A M S E T I S
26th October 2010, 08:19 AM
اما چرا یک گیاه حشره میخورد؟ مگر نه اینکهگیاهان مواد غذایی را از خاک دریافت میکنند؟ پاسخ این است که گیاهان حشره خوار درزمینهایی مانند مردابها یا لجنزارها رشد میکنند که خاک آن از نظر مواد مغذی بسیارفقیر است. این گیاهان برای دریافت نیتروژن و مواد مغذی دیگر، به شکار حشرات واستفاده از مواد موجود در آنهاپرداخته و برای این منظور تکامل یافته اند.
بسیاریاز افراد هنگام صحبت از گیاه حشره خوار به یاد ونوس مگس خوار (Venus flytrap) میافتند. این گیاه در مردابها میروید و از جمله گیاهانی است که میتوان در گلخانه نیزپرورش داد. تله این گیاه از دو برگ تشکیل شده که مانند کفه های صدف باز و بستهمیشوند. به محض اینکه حشره ای محرکهای درخشان این برگها را لمس کند، تله بسته میشودو تا زمان هضم حشره، بسته باقی میماند. در اینجا به معرفی چهار نوع دیگر ازمشهورترین انواع گیاهان حشره خوار میپردازم:
گیاه کوزه ای:
http://www.mongabay.com/images/indonesia/kalimantan/kali9838.JPG
گیاه کوزه ای (pitcher-plant) دارای گونه های بسیار متنوع و از بزرگترین انواع گیاهان حشره خوارمحسوب میشود. و ارتفاع بعضی از گونه های آن گاهی به ۶۰ سانتیمتر میرسد. این گیاهبیشتر در مردابها و لجنزارها میروید و هر گیاه دارای یک ساقه بلند و صاف و یک گلبزرگ با گلبرگهای سرخ و مادگی چتر مانند است که در تابستان میشکفد
.
کوزه هایاین گیاه، در واقع برگهای آن هستند که دورتا دور این ساقه و نزدیک به زمین قراردارند. این برگها لوله ای و به شکل کوزه ای دهان گشاد هستند. هر گیاه در اواسط بهار ۵ یا ۶ برگ جدید میدهد که هر ۱۵ روز یکی از آنها باز میشود. در پایان تابستان تمامبرگها رشد کرده و کامل میشوند و در طول زمستان و حتی تا تابستان بعدی، باقیمیمانند
.
این برگها آب را در خود نگه میدارند. شهد گیاه در اطراف کلاهک و دهانهکوزه ترشح میشود و حشرات را به سوی خود جلب میکند، حشره با رسیدن بر روی برگ بهدرون کوزه حرکت میکند، تارهای مو مانند که به سمت پایین متمایل هستند و سطح لغزندهکوزه، حشره را به پایین هدایت میکند و این شکار نگون بخت که نمیتواند از کوزه خارجشود، در آب موجود آن غرق میشود
.
برگ کوزه ای منزلگاه موجودات بسیار ریز مانندتک یاخته ها، کرمهای بسیار کوچک و سخت پوستان ذره بینی آبزی است. لارو سه نوع حشرههم در این کوزه ها زندگی میکنند که همه اینها همزیستان گیاههستند و همراه باباکتریها، کار هضم حشره شکار شده را بر عهده دارند. در اوایل تابستان، حشرات بالغاز برگهای کهنه خارج شده و در برگهای تازه تخم گذاری میکنند. برگ کهنه که هضم کنندههایش را از دست داده، میمیرد و برگهای تازه جایگزین آن میشوند.
۲ – دروزرا (Drosera) یا شبنم خورشید
(sundew)
http://www.botany.org/carnivorous_plants/images/Drosera-DW-7.jpg
این گیاه در بسترهای خزه خشک شده میروید. دروزرا از بالا شبیه یک قطره درشت سرخرنگ و براق به عرض ۵ تا ۱۰ سانتیمتر است.برگهای گرد و پهن آن که هر یک بر روی ساقه ای جداگانه قرار گرفته، سرخ و کرک دارهستند و قسمت پایین آنها و ساقه سبز رنگ است. گل این گیاه سفید رنگ است و بر رویساقه ۱۰ سانتیمتری که از میان رستنگاه ساقه های برگها خارج میشود، میشکفد
.
