poune
4th March 2011, 09:39 PM
(http://dramiri1.blogfa.com/post-96.aspx)
آيا آسم يك مسئله مهم در امر بهداشت و سلامت عمومي است ؟
بلي ! بيش از 150 ميليون نفر در جهان از جمله تعداد قابل توجهي در کشور ما به اين بيماري مبتلا هستند بطوريكه اين بيماري سبب تحميل هزينه زياد کاهش کارآيي و فعاليت مفيد و عدم توانايي ادامه زندگي طبيعي بيماران درخانواده هايشان مي شود. شيوع بيماري به ويژه در کودکان و شهرهاي در حال توسعه رو به افزايش است . برخي عوامل موثر در بروز اين مشکلات عبارتند از : کاهش تهويه در خانه هاي جديد تماس با مواد حساسيت زا ( آلرژن ها) در محيط در بسته ( مانند هيره ها در محيط خواب پشم قالي حيوانات خانگي بخصوص گربه ) دود سيگار عفونت هاي ويروسي آلودگي هوا محرک هاي شيميايي استفاده از مواد مصنوعي ( رنگها طعم ها و اسانس ها) و غذاها افزايش فشارهاي رواني در زندگي روزمره.
آسم چگونه بر جامعه تاثير مي گذارد؟
جامعه ما ممکن است هزينه زيادي براي آسم کنترل نشده بپردازد افراد و خانواده ها ممکن است مخارج غير ضروري و زيادي همراه با وقت انرژي براي مراقبت هاي اورژانس و با بستر بيماري صرف کنند. زماني که افراد مبتلا بيماريشان را کنترل کنند تمام جامعه ازکاهش اين هزينه و افزايش کارايي سود مي برند تقريبا 5 درصد از کل مردم جهان به آسم مبتلا هستند و اگر جامعه شما در حال توسعه شهري است اين نسبت ممکن است بيشتر هم باشد.
آيا تغييراتي در راه حل مشکل آسم رخ داده است؟
بلي ! اطلاعات موجود درباره علل به وجود آمدن آسم و نيز روشهاي جديد پيرامون پيشگيري از حملات آسم و درمان دراز مدت آن موجب ميشود که با ديد تازه اي به اين بيماري نگاه کنيم .
براي بيماران مبتلا به آسم چه رخ مي دهد؟
بيمار مبتلا به آسم دچار التهاب مزمن در مجاري هوايي است . اين مسئله سبب بروز علائم حمله آسم يعني سرفه خس خس تنگي نفس عدم نحمل ورزش و احساس فشردگي قفسه سينه مي شود. علائم آسم عود کننده هستند و ممکن است از چند دقيقه تا چند روزطول بکشند . حملات آسم ممکن است خفيف يا شديد و گاه کشنده باشند . مراقبتهاي پزشکي غالبا براي حملات شديد لازم است
چه کساني به آسم مبتلا مي شوند ؟
آسم اغلب در خانواده هايي با سابقه مثبت فاميلي رخ مي دهد . اين بيماري مي تواند در هر سني بروز کند. آسم يك بيماري مسري نيست و چون يك مشکل طبي محسوب مي شود ابتلاء به آن شرم و خجالتي براي بيمار ندارد. بسياري از ورزشکاران المپيك و افراد مشهور مبتلا به اين بيماري هستند افراد مي توانند همزمان با ابتلاء به آسم زندگي موفقي داشته باشند.
علت آسم چيست ؟
علت دقيق و اصلي آسم هنوز نامشخص است . ولي آنچه که تاکنون روشن شده. نشان مي دهد که برخي از افراد بويژه شيرخواران که سابقه مثبت آلرژي ( حساسيت ) در خانواده دارند. زماني که در معرض دود سيگار گرده گياهان و قارچ ها يا ساير عوامل حساسيت زا ( مانند حيوانات خانگي هيره ها و سوسک ها) قرار مي گيرند . شانس زيادتري براي ابتلا ء به آسم پيدا مي کنند برخي از کارگردان نيز پس از تمام با محرکهاي شيميايي استنشاقي دچار آسم مي شوند.
آيا آسم قابل پيشگيري است ؟
حملات آسم قابل پيشگيري است ولي براي آنکه ثابت شود که آيا خود بيماري نيز بطور ريشه اي قابل پيشگيري است يا خير مطالعات بيشتري بايد صورت گيرد البته جلوگيري ازتماس با عوامل حساسيت زاي محيطي و محرک ها به پيشگيري از بروز آسم کمک مي کند.
آيا آسم ريشه کن مي شود؟
تاکنون راه حلي براي ريشه کردن آسم پيدا نشده است ولي اين بيماري را مي توان به شکلي درمان و کنترل کرد که علائم و حملات آن پيشگيري شوند. زندگي با آسم در بيشتر موارد بدن دردسر است .
آيا بيماري آسم با افزايش سن کودک تغيير مي کند؟
اغلب کودکان با افزايش سن علائم کمتري خواهند داشت اگر چه در بعضي از آنها ممکن است شدت علائم ثابت بماند و يا حتي بيشتر شود ولي پيش بيني اين امر به طور قطعي ممکن نيست .آسم يك بيماري دراز مدت است که البته مي تواند قابل کنترل باشد.
