تووت فرنگی
11th February 2011, 02:44 PM
اوریگامی چست؟
آیا اوریگامی فقط مربوط است به خم کردن کاغذ؟ آیا اوریگامی یک صنعت است یا یک هنر یا شاخه‌ای از ریاضیات، یا آمیزه‌ای از همه‌ی این‌ها؟
در یک تعریف ساده می‌توان گفت:
«اوریگامی روش ارائه‌ی اشکال است که عمدتاً با خم کردن ماده‌ی مورد استفاده (کاغذ) حاصل می‌شود».
اصل لغت «اوریگامی» در زبان ژاپنی از «اورو» به‌معنی خم کردن و «کامی» به‌معنی کاغذ گرفته شده است. اما خم کردن کاغذ اسامی دیگری نیز در زبان ژاپنی داشته است که به‌تدریج به‌نفع اوریگامی از دور خارج شده‌اند.
تاریخچه
روش ساخت کاغذ ظاهراً در حدود سال 100 میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال به‌صورت یک راز نگهداری میشد. در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شد. سپس در نیمه‌ی قرن هشتم میلادی و پس از استیلای اعراب مسلمان بر آسیای مرکزی، این صنعت توسط آنان به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید. پس از ورود اعراب به سیسیل این صنعت وارد ایتالیا شد و کارگاه‌های کاغذسازی در 1276 در فابرینوی ایتالیا و در 1348 در تروی فرانسه آغاز به‌کار کردند.
از این زمان به بعد یعنی از نیمه‌ی دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف کاغذ برای کتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین کارگاه تولید کاغذ در قرن پانزدهم در هرتفورد انگلستان برپا شد. اولین کارگاه ساخت کاغذ در آمریکای شمالی در سال 1690 ایجاد شد.
گروهی معتقدند که اولین بار خم کردن کاغذ در چین متداول شده است. استفاده از ماکت‌های کاغذی خانه برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلایل این ادعا است. اما شکی نیست که این ژاپنی‌ها بودند که هنر خم کردن کاغذ را کمال بخشیدند و به‌عبارتی از آن خود ساختند. البته هزینه‌ی بالای تهیه‌ی کاغذ ایجاب می‌کرده است که از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانه‌های کاغذی نر و ماده که برای تزیین فنجان‌ها در مراسم ازدواج استفاده می‌شده است.
در دوره‌های مختلف تاریخی ژاپن، اوریگامی حضور داشته است. در خلال دوره‌ی موروماچی در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (1333 – 1573) اوریگامی مدرن به‌گونه‌ای اصولی توسط یک نویسنده‌ی ناشناس نگاشته شده است. سپس در دوره‌ی ادو (1603 – 1867) اوریگامی به‌صورت یک سرگرمی فراگیر درآمد که البته در آن زمان Orisue نامیده میشد.
کتاب «چگونه 1000 مرغ ماهیخوار با کاغذ بسازیم» (How to fold 1,000 cranes) در سال 1797 در ژاپن به چاپ رسید. در دوره‌ی میجی (1868 – 1912) اوریگامی در برنامه‌ی درسی مدارس و حتی مهدکودک‌ها وارد شد تا کودکان هنر و مهارت کار یا انگشتان را بیاموزند. از آن زمان تاکنون کاغذ مربعی 15 در 15 سانتی‌متری اوریگامی در همه‌جا فروخته می‌شود و اوریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده است.
گروهی معتقدند که در اسپانیا خم کردن کاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشک کاغذی اسپانیایی (Pajarita)، در قرن شانزدهم میلادی و یا حتی قبل از آن ساخته شده است. فیلسوف اسپانیایی «میگوئل اونامونو» - که در آخرین روز سال 1936 میلادی در خلال جنگ داخلی کشته شد - در سال 1902 تالیفاتی در این زمینه داشته است.
