faridbensaeed
11th December 2008, 01:24 PM
شـرکـت مـلـی صـنـایـع پـتـروشـیـمـی
شرکت پتروشیمی بعنوان یکی از چهارشرکت اصلی وزارت نفت مسئولیت توسعه هر گونه عملیات در صنعت پتروشیمی کشور را بعهده دارد. از بدو تاسیس در سال 1343 شمسی این شرکت فعالیت خود را با واحد کوچک تولید کود شیمیایی شیراز آغاز نموده و در حال حاضر دومین تولیدکننده وصادر کننده فرآورده های پتروشیمی در خاورمیانه میباشد .
چکیده روند توسعه وتحول پتروشیمی در ایران
-مرحله پیدایش
-1بهره برداری از واحد تولید کود شیمیایی شیراز در سال 1342
-2 تاسیس شرکت در سال 1342
-مرحله گسترش اولیه
توسعه صنعت در قالب سه برنامه عمرانی در سالهای 1342 تا 1365
تامین نیاز داخلی به کودهای شیمیایی و مواد پایه پتروشیمیایی و شیمیائی
احداث مجتمع های پتروشیمی متعدد منجمله بندر امام(ایران-ژاپن)، فارابی(ایران نیپون)،خارک، پازارگاد ، کربن اهواز(ایران)، رازی(شاهپور) وطرحهای توسعه پتروشیمی شیراز
-مرحله رکود
به حداقل رسیدن فعالیتهای تولیدی شرکتدر سالهای دفاع مقدس تا اواسط سال 1367
تکمیل طرح توسعه پتروشیمی بندرامام
توقف احداث پتروشیمی بندر امام
-مرحله تجدید حیات و بازسازی
بازسازی مجتمع های آسیب دیده درطی برنامه اول توسعه درسالهای 1368 تا1373
بهره برداری ازبرخی طرحهای اساسی شامل پتروشیمی اصفهان،اراک و تکمیل مجتمع بندر امام
توسعه صادرات و خصوصی سازی وسود دهی دربرنامه پنج ساله دوم درسالهای 1374 تا 1378
افزایش تولید سالانه محصولات از2/4 به11 میلیون تن درسال با بهره برداری ازطرحهای باقیمانده از برنامه پنجساله اول
-مرحله جهش و تثبیت
· سرآغازی برای جهانی شدن صنعت برپایه تجربیات برنامه های اول ودوم دربرنامه سوم توسعه
· توسعه صادرات و ارتقاء صنعت در صادرات غیر نفتی
· گسترش خصوصی سازی و توجه خاص به تحقیق و توسعه
· استفاده بهینه از ظرفیتهای موجود و ایجاد ظرفیتهای تولید جدید
این مقطع از برنامه سوم علاوه بربهره برداری از طرحهای mtbe و پارازایلن بندرامام ،پلیمرهای مهندسی وفازهای اول الفین ششم وآروماتیک سوم،سایرطرحهانیزدرمرحله پایانی بوده وبه تدریج درخط تولیدقرارخواهندگرفت. این درحالی است که برنامه بلندمدت شرکت پتروشیمی ازطریق اجرای برنامه های چهارم و پنجم برای دستیابی به فروش20 میلیارددلارمحصولات پتروشیمی هدف گذاری شده است . دراین راستا شرکت پتروشیمی درسالهای اخیرتمامی تلاش وهمت خودرابکاربسته تا با دستیابی به موقعیت برتروحداکثراستفاده ازمزیتهای نسبی کشورحضوری موثرتردرمنطقه وجهان داشته باشد.نمادچنین حضوری تغییرات شاخص ها ومتغیرهای اقتصادی بنگاه همانندتولید، صادرات،سرمایه گذاری،ارزش افزوده و سهم درتولید ملی ،مشارکتهای منطقه ای وگستردگی بازارهای هدف صادراتی در سه برنامه پنج ساله کشوربخصوص در برنامه سوم میباشد .
