hoora
24th May 2010, 07:13 PM
اوریگامی :
در یك تعریف ساده میتوان گفت:«اوریگامی روش ارائهی اشكال است كه عمدتاً با خم كردن مادهی مورد استفاده (كاغذ) حاصل میشود». اصل لغت «اوریگامی» در زبان ژاپنی از «اورو» به معنی خم كردن و «كامی» به معنی كاغذ گرفته شده است. اما خم كردن كاغذ اسامی دیگری نیز در زبان ژاپنی داشته است كه بهتدریج به نفع اوریگامی از دور خارج شدهاند.
تاریخچه:
روش ساخت كاغذ ظاهراً در حدود سال 100 میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال بهصورت یك راز نگهداری میشد. در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شد. سپس در نیمهی قرن هشتم میلادی و پس از استیلای اعراب مسلمان بر آسیای مركزی، این صنعت توسط آنان به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید. پس از ورود اعراب به سیسیل این صنعت وارد ایتالیا شد و كارگاههای كاغذسازی در 1276 در فابرینوی ایتالیا و در 1348 در تروی فرانسه آغاز بهكار كردند. از این زمان به بعد یعنی از نیمهی دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف كاغذ برای كتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از كاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین كارگاه تولید كاغذ در قرن پانزدهم در هرتفورد انگلستان برپا شد. اولین كارگاه ساخت كاغذ در آمریكای شمالی در سال 1690 ایجاد شد. گروهی معتقدند كه اولین بار خم كردن كاغذ در چین متداول شده است. استفاده از ماكتهای كاغذی خانه برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلایل این ادعا است. اما شكی نیست كه این ژاپنیها بودند كه هنر خم كردن كاغذ را كمال بخشیدند و بهعبارتی از آن خود ساختند. البته هزینهی بالای تهیهی كاغذ ایجاب میكرده است كه از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانههای كاغذی نر و ماده كه برای تزیین فنجانها در مراسم ازدواج استفاده میشده است. در دورههای مختلف تاریخی ژاپن، اوریگامی حضور داشته است. در خلال دورهی موروماچی در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (1333 – 1573) اوریگامی مدرن بهگونهای اصولی توسط یك نویسندهی ناشناس نگاشته شده است. سپس در دورهی ادو (1603 – 1867) اوریگامی بهصورت یك سرگرمی فراگیر درآمد كه البته در آن زمان Orisue نامیده میشد.
كتاب «چگونه 1000 مرغ ماهیخوار با كاغذ بسازیم» (How to fold 1,000 cranes) در سال 1797 در ژاپن به چاپ رسید. در دورهی میجی (1868 – 1912) اوریگامی در برنامهی درسی مدارس و حتی مهدكودكها وارد شد تا كودكان هنر و مهارت كار یا انگشتان را بیاموزند. از آن زمان تاكنون كاغذ مربعی 15 در 15 سانتیمتری اوریگامی در همهجا فروخته میشود و اوریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده است. گروهی معتقدند كه در اسپانیا خم كردن كاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشك كاغذی اسپانیایی (Pajarita)، در قرن شانزدهم میلادی و یا حتی قبل از آن ساخته شده است. فیلسوف اسپانیایی «میگوئل اونامونو» - كه در آخرین روز سال 1936 میلادی در خلال جنگ داخلی كشته شد - در سال 1902 تالیفاتی در این زمینه داشته است. همچنین «سولورزانو» كه بر روی سیستم پایهها كار كرده و اولین كارش را در سال 1928 منتشر كرده است. «اونامونو» علاقهی فلسفی خاصی به خم كردن كاغذ داشت و مطالعهی زیادی بر روی گنجشك كاغذی اسپانیایی انجام داد. پس از مرگ «اونامونو»، كار او در سایر كشورهای اسپانیایی زبان نظیر آرژانتین دنبال شد ولی از آن فراتر نرفت و در واقع پایهای برای جنبش كنونی نشد. پس از مدتی جنبش اسپانیایی در جنبش عمومی غربی جذب شد. در انگلستان از حدود قرن شانزدهم میلادی از روشهای برای تاكردن دستمال سفره بر روی میز غذا در محافل استفاده میشده است، كه محتمل است بعدها به خم كردن كاغذ تبدیل شده باشد. هر چند امروزه آن را قسمتی از اوریگامی میدانند ولی احتمال ابداع آن به طور مستقل از اوریگامی نیز مطرح است. یادداشتهایی در زمینهی آموزش و خم كردن كاغذ در حدود سال 1874 به چاپ رسیده است. جزئیات نحوهی ساخت پرندهی در حال پرواز هم در سال 1889 چاپ شده است.