اینگیاه نیز برای شکار حشرات از برگهای خود استفاده میکند. تارهای متعدد سوزنی شکل برروی برگ وجود دارند که نوک هر یک از آنها یک قطره ماده چسبناک وجود دارد که شبیهقطره شبنم یا شهدی شیرین به نظر میرسد. این قطره ها، حشراتی چون پشه، مگس و انواعحشرات دوبال را به سوی خود جذب میکند. فرود حشره بر روی یک قطره، موجب چسبیدن او برآن شده و حشره با تقلا برای آزاد شدن، بیش از پیش خود را به دام می اندازد
.
پساز اینکه حشره تسلیم شد، تارها به ترشح شیره ای پر از آنزیم میپردازند که حشره راهضم و جذب میکند.گاهی تمام برگ به آهستگی به دور شکار میپیچد و کار هضم حدود ۲ روزطول میکشد. سپس برگ گشوده شده و باقیمانده حشره همراه با باد از برگ جدا میشود.
-۳باترورت (Butterwort) یا گیاه کره ای:
http://www.nawwal.org/%7Emrgoff/pictures/picpgs/pictures/69817a.jpg
باترورت یکی از نامتعارف ترینگیاهان حشره خوار است. این گیاه بر روی شکاف سنگها و صخره ها میروید. باترورتگلهایی ظریف و زیبا - معمولا به رنگ بنفش و آبی- دارد که در ماههای آخر بهارمیشکفند. باترورت نام خود را به خاطر برگهایی که به نظر چرب و "کره ای" شده اندبه دست آورده است. برگهای این گیاه به صورت مجموعه ۳ تا ۶ تایی و در گونه هاییبسیار بیشتر- بر سطح زمین میروید. با بررسی دقیق متوجه خواهید شد که برگها دارای دونوع غده ترشحی هستند. غدد برآمده ای که کار ترشح ماده چسبناک و کره ای را بر عهدهدارند و غدد کوتاهی که مواد هضم و جذب کننده را ترشح میکنند.
این دو غده بوییایجاد میکنند که مگها، شته ها و شش پایان را به تله چسبناک جذب میکند. حشره ای کهبه دام بیافتد، با تقلا برای رهایی، موجب ترشح شیره هضم کننده میشود. برگها بهآهستگی لوله میشوند و حشره را هضم و جذب میکنند.
-۴ بلدرورت(bladderwort)
http://www.essencesonline.com/Bladderwort-big.jpg
بلدرورت یا گیاه مثانه دار در برکه ها، دریاچه ها و نهرهایی با جریان آب آهستهو در کل در آبهایی با عمق کمتر از ۶۰ سانتیمتر یافته میشود. این گیاه بدون ریشه درنزدیکی سطح آب شناور میشود وشاخه های آن تا ۹۰ سانتیمتر و بلندتر رشد میکند و ساقههای آن پر برگ هستند. این ساقه ها تا ۲۰ سانتیمتر بالای سطح آب رشد میکنند و خوشههایی از گلهای زرد رنگ که شبیه گل میمون هستند، بر آنها میشکفد. ساقه هایزیرآبی منشعب شده و برگهای نخ مانند بسیار از آنها جوانه میزند. این برگها دارایکیسه های کوچک و سبکی هستند که مثانه یاbladderنام دارند. مثانه های جوان شفافهستند و به تدریج تیره میشوند. هر مثانه در واقع تله ریز و تو خالی است که ورودیآن یک طرفه است
.
اگر یک حشره آبزی کوچک یکی از چهار تار محرک این مثانه را لمسکند، در تله باز میشود و مانند یک جارو برقی، حشره به داخل این کیسه مکیده شده ودرب تله در یک چشم برهم زدن حدود یک ۱۵ هزارم ثانیه - بسته میشود
.