هم‌چنین «سولورزانو» که بر روی سیستم پایه‌ها کار کرده و اولین کارش را در سال 1928 منتشر کرده است. «اونامونو» علاقه‌ی فلسفی خاصی به خم کردن کاغذ داشت و مطالعه‌ی زیادی بر روی گنجشک کاغذی اسپانیایی انجام داد. پس از مرگ «اونامونو»، کار او در سایر کشورهای اسپانیایی زبان نظیر آرژانتین دنبال شد ولی از آن فراتر نرفت و در واقع پایه‌ای برای جنبش کنونی نشد. پس از مدتی جنبش اسپانیایی در جنبش عمومی غربی جذب شد.
در انگلستان از حدود قرن شانزدهم میلادی از روش‌های برای تاکردن دستمال سفره بر روی میز غذا در محافل استفاده می‌شده است، که محتمل است بعدها به خم کردن کاغذ تبدیل شده باشد. هر چند امروزه آن را قسمتی از اوریگامی می‌دانند ولی احتمال ابداع آن به طور مستقل از اوریگامی نیز مطرح است. یادداشت‌هایی در زمینه‌ی آموزش و خم کردن کاغذ در حدود سال 1874 به چاپ رسیده است. جزئیات نحوه‌ی ساخت پرنده‌ی در حال پرواز هم در سال 1889 چاپ شده است.
افراد مشهور در زمینه‌ی اوریگامی
در سال 1952 «ج. لگمان» کتاب «کتاب‌شناسی خم کردن کاغذ» را به چاپ رسانید. هم‌چنین «باب هربین» در سال 1955 با سری برنامه‌ی تلویزیونی «آقای چپ و آقای راست» توجه عمومی را به اوریگامی جلب کرد. وی سپس کتاب مهمی به‌نام «جادوی کاغذ» را منتشر کرد که شاید یکی مهم‌ترین کتاب‌ها در این رابطه تا آن زمان به‌شمار می‌رود.
در سال 1967 هم «انجمن بریتانیایی اوریگامی» بنیان نهاده شد که در حال حاضر از سراسر جهان عضو دارد و کتابخانه‌ی آن در مورد اوریگامی بسیار قابل توجه است.
بازسازی مجدد اوریگامی به‌عنوان یک هنر خلاق در ژاپن تا حد زیادی مدیون این افراد است:
- ایسائو هوندا (Isao Honda)، که کتاب اوریگامی را در سال 1931 منتشر کرد.
- آ***ا یوشیزاوا (Akira Yoshizawa) که برای سال‌های زیادی به‌عنوان یک نابغه‌ی مسلط بر اوریگامی شهرت داشته است و اولین اثرش در سال 1952 چاپ شده است
- «میچیو اوچیاما» (Michio Uchiyama) که این هنر را از مادرش آموخته بود و در سال 1908 نوع جدیدی از اوریگامی به‌نام سبک کوکو (Koko – styler) به‌نام وی به ثبت رسید. او در سال 1931 یک نمایشگاه عمومی از آثارش را در توکیو برگزار کرد.
پس از جنگ دوم جهانی آثار زیادی در این زمینه به چاپ رسیده و انجمن‌های فراوانی تاسیس شده‌اند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان از انجمن بین‌المللی اوریگامی نام برد که توسط «آ***ا یوشیزاوا» بنیان‌گزاری شده است.
کاغذ خم کردن جدید را می‌توان نتیجه‌ی یک ستیز با سلطه‌ی مربع بر این هنر دانست. «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایه‌ی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایه‌ی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاو»ا استفاده از دو مربع را آغاز کرد.
سپس پایه‌های بلینتز (blintzed bases) ابداع شد و پس از آن فنون جدید نظیر جعبه تا زدن (box pleating) کار را به جایی رسانید که اکنون کم‌تر چیزی را می‌توان یافت که نتوان آن را از یک یا چند قطعه‌ی مربعی یا مستطیلی کاغذ ساخت از مرغ ماهیخوار ژاپنی تا حیوانات چهارپا با سر و دم که توسط یک قطعه کاغذ ساخته می‌شوند.
