Rez@ee
7th December 2010, 05:20 PM
دانش - بسیاری از مردم فکر می‌کنند قطرات باران شکلی همانند اشک دارند، یا بلورهای برف به شکل‌های 3 گوش، 4 گوش، 5 یا حتی 8 گوش هم وجود دارند. این درحالی است که قطرات باران کروی‌اند و برف نیز فقط بلور 6 گوش دارد
علیرضا نورایی: اگر به بعضی نقش و نگارها روی کارت‌های تبریک ویژه کریسمس دقت کنید، دانه‌های برف را به شکل‌های مختلفی می‌بینیم. بعضی از دانه‌ها 4پر، بعضی دیگر 5پر و حتی 8پر کشیده شده‌اند، ولی بر اساس قوانین علمی این طراحی‌ها علمی نیستند. جالب این‌که در یکی از مجلات بسیار معتبر علمی هم یکی از همین تصاویر به غلط کشیده شده بود، در حالی که در طبیعت، دانه‌های برف فقط به‌شکل 6پر وجود دارند.
http://www.marginalrevolution.com/photos/uncategorized/snowflake1_1.jpgتوماس کوپ از دانشگاه بلفیلد در آلمان وقتی در حال مشاهده یک آگهی تبلیغاتی اشتراک برای نشریه علمی نیچر بود، در پس‌زمینه به تصویری از کریستال‌های هشت‌پر برف بر‌خورد که شگفتی او را برانگیخت. پذیرفتن این اشتباه به نظر کوپ برای هر کسی که به دانش علاقمند باشد، خیلی دشوار است. طعنه‌های کوپ حتی در یادداشت او در شماره 24 دسامبر همان نشریه (آخرین شماره قبل از تعطیلات) هم منعکس شد.
دانه‌های زیبای برف متشکل از مولکول‌های آبی است که توسط پیوند هیدروژنی به هم متصل شده‌اند. بهترین و موثرترین شکل برای آرایش مولکول‌ها، شبکه بلورین شش وجهی است. بنابراین بر اساس قوانین فیزیکی مربوط به پیوندهای بین مولکولی، دانه‌های برف نه به شکل هشت‌پر و شکل‌های دیگر، بلکه به شکل شش‌پر تشکیل می‌شوند.
در واقع با توجه به این که مواد در طبیعت همواره در حال رساندن سطح انرژی خود به کمترین مقدار انرژی پتانسیل است، آب هم در شرایط محیطی سرد به شکل شبکه بلورین شش‌وجهی کمترین سطح انرژی را دارد. به این ترتیب با آرایش بلوک‌های ساختمان مولکولی به صورت ساختار شش‌وجهی در ابعاد مولکولی، ما می‌توانیم کریستال‌های برف را به شکل متقارن شش‌گوشه در بزرگ‌مقیاس مشاهده کنیم.
جالب این‌که همان‌طور که معمولا در طراحی‌های متداول دیده می‌شود، شکل گوشه‌ها در دانه‌های برف مختلف است و حداقل در دانه‌های بزرگ‌تر، هیچ دو دانه برفی مشابه نیستند! تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که در کریستال‌های یخی کوچک‌تر که پیش از تکمیل شکلشان فرود می‌آیند، نظریه ذکر شده مصداق ندارد.
نکته دیگری هم که رسانه‌ها در موردش اشتباه می‌کنند، شکل قطرات باران است. به رغم شکل اشک-مانندی که برای قطرات باران متصور می‌شویم، یعنی راسی تیز و انتهایی گرد، این قطرات به شکل کره نزدیک‌ترند. در واقع، قطرات ریزی که از ابرها فرود می‌آید کروی شکل است؛ ولی به دلیل کشش سطحی آب و اصطکاک قطرات باران با هوا، بسته به سرعت سقوط کف قطرات قدری صاف می‌شود که این اثر، هرقدر قطره بزرگ‌تر باشد؛ بیشتر است. اگر شکل قطرات باران کروی نبود، رنگین‌کمان هرگز به شکل کمان زیبایی که می‌بینیم؛ ظاهر نمی‌شد.
