PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : مديريت ايمني فرايند در كنترل مواد شيميايي



پارمیدا72
3rd July 2010, 11:02 PM
مديريت ايمني فرايند در كنترل مواد شيميايي مديريت ايمني فرآيند، خطرات ناشي از نشر مواد خطرناك بدليل نقص و خطر در فرآيند، دستور كار يا تجهيزات را شناسايي، ارزيابي و در نهايت حذف يا كنترل مي كند. استانداردهاي مديريت ايمني فرآيند، مواد شيميايي خطرناك را مورد بررسي قرار مي دهد و در واقع به افراد كمك مي كند كه از به وجود آمدن حوادث ناشي از نشر مواد خطرناك جلوگيري كنند. روند كار مديريت ايمني فرآيند براساس اجراي دقيق اجزاي آن است. اجزاي مديريت ايمني فرآيند عبارتند از: برنامه ريزي، تعاريف: شامل استفاده، ذخيره سازي، توليد، جابجايي و تركيب آنها، مشاركت افراد، اطلاعات مربوط به ايمني فرآيند، آناليز خطر فرآيند، دستور العمل عمليات ها، آموزش افراد، مرور ايمني قبل از راه اندازي، مديريت تغيير، بررسي حوادث، طرح هاي اورژانسي و مميزي ها.


