Mina_Mehr
25th September 2010, 03:00 PM
نگاه نو به طب سنتي
چند سالي است که بحث فوايد داروهاي گياهي دوباره مطرح شده اما بسياري از افراد همچنان نمي‌دانند که عطاري رفتن هم آدابي دارد و استفاده از گياهان دارويي با محدوديت‌هايي مواجه است...
پزشكان مي‌گويند اگر محدوديت مصرف همين گياهان به ظاهر بي‌خطر را رعايت نکنيد، عوارض بسياري از اين داروهاي گياهي دامن‌گيرتان مي‌شود. در اين بين افراد سودجويي هم هستند که طب سنتي غلط و غيرعلمي را در جامعه رواج مي‌دهند و با توصيه‌هاي غيركارشناسانه، سلامت هموطنان را به خطر مي‌اندازند. بنابراين مشورت با يک پزشک متخصص قبل از مصرف هرگونه گياه دارويي ضروري به‌نظر مي‌رسد.
رييس انجمن علمي گياهان دارويي ايران معتقد است بايد به‌دنبال شناسايي ذايقه مردم در زمينه استفاده از گياهان دارويي بود. دکتر محمدباقر رضايي در گفت‌‌وگو با سلامت مي‌افزايد: «در حال حاضر ما درباره تحقيقات و پژوهش گياهان دارويي مشکلي نداريم و بيشترين مشکل ما در کشور در زمينه توليد گياهان دارويي است.» وي ادامه مي‌دهد: «بايد مشخص کنيم که مردم بيشتر از چه نوع گياهان دارويي استفاده مي‌کنند و همين را فرهنگ‌سازي کنيم و بعد ترويج دهيم. در واقع بايد ما در زمينه گياهان دارويي به دنبال شناسايي ذايقه مردم با هدف فرهنگ‌سازي و توليد اين گياهان باشيم.»
رواج طب سنتي غلط در جامعه
رييس سازمان انتقال خون ايران نيز مي‌گويد: «طب سنتي غلط در سايه سكوت جامعه پزشكي و مسوولان در حال گسترش است.»
دکتر حسن ابوالقاسمي در گفت‌‌وگو با سلامت مي‌افزايد: «علمي كه مستند است از طريق مجامع عمومي و رسمي اعلام مي‌شود اما متاسفانه در حال حاضر برخي محصولات قاچاق و زيرپله‌اي ساخته مي‌شود و چون نمي‌توانند آن را در جامعه پخش کنند و در داروخانه‌ها به صورت رسمي ارايه دهند و از وزارت بهداشت مجوز بگيرند، برايش سي‌دي مي‌سازند.» وي با بيان اينكه همانطور كه نمي‌توان به يك مغازه‌اي كه طب جديد را مطرح مي‌كند اطمينان كرد به سي‌دي‌هاي موجود هم نمي‌توان اعتماد داشت، تصريح مي‌کند: «اگر ادعايي در زمينه طب سنتي مطرح مي‌شود بايد در دانشگاه‌هاي طب‌سنتي اثبات شود. در حال حاضر 3 درمانگاه طب سنتي تحت نظر دانشگاه علوم پزشكي تهران و شاهد فعاليت دارد.» رئيس سازمان اتقال خون ايران ادامه مي‌دهد: «متاسفانه در قالب صدها هزار سي‌دي به مردم توصيه مي‌شود كه قرص آهن نخورند و به جاي آن نعل اسب در آب بيندازند و آب آن را بنوشند. همچنين توصيه مي‌شود زردي نوزادان نبايد درمان شود بلكه بايد پشت گوش نوزاد را تيغ انداخت و آن را حجامت كرد. متاسفانه بايد گفت فردي كه طرفدار طب سنتي است اين موضوع را عنوان كرده، بنابراين آموزش عمومي مردم و رفع باورهاي غلط نيز مهم است.»