علیرضا نورایی: اگر به بعضی نقش و نگارها روی کارت‌های تبریک ویژه کریسمس دقت کنید، دانه‌های برف را به شکل‌های مختلفی می‌بینیم. بعضی از دانه‌ها 4پر، بعضی دیگر 5پر و حتی 8پر کشیده شده‌اند، ولی بر اساس قوانین علمی این طراحی‌ها علمی نیستند. جالب این‌که در یکی از مجلات بسیار معتبر علمی هم یکی از همین تصاویر به غلط کشیده شده بود، در حالی که در طبیعت، دانه‌های برف فقط به‌شکل 6پر وجود دارند.
http://www.marginalrevolution.com/photos/uncategorized/snowflake1_1.jpgتوماس کوپ از دانشگاه بلفیلد در آلمان وقتی در حال مشاهده یک آگهی تبلیغاتی اشتراک برای نشریه علمی نیچر بود، در پس‌زمینه به تصویری از کریستال‌های هشت‌پر برف بر‌خورد که شگفتی او را برانگیخت. پذیرفتن این اشتباه به نظر کوپ برای هر کسی که به دانش علاقمند باشد، خیلی دشوار است. طعنه‌های کوپ حتی در یادداشت او در شماره 24 دسامبر همان نشریه (آخرین شماره قبل از تعطیلات) هم منعکس شد.
دانه‌های زیبای برف متشکل از مولکول‌های آبی است که توسط پیوند هیدروژنی به هم متصل شده‌اند. بهترین و موثرترین شکل برای آرایش مولکول‌ها، شبکه بلورین شش وجهی است. بنابراین بر اساس قوانین فیزیکی مربوط به پیوندهای بین مولکولی، دانه‌های برف نه به شکل هشت‌پر و شکل‌های دیگر، بلکه به شکل شش‌پر تشکیل می‌شوند.
در واقع با توجه به این که مواد در طبیعت همواره در حال رساندن سطح انرژی خود به کمترین مقدار انرژی پتانسیل است، آب هم در شرایط محیطی سرد به شکل شبکه بلورین شش‌وجهی کمترین سطح انرژی را دارد. به این ترتیب با آرایش بلوک‌های ساختمان مولکولی به صورت ساختار شش‌وجهی در ابعاد مولکولی، ما می‌توانیم کریستال‌های برف را به شکل متقارن شش‌گوشه در بزرگ‌مقیاس مشاهده کنیم.
جالب این‌که همان‌طور که معمولا در طراحی‌های متداول دیده می‌شود، شکل گوشه‌ها در دانه‌های برف مختلف است و حداقل در دانه‌های بزرگ‌تر، هیچ دو دانه برفی مشابه نیستند! تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که در کریستال‌های یخی کوچک‌تر که پیش از تکمیل شکلشان فرود می‌آیند، نظریه ذکر شده مصداق ندارد.
نکته دیگری هم که رسانه‌ها در موردش اشتباه می‌کنند، شکل قطرات باران است. به رغم شکل اشک-مانندی که برای قطرات باران متصور می‌شویم، یعنی راسی تیز و انتهایی گرد، این قطرات به شکل کره نزدیک‌ترند. در واقع، قطرات ریزی که از ابرها فرود می‌آید کروی شکل است؛ ولی به دلیل کشش سطحی آب و اصطکاک قطرات باران با هوا، بسته به سرعت سقوط کف قطرات قدری صاف می‌شود که این اثر، هرقدر قطره بزرگ‌تر باشد؛ بیشتر است. اگر شکل قطرات باران کروی نبود، رنگین‌کمان هرگز به شکل کمان زیبایی که می‌بینیم؛ ظاهر نمی‌شد.