آسم چگونه کنترل مي شود؟
آسم يك بيماري مزمن است معمولا بيمار نياز به مراقبت پزشکي پيوسته ومنظم دارد بيماران مبتلا به آسم متوسط تا شديد مي توانند با استفاده از داروهاي طويل الاثر که توسط پزشک توصيه مي شود بطور روزانه التهاب مجاري هوايي خود را کنترل کنند و به اين وسيله علائم و حملات بيماري را پيشگيري نمايند . در صورت ظهور علائم داروهاي سريع الاثر ( مانند داروهاي استنشاقي ) براي تسكين آنها بکار مي رود.
چگونه بيمار مبتلا به آسم مي تواند بيماري خود را کنترل کند؟
هر بيمار مبتلا به آسم بايد پزشکي مطلع و آگاه در زمينه بيماري آسم را به عنوان طبيب معالج و مشاور دراز مدت خود انتخاب نمايند پزشک و بيمار با کمک هم برنامه مشخصي براي مصرف داروها اجتناب از عوامل آغازگر حمله آسم و مراحل درمان در صورت وقوع حمله را طراحي و اجرا خواهند کرد. پيگيري اين برنامه و تعديل و تغيير آن به هنگام لزوم ممکن است برنامه اي براي تمام عمر باشد.
آيا داروها تنها راه کنترل آسم هستند؟
خبر! اجتناب ازعوامل محرک و مزاحمي که سبب التهاب مجاري هوايي و بدتر شدن بيماري آسم مي شوند . نيز بسيار مهم است اين عوامل آغازگر آسم ناميده مي شوند هر بيمار بايد راه اجتناب از عوامل آغازگر بيماري خود را بداند و بدان عمل نمايد.
شناخت عوامل آغازگر علائم و حملات آسم ؟
راههاي متعددي وجود دارد که شما مي توانيد از طريق آنها از شدت بيماري کودک خود کم کنيد . شما مي توانيد با شناخت و اجتناب از تماس کودک خود با عوامل آغازگر علائم آسم از شروع حمله پيشگيري نماييد . در اين رابطه از پزشک خود بخواهيد تا در شناسايي و راههاي پيشگيري از تماس عوامل محرک و مزاحم به شما کمک کند در اينجا به نمونه اي از عوامل آغازگر حملات و علائم آسم و راههاي اجتناب ازآنها اشاره مي کنيم .
عوامل حساسيت زاي حيوانات
حيوانات دست آموز را از خانه بيرون ببريد
به هيچ وجه اجازه ورود حيوانات دست آموز را به رختخواب ندهيد
از حضور در خانه اي که حيوان حساسيت زا دارند اجتناب کنيد
از به کار بردن بالش يا تشک حاوي پر پشم و کرک اجتناب کنيد
هيره موجود در گرد و خاک خانه ها
هيره ها بند پاياني ميكروسکوپي هستند ( به اندازه طولي حدود 1/0 ميلي متر ) که معمولا با چشم غير مسلح ديده نمي شوند
بالشتها و تشکها را در پوششهايي (مثلا پلاستيكي ) غير قابل نفوذ بپيچد
کليه ملحفه ها را هفته اي يک بار در آب داغ ( 55 درجه سانتي گراد) بشوييد.
رطوبت خانه و محيط هاي در بسته را کاهش داده و در حد کمتر از 50 درصد نگهداريد.
در صورت امکان از قالي به عنوان کف پوش استفاده نکنيد.
گرده ها و قارچهاي مجازي
در فصول گرده افشاني پنجره ها را بسته نگهداريد.
از منابع تکثير قارچ مانند برگهاي خيس و مواد زائد باغچه اجتناب کنيد .
در صورت امکان از دستگاه تهويه استفاده کنيد .
دود سيگار
دود سيگار که حاوي صدها ماده مختلف شيميايي و سمي است . يكي ازمهمترين عوامل محرک و آغازگر حملات آسم به شمار مي رود بنابراين توصيه مي شود:
در صورت ابتلاء به آسم به هيچ وجه سيگار نکشيد
اجازه سيگار کشيدن در خانه را به هيچ کس ندهيد
تغذيه کودکان و مواد حساسيت زاي عالي
تغذيه انحصاري شيرخواران با شير مادر تا سن شش ماهگي يكي از مهمترين راههاي پيشگيري از وقوع آسم و ساير حساسيتها در کودکاني است که سابقه چنين بيماريهاييرا در خانواده خودشان دارند رعايت توصيهاي پزشکي و بهداشتي در زمينه تغذيه شيرخوار و عدم استفاده از مواد حساسيت زا ( مانند سفيده تخم مرغ ماهي شيرگاو فراورده هاي گندم سويا آجيل مرکبات و ...) در ابتداي شروع تغذيه کمکي شيرخوار به پيشگيري از وقوع آسم کمک شاياني مي کند.
اهميت آسم در دوران بارداري چيست
علائم بيماري آسم در خانم هاي باردار ممکن است تشديد شود. بيشترين زمان محتمل براي تشديد علائم آسم در زمان بارداري مربوط به هفته هاي آخر اين دوران است . نبايد فراموش کرد که در صورت عدم کنترل مناسب بيماري سلامتي جنين و مادر هر دو در معرض تهديد قرار مي گيرد . موارد زير براي کنترل بهتر آسم در دوران بارداري توصيه مي شود
در صورت وجود سابقه آسم بايد اين موضوع را با پزشک ماما يا پرستار خود در ميان بگذاريد
در دوران بارداري معاينات مکرر دورهاي داشته باشيد تا از سلامت خود و جنين مطمئن شويد.
در مورد ادامه مصرف داروهاي قبلي با پزشک خود مشورت کنيد.
در دوران بارداري در صورت تجويز داروهاي ضد آسم توسط پزشک معالج آن ها را با برنامه اي درماني توصيه شده مصرف کنيد. مصرف اغلب داروهاي درمان کننده آسم در دوران بارداري بدون خطر و مجاز است.
از برنامه درماني آسم چه انتظاراتي مي توان داشت ؟
افرادي که در برنامه درماني آسم را دنبال مي کنند مي توانند زندگي فعال با نشاط و بدون علائم آزاردهنده آسم داشته باشند. بنابراين درمان آسم سبب کاهش خسارت اقتصادي اجتماعي و خانوادگي ناشي از آن مي شود .
با درمان مناسب بيشتر بيماران مبتلا به آسم قادر خواهند بود :
فعاليت طبيعي بدون ايجاد علائم آُسم داشته باشند
خواب طبيعي و بدون علائم آسم شب هنگام داشته باشند
از حملات آسم پيشگيري کنيد
عدم ثبت شده اوليه توسط نفس سنج ( پيک فلومتر) را به سطح بالاتري افزايش دهند.
چگونه مي توان از وسعت احتمالي آسم در منطقه خود مطلع شد؟
آمار ثبت شده بيماران آسمي را در درمانگاه يا بيمارستان محلي مدرسه و يا محل کار بررسي کنيد. همچنين مصاحبه با برخي از خانواده هاي مبتلا به آسم درباره بيماري وتاثير آن بر خانواده ايشان کمک کننده است.
آيا درمانهاي مناسب و جديد آسم در جامعه ما قابل دسترس است؟
بلي . داروهاي موثر و متنوعي در زمينه آسم وجود دارند که با نظر پزشک و براساس نوع و شدت بيماري انتخاب مي شوند . برخي ازداروهاي جديد گران هستند ولي در عوض به دليل تاثير خوب آنها سبب پيشگيري از بستري بيمار در بيمارستان که هزينه بيشتري دارد مي شوند.
آيا توانايي انجام برنامه هاي پيشگيري و درمان وجود دارد ؟
بلي . از آنجا که اين برنامه ها سبب صرفه جويي درهزينه هاي درمان ديررس
مي شوند به سود شماست که تاخيري در پيگيري و اجراي آنها نداشته باشيد
آيا مي توان در زمينه آسم تغييري ايجاد کرد؟
بلي ! ازآنجا که بيماري آسم به همه گروههاي سني و شغلي جامعه مربوط مي شود لذا اقدام براي شناسايي و حل مشکلات ناشي از آن نيازمند کمک همه افراد جامعه است و ضروري است که پزشکان پرستاران معلمان بهورزان و بيماران با تشريك مساعي يكدگر برنامه پيشگيري و درمان آسم را اجرا کنند.
علائم باليني شايع در آسم
1- تنگي نفس
2- سرفه
3- خس خس
علائم هشدار دهنده وقوع حمله آسم
کاهش در عدم ثبت شده توسط نفس سنج بيمار وخامت پيش رونده سرفه . خس خس . تنگي نفس و يا احساس فشردگي قفسه سينههر گونه سختي در نفس کشيدن نفس سنج يا دستگاه پيك فلومتر وسيله اي مدرج است که بيمار براي سنجش وضعيت تنفسي خود و پس از آموزش توسط پزشک معالج بطور روزانه از آن استفاده مي کند وعدد مربوط به فشار بازدم خود را در برگه اي ثبت مي کند اندازه گيري و ثبت روزانه فشار هواي بازدم توسط اين دستگاه کمک به کنترل بهتر بيماري آسم و پيشگيري از وقوع حملات شديد و بستري بيمار در بيمارستان مي نمايد.
اطلاعاتي براي پدران و مادران
بيماري آسم غير واگير است.
بيمار مبتلا به آسم در شرايط کنترل بيماري منعي براي انجام ورزش ندارد. داروهاي ضد آسم اعتياد آور نيستند و عمل به توصيه پزشک معالج و استفاده از وسايل و داروهاي تجويز شده براي موفقيت درمان ضروري است .
استفاده از داروهاي ضد سرفه براي بيماران مبتلا به آسم مضر است واصرار بيماردرتجويز و مصرف آنها صحيح نيست .
اصول استفاده از اسپري
1- سرپوش اسپري را برداري و مخزن اسپري را تکان دهيد
2- به آرامي و به طرز يکنواخت نفس خود را بيرون دهيد
3- اسپري را در فاصله 5 سانتي متري جلوي دهان باز بگيريد و يا در داخل دهان فرو بريد
4- رهاگر مخزن را در حالي که به آرامي و تا سر حد امکان به طور عميق و آرام نفس خود را به داخل مي کشيد فشار دهيد
5- براي حدود 10 ثانيه نفس را حبس کنيد
6- نفس خود را به آرامي و به صورت يکنواخت خارج مي سازيد
محفظه هاي دارويي ( spacer)
با وجود رعايت همه دستورات ذکر شده براي استفاده درست اسپري هاي دارويي باز هم ميزان داروي ورودي به مجاري هوايي کم است . چون مقاديري از داروي بر روي زبان و حلق رسوب مي کند و مقداري از آن نيز در هوا هدر مي رود. استفاده از يك محفظه شبيه شکل صفحه بعد مي تواند به مدت طولاني تري دارو را در دسترس دستگاه تنفس قرار دهد و نيازي به همکاري قابل توجه بيماردر نفس کشيدن ندارد. به علاوه وقوع سرفه به هنگام استفاده از اسپري همراه محفظه کم است و عوارض نادري چون برقک دهاني با بکار بردن محفظه هاي دارويي به حداقل مي رسد.
