AreZoO
13th November 2010, 07:15 PM
ویژگى هاى مالیات برارزش افزوده
http://www.hesabiran.com/upload_images/images_medium/coin_0_1220.jpg
مالیات بر ارزش افزوده نوعى مالیات بر مصرف است که هم اکنون بر بیش از120کشور جهان اجرا مى شود. این مالیات در واقع نوعى مالیات بر فروش کالا و خدمات چند مرحله اى است که طى مراحل زنجیره واردات تولید ، توزیع ، مصرف با نرخ مالیات ثابت ( غیر تصاعدى ) اعمال مى شود و در نهایت مصرف کنندگان نهایى، تنها پرداخت کننده واقعى آن هستند / نظام مالیات بر ارزش افزوده به دلیل انتقال مالیات از بخش تولید به مصرف و در برگرفتن کلیه مبادلات اقتصادى موجبات نظام مالى را فراهم کرده و منبع مناسب و قابل اتکایى نیز براى تأمین درآمدهاى دولت خواهد بود. مهم ترین ویژگى و مزایاى مالیات بر ارزش افزوده عبارتند از:
تأمین بخش قابل ملاحظه اى از درآمدهاى دولت مالیات بر ارزش افزوده در بسیارى از کشورها، به عنوان یک منبع جدید درآمدى به منظور افزایش درآمد دولت به کاربرده شده است. این مالیات در بر گیرنده طیف وسیعى از کالاها و خدمات است و درآمد قابل توجهى براى دولت ایجاد مى کند، ضمن آنکه به دلیل وسعت پایه مالیاتى و پائین بودن نرخ مالیاتى درآمد مالیات بیشترى را نصیب دولت مى کند و این امر بدون از بین بردن انگیزه تولید صورت مى پذیرد. به این ترتیب امکان فرار مالیاتى در مالیات بر ارزش افزوده، به دلیل کمتر بودن نرخ مالیاتى آن در مقایسه با سایر مالیات ها با پایه محدود کاهش مى یابد.
درآمدهاى ناشى از اجراى مالیات بر ارزش افزوده نسبت به دیگر مالیات ها از ثبات و انعطاف بیشترى برخوردار است. در زمان رونق اقتصادى، این نوع مالیات، برارزش افزوده، کالا ها و خدماتى اعمال مى شود و با افزایش سطح تولید و ارزش افزوده میزان وصولى از این منبع افزایش مى یابد / از طرف دیگر در زمان رکود اقتصادى ، با کاهش سطح تولیدات و ارزش افزوده مؤسسات اقتصادى، وصولى از مالیات بر ارزش افزوده نیز تقلیل مى یابد و در نتیجه از فشار فزاینده بار مالیاتى بر طبقات جامعه در زمان رکود کاسته مى شود.
همچنین مالیات بر ارزش افزوده بر پایه گسترده، اعمال و به قیمت هاى جارى محاسبه مى شود، در نتیجه تغییر جزئى این مالیات فوراً به افزایش و یا کاهش در آمدها مى انجامد، لذا این مالیات ابزار مالیاتى قابل انعطافى است که مقامات مالى کشور مى توانند به هنگام اعمال سیاست هاى تثبیت اقتصادى از آن استفاده کنند.
ایجاد انگیزه سرمایه گذارى و تولید
اجراى مالیات بر ارزش افزوده همواره با لغو مالیات هاى ناکارآمد اختلال زا همراه خواهد بود / لذا جایگزینى مالیات بر ارزش افزوده با این مالیات ها شرایط بهترى را براى تولید به وجود مى آورد. علاوه بر آن به دلیل اعمال نرخ صفر براى صادرات، قیمت هاى نسبى صادرات در مقایسه با قیمت هاى جهانى ارزان تر شده و به ابزارى براى تشویق تولید داخلى تبدیل مى شود. نهایتاً اینکه خنثى بودن و آثار ضعیف تورمى این مالیات نیز آن را به ابزارى کمکى براى تولید تبدیل کرده است. مالیات بر ارزش افزوده باعث افزایش درآمد مى شود و این افزایش درآمد مالیاتى مى تواند موجب کاهش کسرى بودجه، استقراض بخش عمومى، نرخ بهره و بنابراین تحریک سرمایه گذارى شود. مالیات بر ارزش افزوده مى تواند خطر تورم ناشى از کسر بودجه را کاهش دهد.
