آیا زمان تجدید‌نظر در مناسبات تهران -مسکو فرا نرسیده؟

[Isengard]

آیا زمان تجدید‌نظر در مناسبات تهران -مسکو فرا نرسیده؟
--------------------------------------------------------

نويسنده: دکتر افشار سلیمانی، سفير سابق ايران در آذربايجان


ايراس: طي ماه‌ها و هفته‌هاي اخير، موضع‌گيري‌ مقامات روسيه در قبال ايران و پرونده هسته‌اي آن به نحو ملموسي تغيير كرده به نحوي كه افزايش همراهي آن‌ها با مقامات كاخ سفيد به نحو قابل تأملي با فشار بر تهران براي عقب‌نشيني از مواضع اصولي خود و قبول تحميل‌هاي غرب هم‌زمان شده است. اين روند به نحوي است كه اخيراً هيلاري كلينتون نيز از كسب موافقت مسكو براي رأي مثبت به قطعنامة چهارم تحريم عليه ايران سخن به ميان آورده است. افزون بر اين، اهمال روسيه در انجام به موقع تعهدات خود در قبال ايران از جمله در تكميل نيروگاه بوشهر و تحويل موشك‌هاي اس‌300 نيز اسباب آن شده تا برخي در ايران از ضرورت تجديرنظر در مناسبات تهران- مسكو سخن به ميان آورند. اين در حالي است كه بعضي ديگر از كارشناسان ايراني بر اين باورند كه مقامات كشورمان بايد با در پيش‌ گرفتن ديپلماسي هوشمندانه‌تر در قبال روسيه، روابط را از جنبه‌اي سازنده‌ مورد بازبيني قرار دهند.


