آبجی
11th July 2010, 01:50 AM
سيستم هاي خبره
نمايش دانش (Knowledge Representation) – قسمت اول
در اين قسمت ابتدا به مفهوم دانش، و سپس به نمايش دانش – يعني روش هاي ذخيره سازي دانش در پايگاه دانش – مي پردازيم.
کلمه ي دانش مانند کلمه عشق، از آن دسته کلماتي است که هر کسي معناي آن را مي داند ولي با اين حال هنوز تعريف آن بسيار دشوار است. بعضي کلمات از قبيل داده، واقعيات و اطلاعات به عنوان کلمات مترادف با دانش به کار مي روند.
انواع دسته بندي هاي دانش :
1- دانش پيشين و پسين : دانش پيشين به دانشي گفته مي شود از قبل وجود دارد و مستقل از دانش بدست امده از طريق حواس مي باشد. دانش پيشين هميشه درست فرض مي شود مگر اينکه با دانش درست ديگري در تناقض باشد. به عنوان مثال عبارت "مجموع زواياي همه مثلث ها 180 درجه مي باشد" نمونه اي از دانش هاي پيشين مي باشد. دانش پسين به دانشي گفته مي شود که از طريق حواس به دست مي آيد. مثلا دانش به اينکه "چراغ راهنمايي سبز است"
2- دانش رويه اي ، دانش اظهاري و دانش ضمني : دانش رويه اي دانستن چگونگي انجام يک کار است. مثل دانستن طريق به جوش آمدن يک ظرف آب. دانش اظهاري به آگاهي از درستي يا نادرستي برخي چيزها اشاره مي کند. دانش ضمني، يا همان دانش نا خود آگاه به دانشي گفته مي شود که نمي توان آن را با زبان بيان کرد. مثلا دانش به طريقه حرکت دادن دست ها.
دانش بيشترين اهميت را در سيستم هاي خبره دارد :
برنامه هاي کامپيوتري = ساختار داده ها + الگوريتم ها
سيستم هاي خبره = استنتاج + دانش
سلسله مراتب دانش :
اغتشاش
اغتشاش شامل داده هاي مبهمي است که هيچ استفاده اي از آن ها نمي توان کرد. سطح بعدي، داده است که بطور بالقوه مي توان از آن ها استفاده کرد. داده هاي پردازش شده، اطلاعات را تشکيل مي دهند که کاملا مفيد هستند. مرحله ي بعدي يعني دانش، شامل اطلاعات بسيار تخصصي مي باشد. در مبحث سيستم هاي خبره ي مبتني بر قاعده، دانش به صورت قواعدي تعرف شده که توسط واقعيات فعال مي شوند تا واقعيات جديد و يا اقدام خاصي را انجام دهند.
به عنوان يک مثال از مفاهيم فوق، رشته 24عددي زير را در نظر بگيريد.
1347178766832525156430015
اگر هيچ دانشي در باره ي اين رشته نداشته باشيم، ممکن است نوعي اغتشاش به نظر بيايد. ولي اگر بدانيم اين رشته معني دار است، در اين صورت اين رشته يک داده خواهد بود.
براي تبديل داده به اطلاعات ممکن است يک دانش قطعي و مشخص وجود داشته باشد. مثل الگوريتم زير براي تبديل داده ي فوق به اطلاعات :
اعداد را دو تا دو تا از هم جدا کنيد.
از کليه اعداد دو رقمي که کمتر از 32 هستند چشم پوشي کنيد.
کاراکتر هاي اسکي را جايگزين اعداد دو رقمي کنيد.
با الگوريتم فوق بر روي داده فوق اطلاعاتي به صورت زير به دست خواهد آمد :
GOLD 438 +
يعني اينکه قيمت طلا 438 مي باشد و در حال افزايش مي باشد.
فوق دانش دانشي در باره ي دانش ها مي باشد. مثلا سيستم خبره ممکن است داراي فوق دانشي در باره ي چند دانش داشته باشد و هنگام برخورد با مساله بتواند تشخيص دهد که بايد از کدام پايگاه دانش استفاده کند.