محفظه هاي دارويي انواع و اندازه هاي مختلفي دارند . ولي کارکرد آنها مشابه است.
روش استفاده از محفظه هاي دارويي:
1- اسپري را خوب تکان دهيد
2- اسپري را براساس توصيه و آموزش پزشک خود به محفظه دارويي متصل کنيد
1-
2- رهاگر مخزن اسپري را فشار دهيد تا دارو وارد محفظه دارويي شود
3- قسمت دهاني محفظه دارويي را داخل دهان قرار دهيد و به آرامي نفس بکشيد. درصورت استفاده از ماسک به جاي قسمت دهاني ماسک را روي دهان و بيني بيمار قراردهيد تا داخل آن نفس بکشد. معمولا تعداد 4 دم و بازدم براي ورود قسمت اعظم داروي استنشاقي به درون مجاري هوايي کافي است .
4- تعداد دفعات تخليه اسپري به درون محفظه با دستورپزشک تعيين مي شود و در صورت لزوم استفاده بيشتراز يک پاف بهتر است فاصله کوتاهي تا پاف بعدي رعايت شود
نکاتي در مورد داروهاي مورد استفاده در درمان آسم
دو نوع دارو براي درمان آسم استفاده مي شوند
داروهاي گشاد کننده برونش داروهايي هستند که عضلات منقبض شده مجاري هوايي را شل مي کنند و ازاين سبب کاهش و يا رفع علائم آسم به ويژه در موقع حمله حاد مي شوند. داروهاي بتادآگو نيست ( مانند سالبوتامول) تئوفيلين و ايپراتروپيوم از اين دسته هستند
داروهاي ضد التهابي داروهايي هستند که سبب کاهش تورم و التهاب مجاري هوايي مي شوند و ازاين علائم آسم را کاهش مي دهند اين داروها نقش مهمي در پيشگيري از بروزعلائم و حملات آسم دارند.
کرومولين سديم . استروئيدهاي استنشاقي( مانند بکلومتازون و فلوتيكازون) و خوراکي ( مانند پردنيزولون) از اين دسته داروها هستند
داروهاي درمان کننده آسم چگونه تجويز مي شوند؟
بيماري آسم در بين بيماران تفاوتهاي مهم و قابل توجهي دارد عوامل آغازگر و تشديد کننده در هر بيمار ممکن است متفاوت باشند بنابراين تشخيص نوع و شدت آسم در يك بيمار و انتخاب داروي مناسب حتما نياز به بررسي و معاينه دقيق توسط پزشک معالج و حاذق دارد. برنامه درماني و داروهاي مناسب توسط پزشک تعيين مي شود و تنها با رعايت دستورات توصيه شده پزشک مي توان انتظار کنترل بيماري و رفع علائم را داشت.
برنامه درماني آسم چيست ؟
برنامه درماني مبين آن است که چه دارويي را در چه زماني مصرف کنيد.
1- داروهاي گشاده کننده برونش براي رفع علائم حاد اگر فقط گاهگاهي دچار علائم آسم مي شويد ( کمتر از يک يا دو بار در هفته ) ممکن است نياز دارويي شما تنها با داروي گشاد کننده برونش برطرف شود. در صورت بروز حمله حاد آسم ممکن است شما با دستور پزشک معالج خود اجازه استفاده مقادير بيشتري ازاين دارو داشته باشيد البته براي حملات شديد گاه داروهاي ديگري نيز تجويز مي شود.
در صورتي که ورزش محرک علائم آسم در شما است ممکن است پزشک معالج شما مصرف داروي گشاده کننده برونش ( مانند سالبوتامول ) را پيش از آغاز ورزش تجويز نمايد و بدين ترتيب از شروع علائم آسم پس از ورزش پيشگيري کند
2- داروهاي ضد التهابي براي درمان و پيشگيري تورم و التهاب مجاري هوايي اگر شما علائم آسم را بيش از يک يا دو بار در هفته تجربه مي کنيد نياز به داروهاي ضد التهابي داريد شما بايد اين داروها را هر روز مصرف کنيد نوع دارو و مقدار آن را حتما پزشک معالج تعيين مي نمايد.
* به خاطر داشته باشيد : در صورت وجود علائم آسم در صبحگاه هنگام استراحت يا ورزش برنامه درماني شما دچار اشکال است که براي رفع آن حتما بايد پزشک معالج خود تماس بگيريد.
آيا داروهاي آسم بدون عارضه هستند ؟
معمولا داروهاي تجويز شده براي آسم به شرط مصرف مناسب و بجا فاقد عارضه قابل توجه هستند. برخي از مردم نگران اعتياد و وابستگي به داروهاي آسم هستند كه چنين باوري درست و عملي نمي باشد. براي پيشگيري از وقوع عوارض احتمالي لازم است داروها را همانگونه كه پزشك تجويز نموده است مصرف كنيد و در صورت بروز هر گونه عارضه و يا مشكلي پزشك معالج خود را باخبر سازيد. هيچگاه داروي مصرفي را با نظر خودتان افزايش يا كاهش ندهيد و هرگز بدون توصيه پزشك داروهاي خود را قطع نكنيد .