همچنین اجراى مالیات بر ارزش افزوده تمهیدات حقوقى و قانونى لازم را براى روش خوداظهارى ایجاد مى کند زیرا در واقع این مالیات براساس روش خود اظهارى اجرا مى شود بنابراین هزینه وصول این نوع مالیات پائین است.
خود کنترلى بودن
یکى دیگر از ویژگى هاى مالیات بر ارزش افزوده است که به شفاف سازى مبادلات و فعالیت هاى اقتصادى کمک مى کند و در نتیجه موجب سهولت اعمال انواع دیگر مالیات مى شود. خود کنترلى بودن بدین معناست که پرداخت کنندگان مالیات در هر مرحله اى از زنجیر تولید، توزیع، روى پرداخت مالیات در مراحل پیش از خود نظارت مى کنند. در این سیستم، اگر بنگاهى مالیات را کمتر از حد واقعى آن اعلام کند و یا مالیات مربوط به خود را نپردازد، این مالیات در زنجیره تولید وتوزیع به خریدار بعدى منتقل مى شود. به همین دلیل خریداران تمایلى به خرید کالاهایى که مالیات آنها پرداخت نشده است ندارند / به عبارت دیگر، اگر بنگاهى کالاهایى را خریدارى کند که مالیات آنها پرداخت نشده باشد ، در این صورت وى اعتبار مالیاتى کمترى خواهد داشت و متعاقباً بدهى بیشترى به وى تعلق مى گیرد.
کمترین تأخیر در عملیات و صول این نوع مالیات
مالیات بر ارزش افزوده بر خلاف مالیات بر درآمد که معمولاً در پایان سال مالى قابل وصول است، از کمترین نوسان برخوردار است، زیرا تقاضا براى کالاها و خدمات طى زمان استمرار داشته و لذا دولت در پرداخت هاى خود با مشکل مواجه نمى شود و این خود سبب ایجاد یک منبع درآمدى با ثبات و در عین حال انعطاف پذیر براى دولت مى شود.
تشویق صادرات
چون اساساً این مالیات با هدف اصابت به مصرف داخلى صورت مى گیرد، بنابراین در این سیستم، صادرات مشمول نرخ صفر است. به عبارت دیگر، چه افرادى که به عنوان توریست کالاى داخلى را خریدارى و از کشور خارج مى کنند و چه بنگاهایى که در امر صادرات کالا و خدمات فعالیت دارند، با ارائه مدارک لازم، کلیه مالیات هاى پرداخت شده بر ارزش افزوده در مراحل مختلف را یکجا باز پس مى گیرند و این عاملى براى تشویق صادرات به شمار مى آید.
تسهیل ورود به پیمان هاى منطقه اى و بین المللى
برخى از پیمان هاى منطقه اى بنا به دلایلى نظیر ایجاد وحدت نظام مالیاتى در مناسبات اقتصادى کشورهاى عضو به سمت افزایش کارایى، گسترش صنعت، استفاده از مزایاى بى طرفى و خنثى بودن، آسیب نرساندن به کالاهاى وارداتى و گسترش رقابت داخلى ، مالیات بر ارزش افزوده را به عنوان شرط عضویت براى اعضا تعیین کرده اند.به طور کلى عضویت در پیمان هاى منطقه اى از جمله موارد دیگرى است که برخى کشورها را به مدرن سازى نظام مالیاتى و استفاده از مالیات بر ارزش افزوده هدایت مى کند. امروزه مالیات بر ارزش افزوده مکانیزمى است که ضمن پایدارى درآمدهاى عمومى کشور، به ابزارى براى یکسان سازى سازمان و ساختار مالیاتى کشورهاى عضو اتحادیه هاى منطقه اى تبدیل شده است. به دلیل وسیع بودن پایه مالیات بر ارزش افزوده، مى توان این مالیات را با نرخى کمتر از مالیات بر فروش مرتبط با بخش هاى مختلف بازرگانى اعمال کرد و امکان کاهش فرار در مالیات بر ارزش افزوده را فراهم آورد. با توجه به ویژگى هاى یاد شده، مالیات بر ارزش افزوده مى تواند ساختارى کارآمد جهت بهبود سیستم مالى کشور قلمداد شود.