- چشم انداز
· ارزش تولیدات پتروشیمی درسال1394 حدود26 میلیارددلارخواهد بودکه ازآن میزان، ارزش محصئلات قابل فروش دربازار به بیش از20 میلیارددلارخواهد رسید.
· دستیابی به تولید5/7 میلیون تن متانول درسال1394 به ارزش حدودیک میلیارددلار(معادل 18%ظرفیت کل جهان) وکسب سهمی برابر 20%از تجارت جهانی.
· دستیابی به تولید12 میلیون تن اتیلن درسال1394
· دستیابی به تولید10 میلیون تن پلیمردرسال1394
· دستیابی به تولید5/8میلیون تن اوره درسال1394
· دستیابی به تولید4 میلیون تن آروماتیک(btx)درسال1394
· افزایش سهم سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی وخارجی درکل مالکیت درصنعت پتروشیمی به حدود 50%
· بدست آوردن بالاترین سهم درتولید متانول جهان
· دستیابی به بالاترین سهم درخاورمیانه درتولیداتیلن واوره
بدیهی است که دستیابی به برنامه های پیش بینی شده با تامین خوراکهای مورد نیاز واحدهای پتروشیمی به شرح زیرازطرف سایرشرکتهای وزارت نفت میسرخواهد گردید:
· تامین سالانه 10 میلیون تن اتان
· تامین روزانه 183 متر مکعب گاز طبیعی
· تامین روزانه 315 هزار بشکه گاز مایع
· تامین روزانه 400 هزار بشکه مایعات گازی
طرح های منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی
منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ابتدا در محدوده ای به وسعت 1700 هکتاردرجنوب غربی ایران وساحل خلیج فارس واقع در شهرستان ماهشهر،بخش بندرامام خمینی درنظرگرفته شدکه برابرطرح توسعه درآینده وسعت منطقه به بیش از2300 هکتارافزایش خواهدیافت.این منطقه باتوجه به موقعیت طبیعی وجغرافیایی ونیزبرخورداری ازتسهیلات قانونی مناطق ویژه بمنظور توسعه صنعت وتجارت بویژه صنایع پائین دستی ،تامین منافع اقتصادی ،اجتماعی وملی، جذب تکنولوژیهای نوین وافزایش اشتغال ایجادگردیده است .ازنظرموقعیت جغرافیایی ،منطقه ازطریق بندر امام به آبهای آزاد بین المللی وازطریق راه آهن سراسری به ترکیه ،اروپا وآسیای مرکزی دسترسی دارد.در این راستا ،سازمان منطقه ویژِه اقتصادی پتروشیمی جهت مدیریت و تحقق توسعه فعالیتهای صنعتی و اقتصادی درمنطقه ازجمله صنایع پتروشیمی به عنوان زیرمجموعه ای ازشرکت ملی صنایع پتروشیمی ،براساس مصوبه تیرماه 1376 شورای عالی مناطق آزادتجاری-صنعتی کشورفعالیتهای خودرادرسال 1377آغازکرده ،ازسرمایه گذاران داخلی وخارجی بمنظورسرمایه گذاری دعوت بعمل میاورد.
طرح های منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس براساس مجوز صادره از سوی شورای عالی مناطق آزاددرسال 1377 بمنظور بهره برداری ازمنابع نفت وگاز حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیتهای اقتصادی درزمینه نفت وگاز وپتروشیمی تاسیس شده است.میدان گازی پارس جنوبی ازاکتشافات شرکت ملی نفت ایران،یکی ازبزرگترین منابع گازی جهان است که برروی خط مرزی مشترک ایران وقطردرخلیج فارس ودرفاصله 105کیلومتری جنوب غربی بندرعسلویه قرارداردکه ادامه میدان گازی گنبدشمالی کشورقطراست.وسعت این میدان گازی 9700 کیلومتر مربع است که3700کیلومترآن درآبهای ایران و6 هزارکیلومترآن درآبهای قطرقرارگرفته است .نتایج بررسیها ولرزه نگاریهای انجام شده نشان میدهدکه این میدان حدود 8درصدکل ذخایرشناخته شده گازی جهان را درخودجای داده است.