ساقه ها کهدارای غدد ترشح آنزیم هستند، کار هضم و جذب طعمه را بر عهده دارند. مثانه پس از یکیا دو ساعت آماده شکار طعمه جدید خواهد بود.
تبیان
بسیاریاز افراد هنگام صحبت از گیاه حشره خوار به یاد ونوس مگس خوار (Venus flytrap) میافتند. این گیاه در مردابها میروید و از جمله گیاهانی است که میتوان در گلخانه نیزپرورش داد. تله این گیاه از دو برگ تشکیل شده که مانند کفه های صدف باز و بستهمیشوند. به محض اینکه حشره ای محرکهای درخشان این برگها را لمس کند، تله بسته میشودو تا زمان هضم حشره، بسته باقی میماند. در اینجا به معرفی چهار نوع دیگر ازمشهورترین انواع گیاهان حشره خوار میپردازم:
گیاه کوزه ای:
http://www.mongabay.com/images/indonesia/kalimantan/kali9838.JPG
گیاه کوزه ای (pitcher-plant) دارای گونه های بسیار متنوع و از بزرگترین انواع گیاهان حشره خوارمحسوب میشود. و ارتفاع بعضی از گونه های آن گاهی به ۶۰ سانتیمتر میرسد. این گیاهبیشتر در مردابها و لجنزارها میروید و هر گیاه دارای یک ساقه بلند و صاف و یک گلبزرگ با گلبرگهای سرخ و مادگی چتر مانند است که در تابستان میشکفد
.
کوزه هایاین گیاه، در واقع برگهای آن هستند که دورتا دور این ساقه و نزدیک به زمین قراردارند. این برگها لوله ای و به شکل کوزه ای دهان گشاد هستند. هر گیاه در اواسط بهار ۵ یا ۶ برگ جدید میدهد که هر ۱۵ روز یکی از آنها باز میشود. در پایان تابستان تمامبرگها رشد کرده و کامل میشوند و در طول زمستان و حتی تا تابستان بعدی، باقیمیمانند
.
این برگها آب را در خود نگه میدارند. شهد گیاه در اطراف کلاهک و دهانهکوزه ترشح میشود و حشرات را به سوی خود جلب میکند، حشره با رسیدن بر روی برگ بهدرون کوزه حرکت میکند، تارهای مو مانند که به سمت پایین متمایل هستند و سطح لغزندهکوزه، حشره را به پایین هدایت میکند و این شکار نگون بخت که نمیتواند از کوزه خارجشود، در آب موجود آن غرق میشود
.
برگ کوزه ای منزلگاه موجودات بسیار ریز مانندتک یاخته ها، کرمهای بسیار کوچک و سخت پوستان ذره بینی آبزی است. لارو سه نوع حشرههم در این کوزه ها زندگی میکنند که همه اینها همزیستان گیاههستند و همراه باباکتریها، کار هضم حشره شکار شده را بر عهده دارند. در اوایل تابستان، حشرات بالغاز برگهای کهنه خارج شده و در برگهای تازه تخم گذاری میکنند. برگ کهنه که هضم کنندههایش را از دست داده، میمیرد و برگهای تازه جایگزین آن میشوند.
۲ – دروزرا (Drosera) یا شبنم خورشید
(sundew)
http://www.botany.org/carnivorous_plants/images/Drosera-DW-7.jpg
این گیاه در بسترهای خزه خشک شده میروید. دروزرا از بالا شبیه یک قطره درشت سرخرنگ و براق به عرض ۵ تا ۱۰ سانتیمتر است.برگهای گرد و پهن آن که هر یک بر روی ساقه ای جداگانه قرار گرفته، سرخ و کرک دارهستند و قسمت پایین آنها و ساقه سبز رنگ است. گل این گیاه سفید رنگ است و بر رویساقه ۱۰ سانتیمتری که از میان رستنگاه ساقه های برگها خارج میشود، میشکفد
.
