستايش بوده به طوري که روز دهم آبان، جشن آبانگان است. ايرانيان قديم در اين روز در کنار چشمه و آب مي‌رفتند و نيايش و سرودهاي ديني را مي‌خواندند و شادي مي‌کردند و براي اين نعمت بزرگ که براي آشاميدني و نظافت، رشد و نمو نباتات و رفع ساير نيازهاست، سپس شکر خدا را به جا مي‌آورند.
در دين اسلام نيز احاديث بسياري براي پيشگيري از آلوده ساختن آب در اسلام آمده است. قداست آب و حفاظت از آن تا آنجا با فرهنگ و آيين و مذهب ايرانيان آميخته است که حتي امروز نيز سوگند خوردن به آب در بين روستاييان مرسوم است. هيچ مراسم مذهبي و فرهنگي را نمي‌توان سراغ گرفت که در آن نشاني از آب به عنوان تبرک وجود نداشته باشد. مورخان، تمدن ايرانيان باستان را هيدروليک و آبي و اخلاق آنها را اخلاق آبي ذکر کرده‌اند. ايرانيان هميشه با ديده احترام به آب نگريسته‌اند و هنوز هرجا که آباداني است در پيوند ناگسستني با آب است.
از تقدس آب نزد ايرانيان همين بس که ميهن و زادگاه را آب و خاک مي‌نامند. با وجود توجه خاص ملل مختلف به آب، سالانه حدود 2 ميليارد نفر در جهان به علت آلودگي آب ها دچار بيماريهاي مرتبط با آن مي‌شوند که ايران نيز مي‌تواند سهمي از اين آمار داشته باشد. با توجه به رشد ميزان مصرف فعلي آب و همچنين کاهش منابع آبي و عدم توفيق در ايجاد منابع آب جديد بي شک در دهه آينده، بحراني با شدت و تهديد جدي‌تري را در جهان شاهد خواهيم بود، کشور ما نيز از اين حيث مستثني نيست و حتي با توجه به شاخص‌هايي که ما در کشورمان داريم، وضعيت نامطلوب تر و حتي بحراني تر از آن چيزي است که در دنيا مطرح مي‌شود.
با توجه به معضلات موجود آب کشور ما فقط با حفظ و صيانت از منابع آب موجود و جلوگيري از آلودگي آن و نيز مديريت صحيح مصرف آب مي‌توانيم بحران آب در دهه‌هاي آينده را کمي آسان تر پشت سر بگذاريم.