دستور العمل فني كشت گلزا

[سجاد عابدی]

دستور العمل فني كشت گلزا




گلزا از جمله دانه هاي روغني همانند آفتابگردان ، گلرنگ ، سويا و پنبه دانه مي باشد كه هر
يكصد كيلو گرم آن حاوي 42 كيلو گرم روغن مي باشد ، كشت آن به صورت پائيزه و يا بهاره
امكان پذير است .
1-چه زمينهائي مناسب كشت گلزا مي باشند؟
در تمام زمينها به جز اراضي كه درزمستان دچار آب گرفتگي شده ومدت طولاني آب بر روي آنها
باقيمي ماند يا داراي آب و خاك خيلي شور ميباشند كشت گلزا امكان پذير است.
2-تاريخ مناسب كشت پائيزه گلزا چه زماني است ؟
تاريخ كشت اين گياه كه همان تاريخ آبياري اول يا اصطلاحاً خاك آب محسوب مي شود ، بستگي به آب و هوا و سردي زمستان منطقه داردودرمناطق نما يندگي اصفهان بر اساس جدول زير تعيين ميگردد..

اقليم
سرد
مناطق




فريدن – فريدونشهر- گلپايگان – خوانسار- سميرم – چادگان


شهركرد- بروجن- كوهرنگ- فارسان- ريگ- ديناران
تاريخ كاشت
10 تا 25شهريور
ارقام توصيه شده



اكاپي- ليكورد



معتدل سرد


برخواروميمه- تيران وكرون- اصفهان- شهرضا- خميني شهر لنجان-مباركه-نجف آباد- فلاورجان


خانميرزا- بخش مركزي لردگان- فلارد- ميانكوه – اردل



20شهريور تا 10مهر



اكاپي- ليكورد


ريجنت * كبري



معتدل


كاشان- آران و بيد گل- اردستان- نطنز- نايين



هرات – چاهك- مرودشت- ابر كوه- بهاباد دراستان يزد



25شهريور تا 15مهر



اكاپي



ر يجنت * كبري


3-براي كشت يك هكتار زمين چه ميزان بذر مورد نياز مي باشد ؟
بسته به روش كاشت ، چگونگي آماده سازي زمين و ميزان تلفات بذر در خاك به 6 تا 12 كيلو گرم بذر نياز است ، در صورتيكه خاك وآب چندان شور نباشند و زمين بخوبي آماده شده و بخواهيم با استفاده از دستگاه خطي كار تنظيم شده كشت را انجام دهيم ،6تا8كيلوگرم بذر كفايت مي كند اما در روش دستپاش بسته به آماده سازي زمين به 10 تا 12 كيلوگرم بذر و گاهاً بيشتر نياز داريم.

4- ظاهر زميني كه جهت كشت گلزا بخوبي آماده شده باشد چگونه است ؟
چنين زميني كلوخه هاي بزرگ نداشته ، اكثر كلوخه ها اندازه يك گردو و كوچكتر مي باشند . ودر عين حال خاك مزرعه پودر نشده است ، همچنين توسط ماله يا لولربخوبي صاف و مسطح شده است .
5-مراحل آماده سازي زمين چگونه است ؟
در صورت امكان ابتدا آبياري انجام شده تا ضمن رويش تعدادي از علفهاي هرز در زمان شخم كلوخه هاي بزرگ ايجاد نشود و علفهاي سبز شده از بين رفته و تا اندازه اي از مشكل علفهاي هرز در زراعت گلزا كاسته گردد . در غير اينصورت پس از برداشت محصول قبلي از زمين ( مثال :گندم ) اقدام به شخم عميق كرده و بعداز آن با توجه به اندازه و سختي كلوخه ها با يكي دو بار ديسك عمود بر هم كلوخه ها را خرد مي كنيم تا دانه بندي مطلوبي در سطح خاك ايجاد شود ، همانگونه كه قبلاً اشاره گرديد با
ديسك زدن زياد و تردد ماشين آلات خاك را پودر نمي كنيم ، به شكلي كه اندازه كلوخه ها بزرگتر از گردو نباشد ، بعداز ديسك توسط ، ماله ، لولر يا هر وسيله مناسب ديگري اقدام به تسطيح زمين مي كنيم ، بعداز آن كوهاي سياه ( فسفاته ) و پتاس ( سولفات پتاسيم) را پخش كرده و توسط ديسك زير خاك
مي كنيم . در صورت استفاده از علفكش ترفلان بلافاصله بعد از سمپاشي ديسك مي زنيم .
اكنون زمين جهت كشت آماده است ، در صورت استفاده از خطي كار هاي كه ايجاد جوي و پشته
مي نمايند ( همداني ) و انجام آبياري نشتي نيازي به عمليات ديگري نمي باشد اما در كشت دستپاش ، كشت نواري (اصطلاح محلي كرت بندي ) ابتدا زمين را به دلخواه به نوارهاي مشخص تقسيم كرده ، بذر را در بين نوارها پاشيده و با وسيله مناسب زير خاك مي كنيم در كشت با خطي كارهاي كه جوي و پشته ايجاد نمي كنند ( تاكا ، هاسيا ) لازم است زمين به اندازه عرض دستگاه و يا ضرايب آن مرز بندي شود ، البته در روش آبياري غرقابي ، در روشهاي باراني نيازي نيست .