مشاركت و آموزش كاركنان
يكي از اصول مديريت فرآيند ايمني وجود مشاركت مداوم كارفرمايان با كاركنان است، به اين صورت كه از نقطه نظرات و پيشنهادات آنها براي پيشبرد برنامه هاي مديريت ايمني فرآيند و شناسايي خطرات استفاده شود. در مقابل، كارفرمايان نيز بايستي آموزش ها و برنامه هاي لازم را براي ارتقاي دانش ايمني و بهداشتي شغلي در نظر بگيرند و آنها را عملي كنند.
اطلاعات ايمني فرآيند (Process Safety Information)
PSI شامل اطلاعات كلي در مورد شيمي فرآيند، تكنولوژي فرآيند و تجهيزات فرآيند است كه براي اجراي مناسب مديريت ايمني فرآيند و نيز تجزيه و تحليل خطرات موجود در فرآيند، وجود اين اطلاعات حياتي است. PSI بر اساس استاندارد OSHA در سه مرحله زير مورد بررسي قرار مي گيرد: مخاطرات مربوط به مواد شيميايي، تكنولوژي فرآيند و تجهيزات فرآيند.
اطلاعات مربوط به مواد شيميايي خطرناك
اطلاعات مربوط به سموم
بيشتر سموم به عنوان مواد شيميايي خطرناك شناخته مي شوند و داشتن اطلاعاتي در مورد غلظت و مقدار آنها حائز اهميت است. از جمله اطلاعات مربوط به سموم مي توان، به دُوزِ كشنده (LD 50) ، غلظت كشنده (LC 50) ، محدوده آستانه (TLV) ، حد مجاز تماس (PEL) و محدوده بهداشتي ماده خطرناك (IDLH) اشاره كرد كه اين مقادير در برگ هاي ايمني مواد (MSDS) و يا خواص خطرناك مواد صنعتي (SAX) يافت مي شود. علاوه برداشتن اطلاعات در مورد حد مجاز تماس و غلظت سموم، داشتن اطلاعات فيزيكي از سموم نيز مهم است، چرا كه اين اطلاعات حاوي رفتارهاي گوناگون مواد شيميايي در محيط هاي مختلف است. از آن جمله مي توان به دماي نقطه جوش، نقطه انجماد، گراويتي مايع، فشار بخار، حلاليت در آب، نسبت بخار شدن آن در مقايسه با مواد ديگر و نيز ظاهر مواد از نظر رنگ و جنس اشاره كرد.
اطلاعات مربوط به واكنش ها
اين اطلاعات حاوي چگونگي واكنش دادن يك ماده با ماده ديگر يا پايداري و ناسازگاري با مواد ديگر است كه از آن جمله مي توان به واكنش اسيدها و بازها، اكسيد شدن فلزات و احياي آنها اشاره كرد.
اطلاعات مربوط به خوردگي
اين سري شامل اطلاعاتي در مورد مواد فلزي و خطراتي از جمله خوردگي است و اغلب مواردي كه حاوي اطلاعات فيزيكي، شيميايي و ميزان واكنش دادن مواد شيميايي است، اطلاعات مربوط به خوردگي را نيز دارا خواهد بود.
اطلاعات مربوط به پايداري و دماي مواد
اين اطلاعات مربوط ميزان پتانسيل و توانايي آتش و انفجار مواد شيميايي و شامل مواردي مانند محدوده اشتعال (UEL، LEL)، و دماي اشتعال (AIT) است. اين اطلاعات نيز در برگ هاي ايمني مواد (MSDS) و استانداردهاي ايمني و حفاظت شغلي يافت مي شود.
اطلاعات خطرات مخلوط كردن مواد شيميايي ناسازگار
اين اطلاعات در مورد مخلوط هاي انفجار زا و حادثه ساز از مواد شيميايي مختلفي است كه در امور مربوط به عمليات يا تعميرات اتفاق مي افتد. به عنوان مثال بسياري از مواد شيميايي در مخازن و يا در راكتورها با يكديگر تركيب مي شوند و يا در بعضي از شرايط عملياتي لوله ها مانند تغيير مواد داخل لوله ها يا تميز كردن داخل لوله ها، تركيب دو ماده شيميايي را خواهيم داشت كه ممكن است خطر آفرين باشد.
تكنولوژي فرآيند
از ابزارهاي مهم در تكنولوژي فرآيند، دياگرام هاي دستگاهها و يا دياگرام هاي فرآيند PED و دياگرام هاي ابزار دقيق و لوله (P& ID s) است كه شامل نقشه اصلي فرآيندها، تجهيزات و اتصالات جريانهاي فرآيند، اجزاي جريان ها، دما و فشار، عملكرد لوله ها و ساير سيستم هاي كنترلي و نمايشگرهاي دقيق فرآيند است.
تكنولوژي فرآيند را مي توان به اين دو بخش تقسيم كرد: شيمي فر آيند: اين اطلاعات در مورد چگونگي واكنش دادن مواد شيميايي براي توليد محصول مورد نياز است كه در آنها تعريف ورودي و خروجي سيستم و خواص آنها، معادلات شيميايي مربوطه، ضايعات فرآيند، سيستم هاي جانبي فرآيند و تعيين گرمادهي و گرماگيري بايستي مورد توجه قرار گيرد.
اين اطلاعات در مورد چگونگي واكنش دادن مواد شيميايي براي توليد محصول مورد نياز است كه در آنها تعريف ورودي و خروجي سيستم و خواص آنها، معادلات شيميايي مربوطه، ضايعات فرآيند، سيستم هاي جانبي فرآيند و تعيين گرمادهي و گرماگيري بايستي مورد توجه قرار گيرد.
تعيين محدوده هاي ايمني براي پارامترهاي فرآيند: ضروري است تا بخشي از اطلاعات، محدوده پارامترهاي فرآيند در شرايط نرمال عملياتي را تعيين كند. از جمله پارامترهاي فرآيند مي توان به جريان، فشار، دما، ارتفاع(سطح)، نوع فاز و تركيب اجزا اشاره كرد. همچنين مقدار طراحي شده براي هر پارامتر بايستي به طور واضح براي فرآيند مشخص شود. PFD ها برروي نمودارها نيز اطلاعات مربوط به پارامترهاي فرآيند بسته به نوع تجهيز در ارتباط با پارامترها را مشخص مي كنند. PFD ها نسبت به ديگر داده ها، مي توانند اطلاعات مفيدتري در مورد تكنولوژي صنعت ارايه دهند.
تجهيزات فرآيند
- مواد سازنده: اين اطلاعات حاوي نوع مواد استفاده شده در فرآيند و همچنين دليل انتخاب نوع ماده است. اين سري اطلاعات را مي توان در استانداردهاي جهاني يافت كرد.
- دسته بندي نواحي خطرناك: اين نوع دسته بندي به معناي تقسيم كردن ناحيه هاي اطراف تجهيزات براساس توانايي ايجاد خطر است كه در طراحي دستگاههاي الكتريكي به كار مي رود.