گياهان دارويي بي‌عارضه نيستند
در عين حال، مدير توسعه علوم و خدمات طب سنتي با انتقاد از برخي سوءاستفاده‌ها از طب سنتي مي‌گويد: «طب سنتي ابتدا بر اصلاح سبك زندگي تاكيد دارد و استفاده از داروها و اعمال دستي در مرتبه‌هاي بعدي قرار مي‌گيرد.» دكتر سيدمهدي ميرغضنفري در رابطه با برخي اظهارنظرها مبني بر بي‌خطر و بدون عارضه بودن گياهان دارويي حتي در صورت مصرف طولاني، اين ادعا را اشتباه و دروغي بزرگ عنوان کرده و اضافه مي‌کند: «گياهان دارويي از درجه‌هاي مختلف برخوردارند و حكماي بزرگ ايران از جمله «ابن سينا» و «رازي» نيز در كتب خود به اين نكات اشاره كرده‌اند. مثلا درجات يک و دو اين گياهان مانند گل بابونه، گل گاوزبان و خاكشير در صورت مصرف زياد نيز ممكن است، عارضه‌اي ايجاد نكنند اما گياهان دارويي بسيار قوي وجود دارند كه مي‌توانند در مقوله سموم وارد شوند. اين گياهان بايد به صورت دانه‌اي تجويز و مصرف شوند و مصرف بيشتر از چند دانه آنها عارضه ايجاد مي‌كند.» ميرغضنفري با بيان اينكه گياهان دارويي هم مي‌توانند عارضه داشته باشند، اما عارضه آنها عموما كمتر از داروهاي شيميايي است، تاکيد مي‌کند: «هر چند گياهان ريشه بسياري از داروهاي شيميايي هستند اما اگر در يك گياه 10 ماده موثره وجود داشته باشد، غليظ كردن يكي از اين مواد موثره و تبديل آن به قرص، ممكن است در فرد مصرف‌كننده عارضه ايجاد كند.»
لزوم ساماندهي عطاري‌ها
مدير توسعه علوم و خدمات طب سنتي با بيان اينكه تعداد كلينيك‌هاي طب سنتي در كشور 5 تا 7 كلينيك است، خاطرنشان مي‌کند: «در حال حاضر كلينيك‌هاي طب سنتي در دانشكده‌هاي طب سنتي مشغول به فعاليت هستند كه به عنوان مثال در تهران در بيمارستان امام خميني، آزمايشگاه فر دانش نزديك به دانشگاه علوم پزشكي تهران و در خيابان خارك اين كلينيك‌ها وجود دارند و مردم مي‌توانند به آنجا مراجعه كنند.»
ميرغضنفري در ادامه عطاري‌ها را محل تحويل و نه تجويز دارو مي‌خواند و با تاكيد بر لزوم ساماندهي عطاري‌ها مي‌افزايد: «طبيبان سنتي و محلي از سرمايه‌هاي هر كشوري هستند. بر اين اساس افرادي كه ادعا يا توانمندي‌هايي در امور طب سنتي دارند شناسايي شده و براي ارزيابي توانايي‌شان و صحبت در دانشكده طب سنتي از آنها دعوت مي‌شود.» اين در حالي است که رييس دانشکده طب سنتي دانشگاه علوم پزشکي تهران هرگونه تقابل بين طب سنتي و طب مدرن را رد مي‌کند و مي‌گويد: «طب نوين نيز منشا خدمات زيادي است ولي طب سنتي به‌عنوان علمي كه براي هزاران سال قبل در خدمت مردم بوده نيز بايد جايگاه ويژه‌اي داشته باشد.»