افراد مشهور در زمینهی اوریگامی:
در سال 1952 «ج. لگمان» كتاب «كتابشناسی خم كردن كاغذ» را به چاپ رسانید. همچنین «باب هربین» در سال 1955 با سری برنامهی تلویزیونی «آقای چپ و آقای راست» توجه عمومی را به اوریگامی جلب كرد. وی سپس كتاب مهمی بهنام «جادوی كاغذ» را منتشر كرد كه شاید یكی مهمترین كتابها در این رابطه تا آن زمان بهشمار میرود.
در سال 1967 هم «انجمن بریتانیایی اوریگامی» بنیان نهاده شد كه در حال حاضر از سراسر جهان عضو دارد و كتابخانهی آن در مورد اوریگامی بسیار قابل توجه است.
بازسازی مجدد اوریگامی بهعنوان یك هنر خلاق در ژاپن تا حد زیادی مدیون این افراد است:
- ایسائو هوندا (Isao Honda) ، كه كتاب اوریگامی را در سال 1931 منتشر كرد.
- آكیرا یوشیزاوا (Akira Yoshizawa) كه برای سالهای زیادی بهعنوان یك نابغهی مسلط بر اوریگامی شهرت داشته است و اولین اثرش در سال 1952 چاپ شده است
- میچیو اوچیاما (Michio Uchiyama) كه این هنر را از مادرش آموخته بود و در سال 1908 نوع جدیدی از اوریگامی بهنام سبك كوكو (Koko – styler) بهنام وی به ثبت رسید. او در سال 1931 یك نمایشگاه عمومی از آثارش را در توكیو برگزار كرد.
پس از جنگ دوم جهانی آثار زیادی در این زمینه به چاپ رسیده و انجمنهای فراوانی تاسیس شدهاند. از مهمترین آنها میتوان از انجمن بینالمللی اوریگامی نام برد كه توسط «آكیرا یوشیزاوا» بنیانگزاری شده است.
كاغذ خم كردن جدید را میتوان نتیجهی یك ستیز با سلطهی مربع بر این هنر دانست. «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایهی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایهی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاو»ا استفاده از دو مربع را آغاز كرد.
سپس پایههای بلینتز (blintzed bases) ابداع شد و پس از آن فنون جدید نظیر جعبه تا زدن (box pleating) كار را به جایی رسانید كه اكنون كمتر چیزی را میتوان یافت كه نتوان آن را از یك یا چند قطعهی مربعی یا مستطیلی كاغذ ساخت از مرغ ماهیخوار ژاپنی تا حیوانات چهارپا با سر و دم كه توسط یك قطعه كاغذ ساخته میشوند.
کشور های مبدع اوریگامی:
سه كشور ژاپن، چین و كره مدعی ابداع این هنر هستند.اما در حوزه غرب اوریگامیبا فتح اسپانیا توسط مسلمانان در قرن هشتم ظهور كرد و مسلمانان طرحهای هندسی متفاوتی به این روش ایجاد كردند و بعدها نیز اسپانیاییها اوریگامیرا گسترش دادند.