منبع: dramiri1.blogfa.com
آيا آسم يك مسئله مهم در امر بهداشت و سلامت عمومي است ؟
بلي ! بيش از 150 ميليون نفر در جهان از جمله تعداد قابل توجهي در کشور ما به اين بيماري مبتلا هستند بطوريكه اين بيماري سبب تحميل هزينه زياد کاهش کارآيي و فعاليت مفيد و عدم توانايي ادامه زندگي طبيعي بيماران درخانواده هايشان مي شود. شيوع بيماري به ويژه در کودکان و شهرهاي در حال توسعه رو به افزايش است . برخي عوامل موثر در بروز اين مشکلات عبارتند از : کاهش تهويه در خانه هاي جديد تماس با مواد حساسيت زا ( آلرژن ها) در محيط در بسته ( مانند هيره ها در محيط خواب پشم قالي حيوانات خانگي بخصوص گربه ) دود سيگار عفونت هاي ويروسي آلودگي هوا محرک هاي شيميايي استفاده از مواد مصنوعي ( رنگها طعم ها و اسانس ها) و غذاها افزايش فشارهاي رواني در زندگي روزمره.
آسم چگونه بر جامعه تاثير مي گذارد؟
جامعه ما ممکن است هزينه زيادي براي آسم کنترل نشده بپردازد افراد و خانواده ها ممکن است مخارج غير ضروري و زيادي همراه با وقت انرژي براي مراقبت هاي اورژانس و با بستر بيماري صرف کنند. زماني که افراد مبتلا بيماريشان را کنترل کنند تمام جامعه ازکاهش اين هزينه و افزايش کارايي سود مي برند تقريبا 5 درصد از کل مردم جهان به آسم مبتلا هستند و اگر جامعه شما در حال توسعه شهري است اين نسبت ممکن است بيشتر هم باشد.
آيا تغييراتي در راه حل مشکل آسم رخ داده است؟
بلي ! اطلاعات موجود درباره علل به وجود آمدن آسم و نيز روشهاي جديد پيرامون پيشگيري از حملات آسم و درمان دراز مدت آن موجب ميشود که با ديد تازه اي به اين بيماري نگاه کنيم .
براي بيماران مبتلا به آسم چه رخ مي دهد؟
بيمار مبتلا به آسم دچار التهاب مزمن در مجاري هوايي است . اين مسئله سبب بروز علائم حمله آسم يعني سرفه خس خس تنگي نفس عدم نحمل ورزش و احساس فشردگي قفسه سينه مي شود. علائم آسم عود کننده هستند و ممکن است از چند دقيقه تا چند روزطول بکشند . حملات آسم ممکن است خفيف يا شديد و گاه کشنده باشند . مراقبتهاي پزشکي غالبا براي حملات شديد لازم است
چه کساني به آسم مبتلا مي شوند ؟
آسم اغلب در خانواده هايي با سابقه مثبت فاميلي رخ مي دهد . اين بيماري مي تواند در هر سني بروز کند. آسم يك بيماري مسري نيست و چون يك مشکل طبي محسوب مي شود ابتلاء به آن شرم و خجالتي براي بيمار ندارد. بسياري از ورزشکاران المپيك و افراد مشهور مبتلا به اين بيماري هستند افراد مي توانند همزمان با ابتلاء به آسم زندگي موفقي داشته باشند.
علت آسم چيست ؟
علت دقيق و اصلي آسم هنوز نامشخص است . ولي آنچه که تاکنون روشن شده. نشان مي دهد که برخي از افراد بويژه شيرخواران که سابقه مثبت آلرژي ( حساسيت ) در خانواده دارند. زماني که در معرض دود سيگار گرده گياهان و قارچ ها يا ساير عوامل حساسيت زا ( مانند حيوانات خانگي هيره ها و سوسک ها) قرار مي گيرند . شانس زيادتري براي ابتلا ء به آسم پيدا مي کنند برخي از کارگردان نيز پس از تمام با محرکهاي شيميايي استنشاقي دچار آسم مي شوند.
آيا آسم قابل پيشگيري است ؟
حملات آسم قابل پيشگيري است ولي براي آنکه ثابت شود که آيا خود بيماري نيز بطور ريشه اي قابل پيشگيري است يا خير مطالعات بيشتري بايد صورت گيرد البته جلوگيري ازتماس با عوامل حساسيت زاي محيطي و محرک ها به پيشگيري از بروز آسم کمک مي کند.
آيا آسم ريشه کن مي شود؟
تاکنون راه حلي براي ريشه کردن آسم پيدا نشده است ولي اين بيماري را مي توان به شکلي درمان و کنترل کرد که علائم و حملات آن پيشگيري شوند. زندگي با آسم در بيشتر موارد بدن دردسر است .
آيا بيماري آسم با افزايش سن کودک تغيير مي کند؟
اغلب کودکان با افزايش سن علائم کمتري خواهند داشت اگر چه در بعضي از آنها ممکن است شدت علائم ثابت بماند و يا حتي بيشتر شود ولي پيش بيني اين امر به طور قطعي ممکن نيست .آسم يك بيماري دراز مدت است که البته مي تواند قابل کنترل باشد.