توجه ويژه به گياهان دارويي و آب‌درماني
دکتر محمدرضا شمس اردکاني در گفت‌‌وگو با سلامت مي‌افزايد: «تا قبل از تاسيس دارالفنون در ايران حدود 150 سال پيش تمام مسايل علمي و خدمات پزشكي در ايران برپايه طب سنتي بنا شده بود و تمام نيازهاي آموزشي و درماني جامعه نيز با استفاده از اين طب مرتفع مي‌گشت كه بعدها با ورود طب نوين در ايران، طب سنتي كه يك رشته علمي و با مباني خاص بود، جايگاه خود را از دست داد.» وي در پاسخ به اين سوال که اگر طب سنتي اينقدر کارآمد است، چرا براي مدتي طولاني مورد بي‌مهري قرارگرفت، مي‌گويد: «اين رشته به اين دليل که مورد تاييد بسياري از دانشمندان وقت نبود، از صحنه علمي ايران دور شد اما تلاش‌هاي بعد از انقلاب مسوولان به ثمر رسيد و با حمايت وزارت بهداشت و درمان با کلاسيک شدن اين رشته، تحريفات هم از طب سنتي زدوده خواهد شد و چيزي که در نهايت ارايه مي‌شود، طب ناب سنتي است که ريشه در بستر بي‌بديل وحدانيت دارد.» رييس دانشکده طب سنتي تاکيد مي‌کند: «يکي از مهم‌ترين قابليت‌هاي کشور طب سنتي، گياهان دارويي و آب‌درماني است که بايد به آن توجه ويژه‌اي شود.»
وزير بهداشت نيز در اين‌باره معتقد است: «سازمان بهداشت جهاني به كشورهاي دنيا توصيه كرد كه سياست‌هاي مرتبط با طب سنتي و مكمل را توسعه دهند و از كشورها خواسته که براي طب سنتي و مكمل آموزش عمومي و فرهنگ‌سازي را جدي بگيرند، اطلاعات طب سنتي كشورهايشان را مدون كنند و همچنين از مواد طبيعي و گياهان دارويي به ويژه براي درمان بيماري‌هاي خاص بهره بگيرند.»
دکتر مرضيه وحيددستجردي مي‌افزايد: «ما در وزارت بهداشت دانشكده طب سنتي و آموزش طب سنتي را داريم و تعداد زيادي دانشجوي phd طب سنتي و داروهاي گياهي را تربيت مي‌كنيم و اين كار به خوبي در حال انجام است. در عين حال، در صدد توسعه مراكز طب سنتي بر اساس مكانيسم‌هاي علمي در كشور هستيم.»
www.salamatiran.com (http://www.salamatiran.com)
چند سالي است که بحث فوايد داروهاي گياهي دوباره مطرح شده اما بسياري از افراد همچنان نمي‌دانند که عطاري رفتن هم آدابي دارد و استفاده از گياهان دارويي با محدوديت‌هايي مواجه است...
پزشكان مي‌گويند اگر محدوديت مصرف همين گياهان به ظاهر بي‌خطر را رعايت نکنيد، عوارض بسياري از اين داروهاي گياهي دامن‌گيرتان مي‌شود. در اين بين افراد سودجويي هم هستند که طب سنتي غلط و غيرعلمي را در جامعه رواج مي‌دهند و با توصيه‌هاي غيركارشناسانه، سلامت هموطنان را به خطر مي‌اندازند. بنابراين مشورت با يک پزشک متخصص قبل از مصرف هرگونه گياه دارويي ضروري به‌نظر مي‌رسد.
رييس انجمن علمي گياهان دارويي ايران معتقد است بايد به‌دنبال شناسايي ذايقه مردم در زمينه استفاده از گياهان دارويي بود. دکتر محمدباقر رضايي در گفت‌‌وگو با سلامت مي‌افزايد: «در حال حاضر ما درباره تحقيقات و پژوهش گياهان دارويي مشکلي نداريم و بيشترين مشکل ما در کشور در زمينه توليد گياهان دارويي است.» وي ادامه مي‌دهد: «بايد مشخص کنيم که مردم بيشتر از چه نوع گياهان دارويي استفاده مي‌کنند و همين را فرهنگ‌سازي کنيم و بعد ترويج دهيم. در واقع بايد ما در زمينه گياهان دارويي به دنبال شناسايي ذايقه مردم با هدف فرهنگ‌سازي و توليد اين گياهان باشيم.»
رواج طب سنتي غلط در جامعه
رييس سازمان انتقال خون ايران نيز مي‌گويد: «طب سنتي غلط در سايه سكوت جامعه پزشكي و مسوولان در حال گسترش است.»