ذخایراین میدان نزدیک به14تریلیون مترمکعب گازاست که حدود50 درصد ذخایرگازی کشورراتشکیل میدهد وحجم میعانات گازی این میدان هم بالغ بر18 میلیارد بشکه تخمین زده شده است .با توجه به ظرفیت مخزن ومطالعات مهندسی برای توسعه این میدان تاکنون 28 فاز پیش بینی شده است . درحال حاضر فازهای 1,2,3,4,5 پارس جنوبی به بهره برداری رسیده وفازهای6تا10 نیزدرآینده به بهره یرداری خواهد رسید. همچنین میزان سرمایه گذاری مورد نیازبرای توسعه هرفازاین میدان بطور متوسط یک میلیارد دلاربرآورد شده است.
شرکتهای فرعی
شرکتهای زیرمجموعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی که درحال بهره برداری هستند عبارتند از:
· شرکت سهامی پتروشیمی شیراز
· شرکت سهامی پتروشیمی خارک
· شرکت سهامی پتروشیمی رازی
· شرکت سهامی پتروشیمی اصفهان
· شرکت سهامی پتروشیمی بندر امام
· شرکت سهامی پتروشیمی اراک
· شرکت سهامی پتروشیمی تبریز
· شرکت سهامی پتروشیمی خوزستان
· شرکت سهامی پتروشیمی ارومیه
و نیز تعدادی شرکت خدماتی شامل:
· شرکت مدیریت توسعه پتروشیمی
· شرکت سهامی بازرگانی پتروشیمی
· شرکت سهامی عملیات غیر صنعتی و خدمات صنایع پتروشیمی
شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران بین الملل
شرکت پتروشیمی بعنوان یکی از چهارشرکت اصلی وزارت نفت مسئولیت توسعه هر گونه عملیات در صنعت پتروشیمی کشور را بعهده دارد. از بدو تاسیس در سال 1343 شمسی این شرکت فعالیت خود را با واحد کوچک تولید کود شیمیایی شیراز آغاز نموده و در حال حاضر دومین تولیدکننده وصادر کننده فرآورده های پتروشیمی در خاورمیانه میباشد .
چکیده روند توسعه وتحول پتروشیمی در ایران
-مرحله پیدایش
-1بهره برداری از واحد تولید کود شیمیایی شیراز در سال 1342
-2 تاسیس شرکت در سال 1342
-مرحله گسترش اولیه
توسعه صنعت در قالب سه برنامه عمرانی در سالهای 1342 تا 1365
تامین نیاز داخلی به کودهای شیمیایی و مواد پایه پتروشیمیایی و شیمیائی
احداث مجتمع های پتروشیمی متعدد منجمله بندر امام(ایران-ژاپن)، فارابی(ایران نیپون)،خارک، پازارگاد ، کربن اهواز(ایران)، رازی(شاهپور) وطرحهای توسعه پتروشیمی شیراز
-مرحله رکود
به حداقل رسیدن فعالیتهای تولیدی شرکتدر سالهای دفاع مقدس تا اواسط سال 1367
تکمیل طرح توسعه پتروشیمی بندرامام
توقف احداث پتروشیمی بندر امام
-مرحله تجدید حیات و بازسازی
بازسازی مجتمع های آسیب دیده درطی برنامه اول توسعه درسالهای 1368 تا1373
بهره برداری ازبرخی طرحهای اساسی شامل پتروشیمی اصفهان،اراک و تکمیل مجتمع بندر امام
توسعه صادرات و خصوصی سازی وسود دهی دربرنامه پنج ساله دوم درسالهای 1374 تا 1378
افزایش تولید سالانه محصولات از2/4 به11 میلیون تن درسال با بهره برداری ازطرحهای باقیمانده از برنامه پنجساله اول
-مرحله جهش و تثبیت