آسم چگونه کنترل مي شود؟
آسم يك بيماري مزمن است معمولا بيمار نياز به مراقبت پزشکي پيوسته ومنظم دارد بيماران مبتلا به آسم متوسط تا شديد مي توانند با استفاده از داروهاي طويل الاثر که توسط پزشک توصيه مي شود بطور روزانه التهاب مجاري هوايي خود را کنترل کنند و به اين وسيله علائم و حملات بيماري را پيشگيري نمايند . در صورت ظهور علائم داروهاي سريع الاثر ( مانند داروهاي استنشاقي ) براي تسكين آنها بکار مي رود.
چگونه بيمار مبتلا به آسم مي تواند بيماري خود را کنترل کند؟
هر بيمار مبتلا به آسم بايد پزشکي مطلع و آگاه در زمينه بيماري آسم را به عنوان طبيب معالج و مشاور دراز مدت خود انتخاب نمايند پزشک و بيمار با کمک هم برنامه مشخصي براي مصرف داروها اجتناب از عوامل آغازگر حمله آسم و مراحل درمان در صورت وقوع حمله را طراحي و اجرا خواهند کرد. پيگيري اين برنامه و تعديل و تغيير آن به هنگام لزوم ممکن است برنامه اي براي تمام عمر باشد.
آيا داروها تنها راه کنترل آسم هستند؟
خبر! اجتناب ازعوامل محرک و مزاحمي که سبب التهاب مجاري هوايي و بدتر شدن بيماري آسم مي شوند . نيز بسيار مهم است اين عوامل آغازگر آسم ناميده مي شوند هر بيمار بايد راه اجتناب از عوامل آغازگر بيماري خود را بداند و بدان عمل نمايد.
شناخت عوامل آغازگر علائم و حملات آسم ؟
راههاي متعددي وجود دارد که شما مي توانيد از طريق آنها از شدت بيماري کودک خود کم کنيد . شما مي توانيد با شناخت و اجتناب از تماس کودک خود با عوامل آغازگر علائم آسم از شروع حمله پيشگيري نماييد . در اين رابطه از پزشک خود بخواهيد تا در شناسايي و راههاي پيشگيري از تماس عوامل محرک و مزاحم به شما کمک کند در اينجا به نمونه اي از عوامل آغازگر حملات و علائم آسم و راههاي اجتناب ازآنها اشاره مي کنيم .
عوامل حساسيت زاي حيوانات
حيوانات دست آموز را از خانه بيرون ببريد
به هيچ وجه اجازه ورود حيوانات دست آموز را به رختخواب ندهيد
از حضور در خانه اي که حيوان حساسيت زا دارند اجتناب کنيد
از به کار بردن بالش يا تشک حاوي پر پشم و کرک اجتناب کنيد
هيره موجود در گرد و خاک خانه ها
هيره ها بند پاياني ميكروسکوپي هستند ( به اندازه طولي حدود 1/0 ميلي متر ) که معمولا با چشم غير مسلح ديده نمي شوند
بالشتها و تشکها را در پوششهايي (مثلا پلاستيكي ) غير قابل نفوذ بپيچد
کليه ملحفه ها را هفته اي يک بار در آب داغ ( 55 درجه سانتي گراد) بشوييد.
رطوبت خانه و محيط هاي در بسته را کاهش داده و در حد کمتر از 50 درصد نگهداريد.
در صورت امکان از قالي به عنوان کف پوش استفاده نکنيد.
گرده ها و قارچهاي مجازي
در فصول گرده افشاني پنجره ها را بسته نگهداريد.
از منابع تکثير قارچ مانند برگهاي خيس و مواد زائد باغچه اجتناب کنيد .
در صورت امکان از دستگاه تهويه استفاده کنيد .
دود سيگار
دود سيگار که حاوي صدها ماده مختلف شيميايي و سمي است . يكي ازمهمترين عوامل محرک و آغازگر حملات آسم به شمار مي رود بنابراين توصيه مي شود:
در صورت ابتلاء به آسم به هيچ وجه سيگار نکشيد
اجازه سيگار کشيدن در خانه را به هيچ کس ندهيد
تغذيه کودکان و مواد حساسيت زاي عالي
تغذيه انحصاري شيرخواران با شير مادر تا سن شش ماهگي يكي از مهمترين راههاي پيشگيري از وقوع آسم و ساير حساسيتها در کودکاني است که سابقه چنين بيماريهاييرا در خانواده خودشان دارند رعايت توصيهاي پزشکي و بهداشتي در زمينه تغذيه شيرخوار و عدم استفاده از مواد حساسيت زا ( مانند سفيده تخم مرغ ماهي شيرگاو فراورده هاي گندم سويا آجيل مرکبات و ...) در ابتداي شروع تغذيه کمکي شيرخوار به پيشگيري از وقوع آسم کمک شاياني مي کند.
اهميت آسم در دوران بارداري چيست
علائم بيماري آسم در خانم هاي باردار ممکن است تشديد شود. بيشترين زمان محتمل براي تشديد علائم آسم در زمان بارداري مربوط به هفته هاي آخر اين دوران است . نبايد فراموش کرد که در صورت عدم کنترل مناسب بيماري سلامتي جنين و مادر هر دو در معرض تهديد قرار مي گيرد . موارد زير براي کنترل بهتر آسم در دوران بارداري توصيه مي شود
در صورت وجود سابقه آسم بايد اين موضوع را با پزشک ماما يا پرستار خود در ميان بگذاريد
در دوران بارداري معاينات مکرر دورهاي داشته باشيد تا از سلامت خود و جنين مطمئن شويد.
در مورد ادامه مصرف داروهاي قبلي با پزشک خود مشورت کنيد.