دکتر حسن ابوالقاسمي در گفت‌‌وگو با سلامت مي‌افزايد: «علمي كه مستند است از طريق مجامع عمومي و رسمي اعلام مي‌شود اما متاسفانه در حال حاضر برخي محصولات قاچاق و زيرپله‌اي ساخته مي‌شود و چون نمي‌توانند آن را در جامعه پخش کنند و در داروخانه‌ها به صورت رسمي ارايه دهند و از وزارت بهداشت مجوز بگيرند، برايش سي‌دي مي‌سازند.» وي با بيان اينكه همانطور كه نمي‌توان به يك مغازه‌اي كه طب جديد را مطرح مي‌كند اطمينان كرد به سي‌دي‌هاي موجود هم نمي‌توان اعتماد داشت، تصريح مي‌کند: «اگر ادعايي در زمينه طب سنتي مطرح مي‌شود بايد در دانشگاه‌هاي طب‌سنتي اثبات شود. در حال حاضر 3 درمانگاه طب سنتي تحت نظر دانشگاه علوم پزشكي تهران و شاهد فعاليت دارد.» رئيس سازمان اتقال خون ايران ادامه مي‌دهد: «متاسفانه در قالب صدها هزار سي‌دي به مردم توصيه مي‌شود كه قرص آهن نخورند و به جاي آن نعل اسب در آب بيندازند و آب آن را بنوشند. همچنين توصيه مي‌شود زردي نوزادان نبايد درمان شود بلكه بايد پشت گوش نوزاد را تيغ انداخت و آن را حجامت كرد. متاسفانه بايد گفت فردي كه طرفدار طب سنتي است اين موضوع را عنوان كرده، بنابراين آموزش عمومي مردم و رفع باورهاي غلط نيز مهم است.»
گياهان دارويي بي‌عارضه نيستند
در عين حال، مدير توسعه علوم و خدمات طب سنتي با انتقاد از برخي سوءاستفاده‌ها از طب سنتي مي‌گويد: «طب سنتي ابتدا بر اصلاح سبك زندگي تاكيد دارد و استفاده از داروها و اعمال دستي در مرتبه‌هاي بعدي قرار مي‌گيرد.» دكتر سيدمهدي ميرغضنفري در رابطه با برخي اظهارنظرها مبني بر بي‌خطر و بدون عارضه بودن گياهان دارويي حتي در صورت مصرف طولاني، اين ادعا را اشتباه و دروغي بزرگ عنوان کرده و اضافه مي‌کند: «گياهان دارويي از درجه‌هاي مختلف برخوردارند و حكماي بزرگ ايران از جمله «ابن سينا» و «رازي» نيز در كتب خود به اين نكات اشاره كرده‌اند. مثلا درجات يک و دو اين گياهان مانند گل بابونه، گل گاوزبان و خاكشير در صورت مصرف زياد نيز ممكن است، عارضه‌اي ايجاد نكنند اما گياهان دارويي بسيار قوي وجود دارند كه مي‌توانند در مقوله سموم وارد شوند. اين گياهان بايد به صورت دانه‌اي تجويز و مصرف شوند و مصرف بيشتر از چند دانه آنها عارضه ايجاد مي‌كند.» ميرغضنفري با بيان اينكه گياهان دارويي هم مي‌توانند عارضه داشته باشند، اما عارضه آنها عموما كمتر از داروهاي شيميايي است، تاکيد مي‌کند: «هر چند گياهان ريشه بسياري از داروهاي شيميايي هستند اما اگر در يك گياه 10 ماده موثره وجود داشته باشد، غليظ كردن يكي از اين مواد موثره و تبديل آن به قرص، ممكن است در فرد مصرف‌كننده عارضه ايجاد كند.»