· سرآغازی برای جهانی شدن صنعت برپایه تجربیات برنامه های اول ودوم دربرنامه سوم توسعه
· توسعه صادرات و ارتقاء صنعت در صادرات غیر نفتی
· گسترش خصوصی سازی و توجه خاص به تحقیق و توسعه
· استفاده بهینه از ظرفیتهای موجود و ایجاد ظرفیتهای تولید جدید
این مقطع از برنامه سوم علاوه بربهره برداری از طرحهای mtbe و پارازایلن بندرامام ،پلیمرهای مهندسی وفازهای اول الفین ششم وآروماتیک سوم،سایرطرحهانیزدرمرحله پایانی بوده وبه تدریج درخط تولیدقرارخواهندگرفت. این درحالی است که برنامه بلندمدت شرکت پتروشیمی ازطریق اجرای برنامه های چهارم و پنجم برای دستیابی به فروش20 میلیارددلارمحصولات پتروشیمی هدف گذاری شده است . دراین راستا شرکت پتروشیمی درسالهای اخیرتمامی تلاش وهمت خودرابکاربسته تا با دستیابی به موقعیت برتروحداکثراستفاده ازمزیتهای نسبی کشورحضوری موثرتردرمنطقه وجهان داشته باشد.نمادچنین حضوری تغییرات شاخص ها ومتغیرهای اقتصادی بنگاه همانندتولید، صادرات،سرمایه گذاری،ارزش افزوده و سهم درتولید ملی ،مشارکتهای منطقه ای وگستردگی بازارهای هدف صادراتی در سه برنامه پنج ساله کشوربخصوص در برنامه سوم میباشد .
- چشم انداز
· ارزش تولیدات پتروشیمی درسال1394 حدود26 میلیارددلارخواهد بودکه ازآن میزان، ارزش محصئلات قابل فروش دربازار به بیش از20 میلیارددلارخواهد رسید.
· دستیابی به تولید5/7 میلیون تن متانول درسال1394 به ارزش حدودیک میلیارددلار(معادل 18%ظرفیت کل جهان) وکسب سهمی برابر 20%از تجارت جهانی.
· دستیابی به تولید12 میلیون تن اتیلن درسال1394
· دستیابی به تولید10 میلیون تن پلیمردرسال1394
· دستیابی به تولید5/8میلیون تن اوره درسال1394
· دستیابی به تولید4 میلیون تن آروماتیک(btx)درسال1394
· افزایش سهم سرمایه گذاری بخش خصوصی داخلی وخارجی درکل مالکیت درصنعت پتروشیمی به حدود 50%
· بدست آوردن بالاترین سهم درتولید متانول جهان
· دستیابی به بالاترین سهم درخاورمیانه درتولیداتیلن واوره
بدیهی است که دستیابی به برنامه های پیش بینی شده با تامین خوراکهای مورد نیاز واحدهای پتروشیمی به شرح زیرازطرف سایرشرکتهای وزارت نفت میسرخواهد گردید:
· تامین سالانه 10 میلیون تن اتان
· تامین روزانه 183 متر مکعب گاز طبیعی
· تامین روزانه 315 هزار بشکه گاز مایع
· تامین روزانه 400 هزار بشکه مایعات گازی
طرح های منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی
منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ابتدا در محدوده ای به وسعت 1700 هکتاردرجنوب غربی ایران وساحل خلیج فارس واقع در شهرستان ماهشهر،بخش بندرامام خمینی درنظرگرفته شدکه برابرطرح توسعه درآینده وسعت منطقه به بیش از2300 هکتارافزایش خواهدیافت.این منطقه باتوجه به موقعیت طبیعی وجغرافیایی ونیزبرخورداری ازتسهیلات قانونی مناطق ویژه بمنظور توسعه صنعت وتجارت بویژه صنایع پائین دستی ،تامین منافع اقتصادی ،اجتماعی وملی، جذب تکنولوژیهای نوین وافزایش اشتغال ایجادگردیده است .