اعتیاد به نت

[ساناز فرهیدوش]

اعتیاد چیست؟ آيا امكان دارد كسي به استفاده از اينترنت معتاد شود؟ آیا غذا خوردن به علت تکرار روزانه اعتیاد است؟ آیا لزوما تکرار و اعتیاد بد است؟ این ها سوالاتی است که می توانید از خود بپرسید. معمولا اعتیاد در کشور ما به مصرف مواد مخدر گفته می شود، اما واقعا تعریف اعتیاد چیست؟
اعتیاد رفتاری انسانی و با اختیار شخصی است که فرد علی رغم میل باطنی، احساس نوعی وابستگی به آن می کند و تکرار انجام آن باعث کاهش کیفیت و کمیت در جنبه های مختلف زندگی آدمی می گردد و دامنه نتايج آن به كم خوابي، به خطر افتادن موقعيت شغلي و دگرگوني در روابط خانوادگي و اجتماعي منجر خواهد شد.

[ساناز فرهیدوش]

اعتیاد به اینترنت می تواند هم از نوع on lineباشد و هم از نوع off line. منظور از اعتیاد on line، اعتیاد به استفاده از کامپیوتر هنگام اتصال به اینترنت است مانند؛ اعتیاد به مسائل عاطفی، دوستی و جنسی در اتاق های چت و یا اعتیاد در روابط تجاری. در این راستا حتی کنجکاوی اطلاعاتی نظیر جستجو در web نیز نوعی اعتیاد است. اما اعتیاد off line یعنی استفاده از کامپیوتر در زمانی که با اینترنت ارتباطی ندارد، مانند: اعتیاد به بازی های کامپیوتری که در میان بچه ها شایع است و یا اعتیاد به کدنویسی در میان برنامه نویسان کامپیوتری و...
در استفاده از اینترنت (مخصوصا نسل جوان) آنچه مورد توجه است استفاده افراد بسیاری از سرویس چت می باشد، بطوری که با نگاهی گذرا به اتاق های چت در نرم افزار yahoo messenger چیزی که جلب توجه می کند، تعداد اتاق های متعدد مربوط به ایرانیان می باشد. این قضیه تا حدی جدی است که به نظر می رسد در صورت قطع سرویس چت در yahoo ، فروش اشتراک اینترنت در کشور بطور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
چت کردن یک عمل ارتباطی در حوزه انسان هاست که مانند سایر ارتباط های مرسوم بین بشر می تواند از دو جنبه روانشناسی (تک تک افراد شرکت کننده) و از جنبه جامعه شناسی (جامعه مجازی ایجاد شده) مورد بررسی قرار گیرد. البته لازم به ذکر است که محیط اینترنت و چت به لحاظ مجازی بودن آن دارای تفاوت های اساسی با سایر محیط های ارتباطی است. هر نوع فناوری و تکنولوژی با ورود خود اثرات مثبت و منفی بسیاری را به همراه خواهد داشت که اگر در گرایش به هر کدام آن ها دچار افراط شویم، در نتیجه درگیر تقلیل گرایی خواهیم شد.

[ساناز فرهیدوش]

از جمله اثرات مطلوب چت عبارت است از؛ شناخت بهتر افراد از طریق برداشتن موانع و هنجارهای اجتماعی، یافتن دوستان جدید، حدف فاصله زمان و مکان، غلبه بر خجالت در ارتباط با جنس مخالف، غلبه بر استرس، داشتن آزادی بیان، دسترسی به انواع شبکه های ارتباطی و کسب اطلاعات دلخواه، داشتن سرعت بالا در انتقال پیام ها و... در کنار ویژگی های مثبت چت می توان اثرات منفی آن را در دو بخش کلی تقسیم بندی کرد؛ 1. محتوای نامناسب: طبیعت باز و آزاد اینترنت و عدم نظارت مستقیم بر آن توسط والدین و ارگان های دولتی سبب شده است که محیط هایی با موضوعات نامناسب به ویژه برای کودکان و نوجوانان ایجاد شود. 2. اعتیاد به چت و اینترنت: در این راستا همین کافی است که بدانیم، اهمیت اعتیاد به اینترنت تا حدی است که عده ایی از روانشناسان آن را مانند اعتیاد به مواد مخدر می دانند.
تجربه ثابت کرده است رهايي از مشكلات زندگي با پناه بردن به اينترنت حل نشده و به آن بايد به عنوان چاره موقتي برخورد كرد. هنگامي كه يك معتاد به اينترنت در انتهاي شب سرانجام دست از كامپيوتر مي كشد و آن را خاموش مي كند مشكلات واقعي به سراغ او مي آيند. در اين زمان رويارويي با دشواری ها بسيار سخت تر و آثار افسردگي عميق تر به نظر مي رسند. با سياه شدن مانيتور، احساس تنهایی در فرد دوچندان خواهد شد. در اين هنگام شخص معتاد به اينترنت مانند معتادان به الكل براي رهايي از مشكلات، مجدداً به سمت اينترنت و اتاق های چت کشیده خواهد شد. از نشانه‌هاي ديگر اعتياد فراموش كردن قرارهاي ملاقات، عدم توجه به وضع ظاهري و بهداشت شخصي و بروز حالت هاي عصبي در گفتگوهاي دوستانه مي تواند باشد. روياها و خيالپردازي‌هاي شخص معتاد به نوعي با اينترنت رابطه دارند. مچ دست اغلب آن ها درد مي كند، دروغ مي گويند، اعتياد خود را انكار مي كنند، غذا خوردن به موقع را فراموش كرده و معمولاً در مقابل كامپيوتر به خوردن مي پردازند.
تقريبا 5 تا 10 درصد استفاده كنندگان از اينترنت دچار مشكل اعتياد هستند و جاي تعجب نيست كه اين نسبت در ميان مصرف كنندگان مشروبات الكلي و قماربازان نيز ديده مي شود. 2 تا 3 درصد از ميان 10 درصد معتادان به اينترنت، آن را به صورت غيرطبيعي و بيش از حد معمول استفاده مي كنند. آن ها ساعت هاي طولاني از اوقات خود را به بازديد از سايت هاي گوناگون و گفتگوهاي بيهوده در چت روم مي گذرانند.
نتايج مطالعات اخير دكتر ديويس پژوهشگر دانشگاه يورك، روي گروهي از دانشجويان نشان مي دهد؛ علت اعتياد به اينترنت در بسياري از آن ها دستيابي به راهي براي سركوب اضطراب ها و تنش هاي زندگي بوده است. به گفته دكتر ديويس احتمال اعتياد به اينترنت در ميان افراد منزوي و گوشه گير و كساني كه در ارتباطات اجتماعي و بين فردي خود مشكل دارند، بيش از ديگران است. ديويس در انتهاي بررسي هاي خود نتيجه گيري مي كند؛ اگرچه استفاده از اينترنت در دريافت اطلاعات جديد بسيار سودمند است اما از آن نبايد براي فرار از مشكلات زندگي استفاده كرد