در دوران بارداري در صورت تجويز داروهاي ضد آسم توسط پزشک معالج آن ها را با برنامه اي درماني توصيه شده مصرف کنيد. مصرف اغلب داروهاي درمان کننده آسم در دوران بارداري بدون خطر و مجاز است.
از برنامه درماني آسم چه انتظاراتي مي توان داشت ؟
افرادي که در برنامه درماني آسم را دنبال مي کنند مي توانند زندگي فعال با نشاط و بدون علائم آزاردهنده آسم داشته باشند. بنابراين درمان آسم سبب کاهش خسارت اقتصادي اجتماعي و خانوادگي ناشي از آن مي شود .
با درمان مناسب بيشتر بيماران مبتلا به آسم قادر خواهند بود :
فعاليت طبيعي بدون ايجاد علائم آُسم داشته باشند
خواب طبيعي و بدون علائم آسم شب هنگام داشته باشند
از حملات آسم پيشگيري کنيد
عدم ثبت شده اوليه توسط نفس سنج ( پيک فلومتر) را به سطح بالاتري افزايش دهند.
چگونه مي توان از وسعت احتمالي آسم در منطقه خود مطلع شد؟
آمار ثبت شده بيماران آسمي را در درمانگاه يا بيمارستان محلي مدرسه و يا محل کار بررسي کنيد. همچنين مصاحبه با برخي از خانواده هاي مبتلا به آسم درباره بيماري وتاثير آن بر خانواده ايشان کمک کننده است.
آيا درمانهاي مناسب و جديد آسم در جامعه ما قابل دسترس است؟
بلي . داروهاي موثر و متنوعي در زمينه آسم وجود دارند که با نظر پزشک و براساس نوع و شدت بيماري انتخاب مي شوند . برخي ازداروهاي جديد گران هستند ولي در عوض به دليل تاثير خوب آنها سبب پيشگيري از بستري بيمار در بيمارستان که هزينه بيشتري دارد مي شوند.
آيا توانايي انجام برنامه هاي پيشگيري و درمان وجود دارد ؟
بلي . از آنجا که اين برنامه ها سبب صرفه جويي درهزينه هاي درمان ديررس
مي شوند به سود شماست که تاخيري در پيگيري و اجراي آنها نداشته باشيد
آيا مي توان در زمينه آسم تغييري ايجاد کرد؟
بلي ! ازآنجا که بيماري آسم به همه گروههاي سني و شغلي جامعه مربوط مي شود لذا اقدام براي شناسايي و حل مشکلات ناشي از آن نيازمند کمک همه افراد جامعه است و ضروري است که پزشکان پرستاران معلمان بهورزان و بيماران با تشريك مساعي يكدگر برنامه پيشگيري و درمان آسم را اجرا کنند.
علائم باليني شايع در آسم
1- تنگي نفس
2- سرفه
3- خس خس
علائم هشدار دهنده وقوع حمله آسم
کاهش در عدم ثبت شده توسط نفس سنج بيمار وخامت پيش رونده سرفه . خس خس . تنگي نفس و يا احساس فشردگي قفسه سينههر گونه سختي در نفس کشيدن نفس سنج يا دستگاه پيك فلومتر وسيله اي مدرج است که بيمار براي سنجش وضعيت تنفسي خود و پس از آموزش توسط پزشک معالج بطور روزانه از آن استفاده مي کند وعدد مربوط به فشار بازدم خود را در برگه اي ثبت مي کند اندازه گيري و ثبت روزانه فشار هواي بازدم توسط اين دستگاه کمک به کنترل بهتر بيماري آسم و پيشگيري از وقوع حملات شديد و بستري بيمار در بيمارستان مي نمايد.
اطلاعاتي براي پدران و مادران
بيماري آسم غير واگير است.
بيمار مبتلا به آسم در شرايط کنترل بيماري منعي براي انجام ورزش ندارد. داروهاي ضد آسم اعتياد آور نيستند و عمل به توصيه پزشک معالج و استفاده از وسايل و داروهاي تجويز شده براي موفقيت درمان ضروري است .
استفاده از داروهاي ضد سرفه براي بيماران مبتلا به آسم مضر است واصرار بيماردرتجويز و مصرف آنها صحيح نيست .
اصول استفاده از اسپري
1- سرپوش اسپري را برداري و مخزن اسپري را تکان دهيد
2- به آرامي و به طرز يکنواخت نفس خود را بيرون دهيد
3- اسپري را در فاصله 5 سانتي متري جلوي دهان باز بگيريد و يا در داخل دهان فرو بريد
4- رهاگر مخزن را در حالي که به آرامي و تا سر حد امکان به طور عميق و آرام نفس خود را به داخل مي کشيد فشار دهيد
5- براي حدود 10 ثانيه نفس را حبس کنيد
6- نفس خود را به آرامي و به صورت يکنواخت خارج مي سازيد
محفظه هاي دارويي ( spacer)
با وجود رعايت همه دستورات ذکر شده براي استفاده درست اسپري هاي دارويي باز هم ميزان داروي ورودي به مجاري هوايي کم است . چون مقاديري از داروي بر روي زبان و حلق رسوب مي کند و مقداري از آن نيز در هوا هدر مي رود. استفاده از يك محفظه شبيه شکل صفحه بعد مي تواند به مدت طولاني تري دارو را در دسترس دستگاه تنفس قرار دهد و نيازي به همکاري قابل توجه بيماردر نفس کشيدن ندارد. به علاوه وقوع سرفه به هنگام استفاده از اسپري همراه محفظه کم است و عوارض نادري چون برقک دهاني با بکار بردن محفظه هاي دارويي به حداقل مي رسد.