http://www.hesabiran.com/upload_images/images_medium/coin_0_1220.jpg
مالیات بر ارزش افزوده نوعى مالیات بر مصرف است که هم اکنون بر بیش از120کشور جهان اجرا مى شود. این مالیات در واقع نوعى مالیات بر فروش کالا و خدمات چند مرحله اى است که طى مراحل زنجیره واردات تولید ، توزیع ، مصرف با نرخ مالیات ثابت ( غیر تصاعدى ) اعمال مى شود و در نهایت مصرف کنندگان نهایى، تنها پرداخت کننده واقعى آن هستند / نظام مالیات بر ارزش افزوده به دلیل انتقال مالیات از بخش تولید به مصرف و در برگرفتن کلیه مبادلات اقتصادى موجبات نظام مالى را فراهم کرده و منبع مناسب و قابل اتکایى نیز براى تأمین درآمدهاى دولت خواهد بود. مهم ترین ویژگى و مزایاى مالیات بر ارزش افزوده عبارتند از:
تأمین بخش قابل ملاحظه اى از درآمدهاى دولت مالیات بر ارزش افزوده در بسیارى از کشورها، به عنوان یک منبع جدید درآمدى به منظور افزایش درآمد دولت به کاربرده شده است. این مالیات در بر گیرنده طیف وسیعى از کالاها و خدمات است و درآمد قابل توجهى براى دولت ایجاد مى کند، ضمن آنکه به دلیل وسعت پایه مالیاتى و پائین بودن نرخ مالیاتى درآمد مالیات بیشترى را نصیب دولت مى کند و این امر بدون از بین بردن انگیزه تولید صورت مى پذیرد. به این ترتیب امکان فرار مالیاتى در مالیات بر ارزش افزوده، به دلیل کمتر بودن نرخ مالیاتى آن در مقایسه با سایر مالیات ها با پایه محدود کاهش مى یابد.
درآمدهاى ناشى از اجراى مالیات بر ارزش افزوده نسبت به دیگر مالیات ها از ثبات و انعطاف بیشترى برخوردار است. در زمان رونق اقتصادى، این نوع مالیات، برارزش افزوده، کالا ها و خدماتى اعمال مى شود و با افزایش سطح تولید و ارزش افزوده میزان وصولى از این منبع افزایش مى یابد / از طرف دیگر در زمان رکود اقتصادى ، با کاهش سطح تولیدات و ارزش افزوده مؤسسات اقتصادى، وصولى از مالیات بر ارزش افزوده نیز تقلیل مى یابد و در نتیجه از فشار فزاینده بار مالیاتى بر طبقات جامعه در زمان رکود کاسته مى شود.
همچنین مالیات بر ارزش افزوده بر پایه گسترده، اعمال و به قیمت هاى جارى محاسبه مى شود، در نتیجه تغییر جزئى این مالیات فوراً به افزایش و یا کاهش در آمدها مى انجامد، لذا این مالیات ابزار مالیاتى قابل انعطافى است که مقامات مالى کشور مى توانند به هنگام اعمال سیاست هاى تثبیت اقتصادى از آن استفاده کنند.
ایجاد انگیزه سرمایه گذارى و تولید
اجراى مالیات بر ارزش افزوده همواره با لغو مالیات هاى ناکارآمد اختلال زا همراه خواهد بود / لذا جایگزینى مالیات بر ارزش افزوده با این مالیات ها شرایط بهترى را براى تولید به وجود مى آورد. علاوه بر آن به دلیل اعمال نرخ صفر براى صادرات، قیمت هاى نسبى صادرات در مقایسه با قیمت هاى جهانى ارزان تر شده و به ابزارى براى تشویق تولید داخلى تبدیل مى شود. نهایتاً اینکه خنثى بودن و آثار ضعیف تورمى این مالیات نیز آن را به ابزارى کمکى براى تولید تبدیل کرده است. مالیات بر ارزش افزوده باعث افزایش درآمد مى شود و این افزایش درآمد مالیاتى مى تواند موجب کاهش کسرى بودجه، استقراض بخش عمومى، نرخ بهره و بنابراین تحریک سرمایه گذارى شود. مالیات بر ارزش افزوده مى تواند خطر تورم ناشى از کسر بودجه را کاهش دهد.