اینگیاه نیز برای شکار حشرات از برگهای خود استفاده میکند. تارهای متعدد سوزنی شکل برروی برگ وجود دارند که نوک هر یک از آنها یک قطره ماده چسبناک وجود دارد که شبیهقطره شبنم یا شهدی شیرین به نظر میرسد. این قطره ها، حشراتی چون پشه، مگس و انواعحشرات دوبال را به سوی خود جذب میکند. فرود حشره بر روی یک قطره، موجب چسبیدن او برآن شده و حشره با تقلا برای آزاد شدن، بیش از پیش خود را به دام می اندازد
.
پساز اینکه حشره تسلیم شد، تارها به ترشح شیره ای پر از آنزیم میپردازند که حشره راهضم و جذب میکند.گاهی تمام برگ به آهستگی به دور شکار میپیچد و کار هضم حدود ۲ روزطول میکشد. سپس برگ گشوده شده و باقیمانده حشره همراه با باد از برگ جدا میشود.
-۳باترورت (Butterwort) یا گیاه کره ای:
http://www.nawwal.org/%7Emrgoff/pictures/picpgs/pictures/69817a.jpg
باترورت یکی از نامتعارف ترینگیاهان حشره خوار است. این گیاه بر روی شکاف سنگها و صخره ها میروید. باترورتگلهایی ظریف و زیبا - معمولا به رنگ بنفش و آبی- دارد که در ماههای آخر بهارمیشکفند. باترورت نام خود را به خاطر برگهایی که به نظر چرب و "کره ای" شده اندبه دست آورده است. برگهای این گیاه به صورت مجموعه ۳ تا ۶ تایی و در گونه هاییبسیار بیشتر- بر سطح زمین میروید. با بررسی دقیق متوجه خواهید شد که برگها دارای دونوع غده ترشحی هستند. غدد برآمده ای که کار ترشح ماده چسبناک و کره ای را بر عهدهدارند و غدد کوتاهی که مواد هضم و جذب کننده را ترشح میکنند.
این دو غده بوییایجاد میکنند که مگها، شته ها و شش پایان را به تله چسبناک جذب میکند. حشره ای کهبه دام بیافتد، با تقلا برای رهایی، موجب ترشح شیره هضم کننده میشود. برگها بهآهستگی لوله میشوند و حشره را هضم و جذب میکنند.
-۴ بلدرورت(bladderwort)
http://www.essencesonline.com/Bladderwort-big.jpg
بلدرورت یا گیاه مثانه دار در برکه ها، دریاچه ها و نهرهایی با جریان آب آهستهو در کل در آبهایی با عمق کمتر از ۶۰ سانتیمتر یافته میشود. این گیاه بدون ریشه درنزدیکی سطح آب شناور میشود وشاخه های آن تا ۹۰ سانتیمتر و بلندتر رشد میکند و ساقههای آن پر برگ هستند. این ساقه ها تا ۲۰ سانتیمتر بالای سطح آب رشد میکنند و خوشههایی از گلهای زرد رنگ که شبیه گل میمون هستند، بر آنها میشکفد. ساقه هایزیرآبی منشعب شده و برگهای نخ مانند بسیار از آنها جوانه میزند. این برگها دارایکیسه های کوچک و سبکی هستند که مثانه یاbladderنام دارند. مثانه های جوان شفافهستند و به تدریج تیره میشوند. هر مثانه در واقع تله ریز و تو خالی است که ورودیآن یک طرفه است
.
اگر یک حشره آبزی کوچک یکی از چهار تار محرک این مثانه را لمسکند، در تله باز میشود و مانند یک جارو برقی، حشره به داخل این کیسه مکیده شده ودرب تله در یک چشم برهم زدن حدود یک ۱۵ هزارم ثانیه - بسته میشود
.
ساقه ها کهدارای غدد ترشح آنزیم هستند، کار هضم و جذب طعمه را بر عهده دارند. مثانه پس از یکیا دو ساعت آماده شکار طعمه جدید خواهد بود.
تبیان