چگونگی داشتن فکر خلاق

[بانوثریا]

این مراحل عبارتند از:
1. آماده‌سازی ذهن
2. مطالعه و بررسی
3. تغییر و دگرگونی
4. كمون
5. جرقه
6. تأیید و اثبات
7. اجرا
در مرحله‌ی اول، یعنی آماده‌سازی ذهن، شما می‌توانید ذهن خود را برای داشتن فكر خلاق، آماده كنید. چگونه؟ باهم مروری به برخی از روش‌های این كار می‌نماییم:
1. همیشه جویای علم باشید. همه‌ی ما می‌دانیم كه فرایند یادگیری، فرایندی نیست كه انتها داشته باشد. خیلی خوب است كه رویارویی با هر موقعیتی را فرصتی جدید برای یادگیری بدانید. سعی كنید از لحظه لحظه‌های زندگیتان چیزهای بیش‌تری بیاموزید.
2. زیاد بخوانید، همه چیز بخوانید. خیلی از خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها در اصل نتیجه‌ی تركیب مفاهیم علوم مختلفند. یعنی دانسته‌های شما از علوم مختلف دست به دست هم می‌دهند و ایده‌های جدید، خلق می‌كنند. شما هم می‌توانید به خواندن كتاب‌ها، مجله‌ها و مقاله‌هایی با موضوع‌های مختلف، زمینه‌های خلاقیت را در خود به‌وجود آورید.
3. مطالبی را كه می‌خوانید دسته‌بندی كنید. به‌هم ریختگی ذهنی یكی از مشكل‌های رایجی است كه هنگام بروز ایده‌های جدید به‌وجود می‌آیند. بعضی وقت‌ها ممكن است یك چیزهایی یادتان بیاید، ولی ندانید كه آن‌ها را كی خوانده‌اید و موضوعشان چه بوده است. این چیزها نمی‌توانند كمك چندانی به خلاقیت شما بكنند. با دسته‌بندی مطالعات خود، این مشكل را حل كنید.
4. زمانی را هم برای تبادل نظر با دیگران بگذارید. گاهی وقت‌ها در جمع دوستان هستید و باهم صحبت می‌كنید. بعد یكی از دوستان یك چیزی می‌گوید كه باعث می‌شود به فكر فرو بروید یا یاد چیزی بیفتید. این مسأله بسیار خوب است. ممكن است راهی به سمت خلاقیت پیدا كنید. خیلی‌ها هستند كه حتا بدون این‌كه بدانند شما كه هستید و به چه فكر می‌كنید، سؤالاتی را مطرح می‌كنند كه به شما درایجاد نگرش‌های جدید بسیار كمك می‌كند.
5. مجامع و جلساتی بروید كه به رشته‌ی كاری شما مربوطند. در این جلسات فرصت ذهن‌انگیزی با كسانی را دارید كه تا حدودی مثل شما فكر می‌كنند. می‌توانید بفهمید كه آن‌ها چه‌گونه مسائل را حل می‌كنند. این‌جور مواقع معمولا به بینش‌های جدیدی می‌رسید. در هر رشته و تخصصی ممكن است راه‌كارهای زیادی برای حل یك مسأله یا مشكل وجود داشته باشد، كه مسلما همه‌ی آن‌ها را نمی‌دانید. این جلسات برای آگاهی شما از دیگر راه‌كارها بسیار مفید است.
6. به كشورهای دیگر سفر كنید. مطالعه‌ی فرهنگ كشورهای مختلف و سفركردن به آن‌ها فرصت‌های باورنكردنی‌ای به شما می‌دهد. سفركردن، شما را از محدودیت‌های فكری آزاد می‌كند. بسیاری از موانعی كه سر راه خلاقیت قرار دارد، از فرهنگ و آداب و رسوم ناشی می‌شود. سفركنید و فرهنگ كشورهای مختلف را ببینید. دیدتان نسبت به فرهنگ خودتان باز می‌شود و درباره‌ی آن بیش‌تر و درست‌تر فكر می‌كنید.
7. مهارت‌های شنیداری خود را بالا ببرید. با درست گوش كردن به حرف‌های دیگران مخصوصا افراد مسن‌تر و باتجربه‌تر، چیزهای زیادی یاد می‌گیرید. برای این‌كار اول باید یاد بگیرید بهتر گوش بدهید و دوم یاد بگیرید چه‌گونه بگویید كه به شما بهتر گوش بدهند. یعنی توجه شنونده را به خود جلب كنید. شنوندگان خوب، ویژگی‌های خاصی دارند. ببینید چند تا از این ویژگی‌ها را در خودتان سراغ دارید:
• خود را جای طرف مقابل بگذارید. خوب گوش بدهید. بفهمید كه منظورش چیست و چه می‌خواهد بگوید.
• بگذارید مخاطب شما بداند كه می‌خواهید مسأله موجود را به شكل رضایت‌بخشی حل كنید.
• سعی كنید احساس طرف مقابل را درك كنید. با تمام وجود گوش بدهید.
• هیچ‌كس صددرصد بی‌اشتباه نیست. سعی كنید از گفته‌های طرف مقابل چیزهای درست را پیدا كنید.
• میل سرزنش كردن طرف مقابل را در خود سركوب كنید. سعی كنید احترام متقابل میان شما از بین نرود.
• رفتار خصمانه و انتقادی یا تدافعی نداشته باشید. بگذارید طرف مقابل بداند شما مایلید به حرف‌های او گوش كنید.
• برای اطلاع بیش‌تر از افكار و احساسات طرف مقابل، از او سؤال كنید.
• با پیام‌های غیر كلامی به طرف مقابل بفهمانید كه به حرف‌هایش دارید خوب گوش می‌كنید. مثلا ارتباط چشمی را حفظ كنید.
• اگر خشمگین هستید، از بحث و مشاجره بپرهیزید. در این‌حال سعی كنید فقط موضوع اصلی را دنبال كنید.
• سریع قضاوت نكنید.
• جمله‌های طرف مقابل را تكمیل و یا اصلاح نكنید.

مرجع: كتاب درباره‌ی خلاقیت