كاربردهایی از اوریگامی:
v 1)ساخت نمكدان و كشتی كاغذی یكی از سرگرمیهای معمول بچهها در سنین دبستان است. هر بچهای هرقدر هم كه در زمینه هنری بیاستعداد باشد دستكم در ساخت موشكهای كاغذی تبحر لازم را به دست میآورد.
v 2)محمدرضا جوینده دانشجوی كارشناسی ارشد كامپیوتر كه بیش از هفت متر كاغذ مصرف كرده تا یك هزارپای سه متری بسازد در این زمینه میگوید: ساخت اشكالی چون كلاغ، ملخ و ماهی را از كودكی بلد بودم و اوریگامیبیشتر برایم جنبه سرگرمیداشت اما حالا كه با دیگر كاربردهایش آشنا شدهام شاید از این پس جدیتر به قضیه نگاه كنم
v .3) نحوه تاکردن كیسههای هوا در خودروها
v 4) مباحث تاشدن پروتئینها و DNA در بیولوژی
v 5) فلدینگ تاشدن نقشههای جغرافیایی و... همگی مستلزم بهره گیری از برنامههای پیچیده و دقیق رایانهای است تا FOLD (تاشدن) به نحوی مناسب انجام شود و جسم تاشده در هنگام لزوم در كوتاهترین مدت و با كمترین انرژی باز شود. اوریگامیكه همان نحوه ایجاد اشكال مختلف تنها با كمك تاكردن كاغذ بدون استفاده از برش و چسب است، به محققان مختلف كمك میكند تا در تمام این رشتهها از این قابلیت بهرهمند شوند
v 6) نحوه تاکردن تلسكوپهای فضایی آژانس فضانوردی ناسا برای پرتاب به فضا از دیگر موارد كاربرد اوریگامیدر سالهای اخیر بهشمار میرود. از آنجاییكه رامتها قادر نیستند تلسكوپهای فضایی با سایز تلسكوپهای بزرگ زمینی را به فضا پرتاب كنند، fold كردن تلسكوپ فضایی و پرتاب آن راه حل مورد استفاده است
v 7) تقسیم زاویه با اوریگامی كاربرد اوریگامیدر ریاضیات هم انكارناپذیر است. به عنوان مثال میتوان به حل مسئله سه قسمت كردن زاویه اشاره كرد كه سالها ذهن ریاضیدانان را به خود مشغول كرده بود و در نهایت 20 سال پیش این مسئله با شیوهای مبتنی بر اوریگامیحل شد
sbarzegar.mihanblog.com
در یك تعریف ساده میتوان گفت:«اوریگامی روش ارائهی اشكال است كه عمدتاً با خم كردن مادهی مورد استفاده (كاغذ) حاصل میشود». اصل لغت «اوریگامی» در زبان ژاپنی از «اورو» به معنی خم كردن و «كامی» به معنی كاغذ گرفته شده است. اما خم كردن كاغذ اسامی دیگری نیز در زبان ژاپنی داشته است كه بهتدریج به نفع اوریگامی از دور خارج شدهاند.
تاریخچه:
روش ساخت كاغذ ظاهراً در حدود سال 100 میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال بهصورت یك راز نگهداری میشد. در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شد. سپس در نیمهی قرن هشتم میلادی و پس از استیلای اعراب مسلمان بر آسیای مركزی، این صنعت توسط آنان به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید. پس از ورود اعراب به سیسیل این صنعت وارد ایتالیا شد و كارگاههای كاغذسازی در 1276 در فابرینوی ایتالیا و در 1348 در تروی فرانسه آغاز بهكار كردند. از این زمان به بعد یعنی از نیمهی دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف كاغذ برای كتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از كاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین كارگاه تولید كاغذ در قرن پانزدهم در هرتفورد انگلستان برپا شد. اولین كارگاه ساخت كاغذ در آمریكای شمالی در سال 1690 ایجاد شد. گروهی معتقدند كه اولین بار خم كردن كاغذ در چین متداول شده است. استفاده از ماكتهای كاغذی خانه برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلایل این ادعا است. اما شكی نیست كه این ژاپنیها بودند كه هنر خم كردن كاغذ را كمال بخشیدند و بهعبارتی از آن خود ساختند. البته هزینهی بالای تهیهی كاغذ ایجاب میكرده است كه از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانههای كاغذی نر و ماده كه برای تزیین فنجانها در مراسم ازدواج استفاده میشده است. در دورههای مختلف تاریخی ژاپن، اوریگامی حضور داشته است. در خلال دورهی موروماچی در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (1333 – 1573) اوریگامی مدرن بهگونهای اصولی توسط یك نویسندهی ناشناس نگاشته شده است. سپس در دورهی ادو (1603 – 1867) اوریگامی بهصورت یك سرگرمی فراگیر درآمد كه البته در آن زمان Orisue نامیده میشد.