همچنین اجراى مالیات بر ارزش افزوده تمهیدات حقوقى و قانونى لازم را براى روش خوداظهارى ایجاد مى کند زیرا در واقع این مالیات براساس روش خود اظهارى اجرا مى شود بنابراین هزینه وصول این نوع مالیات پائین است.
خود کنترلى بودن
یکى دیگر از ویژگى هاى مالیات بر ارزش افزوده است که به شفاف سازى مبادلات و فعالیت هاى اقتصادى کمک مى کند و در نتیجه موجب سهولت اعمال انواع دیگر مالیات مى شود. خود کنترلى بودن بدین معناست که پرداخت کنندگان مالیات در هر مرحله اى از زنجیر تولید، توزیع، روى پرداخت مالیات در مراحل پیش از خود نظارت مى کنند. در این سیستم، اگر بنگاهى مالیات را کمتر از حد واقعى آن اعلام کند و یا مالیات مربوط به خود را نپردازد، این مالیات در زنجیره تولید وتوزیع به خریدار بعدى منتقل مى شود. به همین دلیل خریداران تمایلى به خرید کالاهایى که مالیات آنها پرداخت نشده است ندارند / به عبارت دیگر، اگر بنگاهى کالاهایى را خریدارى کند که مالیات آنها پرداخت نشده باشد ، در این صورت وى اعتبار مالیاتى کمترى خواهد داشت و متعاقباً بدهى بیشترى به وى تعلق مى گیرد.
کمترین تأخیر در عملیات و صول این نوع مالیات
مالیات بر ارزش افزوده بر خلاف مالیات بر درآمد که معمولاً در پایان سال مالى قابل وصول است، از کمترین نوسان برخوردار است، زیرا تقاضا براى کالاها و خدمات طى زمان استمرار داشته و لذا دولت در پرداخت هاى خود با مشکل مواجه نمى شود و این خود سبب ایجاد یک منبع درآمدى با ثبات و در عین حال انعطاف پذیر براى دولت مى شود.
تشویق صادرات
چون اساساً این مالیات با هدف اصابت به مصرف داخلى صورت مى گیرد، بنابراین در این سیستم، صادرات مشمول نرخ صفر است. به عبارت دیگر، چه افرادى که به عنوان توریست کالاى داخلى را خریدارى و از کشور خارج مى کنند و چه بنگاهایى که در امر صادرات کالا و خدمات فعالیت دارند، با ارائه مدارک لازم، کلیه مالیات هاى پرداخت شده بر ارزش افزوده در مراحل مختلف را یکجا باز پس مى گیرند و این عاملى براى تشویق صادرات به شمار مى آید.
تسهیل ورود به پیمان هاى منطقه اى و بین المللى
برخى از پیمان هاى منطقه اى بنا به دلایلى نظیر ایجاد وحدت نظام مالیاتى در مناسبات اقتصادى کشورهاى عضو به سمت افزایش کارایى، گسترش صنعت، استفاده از مزایاى بى طرفى و خنثى بودن، آسیب نرساندن به کالاهاى وارداتى و گسترش رقابت داخلى ، مالیات بر ارزش افزوده را به عنوان شرط عضویت براى اعضا تعیین کرده اند.به طور کلى عضویت در پیمان هاى منطقه اى از جمله موارد دیگرى است که برخى کشورها را به مدرن سازى نظام مالیاتى و استفاده از مالیات بر ارزش افزوده هدایت مى کند. امروزه مالیات بر ارزش افزوده مکانیزمى است که ضمن پایدارى درآمدهاى عمومى کشور، به ابزارى براى یکسان سازى سازمان و ساختار مالیاتى کشورهاى عضو اتحادیه هاى منطقه اى تبدیل شده است. به دلیل وسیع بودن پایه مالیات بر ارزش افزوده، مى توان این مالیات را با نرخى کمتر از مالیات بر فروش مرتبط با بخش هاى مختلف بازرگانى اعمال کرد و امکان کاهش فرار در مالیات بر ارزش افزوده را فراهم آورد. با توجه به ویژگى هاى یاد شده، مالیات بر ارزش افزوده مى تواند ساختارى کارآمد جهت بهبود سیستم مالى کشور قلمداد شود.