نمايش دانش (Knowledge Representation) – قسمت اول
در اين قسمت ابتدا به مفهوم دانش، و سپس به نمايش دانش – يعني روش هاي ذخيره سازي دانش در پايگاه دانش – مي پردازيم.
کلمه ي دانش مانند کلمه عشق، از آن دسته کلماتي است که هر کسي معناي آن را مي داند ولي با اين حال هنوز تعريف آن بسيار دشوار است. بعضي کلمات از قبيل داده، واقعيات و اطلاعات به عنوان کلمات مترادف با دانش به کار مي روند.
انواع دسته بندي هاي دانش :
1- دانش پيشين و پسين : دانش پيشين به دانشي گفته مي شود از قبل وجود دارد و مستقل از دانش بدست امده از طريق حواس مي باشد. دانش پيشين هميشه درست فرض مي شود مگر اينکه با دانش درست ديگري در تناقض باشد. به عنوان مثال عبارت "مجموع زواياي همه مثلث ها 180 درجه مي باشد" نمونه اي از دانش هاي پيشين مي باشد. دانش پسين به دانشي گفته مي شود که از طريق حواس به دست مي آيد. مثلا دانش به اينکه "چراغ راهنمايي سبز است"
2- دانش رويه اي ، دانش اظهاري و دانش ضمني : دانش رويه اي دانستن چگونگي انجام يک کار است. مثل دانستن طريق به جوش آمدن يک ظرف آب. دانش اظهاري به آگاهي از درستي يا نادرستي برخي چيزها اشاره مي کند. دانش ضمني، يا همان دانش نا خود آگاه به دانشي گفته مي شود که نمي توان آن را با زبان بيان کرد. مثلا دانش به طريقه حرکت دادن دست ها.
دانش بيشترين اهميت را در سيستم هاي خبره دارد :
برنامه هاي کامپيوتري = ساختار داده ها + الگوريتم ها
سيستم هاي خبره = استنتاج + دانش
سلسله مراتب دانش :
اغتشاش
اغتشاش شامل داده هاي مبهمي است که هيچ استفاده اي از آن ها نمي توان کرد. سطح بعدي، داده است که بطور بالقوه مي توان از آن ها استفاده کرد. داده هاي پردازش شده، اطلاعات را تشکيل مي دهند که کاملا مفيد هستند. مرحله ي بعدي يعني دانش، شامل اطلاعات بسيار تخصصي مي باشد. در مبحث سيستم هاي خبره ي مبتني بر قاعده، دانش به صورت قواعدي تعرف شده که توسط واقعيات فعال مي شوند تا واقعيات جديد و يا اقدام خاصي را انجام دهند.
به عنوان يک مثال از مفاهيم فوق، رشته 24عددي زير را در نظر بگيريد.
1347178766832525156430015
اگر هيچ دانشي در باره ي اين رشته نداشته باشيم، ممکن است نوعي اغتشاش به نظر بيايد. ولي اگر بدانيم اين رشته معني دار است، در اين صورت اين رشته يک داده خواهد بود.
براي تبديل داده به اطلاعات ممکن است يک دانش قطعي و مشخص وجود داشته باشد. مثل الگوريتم زير براي تبديل داده ي فوق به اطلاعات :
اعداد را دو تا دو تا از هم جدا کنيد.
از کليه اعداد دو رقمي که کمتر از 32 هستند چشم پوشي کنيد.
کاراکتر هاي اسکي را جايگزين اعداد دو رقمي کنيد.
با الگوريتم فوق بر روي داده فوق اطلاعاتي به صورت زير به دست خواهد آمد :
GOLD 438 +
يعني اينکه قيمت طلا 438 مي باشد و در حال افزايش مي باشد.
فوق دانش دانشي در باره ي دانش ها مي باشد. مثلا سيستم خبره ممکن است داراي فوق دانشي در باره ي چند دانش داشته باشد و هنگام برخورد با مساله بتواند تشخيص دهد که بايد از کدام پايگاه دانش استفاده کند.