ازنظرموقعیت جغرافیایی ،منطقه ازطریق بندر امام به آبهای آزاد بین المللی وازطریق راه آهن سراسری به ترکیه ،اروپا وآسیای مرکزی دسترسی دارد.در این راستا ،سازمان منطقه ویژِه اقتصادی پتروشیمی جهت مدیریت و تحقق توسعه فعالیتهای صنعتی و اقتصادی درمنطقه ازجمله صنایع پتروشیمی به عنوان زیرمجموعه ای ازشرکت ملی صنایع پتروشیمی ،براساس مصوبه تیرماه 1376 شورای عالی مناطق آزادتجاری-صنعتی کشورفعالیتهای خودرادرسال 1377آغازکرده ،ازسرمایه گذاران داخلی وخارجی بمنظورسرمایه گذاری دعوت بعمل میاورد.
طرح های منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس براساس مجوز صادره از سوی شورای عالی مناطق آزاددرسال 1377 بمنظور بهره برداری ازمنابع نفت وگاز حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیتهای اقتصادی درزمینه نفت وگاز وپتروشیمی تاسیس شده است.میدان گازی پارس جنوبی ازاکتشافات شرکت ملی نفت ایران،یکی ازبزرگترین منابع گازی جهان است که برروی خط مرزی مشترک ایران وقطردرخلیج فارس ودرفاصله 105کیلومتری جنوب غربی بندرعسلویه قرارداردکه ادامه میدان گازی گنبدشمالی کشورقطراست.وسعت این میدان گازی 9700 کیلومتر مربع است که3700کیلومترآن درآبهای ایران و6 هزارکیلومترآن درآبهای قطرقرارگرفته است .نتایج بررسیها ولرزه نگاریهای انجام شده نشان میدهدکه این میدان حدود 8درصدکل ذخایرشناخته شده گازی جهان را درخودجای داده است.
ذخایراین میدان نزدیک به14تریلیون مترمکعب گازاست که حدود50 درصد ذخایرگازی کشورراتشکیل میدهد وحجم میعانات گازی این میدان هم بالغ بر18 میلیارد بشکه تخمین زده شده است .با توجه به ظرفیت مخزن ومطالعات مهندسی برای توسعه این میدان تاکنون 28 فاز پیش بینی شده است . درحال حاضر فازهای 1,2,3,4,5 پارس جنوبی به بهره برداری رسیده وفازهای6تا10 نیزدرآینده به بهره یرداری خواهد رسید. همچنین میزان سرمایه گذاری مورد نیازبرای توسعه هرفازاین میدان بطور متوسط یک میلیارد دلاربرآورد شده است.
شرکتهای فرعی
شرکتهای زیرمجموعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی که درحال بهره برداری هستند عبارتند از:
· شرکت سهامی پتروشیمی شیراز
· شرکت سهامی پتروشیمی خارک
· شرکت سهامی پتروشیمی رازی
· شرکت سهامی پتروشیمی اصفهان
· شرکت سهامی پتروشیمی بندر امام
· شرکت سهامی پتروشیمی اراک
· شرکت سهامی پتروشیمی تبریز
· شرکت سهامی پتروشیمی خوزستان
· شرکت سهامی پتروشیمی ارومیه
و نیز تعدادی شرکت خدماتی شامل:
· شرکت مدیریت توسعه پتروشیمی
· شرکت سهامی بازرگانی پتروشیمی
· شرکت سهامی عملیات غیر صنعتی و خدمات صنایع پتروشیمی
شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران بین الملل