لزوم ساماندهي عطاري‌ها
مدير توسعه علوم و خدمات طب سنتي با بيان اينكه تعداد كلينيك‌هاي طب سنتي در كشور 5 تا 7 كلينيك است، خاطرنشان مي‌کند: «در حال حاضر كلينيك‌هاي طب سنتي در دانشكده‌هاي طب سنتي مشغول به فعاليت هستند كه به عنوان مثال در تهران در بيمارستان امام خميني، آزمايشگاه فر دانش نزديك به دانشگاه علوم پزشكي تهران و در خيابان خارك اين كلينيك‌ها وجود دارند و مردم مي‌توانند به آنجا مراجعه كنند.»
ميرغضنفري در ادامه عطاري‌ها را محل تحويل و نه تجويز دارو مي‌خواند و با تاكيد بر لزوم ساماندهي عطاري‌ها مي‌افزايد: «طبيبان سنتي و محلي از سرمايه‌هاي هر كشوري هستند. بر اين اساس افرادي كه ادعا يا توانمندي‌هايي در امور طب سنتي دارند شناسايي شده و براي ارزيابي توانايي‌شان و صحبت در دانشكده طب سنتي از آنها دعوت مي‌شود.» اين در حالي است که رييس دانشکده طب سنتي دانشگاه علوم پزشکي تهران هرگونه تقابل بين طب سنتي و طب مدرن را رد مي‌کند و مي‌گويد: «طب نوين نيز منشا خدمات زيادي است ولي طب سنتي به‌عنوان علمي كه براي هزاران سال قبل در خدمت مردم بوده نيز بايد جايگاه ويژه‌اي داشته باشد.»
توجه ويژه به گياهان دارويي و آب‌درماني
دکتر محمدرضا شمس اردکاني در گفت‌‌وگو با سلامت مي‌افزايد: «تا قبل از تاسيس دارالفنون در ايران حدود 150 سال پيش تمام مسايل علمي و خدمات پزشكي در ايران برپايه طب سنتي بنا شده بود و تمام نيازهاي آموزشي و درماني جامعه نيز با استفاده از اين طب مرتفع مي‌گشت كه بعدها با ورود طب نوين در ايران، طب سنتي كه يك رشته علمي و با مباني خاص بود، جايگاه خود را از دست داد.» وي در پاسخ به اين سوال که اگر طب سنتي اينقدر کارآمد است، چرا براي مدتي طولاني مورد بي‌مهري قرارگرفت، مي‌گويد: «اين رشته به اين دليل که مورد تاييد بسياري از دانشمندان وقت نبود، از صحنه علمي ايران دور شد اما تلاش‌هاي بعد از انقلاب مسوولان به ثمر رسيد و با حمايت وزارت بهداشت و درمان با کلاسيک شدن اين رشته، تحريفات هم از طب سنتي زدوده خواهد شد و چيزي که در نهايت ارايه مي‌شود، طب ناب سنتي است که ريشه در بستر بي‌بديل وحدانيت دارد.» رييس دانشکده طب سنتي تاکيد مي‌کند: «يکي از مهم‌ترين قابليت‌هاي کشور طب سنتي، گياهان دارويي و آب‌درماني است که بايد به آن توجه ويژه‌اي شود.»
وزير بهداشت نيز در اين‌باره معتقد است: «سازمان بهداشت جهاني به كشورهاي دنيا توصيه كرد كه سياست‌هاي مرتبط با طب سنتي و مكمل را توسعه دهند و از كشورها خواسته که براي طب سنتي و مكمل آموزش عمومي و فرهنگ‌سازي را جدي بگيرند، اطلاعات طب سنتي كشورهايشان را مدون كنند و همچنين از مواد طبيعي و گياهان دارويي به ويژه براي درمان بيماري‌هاي خاص بهره بگيرند.»
دکتر مرضيه وحيددستجردي مي‌افزايد: «ما در وزارت بهداشت دانشكده طب سنتي و آموزش طب سنتي را داريم و تعداد زيادي دانشجوي phd طب سنتي و داروهاي گياهي را تربيت مي‌كنيم و اين كار به خوبي در حال انجام است. در عين حال، در صدد توسعه مراكز طب سنتي بر اساس مكانيسم‌هاي علمي در كشور هستيم.»
www.salamatiran.com (http://www.salamatiran.com)