تعدادی عکس زیبا از این هنر زیبا:
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/04aqua_5fqj.jpg
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/01raijin_5fqj.jpg
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/40fish_rb4v.jpg
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/39tora_rb4v.jpg
آیا اوریگامی فقط مربوط است به خم کردن کاغذ؟ آیا اوریگامی یک صنعت است یا یک هنر یا شاخه‌ای از ریاضیات، یا آمیزه‌ای از همه‌ی این‌ها؟
در یک تعریف ساده می‌توان گفت:
«اوریگامی روش ارائه‌ی اشکال است که عمدتاً با خم کردن ماده‌ی مورد استفاده (کاغذ) حاصل می‌شود».
اصل لغت «اوریگامی» در زبان ژاپنی از «اورو» به‌معنی خم کردن و «کامی» به‌معنی کاغذ گرفته شده است. اما خم کردن کاغذ اسامی دیگری نیز در زبان ژاپنی داشته است که به‌تدریج به‌نفع اوریگامی از دور خارج شده‌اند.
تاریخچه
روش ساخت کاغذ ظاهراً در حدود سال 100 میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال به‌صورت یک راز نگهداری میشد. در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شد. سپس در نیمه‌ی قرن هشتم میلادی و پس از استیلای اعراب مسلمان بر آسیای مرکزی، این صنعت توسط آنان به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید. پس از ورود اعراب به سیسیل این صنعت وارد ایتالیا شد و کارگاه‌های کاغذسازی در 1276 در فابرینوی ایتالیا و در 1348 در تروی فرانسه آغاز به‌کار کردند.
از این زمان به بعد یعنی از نیمه‌ی دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف کاغذ برای کتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین کارگاه تولید کاغذ در قرن پانزدهم در هرتفورد انگلستان برپا شد. اولین کارگاه ساخت کاغذ در آمریکای شمالی در سال 1690 ایجاد شد.
گروهی معتقدند که اولین بار خم کردن کاغذ در چین متداول شده است. استفاده از ماکت‌های کاغذی خانه برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلایل این ادعا است. اما شکی نیست که این ژاپنی‌ها بودند که هنر خم کردن کاغذ را کمال بخشیدند و به‌عبارتی از آن خود ساختند. البته هزینه‌ی بالای تهیه‌ی کاغذ ایجاب می‌کرده است که از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانه‌های کاغذی نر و ماده که برای تزیین فنجان‌ها در مراسم ازدواج استفاده می‌شده است.
در دوره‌های مختلف تاریخی ژاپن، اوریگامی حضور داشته است. در خلال دوره‌ی موروماچی در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (1333 – 1573) اوریگامی مدرن به‌گونه‌ای اصولی توسط یک نویسنده‌ی ناشناس نگاشته شده است. سپس در دوره‌ی ادو (1603 – 1867) اوریگامی به‌صورت یک سرگرمی فراگیر درآمد که البته در آن زمان Orisue نامیده میشد.
کتاب «چگونه 1000 مرغ ماهیخوار با کاغذ بسازیم» (How to fold 1,000 cranes) در سال 1797 در ژاپن به چاپ رسید. در دوره‌ی میجی (1868 – 1912) اوریگامی در برنامه‌ی درسی مدارس و حتی مهدکودک‌ها وارد شد تا کودکان هنر و مهارت کار یا انگشتان را بیاموزند. از آن زمان تاکنون کاغذ مربعی 15 در 15 سانتی‌متری اوریگامی در همه‌جا فروخته می‌شود و اوریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده است.
گروهی معتقدند که در اسپانیا خم کردن کاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشک کاغذی اسپانیایی (Pajarita)، در قرن شانزدهم میلادی و یا حتی قبل از آن ساخته شده است. فیلسوف اسپانیایی «میگوئل اونامونو» - که در آخرین روز سال 1936 میلادی در خلال جنگ داخلی کشته شد - در سال 1902 تالیفاتی در این زمینه داشته است.