6- بذر كلزا در چه عمقي بايد قرار بگيرد و چگونه ؟
در صورت استفاده از خطي كارها عمق كاشت براحتي قابل تنظيم بوده و بهترين عمق 1-2 سانتي متر با توجه به جنس خاك در نظر گرفته مي شود در خاكها ي با بافت سنگين از عمق كمتر (1 سانتي متر ) استفاده مي شود . لازم به ذكر است بذر كلزا نبايد پائينتر از 3 سانتي متر قرار بگيرد ، جهت زير خاك كردن سطحي بذور در كشت هاي دستپاش ، در سطوح كوچك مي توان از كشيدن شاخه درخت استفاده كرد ودر سطوح بزرگ توسط ديسك يا دندانه ( واز )بسيار سطحي اينكار را انجام داد .



7- به چه ميزاني بايد از كودهاي شييمائي استفاده نمود ؟
اين سؤالي است كه جواب آن با آزمون خاك مشخص مي شود امادر غير اينصورت با توجه به در نظر گرفتن سابقه زمين و حاصلخيزي آن حدود 3 كيسه كود سياه ( 150 كيلوگرم فسفات آمونيوم ) و دو كيسه كود پتاس ( 100 كيلوگرم سولفات پتاسيم ) قبل از كاشت (1) استفاده مي شود جهت استفاده از ساير كودها حتماً با كارشناسان و مروجين مراكز خدمات مشورت نمائيد .
8- با مشكل علفهاي هرز چه بايد كرد؟
از لحاظ علفهاي هرز سابقه زمين بايد در نظر گرفته شود ، در صورتيكه قبل از انجام عمليات آماده سازي زمين آبياري صورت گيرد تعدادي از علفهاي هرز سبز شده كه در اثر شخم و عمليات آماده سازي از بين ميروند همچنين قبل از كاشت مي توان از سم خاكي ( ترفلان ) به ميزان 5/1 تا 5/2 ليتر در هكتار با استفاده از سمپاشهاي 400 ليتري تراكتوري استفاده نمود البته پس از سمپاشي بلافاصله بايد ديسك زده شود ، لازم به ذكر است اين علف كش از رشد تمام علفهاي هرز جلوگيري نكرده و نبايد انتظار زيادي از آن داشت بعد از رويش گلزا در صورت وجود علفهاي هرز نازك برگ( هم خانواده هاي گندم )(2) با مشورت كارشناسان ميتوان از علفكش هاي گالانت فوكوس …استفاده كرد.

9- به چند بار آبياري در پائيز نياز مي باشد ؟ ( از كاشت تا شروع زمستان )
در پائيز گلزا با توجه به زمان شروع بارندگيها و سبكي و سنگيني خاك به دو تا سه بار آبياري نيازمند است و فاصله دو آبياري اول اصطلاحاً خاك آب و پي آب نبايد بيشتر از 7 روز شود تا در صورت سله بستن سطح خاك آب دوم باعث نرم شدن پوسته ايجاد شده و تسهيل خروج گياهچه هاي ظريف و جوان گلزا گرددآبياري سوم و يا حتي چهارم تنها در زمينهاي با خاك سبك كةآب را نگه نمي دارند و زود خشك مي شوند در صورت تأخير بارندگيهاي پائيزه لازم است .




1- در صورت استفاده از ساير كودهاي فسفاته مانند سوپر فسفات تريپل كه حاوي ازت نمي باشند در زمان كاشت استفاده از 50 كيلو گرم (1 كيسه )كود اوره لازم است .

<B><FONT face=Arial size=4>2- گندم �