محفظه هاي دارويي انواع و اندازه هاي مختلفي دارند . ولي کارکرد آنها مشابه است.
روش استفاده از محفظه هاي دارويي:
1- اسپري را خوب تکان دهيد
2- اسپري را براساس توصيه و آموزش پزشک خود به محفظه دارويي متصل کنيد
1-
2- رهاگر مخزن اسپري را فشار دهيد تا دارو وارد محفظه دارويي شود
3- قسمت دهاني محفظه دارويي را داخل دهان قرار دهيد و به آرامي نفس بکشيد. درصورت استفاده از ماسک به جاي قسمت دهاني ماسک را روي دهان و بيني بيمار قراردهيد تا داخل آن نفس بکشد. معمولا تعداد 4 دم و بازدم براي ورود قسمت اعظم داروي استنشاقي به درون مجاري هوايي کافي است .
4- تعداد دفعات تخليه اسپري به درون محفظه با دستورپزشک تعيين مي شود و در صورت لزوم استفاده بيشتراز يک پاف بهتر است فاصله کوتاهي تا پاف بعدي رعايت شود
نکاتي در مورد داروهاي مورد استفاده در درمان آسم
دو نوع دارو براي درمان آسم استفاده مي شوند
داروهاي گشاد کننده برونش داروهايي هستند که عضلات منقبض شده مجاري هوايي را شل مي کنند و ازاين سبب کاهش و يا رفع علائم آسم به ويژه در موقع حمله حاد مي شوند. داروهاي بتادآگو نيست ( مانند سالبوتامول) تئوفيلين و ايپراتروپيوم از اين دسته هستند
داروهاي ضد التهابي داروهايي هستند که سبب کاهش تورم و التهاب مجاري هوايي مي شوند و ازاين علائم آسم را کاهش مي دهند اين داروها نقش مهمي در پيشگيري از بروزعلائم و حملات آسم دارند.
کرومولين سديم . استروئيدهاي استنشاقي( مانند بکلومتازون و فلوتيكازون) و خوراکي ( مانند پردنيزولون) از اين دسته داروها هستند
داروهاي درمان کننده آسم چگونه تجويز مي شوند؟
بيماري آسم در بين بيماران تفاوتهاي مهم و قابل توجهي دارد عوامل آغازگر و تشديد کننده در هر بيمار ممکن است متفاوت باشند بنابراين تشخيص نوع و شدت آسم در يك بيمار و انتخاب داروي مناسب حتما نياز به بررسي و معاينه دقيق توسط پزشک معالج و حاذق دارد. برنامه درماني و داروهاي مناسب توسط پزشک تعيين مي شود و تنها با رعايت دستورات توصيه شده پزشک مي توان انتظار کنترل بيماري و رفع علائم را داشت.
برنامه درماني آسم چيست ؟
برنامه درماني مبين آن است که چه دارويي را در چه زماني مصرف کنيد.
1- داروهاي گشاده کننده برونش براي رفع علائم حاد اگر فقط گاهگاهي دچار علائم آسم مي شويد ( کمتر از يک يا دو بار در هفته ) ممکن است نياز دارويي شما تنها با داروي گشاد کننده برونش برطرف شود. در صورت بروز حمله حاد آسم ممکن است شما با دستور پزشک معالج خود اجازه استفاده مقادير بيشتري ازاين دارو داشته باشيد البته براي حملات شديد گاه داروهاي ديگري نيز تجويز مي شود.
در صورتي که ورزش محرک علائم آسم در شما است ممکن است پزشک معالج شما مصرف داروي گشاده کننده برونش ( مانند سالبوتامول ) را پيش از آغاز ورزش تجويز نمايد و بدين ترتيب از شروع علائم آسم پس از ورزش پيشگيري کند
2- داروهاي ضد التهابي براي درمان و پيشگيري تورم و التهاب مجاري هوايي اگر شما علائم آسم را بيش از يک يا دو بار در هفته تجربه مي کنيد نياز به داروهاي ضد التهابي داريد شما بايد اين داروها را هر روز مصرف کنيد نوع دارو و مقدار آن را حتما پزشک معالج تعيين مي نمايد.
* به خاطر داشته باشيد : در صورت وجود علائم آسم در صبحگاه هنگام استراحت يا ورزش برنامه درماني شما دچار اشکال است که براي رفع آن حتما بايد پزشک معالج خود تماس بگيريد.
آيا داروهاي آسم بدون عارضه هستند ؟
معمولا داروهاي تجويز شده براي آسم به شرط مصرف مناسب و بجا فاقد عارضه قابل توجه هستند. برخي از مردم نگران اعتياد و وابستگي به داروهاي آسم هستند كه چنين باوري درست و عملي نمي باشد. براي پيشگيري از وقوع عوارض احتمالي لازم است داروها را همانگونه كه پزشك تجويز نموده است مصرف كنيد و در صورت بروز هر گونه عارضه و يا مشكلي پزشك معالج خود را باخبر سازيد. هيچگاه داروي مصرفي را با نظر خودتان افزايش يا كاهش ندهيد و هرگز بدون توصيه پزشك داروهاي خود را قطع نكنيد .
منبع: dramiri1.blogfa.com