هم‌چنین «سولورزانو» که بر روی سیستم پایه‌ها کار کرده و اولین کارش را در سال 1928 منتشر کرده است. «اونامونو» علاقه‌ی فلسفی خاصی به خم کردن کاغذ داشت و مطالعه‌ی زیادی بر روی گنجشک کاغذی اسپانیایی انجام داد. پس از مرگ «اونامونو»، کار او در سایر کشورهای اسپانیایی زبان نظیر آرژانتین دنبال شد ولی از آن فراتر نرفت و در واقع پایه‌ای برای جنبش کنونی نشد. پس از مدتی جنبش اسپانیایی در جنبش عمومی غربی جذب شد.
در انگلستان از حدود قرن شانزدهم میلادی از روش‌های برای تاکردن دستمال سفره بر روی میز غذا در محافل استفاده می‌شده است، که محتمل است بعدها به خم کردن کاغذ تبدیل شده باشد. هر چند امروزه آن را قسمتی از اوریگامی می‌دانند ولی احتمال ابداع آن به طور مستقل از اوریگامی نیز مطرح است. یادداشت‌هایی در زمینه‌ی آموزش و خم کردن کاغذ در حدود سال 1874 به چاپ رسیده است. جزئیات نحوه‌ی ساخت پرنده‌ی در حال پرواز هم در سال 1889 چاپ شده است.
افراد مشهور در زمینه‌ی اوریگامی
در سال 1952 «ج. لگمان» کتاب «کتاب‌شناسی خم کردن کاغذ» را به چاپ رسانید. هم‌چنین «باب هربین» در سال 1955 با سری برنامه‌ی تلویزیونی «آقای چپ و آقای راست» توجه عمومی را به اوریگامی جلب کرد. وی سپس کتاب مهمی به‌نام «جادوی کاغذ» را منتشر کرد که شاید یکی مهم‌ترین کتاب‌ها در این رابطه تا آن زمان به‌شمار می‌رود.
در سال 1967 هم «انجمن بریتانیایی اوریگامی» بنیان نهاده شد که در حال حاضر از سراسر جهان عضو دارد و کتابخانه‌ی آن در مورد اوریگامی بسیار قابل توجه است.
بازسازی مجدد اوریگامی به‌عنوان یک هنر خلاق در ژاپن تا حد زیادی مدیون این افراد است:
- ایسائو هوندا (Isao Honda)، که کتاب اوریگامی را در سال 1931 منتشر کرد.
- آ***ا یوشیزاوا (Akira Yoshizawa) که برای سال‌های زیادی به‌عنوان یک نابغه‌ی مسلط بر اوریگامی شهرت داشته است و اولین اثرش در سال 1952 چاپ شده است
- «میچیو اوچیاما» (Michio Uchiyama) که این هنر را از مادرش آموخته بود و در سال 1908 نوع جدیدی از اوریگامی به‌نام سبک کوکو (Koko – styler) به‌نام وی به ثبت رسید. او در سال 1931 یک نمایشگاه عمومی از آثارش را در توکیو برگزار کرد.
پس از جنگ دوم جهانی آثار زیادی در این زمینه به چاپ رسیده و انجمن‌های فراوانی تاسیس شده‌اند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان از انجمن بین‌المللی اوریگامی نام برد که توسط «آ***ا یوشیزاوا» بنیان‌گزاری شده است.
کاغذ خم کردن جدید را می‌توان نتیجه‌ی یک ستیز با سلطه‌ی مربع بر این هنر دانست. «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایه‌ی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایه‌ی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاو»ا استفاده از دو مربع را آغاز کرد.
سپس پایه‌های بلینتز (blintzed bases) ابداع شد و پس از آن فنون جدید نظیر جعبه تا زدن (box pleating) کار را به جایی رسانید که اکنون کم‌تر چیزی را می‌توان یافت که نتوان آن را از یک یا چند قطعه‌ی مربعی یا مستطیلی کاغذ ساخت از مرغ ماهیخوار ژاپنی تا حیوانات چهارپا با سر و دم که توسط یک قطعه کاغذ ساخته می‌شوند.
تعدادی عکس زیبا از این هنر زیبا:
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/04aqua_5fqj.jpg
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/01raijin_5fqj.jpg
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/40fish_rb4v.jpg
http://weblog.iprodev.net/uploadedfiles/39tora_rb4v.jpg