طي یک دوماه اخیر شاهد عقب‌نشینی کرملین از مواضع پیشین خود در خصوص عدم مشارکت در تحریم احتمالی ایران ومخالفت با قطعنامه احتمالی تحریم علیه ايران بودیم. بگونه ای که مدويديف چندی پیش از احتمال مشارکت کشورش در تحریم ایران در صورتی که تهران به تعهدات بین المللی خود عمل نکند سخن به ميان آورد. او کلید خروج تهران از اوضاع کنونی را رویکرد مسئولانه ایران در قبال مطالبات سازمان‌های بین المللی دانست و چندي‌ پيش نیز در دیدار با رئیس جمهور برزیل در مسکو تصريح كرد؛ «من سعی می‌کنم مثل آقای لولا خوش بین باشم، احتمال می‌دهم 30 درصد آقای لولا در تهران موفق شود (در مورد جلب تهران به حل مشکل هسته‌ای). از ایران می خواهم به نظرات رئیس جمهور برزیل توجه کند. ایران پیش از آنکه متحمل تحریم‌های بیشتری شود فرصت چندانی برای گفتگو ندارد، این دیدار (روسای دول ایران وبرزیل) آخرین شانس ایران قبل از تصویب هر قطعنامه ای است».
قابل توجه و تامل است که مسکو همواره در شورای امنیت سازمان ملل (چهار بار (سه قطعنامه و یک بیانیه) علیه ایران رای داده است. مسكو در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز یک بار علیه ایران رای داده، همواره از استراتژی غربی‌ها علیه تهران حمایت کرده و صرفا در مورد تاکتیک‌های آنها در این خصوص بازی‌های تاکتیکی کرده است. از سوی دیگر سرگئي لاورف، وزیر خارجه روسیه نيز ضمن تاکید بر مواضع رئیس خود سخنی قابل تامل بر زبان جاری ساخت که حاکی از بازی مسکو با کارت ایران است. وی گفت روسیه به تعهد خود مبنی بر اجرای قرداد اس-300 عمل خواهد کرد، اما پیش از آن چند مسئله وجود دارد که سامان بخشیدن به آنها ضرورت دارد. به تاکید وی، یکی از آنها اجتناب از عملکردهایی است که می‌تواند به بی ثباتی منطقه منجر شود و رعایت آن یک اصل است...
لاورف به مشکل فنی در رابطه با اس -300 اشاره نکرد. در واقع باور و پذیرش اینکه مسکو برای تکمیل اس-300 با مشکل فنی مواجه است سخت است، چرا که روس‌ها در تولید تسلیحات در سطح بالائی قرار دارند. بگونه‌ای که اس-300 برای آنها قدیمی شده و به دنبال آن اس-400 هم تولید کرده‌اند و در حال حاضر نیز سخن از استقرار مجموعه‌های موشکی -عملیاتی اسکندر در منطقه لنینگراد می‌کنند.
البته اینکه مسکو با طرح بهانه مشکل فنی، توانائی خود را زیر سوال می‌برد قابل تامل است، اما سوال این است که در برابر این رفتار چه مابازاء‌هائی از آمریکا و غرب دریافت می‌کند؟ اخيراً لاورف نیز با حمایت از تحریم‌های همه جانبه علیه ایران از مسیر شورای امنیت با تحریم‌های یک‌جانبه ایران از سوی آمریکا مخالفت نموده که این مخالفت را نباید حمایت از ایران تلقی نمود، بلکه در راستای بازی‌های مسکو در عرصه جهانی و رقابت نسبی این کشور با سایر قدرت‌ها قابل ارزیابی است.
در همين راستا پس از اعلام مواضع تهران در نشست اخیر، بازنگری پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در نیویورک، معاون وزارت خارجه روسیه گفت: «هر تحریمی علیه ایران باید پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را تقویت کند». این سخنان سرگئی ریابکوف حاکی از عدم پذیرش نظرات ایران در کنفرانس بازنگری را به ذهن متبادر می‌سازد. مسکو در رابطه با نیروگاه اتمی بوشهر نیز بیش از 10 سال است که با ایران بازی می‌کند و پتانسیل خود را در رابطه با ساخت نیروگاه اتمی زیر سوال برده است، اما ما بازاء این اقدام خود را نیز از رقبای خود دریافت می‌کند.
با این اوصاف آیا امید آقای صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی مبنی بر راه‌اندازی نیروگاه بوشهر در بهار 1389 که یک ماه بیشتر از بهار باقی نمانده محقق خواهد شد؟ بدیهی است که بسیار بعید است. ناگفته نماند که وزیر خارجه روسیه اواخر سال جاری میلادی و نخست وزیر این کشور اواسط سال جاری میلادی را برای راه اندازی نیروگاه بوشهر مطرح کرده اند؟! این در حالی است که سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی چندي پيش در اين خصوص اظهار داشت؛ «تصور این است که در سال 89 نیروگاه اتمی بوشهر بتواند فعالیت‌های عمومی خود را آغاز کند. البته گفته می‌شود از مرحله تست تا ورود برق نیروگاه به مدار مدتی طول می‌کشد!» این اظهارات بیانگر آن است که مقامات دو کشور نمی‌دانند دقیقا نیروگاه اتمی بوشهر چه زمانی راه اندازی خواهد شد؟ از آنچه فوقا مذکور افتاد و با توجه به کم وکیف مناسبات تهران –مسکو و رویکردهای کرملین نسبت به تهران چنین می توان ارزیابی کرد که؛
1- مسکو بیشتر در کنار رقبای غربی خویش است تا در کنار تهران.
2- تلاش‌های مسکو در راستای تحریم ایران و توقف غنی‌سازی اورانیوم از سوی تهران بیشتر از تلاش‌هایش در راستای تکمیل و راه‌اندازی نیروگاه اتمی بوشهر است.
3- مسکو اگر بیشتر از غربی‌ها از غنی‌سازی اورانیوم در ایران نا‌خرسند نباشد کمتر از آنها آزرده خاطر نخواهد بود.
بنظر می رسد مسکو تا زمان حل و فصل نهائی پرونده هسته‌ای ایران، درخصوص راه اندازی نیروگاه بوشهر تعلل نماید و سیستم پدافند هوائی اس-300 را به ایران تحویل ندهد. به ویژه انکه وزیر خارجه آمریکا در همین خصوص به مسکو هشدار جدی داده است. کرملین تصور می‌کند که منافع ملی روسیه از طریق بازی با کارت ایران تامین می‌شود نه همکاری صادقانه با ایران. این شیوه‌ای تاریخی از سوی روس‌ها در دوران‌های مختلف تاریخ روابط خارجی‌شان بوده است. با نگرش به نحوه رفتار روس‌ها در قبال ایران ضرورت تجدید‌نظر در روابط تهران با مسکو ناگزیر است. البته ارزیابی استراتژی سیاست خارجی ایران و آسیب‌شناسی آن بصورت کلی نيز امری حیاتی است چرا که در حال حاضر هزینه‌های سیاست خارجی بسیار فراوان، اما سود آن بسیار اندک است.

[پديده]

خوب اشكالي ندارد ( دعا مي كنيم ) تا اين مسائل حل بشه / انشاالله .

البته اين راه حل بزرگان مملكت است نه بنده !!!!

در مورد قرارداد نيروگاه بوشهر و ساخت آن و پول هاي كلاني كه بي حساب كتاب به روسيه داده شده است كه بهتر است زين پس آن را ( باج و خراج ) بناميم !!!!
مطالعه آن خالي از لطف نخواهد بود :

تنها مي‌توانيم بنشينيم و دعا كنيم تا روسيه برايمان نيروگاه بسازد!


به ديگر سخن اينكه اگر ايران از روسيه شكايت كند، احتمالا ايران در بهترين حالت، چهل تا پنجاه ميليون دلار از اين كشور غرامت دريافت خواهد كرد و در مقابل، روسيه نيز نيروگاه را نيمه كاره رها خواهد كرد، آنگاه آن يك ميليارد و سيصد ميليون دلار ايران فنا خواهد شد؛ بنابراين، ايران چاره اي نخواهد داشت كه هر چه روسيه ميخواهد، فراهم كند.
به نقل از سايت تابناك
سرويس بين الملل «تابناك» ـ سخنان علي اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران در تلويزيون، همه كساني را كه خواهان اين بودند، ايران به خاطر خلف وعده هاي روسيه در اتمام نيروگاه هسته اي بوشهر، اين كشور را تحت فشار بگذارد، نااميد كرد.

به گزارش «تابناك»، علياكبر صالحي، دو شب پيش در تلويزيون اعلام كرد: اگر ايران بخواهد به خاطر خلف وعده هاي روسيه، در مجامع بين المللي شكايت كند، در پايان چهل تا پنجاه ميليون دلار نصيبش ميشود، در حالي كه ايران تا كنون حدود يك ميليارد و سيصد ميليون دلار به روسها پول داده است؛ اين موضوعي بود كه ديروز در روزنامه ها هم بازتاب داشت.

به ديگر سخن آنكه اگر ايران از روسيه شكايت كند، احتمالا ايران در بهترين حالت، چهل تا پنجاه ميليون دلار از اين كشور غرامت دريافت خواهد كرد و در مقابل، روسيه نيز نيروگاه را نيمه كاره رها خواهد كرد، آنگاه آن يك ميليارد و سيصد ميليون دلار ايران فنا خواهد شد؛ بنابراين، ايران چاره اي نخواهد داشت كه هر چه روسيه ميخواهد، فراهم كند.

بنا بر اين گزارش، به نظر ميرسد بر خلاف سخنان آقاي صالحي، به اين زودي ها، خبر خوشي درباره پايان يافتن نيروگاه بوشهر به گوش مردم نخواهد رسيد، چرا كه به نظر ميرسد در اين قضيه، روسيه فعال مايشاء است و هر كاري را كه بخواهد، انجام خواهد داد.

علاوه بر اين، سخنان رئيس سازمان انرژي اتمي، دو نكته كليدي را در اذهان ايرانيان زنده كرده است؛
يكي اين كه ما با كشوري خارجي قراردادي ميبنديم كه تحت هر شرايطي، نميتوانيم از آن كشور حقوقمان را مطالبه بكنيم و در هر صورت، بايد منتظر بمانيم كه آن كشور چه برنامه اي براي خودش طراحي كرده است و ما ميتوانيم بنشينيم و دعا كنيم تا شرايط بين المللي، فضا را به گونه اي رقم زند كه منافع آن كشور در راستاي منافع ما قرار گيرد تا آن كشور به خاطر منافع خود، كار ما را انجام دهد؛ چيزي كه تحقق آن بعيد است، مگر با دعاي خير مردم.

نكته دوم آن كه گويا بر خلاف گفته هاي مسئولان، نيروگاه بوشهر راه زيادي تا پايان دارد، چرا كه بر پايه سخنان رئيس سازمان انرژي اتمي، اگر روسيه در همين مقطع كار را رها كند، ما كل رقم پرداخت شده به روسها براي انجام اين پروژه را ضرر خواهيم كرد.

اين بدان معني است كه در اين صورت، نيروگاه نيمه كاره رها خواهد شد و نميتوان آن را پروژهاي دانست كه فازهاي پاياني آن در حال انجام است.

به هر روي، گويي ما چارهاي جز ساكت ماندن و دعا كردن در اين پروژه نداريم، ولي شايد اين رخدادها، تلنگري باشد كه از اقدامات و بستن قراردادهاي مشابه اينچنيني، جلوگيري شود.

در هر صورت، اگر سخنان آقاي صالحي دقيق بازتاب داده شده باشد، بايد مشخص شود، چنين قراردادي را چه كساني بر ملت تحميل كرده و چرا در سالهاي بعد براي اصلاح اين قرارداد، هيچ گامي برداشته نشده است؟ و ديگر آنكه حتي در صورت درستي موضوع، آيا طرح آن بدين شكل باعث سوءاستفاده روسها نخواهد شد؟!

منبع : سايت كانون وكلاي دادگستري مركز