ويكتور هوگو

[touraj atef]

خرداد كه فرا مي رسد ياد آور بسياري از چيز ها است خاطرات خوب و بد و گاه تكراري كه گوئي بايد تكرار شوند تا هنگامي كه درس خود را از آنها بگيريم اما ماه آخر بهار همواره تداعي كننده فصل امتحانها است خرداد پر وسوسه خواب بايد كابوس امتحانها را به همراه داشته باشد ؟و...اما نگاهي دگر به تركيب كلمات " كابوس امتحانها " مي اندازم اين اصطلاحي است كه دخترم براي امتحانها استفاده كرده است او پس از اين كه اولين امتحانش كه ديكته بود را برگزار كرد رو به من كرد و گفت
- بابائي ! خانم رفيعي امروز خيلي ترسناك شده بود
با تعجب پرسيدم
- ترسناك ؟ چطور خانم رفيعي كه اينقدر دوستش داري ترسناك به نظرت رسيده است ؟
و دخترم گفت
_آخه همه چيز موقع امتحانها كابوس است
نگاهي به او كردم و بعد به خودم انديشيدم
- راستي چرا اينقدر امتحانها كابوسي هستند ؟آيا اين تغيير چهره بر اساس جادوي سياه كلمه " امتحان " ,ناشي از قضاوت شتابزده ما نيست ؟ براستي قضاوت چقدر زود تحت تاثير محيط قرار مي گيرد نمونه اش همين خانم رفيعي كه تا ديروز مهربان بود و حالا تبديل به موجود ترسناكي شده است يعني اگر امتحان ديكته نبود باز هم خانم رفيعي در اين صبح زيباي شنبه ترسناك به نظر شاگردانش مي رسيد؟ جواب به اين سوال خيلي ساده است خانم رفيعي ترسناك است چون شرايط عوض شده است و اين درد اصلي قضاوت است
امروز سالگرد مرگ مردي است كه عقوبت قضاوتهاي درست و يا نادرست رابخوبي در شاهكارهاي ادبيش نشان ما داد درست در 225 سال پيش در چنين روزي در شهر پاريس ويكتور هوگو نويسنده معروف آثار جاوداني چون بينوان و گوژ پشت نتردام و مردي كه مي خنديد و... ديده از جهان فرو بست شايد براي بسياري كتاب بي نوايان او مهم اثرش باشد نگاهي به اين داستان نشان مي دهد قضاوت نادرست در مورد مردي چون ژان والژان باعث مي شود كه او در زندگي چگونه تغيير كند ژان والژان خطا كار شد چون به صرف فقر مجبور به دزديدن قطعه ناني شد و اين خطا كار را خطر ناك ناميدند زيرا تحمل زنداني طولاني براي دزديدن چند قطعه نان هر انساني را از هر گونه مهر و آشتي و آرامش دور مي كند ژان والژان رها شده از زندان با بخشيده شدن شمعدانهائي به او توسط مر د پارسائي كه زاهد نما نبود و به واقع درس عشق به خدا را با عشق ورزيدن به آدميان مرور مي كردتبديل به مرد بزرگي شد مردي كه توانست به اجتماع اطرافش بعنوان شهردار مهر ورزي كند و سر انجام با قبول مسئوليت سر پرستي دختر بچه اي تبديل به پدري نمونه تا آنجا شود كه براي معشوق دخترش به قلب درگيري هاي پاريس پر آشوب قرن هيجدهم مي زند و سر انجام بازرس ژاور,دشمن اصليش را كه نفرت را سر لوحه كار خود قرار داده بود را به جائي مي رساند كه تسليم عشق ورزي هاي او مي شود هوگو در كتاب بينوانيان به زيبائي نقش قضاوت را به تصوير مي كشد همين داستان در كتاب گوژپشت نتردام صادق است چه كسي باور مي كند گوژپشت بد سيمائي كه به واسطه بي توجه مردمان شهر نيمه ديوانه شده است چنان عشقي را نصيب كولي زيبائي كند كه در جهان بي همتا شود در همين قصه شاهديم كه آناني كه به قول حافظ جلوه در محراب و منبر مي كنند در خلوت آن كار دگر مي كنند باز وجود دارند آري خطيب كليساي نتردام در خفا عاشق كولي است اما دروغ مي گويد ريا مي ورزد و صحبت از سوزاندن گناهان او مي كند در اين كتاب بي نظير هوگو عشق از پشت چهره بسيار مهيب گوژپشت خودي نشان مي دهد و مي گويد كه قضاوت نمودن چه عفريته بد هيبتي است
قصه مردي كه مي خندد هم حكايت جالبي دارد در اين كتاب هوگو از مردي سخن مي گويد كه شرايط صورتش به طوري است كه همواره او را خندان نشان مي دهد هوگو در اين كتاب قصه غمها و درد ها و رنجشهاي مردي را تعريف مي كند كه هميشه مي خندد و انسان و جماعت قاضي نما هيچگاه نمي فهمد كه در زير لواي اين لبخند چه دردهائي نهفته است
ماه خرداد آمده است ماه پر از امتحان و در اين بين آيلي نيز سخن از ترس بجاي عشق نسبت به آموزگار خود نمود اما ناخدا كه پدري بايد كند با او از عدم قضاوتها سخن گفت از قضاوتهائي كه گاهي درمورد سكوتي مي شود كه آن را آرامش مي بينند در حاليكه طوفاني در پس آن خواهد شد و يا ترس از آنچه دوست داشتني است و عشقي كه در سايه بد گوئي ها و بد عمل كردنها و بد اخلاقي ها مي توان آيد و...
امروز به احترام ويكتور هوگو مي توانيم اين پيام را به اولين روز آخرين ماه بهار كه در اولين روز هفته هست بدهيم و آن اين است
قضاوت نكنيم
عشق ورزيم بي بهانه
ترس و نفرت را رها سازيم ز اين وجود انساني
www.lonelyseaman.wordpress.com/tourajatef@hotmail.com