كتاب «چگونه 1000 مرغ ماهیخوار با كاغذ بسازیم» (How to fold 1,000 cranes) در سال 1797 در ژاپن به چاپ رسید. در دورهی میجی (1868 – 1912) اوریگامی در برنامهی درسی مدارس و حتی مهدكودكها وارد شد تا كودكان هنر و مهارت كار یا انگشتان را بیاموزند. از آن زمان تاكنون كاغذ مربعی 15 در 15 سانتیمتری اوریگامی در همهجا فروخته میشود و اوریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده است. گروهی معتقدند كه در اسپانیا خم كردن كاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشك كاغذی اسپانیایی (Pajarita)، در قرن شانزدهم میلادی و یا حتی قبل از آن ساخته شده است. فیلسوف اسپانیایی «میگوئل اونامونو» - كه در آخرین روز سال 1936 میلادی در خلال جنگ داخلی كشته شد - در سال 1902 تالیفاتی در این زمینه داشته است. همچنین «سولورزانو» كه بر روی سیستم پایهها كار كرده و اولین كارش را در سال 1928 منتشر كرده است. «اونامونو» علاقهی فلسفی خاصی به خم كردن كاغذ داشت و مطالعهی زیادی بر روی گنجشك كاغذی اسپانیایی انجام داد. پس از مرگ «اونامونو»، كار او در سایر كشورهای اسپانیایی زبان نظیر آرژانتین دنبال شد ولی از آن فراتر نرفت و در واقع پایهای برای جنبش كنونی نشد. پس از مدتی جنبش اسپانیایی در جنبش عمومی غربی جذب شد. در انگلستان از حدود قرن شانزدهم میلادی از روشهای برای تاكردن دستمال سفره بر روی میز غذا در محافل استفاده میشده است، كه محتمل است بعدها به خم كردن كاغذ تبدیل شده باشد. هر چند امروزه آن را قسمتی از اوریگامی میدانند ولی احتمال ابداع آن به طور مستقل از اوریگامی نیز مطرح است. یادداشتهایی در زمینهی آموزش و خم كردن كاغذ در حدود سال 1874 به چاپ رسیده است. جزئیات نحوهی ساخت پرندهی در حال پرواز هم در سال 1889 چاپ شده است.
افراد مشهور در زمینهی اوریگامی:
در سال 1952 «ج. لگمان» كتاب «كتابشناسی خم كردن كاغذ» را به چاپ رسانید. همچنین «باب هربین» در سال 1955 با سری برنامهی تلویزیونی «آقای چپ و آقای راست» توجه عمومی را به اوریگامی جلب كرد. وی سپس كتاب مهمی بهنام «جادوی كاغذ» را منتشر كرد كه شاید یكی مهمترین كتابها در این رابطه تا آن زمان بهشمار میرود.
در سال 1967 هم «انجمن بریتانیایی اوریگامی» بنیان نهاده شد كه در حال حاضر از سراسر جهان عضو دارد و كتابخانهی آن در مورد اوریگامی بسیار قابل توجه است.
بازسازی مجدد اوریگامی بهعنوان یك هنر خلاق در ژاپن تا حد زیادی مدیون این افراد است:
- ایسائو هوندا (Isao Honda) ، كه كتاب اوریگامی را در سال 1931 منتشر كرد.
- آكیرا یوشیزاوا (Akira Yoshizawa) كه برای سالهای زیادی بهعنوان یك نابغهی مسلط بر اوریگامی شهرت داشته است و اولین اثرش در سال 1952 چاپ شده است
- میچیو اوچیاما (Michio Uchiyama) كه این هنر را از مادرش آموخته بود و در سال 1908 نوع جدیدی از اوریگامی بهنام سبك كوكو (Koko – styler) بهنام وی به ثبت رسید. او در سال 1931 یك نمایشگاه عمومی از آثارش را در توكیو برگزار كرد.
پس از جنگ دوم جهانی آثار زیادی در این زمینه به چاپ رسیده و انجمنهای فراوانی تاسیس شدهاند. از مهمترین آنها میتوان از انجمن بینالمللی اوریگامی نام برد كه توسط «آكیرا یوشیزاوا» بنیانگزاری شده است.
كاغذ خم كردن جدید را میتوان نتیجهی یك ستیز با سلطهی مربع بر این هنر دانست. «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایهی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاوا» و «اونامونو» استفاده از پایهی پرنده را گسترش دادند و «یوشیزاو»ا استفاده از دو مربع را آغاز كرد.
سپس پایههای بلینتز (blintzed bases) ابداع شد و پس از آن فنون جدید نظیر جعبه تا زدن (box pleating) كار را به جایی رسانید كه اكنون كمتر چیزی را میتوان یافت كه نتوان آن را از یك یا چند قطعهی مربعی یا مستطیلی كاغذ ساخت از مرغ ماهیخوار ژاپنی تا حیوانات چهارپا با سر و دم كه توسط یك قطعه كاغذ ساخته میشوند.
کشور های مبدع اوریگامی:
سه كشور ژاپن، چین و كره مدعی ابداع این هنر هستند.اما در حوزه غرب اوریگامیبا فتح اسپانیا توسط مسلمانان در قرن هشتم ظهور كرد و مسلمانان طرحهای هندسی متفاوتی به این روش ایجاد كردند و بعدها نیز اسپانیاییها اوریگامیرا گسترش دادند.
كاربردهایی از اوریگامی:
v 1)ساخت نمكدان و كشتی كاغذی یكی از سرگرمیهای معمول بچهها در سنین دبستان است. هر بچهای هرقدر هم كه در زمینه هنری بیاستعداد باشد دستكم در ساخت موشكهای كاغذی تبحر لازم را به دست میآورد.
v 2)محمدرضا جوینده دانشجوی كارشناسی ارشد كامپیوتر كه بیش از هفت متر كاغذ مصرف كرده تا یك هزارپای سه متری بسازد در این زمینه میگوید: ساخت اشكالی چون كلاغ، ملخ و ماهی را از كودكی بلد بودم و اوریگامیبیشتر برایم جنبه سرگرمیداشت اما حالا كه با دیگر كاربردهایش آشنا شدهام شاید از این پس جدیتر به قضیه نگاه كنم
v .3) نحوه تاکردن كیسههای هوا در خودروها
v 4) مباحث تاشدن پروتئینها و DNA در بیولوژی
v 5) فلدینگ تاشدن نقشههای جغرافیایی و... همگی مستلزم بهره گیری از برنامههای پیچیده و دقیق رایانهای است تا FOLD (تاشدن) به نحوی مناسب انجام شود و جسم تاشده در هنگام لزوم در كوتاهترین مدت و با كمترین انرژی باز شود. اوریگامیكه همان نحوه ایجاد اشكال مختلف تنها با كمك تاكردن كاغذ بدون استفاده از برش و چسب است، به محققان مختلف كمك میكند تا در تمام این رشتهها از این قابلیت بهرهمند شوند
v 6) نحوه تاکردن تلسكوپهای فضایی آژانس فضانوردی ناسا برای پرتاب به فضا از دیگر موارد كاربرد اوریگامیدر سالهای اخیر بهشمار میرود. از آنجاییكه رامتها قادر نیستند تلسكوپهای فضایی با سایز تلسكوپهای بزرگ زمینی را به فضا پرتاب كنند، fold كردن تلسكوپ فضایی و پرتاب آن راه حل مورد استفاده است
v 7) تقسیم زاویه با اوریگامی كاربرد اوریگامیدر ریاضیات هم انكارناپذیر است. به عنوان مثال میتوان به حل مسئله سه قسمت كردن زاویه اشاره كرد كه سالها ذهن ریاضیدانان را به خود مشغول كرده بود و در نهایت 20 سال پیش این مسئله با شیوهای مبتنی بر اوریگامیحل شد
sbarzegar.mihanblog.com