معمولاً براي هر واحدي نقشه ناحيه هاي خطر وجود دارد، كه در بعضي از مواقع برروي نقشه هاي»P & ID « نيز ناحيه هاي خطر مشخص مي شود. اطلاعات مربوط به اين بخش شامل موارد زير است: طراحي سيستم هاي فشارشكن، طراحي سيستم هاي تهويه و موازنه جرم و انرژي.
اين اطلاعات مربوط به جريان هاي جرمي و انتقال حرارت است و در گزارش طراحي ها و همچنين طراحي دستگاهها يافت مي شود. بعضي از اجزاي موازنه جرم و انرژي نيز در دياگرام هاي PED يافت مي شود.
تجزيه و تحليل خطرات موجود در فرآيندها (PHA)
يكي از روشهاي مؤثر در مديريت خطر، تجزيه و تحليل انواع خطرهاست كه طي آن خطرات موجود در فرآيند شناسايي و سپس ارزيابي و كنترل مي شود. با انجام اين عمل كارفرما در جاهاي مخاطره آميز، براي اجراي ايمني فرآيند،
مي تواند اقدامات مفيدي را انجام دهد. در واقع هدف از PHA تجزيه و تحليل عوامل و عواقب حوادث آتش سوزي، انفجار، نشر مواد شيميايي سمي يا آتش زا و مواد شيميايي خطرناك است و از طريق آن مي توان تجهيزات، ابزارها، عوامل انساني و عوامل خارجي را كه سبب آسيب در فرآيند مي شوند، مورد بررسي قرار دارد.
متدهاي PHA
تجزيه و تحليل خطرهاي موجود در فرآيندها مشتمل برمتدهاي زير است:
روش »چه مي شد« اگر (what if)، روش »چك ليست«، روش تركيبي »چه مي شد اگر و چك ليست«، روش مطالعه قابليت عملكرد سيستم (HAZOP) ، تجزيه و تحليل آثار و حالت خطا (FMEA) ، روش تجزيه و تحليل درختي خطا (FTA) .
براي انتخاب يك روش مناسب آناليز مي بايست به5 مشخصه زير توجه داشت: ميزان پيچيدگي و اندازه سيستم، نوع فرآيند، نوع عمليات، طبيعت خطرات بالقوه و شرايط و حوادث مدنظر.
دستورالعمل هاي عملياتي
براي فعاليت هاي در ارتباط با فرآيند، دستورالعمل هايي وجود دارد كه افراد در حين كار از آنها استفاده مي كنند. اين دستورالعمل ها از نظر فني بايستي براي كاركنان واضح و آشكار باشد و هر چند مدت مرور و بازنگري شود. براي اطمينان از تطابق دستورالعمل ها با خطرات و نيز ميزان دقيق بودن آنها مي توان به اطلاعات حاصل از فرآيند PSI مراجعه كرد. دستورالعمل ها معمولاً شامل تعيين وظايف، تعيين محدوده هاي عملياتي، سيستم هاي ايمني و اقدامات حفاظتي ايمني و بهداشت شغلي افراد است.
آموزش افراد
كليه افراد اعم از كاركنان تعميراتي و عملياتي كه در ارتباط با فرآيند و مواد شيميايي خطرناك هستند، بايد نسبت به مواد شيميايي خطرناك و روشهاي حفاظتي از سوي كارفرمايان خود آموزش هاي كافي ديده باشند. اين آموزش ها شامل طرز كار با فرآيند دستورات عملياتي، وظايف كار ايمني، پاسخ به شرايط اضطراري فعاليت هاي روزمره و غير روزمره، طرز استفاده از برگ هاي ايمني مواد خطرناك MSDS و ساير فعاليت هايي است كه افراد با آنها سر و كار دارند.
ايمني پيمانكاران
ضروري است براي ورود پيمانكاران به واحد و كاركردن آنها، مجموعه قوانين غربال مانندي تدوين شود.
چون رعايت دستورات ايمني و بهداشت شغلي آنها متفاوت با ساير كاركنان واحد است در واقع رعايت اين موارد به عهده پيمانكار است نه كارفرما، بنابراين قبل از عقد قرار داد كارفرما بايستي عملكرد پيمانكار را از نظر ايمني و بهداشت با بررسي نسبت بيماريها و تلفات جاني در موارد ديگر بسنجد و پس از آن مهارت و دانش پيمانكار در اجراي عمليات بررسي شود.
ايمني قبل از نصب و راه اندازي
كارفرمايان براي تأمين قابليت اطمينان و كيفيت فرآيند در طراحي و ساخت واحدهاي جديد، اطلاعات مربوط به PHA را گسترش مي دهند بدين شكل كه با استفاده از توصيه نامه ها و پيشنهادات حاصل از تجزيه و تحليل ايمني فرآيند، دستورالعمل هاي ايمني قبل از نصب و راه اندازي فرآيند فراهم مي شود.
بي نقص بودن تجهيزات مكانيكي
كارفرمايان براي پيشگيري از خرابي و مشكلاتي ناشي از تجهيزات و دستگاه ها نيازمند جدول بندي و زمان بندي برنامه هاي تعميراتي هستند. در فرآيندها دستگاه ها بايد طوري طراحي، ساخت و اجرا شوند كه احتمال وقوع ريسك ناشي از نشر مواد سمي خطرناك به حداقل برسد. برنامه هاي تعميراتي بايستي شامل شناسايي و رده بندي دستگاه ها و ابزارها، تست ها و بازرسي ها، گسترش دستورالعمل هاي تعميراتي، گسترش برنامه هاي آموزشي افراد، مستندسازي نتايج بازرسي ها و ثبت توصيه نامه هاي ارايه شده براي نقص هاي عملياتي باشد.

مديريت تغيير
براساس استاندارد مديريت ايمني فرآيند»تغيير« به تبديل و اصلاح تجهيزات، دستورالعمل ها، مواد اوليه و شرايط عملياتي(پارامترهاي عملياتي) اطلاق مي شود نه به جايگزيني و تعويض كردن تجهيزات و شرايط.
اين تغييرات قبل از اجرا بايستي مشخص و مرور شود و هنگامي كه اپراتور مي خواهد فرآيندي را در يك شرايط عملياتي ديگري هدايت كند بايستي كليه پارامترهاي اطراف و خارج از شرايط بوجود آمده را مرور و بررسي كند و در مورد آن مديريت تغيير را به كار بندد.

سازماندهي اورژانسي
كارفرمايان بايستي آمادگي مقابله با شرايط اضطراري ناشي از نشر مواد خطرناك را داشته باشند. سازمان دهي اورژانسي يك لايه دفاعي است كه در مسير ديگر لايه ها از بوجود آمدن شرايط اضطراري پيشگيري مي كند و يا در صورت رخداد سانحه، طرز رويارويي با شرايط بوجود آمده را به افراد آموزش مي دهد.

پادشاه ایرانی

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد