سهیل نفیسی

[LaDy Ds DeMoNa]

گویش جنوبی سهیل نفیسی



http://ahangsaramag.com/images/stories/sohailnafisi.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)
آلبوم جدید
سهیل نقیسی
منتشر شد
حتماً گوش کنید


...
...
سهيل نفيسي (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=0&y=0) چهار سال پس از انتشار آلبوم «ري را»، دومين آلبوم خود را با عنوان ترانه هاي جنوب (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)روانه بازار موسيقي کرد. «ترانه هاي جنوب» در حالي منتشر خواهد شد که انتشار آلبوم «ري را» در سال 84 با صدا و آهنگسازي سهيل نفيسي نظر علاقه مندان نخبه موسيقي پاپ را به خود جلب کرد. نفيسي در آن اثر از شعر نو شاعراني چون احمد شاملو، نيما، اخوان ثالث و ... استفاده کرده بود که «ري را» را به کلي از ديگر آلبوم هاي موسيقي پاپ متمايز ساخته بود. نفيسي همچنين در آن آلبوم يکي از ترانه هاي ابراهيم منصفي را نيز اجرا کرده بود. او اکنون در آلبوم جديد خود با نام «ترانه هاي جنوب» در تمامي قطعه ها از ترانه هاي محلي جنوبي ابراهيم منصفي استفاده کرده است.نفيسي در اين باره به ايسنا گفت؛ «بيش از 100 ترانه از کارهاي محلي جنوبي ابراهيم منصفي داشتم که از ميان آنها 10 ترانه را انتخاب و بازخواني کردم.»



http://ahangsaramag.com/images/stories/sohailnafisi.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)

اين آلبوم با همان رويکرد پيشين نفيسي نسبت به موسيقي ساخته شده اما با «ري را» تفاوت دارد؛ «آلبوم جديدم در مقايسه با «ري را» به دليل بهره گيري از گويش محلي و نقش ريشه هاي اصيل زبان فارسي، تجربه جدي تري در حوزه کلام محسوب مي شود». گيتار عنصر اصلي سازبندي اثر جديد سهيل نفيسي است؛ «مجموعه «ري را» با شعر معاصر سر و کار داشت اما در «ترانه هاي جنوب» به دليل سر و کار داشتن با وزن و قافيه، کلام اهميت ويژه يي دارد. به لحاظ سازبندي نيز کار خلوت تري نسبت به تجربه قبلي ام محسوب مي شود، در اين آلبوم بيشتر بر اجراي گيتار متمرکز شده ام.» برای گوش کردن: click here (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)



http://www.ahangsara.com/images/P-MRM-7286.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)

او در ادامه درباره دلايل تمرکزش در اين مجموعه بر ترانه هاي جنوبي «ابراهيم منصفي» توضيح داد؛« منصفي يکي از شاعران دوست داشتني من است که از زمان هاي پيش مي شناختمش و آشنايي ام با ادبيات و شعر را مديون او هستم. در واقع ماحصل زندگي من در جنوب در آشنايي با ابراهيم منصفي خلاصه شد و سال ها بود که مي خواستم بر او و ترانه هاي جنوبي اش تمرکز کنم.»اين خواننده و آهنگساز اضافه کرد؛ «يکي از ارزشمندترين کارهاي منصفي، همين ترانه هاي محلي و بومي جنوب است که به اعتقاد من بايد به گوش جهانيان برسد، زيرا اين ترانه ها بخش باارزشي از فرهنگ جنوب را يادآوري و نگهداري مي کند و اين آلبوم، اداي دين من به منصفي و ترانه هاي جنوب او است.» نفيسي به گفته خودش، پيش از روي آوردن به شعر معاصر و در ابتداي کارش بر ترانه هاي جنوبي متمرکز بوده و در اين آلبوم قصد داشته مجدداً رجعتي به همان فضا داشته باشد. ...برای گوش کردن به "ری را": click here (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=288)
http://www.ahangsara.com/images/P-HER-7029.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=288)او در ادامه به بازخواني و تنظيم مجدد ترانه هاي منصفي در اين آلبوم اشاره کرد؛ «سعي کردم اين ترانه ها را با فضايي جديد، امروزي و جوان تر بخوانم، از اين رو تمام کارهاي اين مجموعه تنظيم و بازخواني مجدد شده است و اجراهاي قديمي منصفي نيست.» نفيسي همچنين به استفاده مجدد از شعر معاصر اشاره کرد؛ «اين روزها دامنه شعر معاصر هر روز برايم گسترده تر مي شود و برخلاف گذشته که در آلبوم «ري را» بر حسب علاقه شخصي چند شاعر را انتخاب کردم، اما اين روزها با حجم زيادي از شعر معاصر روبه رو هستم که هر روز دامنه وسيع تري پيدا مي کند، لذا مي خواهم در گذر زمان از ميان آنها دستچين بهتري داشته باشم.» اما نفيسي در عين حال از آماده کردن آلبوم ديگري براساس اشعار «حافظ» خبر داد؛ «از نوجواني شيفته حافظ بودم و به دليل علاقه خاصي که مادرم به حافظ داشت، با شعر او آشنا بودم. در حال حاضر هم هفت غزل حافظ را به طور روشن و قطعي انتخاب کرده ام و آوازهاي خوبي براي آنها در نظر دارم که اميدوارم در سال آينده اين مجموعه نيز منتشر شود.»
منبع: اعتماد

[LaDy Ds DeMoNa]

[/URL][URL="http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848"]http://www.ahangsara.com/images/P-MRM-7286.jpg (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=0&y=0)سهيل نفيسي (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=0&y=0) 4 سال بعد از آلبوم
موفق «ري را» ، «ترانه هاي جنوب»
را منتشرکرد. يک اثر موسيقي
در گذر زمان است که ارزشمندي
خود را نشان مي دهد



نگارنده: محسن فاتحي
سهيل نفيسي (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=0&y=0) در گذشته با انتشار آلبوم موفق «ري را» بسياري را مجذوب خود کرد. اين آلبوم يکي از پرفروش ترين آثار موسيقي در سال هاي اخير بوده است. چندي است پس از مدت ها انتظار نزديک به چهار سال آلبوم جديدي از ساخته هاي سهيل نفيسي به نام «ترانه هاي جنوب» منتشر شده است. به بهانه انتشار اين آلبوم بد نيست نگاه دوباره يي به «ري را» داشته باشيم و دلايل موفقيت اين آلبوم را بررسي کنيم. در همين راستا و با توجه به مشترکات اين دو اثر، مي توان در مقام مقايسه به نکات زيادي در مورد آلبوم «ترانه هاي جنوب (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)»-موفقيت يا عدم موفقيت آن در آينده - نيز پي برد. يک اثر موسيقي در گذر زمان است که ارزشمندي خود را نشان مي دهد.
زيگموند اسپات در اين باره مي نويسد؛ «ماحصل کوشش هنرمند وقتي هنر خوانده مي شود که بر گذشت زمان تسلط يابد. به بيان ديگر پس از گذشت زماني چند، عده ديگري از مردم دوره ديگر باز تشخيص دهند که کار او زيبا، اصيل، يا هم زيبا و هم اصيل است.»1 شکي نيست که در مورد آلبوم ري را (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=288)با گذشت حدود چهار سال از زمان انتشارش نمي توان چنين بحثي کرد. اما براي چنين موسيقي که از ابتدا مورد استقبال قرار مي گيرد، گذشت چهار سال، زمان نسبتاً زيادي محسوب مي شود و بازنگري دوباره آن مي تواند حاوي نکات ارزشمندي باشد. چه بسا برخي زماني که براي نخستين بار به اين آلبوم گوش دادند، از آن لذت زيادي برده اند اما امروز آن را به گوشه يي انداخته اند و ديگر برايشان جذابيتي ندارد يا برعکس، براي برخي «ري را» همچنان زيباست و کشش خاصي آنان را جذب اين اثر مي کند.
موسيقي و جامعه
امروزه وقتي صحبت از موسيقي پاپ مي شود، علاقه مندان موسيقي انتظار چنداني در مورد کيفيت و ارزش آن ندارند زيرا موسيقي پاپ براي عامه مردم ساخته مي شود و سليقه موسيقايي آنان نيز روند نزولي را طي مي کند. البته جالب است که اين شکاف بين موسيقي عامه پسند و ديگر شاخه هاي موسيقي تا قبل از اوايل سال هاي 1950 وجود نداشت.2 (البته در غرب و نه کشور ما. اگر بخواهيم چنين زماني براي موسيقي در ايران تعيين کنيم، حدود سال هاي 1340 مي شود.) براي نمونه جوزف هايدن (1809-1732) يکي از بزرگ ترين موسيقيدانان تاريخ، ساخته هايش در بين مردم از محبوبيت چشمگيري برخوردار بود. يکي از انگيزه هاي اصلي هنرمند در خلق يک اثر هنري، عرضه آن به مردم است.
جرج اورول اين انگيزه هنرمندان را که البته قشرهاي ديگري نيز با اين انگيزه در ليست او هستند، «خودپرستي محض» توصيف مي کند و درباره آن مي نويسد؛ «آرزو براي هوشمند جلوه کردن، نقل مجالس بودن، جاودان- ياد ماندن، انتقام گرفتن از بزرگسالاني که تو را به هنگام طفوليت تحقير مي کردند و الخ.»3 اين انگيزه کم و بيش در هر هنرمندي وجود دارد و نمي توان آن را انکار کرد. در موسيقي نيز همچون ديگر هنرها، اين انگيزه در خالق آن وجود دارد. همان طور که گفته شد با پايين آمدن سليقه موسيقايي عامه، عده يي با خلق آثار عامه پسند به نوعي برچسب موسيقي پاپ را پذيرفتند. اما اين به آن معنا نيست که هر چه توسط عامه پذيرفته مي شود، فاقد ارزش است. امروزه در کشور ما استفاده از جملاتي مانند «انتظاري از مردم براي درک ندارم» يا «مردم نمي فهمند» براي برخي دستاويزي است تا آثار ضعيف شان را توجيه کنند. البته در اينجا نبايد هدف اصلي هنرمند را عامه پسندي کارش دانست. اصولاً هنرمند در فرآيند آفرينش، ارزش چنداني براي «هدف هنرش» قائل نيست. اين جامعه - به طور خاص منتقدين - هستند که هدفي را از دل آن بيرون مي کشند.
http://www.ahangsara.com/images/P-HER-7029.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=288)آلبوم «ري را» (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=288) يکي از معدود آثار موسيقي سال هاي اخير بود که هم توجه قشر خاص که سليقه موسيقي بالاتري نسبت به عامه دارند را به خود جلب کرد و هم عامه مردم از آن استقبال کردند. خيلي ها نفيسي را با فرهاد مهراد مقايسه کردند و با عبارت هايي مانند «موسيقي خلوت» يا «موسيقي صميمي» يا «صداي ساده و بي آلايش» تلاش کردند دلايل مقبوليت اين اثر را بررسي کنند. اين عبارت ها، که بيشتر شبيه حس آميزي هاي شاعرانه است، به لحاظ فني در بررسي اين آلبوم ارزش چنداني ندارد. اما با عميق تر شدن در اين عبارات مي توان به نتايج جالبي رسيد. در بررسي اين آلبوم اغلب دچار اشتباهي شده اند که نيچه از آن به عنوان «خطاي نشاندن پيامد به جاي علت»4 سخن گفته بود؛ به جاي آنکه گفته شود «ري را» با اين ويژگي ها توانست عامه را جذب کند، بايد گفت عامه، موسيقي را مي پسندند که داراي چنين ويژگي هايي باشد و حالا با پديدار شدن آن در اين اثر شيفته آن شده اند. استقبال مردم از اين اثر دلالت بر نياز جامعه به چنين موسيقي است براي مثال استفاده از سازهاي محدود به صورت همزمان يا دوري جستن از حجم بالاي صوتي (موسيقي خلوت) و گستره ديناميکي محدود در اين آلبوم، که عده يي القاي حس تنهايي را ناشي از اين عوامل مي دانند، به خودي خود ارزشمند نيست بلکه نحوه به کارگيري اين ابزار است که آن را ارزشمند مي سازد. شايد چندان صحيح به نظر نرسد اما مي توان چند نمونه از آثار کلاسيک را براي درک بهتر اين موضوع مثال زد. اپراي زيگفريد اثر واگنر، ارکستر بزرگي را براي اجرا مي طلبد و از گستره ديناميکي و صوتي وسيعي بهره مي برد اما از زمان اولين اجرا تا به امروز يکي از پرطرفدارترين اپراها در تاريخ موسيقي محسوب مي شود يا کنسرتوپيانوي شماره 3 اثر راخمانينف که به رغم همراهي ارکستر، مي توان در موردش گفت موسيقي يکسره احساس تنهايي را القا مي کند. اينکه چه جامعه يي چه موسيقي را مي پسندد، کاملاً به شرايط آن اجتماع مربوط است و شرايط اجتماعي در سليقه مردم کاملاً نمايان است. اگر در سال هاي دهه 50 ميلادي، شرايط اقتصادي و اجتماعي جوامع غربي باعث ظهور موسيقي راک مي شود که در آن ديناميک صدا نقش اساسي را ايفا مي کند و هنرمنداني مانند جان لنون و باب ديلن را به دنيا معرفي مي کند، در جامعه ما با شرايط خاص خود نبايد انتظار استقبال از چنين موسيقي را داشت؛ در جامعه ما که در آن سياست نقش بزرگي دارد و شرايط اقتصادي خاص خود را دارد و... و اغلب مخاطبان، موسيقي را در اتومبيل - معمولاً در ترافيک هاي سنگين - گوش مي دهند، نوع موسيقي ديگري را مي پسندد. «استفاده کمتر از ريتم هاي نقطه دار و سنکوپ دار»، «ضرب هاي يکنواخت»، «اولويت شعر بر موسيقي»، «ديناميسم محدود»، «اجتناب از صداهاي اضافه»، «بهره گيري از ساز براي فضاسازي به جاي حجم سازي صدا»، «تنوع هاي ساده در تکرارهاي يکنواخت» از جمله ويژگي هاي آلبوم «ري را» است. يکي از مهم ترين ويژگي هاي اين اثر بيان شعر به روشن ترين صورت آن است. مي توان گفت معمول ترين آهنگ ها در بين مردم واضح ترين شان است. اغلب استفاده از شعر در موسيقي سبب روشن تر شدن مفهوم يک قطعه مي شود اما در «ري را» اين موسيقي است که به شعر کمک مي کند مفهوم خود را بيان کند. البته دشوار مي توان قضاوت کرد که تاثير قطعات اين آلبوم در مردم به خاطر کلام است يا موسيقي. در اثر چنين ويژگي هايي و ضبط بي نقص صدا مخاطب هنگام گوش دادن به موسيقي مي تواند نوازنده و خواننده را در کنار خود احساس کند و شنونده بين خود موسيقي فاصله يي را احساس نکند. اين همان است که برخي آن را صميميت موسيقي توصيف مي کردند. اين ويژگي در آثار هنري سريع خود را آشکار مي کند و مخاطب به طرز ناخودآگاه اولين چيزي که در يک اثر هنري کشف مي کند، همين موضوع است. به هر حال موفقيت آلبوم «ري را» نشان داد با ترکيب درست شعر و موسيقي مي توان جامعه را با اين دو آشتي داد.


http://ahangsaramag.com/images/stories/delara2009/SohailNafisiBW.jpg (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=0&y=0)

آلبوم های نفیسی در فروشگاه آهنگ سرا: click here (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=0&y=0)

شعر مدرن، نقالي مدرن
درباره اشعار اين اثر بايد گفت سهيل نفيسي با خواندن شعرهاي شاعران بزرگ معاصر مانند نيما، شاملو و... شرايط سختي را پذيرفته است. اين سخن به اين خاطر است که معمولاً آثار شاعران بزرگ معاصر براي آواز و موسيقي مناسب نيستند. از سوي ديگر گروه عظيمي از شاعران گمنام معاصر هستند که از نظر شعري آثار کم و بيش بي ارزشي برجا گذاشته اند، که در ترکيب با موسيقي نتيجه يي بهتر به بار آورده است. اين پديده شايد به اين جهت باشد که کلام اين نوع اشعار، با امکانات خود از قبيل مفهوم، ريتم و... موسيقي را تحت الشعاع قرار نمي دهد.5 از آنجايي که شعرهاي کلاسيک فارسي داراي تاکيدها و ضربه هاي منظمي هستند که هر يک به فاصله طولي معيني نسبت به ديگري قرار مي گيرد، استفاده از آن به همراه موسيقي ساده تر است. اما «شعر مدرن، پيوندي يا دورگه است. اين شعر به طور توامان داراي ارکان وزن دار يا متريک آواز همراه با زير و بمي گليساندوي6 گفتار است. اما شعر کهن بسيار نزديک تر به آواز است. تکيه ها توسط زير و بمي اصوات صورت مي گيرد نه با تاکيد بر شدت صداها که در گفتار معمولي رايج است.»7 برخي آهنگ ها با شعري مشخص معروف مي شود و پس از گذشت زمان اشعار ديگري روي آن آهنگ قرار مي گيرد، مانند بعضي از ساخته هاي علي اکبر شيدا. گاهي يک شعر با آهنگي مشخص معروف مي شود. در اين مورد موسيقي به نحوي روي شعر تنظيم شده است که با شعر ديگري متناسب نيست و کليه تمهيدات موسيقايي آن به خاطر تجلي و تجسم بيشتر آن شعر ابداع شده است.8 و اين در مورد قطعات آلبوم «ري را» صادق است.
بايد توجه داشت در اغلب موسيقي هايي که براي اشعار معاصر ساخته مي شوند، خوانندگان براي تطبيق ريتم شعر و ريتم موسيقي ناچار مي شوند بعضي کلمات را بکشند و آنها را کوتاه و بلند کنند. همين امر سبب خارج شدن از حدود منطق شعر و در نتيجه لطمه خوردن به حس حاکم بر شعر مي شود. شعر امروز، برخلاف نظر برخي مخالفان آن، داراي وزني بسيار غني است. تنها بايد گفت وزن هاي شعر امروز (و حتي کلام هاي منثور غمانند بعضي از شعرهاي شاملوف) پيچيده تر و گوناگون تر از وزن ها و بحر هاي شعر کلاسيک است.9 پس از اينکه نيما يوشيج شعر فارسي را به نظام و موسيقي نزديک تر کرد، خوانش صحيح شعر را مشکل تر هم کرد. احمد شاملو متوجه چنين مشکلي شد و تلاش کرد با خواندن شعرهاي خود و ديگران و انتشار آن، اين مشکل را برطرف کند. اساساً موسيقي شعر چيست؟ آقاي شفيعي کدکني در کتاب ارزشمند «موسيقي شعر» راه هاي شناخته شده تمايز زبان شعر و زبان روزمره را به دو گروه تقسيم مي کند؛ گروه موسيقايي، گروه زبان شناسيک.10 مجموعه هاي آوايي و صوتي که ممکن است با يکديگر، يا بعضي از آنها با بعضي ديگر توازن و تناسب داشته باشند، موسيقي شعر نام مي گيرد. برخي از اين تناسب ها مانند وزن، قافيه، رديف، و از همه مهم تر هماهنگي هاي صوتي که سهم عمده يي از موسيقي شعر در آن نهفته است، در گروه موسيقايي قرار مي گيرند. گروه زبان شناسيک شامل استعاره، مجاز، باستان گرايي، ايجاز، حذف و... مي شود. يک آهنگساز بايد هر دو گروه را در ساخت موسيقي براي شعر در نظر بگيرد. از طرفي موسيقي شعر بايد با موسيقي همراه آن نيز متناسب باشد و از طرف ديگر ملودي انتخاب شده نيز بايد با عناصر زبان شناسيک به کار رفته در شعر متناسب باشد. جالب است که در اغلب شعرهاي برجسته فارسي، اين کار قبلاً توسط شاعر انجام شده است، يعني موسيقي دروني شعر با محتويات شعر متناسب است. مانند اغلب شعر هاي نظامي گنجوي.
پس براي اجراي صحيح شعر کافي است موسيقي دروني شعر توسط آهنگساز کشف شود. اين کاري است که سهيل نفيسي در آلبوم «ري را» انجام داده است. براي مثال به بررسي اولين عبارت قطعه «آي آدم ها» مي پردازيم. البته اين طور نيست که بتوان آن را جداگانه بررسي کرد اما اين عبارت در درون کل شعر، به صورت خاصي ادا مي شود. در اين شعر مصوت «آ» به تناسب خاصي تکرار شده است و اين همان اصلي ترين ابزار موسيقي نهفته در اين شعر است. اگر در آواز نفيسي نيز دقت شود اغلب کشش زماني بيشتري روي اين مصوت است؛ «آ...ي آ...دم هـ...ـا». ملاحظه مي شود تنها کار نفيسي، کشف اين هماهنگي صوتي و آهنگين اجرا کردن آن است (البته کار چندان ساده يي هم نيست). نمونه ديگر از چنين تناسبي بين شعر و موسيقي در اين اثر، جايي است که شاعر به وسيله وزن شعر روي کلمه خاصي تاکيد کرده و نفيسي هنگام خواندن آن را پررنگ تر کرده است. براي مثال در اين قسمت از شعر نيما؛ «نازک آراي تن ساقه گلي، که به جانش کشتم، و به جان دادمش آب،...» اگر به اجراي نفيسي نيز دقت شود چنين تاکيدي بر کلمه «جان» نمايان است. اصولاً موسيقي دروني شعر نقش عمده يي در تعبير و تفسير شعر دارد و شنونده با شنيدن شعر به صورت آهنگين آن را راحت تر درک مي کند. از طرفي توقعي که آدمي از يک شعر دارد اين است که بتواند آن را زمزمه کند و علت اينکه آدمي يک شعر را بيش از يک نثر مي خواند همين شوق به زمزمه و آوازخواني است که در ذات آدمي نهفته است.11 و همان طور که گفته شد به خاطر وزن هاي پيچيده تر شعرهاي نو اين توقع سخت تر برآورده مي شود. اغلب شعرهاي خوانده شده در آلبوم «ري را» کاملاً اين حس را ارضا مي کنند.
شعر نو، آواز نو
گذشته از نحوه بيان اشعار در آلبوم «ري را» ملودي موسيقي، جدا از تاثير کلام نيز داراي زيبايي هايي است. در فضاي کنوني موسيقي کشورمان که حتي برخي از قدماي معاصر (مانند جلال ذوالفنون) سعي دارند متناسب با تغييرات فرهنگي، موسيقي متفاوتي را ارائه دهند، اين اثر از موفق ترين نمونه هاست. برخي از آهنگسازان کنوني هر بي نظمي و شلوغ کاري را کاري ابتکاري مي دانند و موسيقي خود را متفاوت مي خوانند، غافل از اينکه تشخيص نظم و ساختار جمال شناسانه تازه در موسيقي ايراني مي تواند کاري ابتکاري و ارزشمند تلقي شود. براي مثال در قطعه «آي آدم ها» گيتار ريتمي بوشهري را مي نوازد. (گوش کنيد به قطعه «دمام» در آلبوم «دي زنگرو» اثر حبيب مفتاح بوشهري که همين ريتم با تمپوي سريع تر اجرا شده است.) اين اجرا به نحوي است که گويي ساز دمام همراه گيتار نواخته مي شود و به صورت دروني بندر و دريا را در ذهن تداعي مي کند که با محتواي شعر شديداً هماهنگ است. همچنين قطعه «رقصم گرفته بود» نيز ريتم بوشهري است مربوط به کار، هنگام پارو زدن روي دريا. (گوش کنيد به قطعه «ني مه» در آلبوم ذکر شده که همين ريتم با تمپوي کند تر نواخته شده است.) در قطعه «پريا» که طولاني ترين قطعه اين مجموعه (به لحاظ زماني) است، در ميانه آن متناسب با شعر وزن موسيقي از دوضربي به سه ضربي تغيير مي کند و سپس به همان وزن دوتايي بازمي گردد. اين کار علاوه بر اينکه موسيقي را از يکنواختي خارج مي کند و شنونده را براي همراهي بقيه قطعه آماده مي کند، به رسانگي و درک درست شعر نيز کمک مي کند. همچنين در قطعه «داروگ» که در فرهنگ مردم مازندران به معني قورباغه درختي است، نواي ساز فلوت پرنده يي نغمه سرا و سرسبزي محيط را در ذهن تداعي مي کند. البته قرن هاست که موسيقيدانان از اين ويژگي فلوت بهره برده اند و به گونه يي قراردادي صداي فلوت چنين فضايي را تداعي مي کند. (بهترين نمونه از اين استفاده در سمفوني روستايي اثر بتهوون است.)
پيش به سوي فراز و نشيب ها
همان طور که در ابتداي مقاله نيز گفته شد، «ترانه هاي جنوب» نيز با کار قبلي سهيل نفيسي مشترکات زيادي دارد. اما در عين حال به لحاظ محتويات شعري و ملودي هاي زيبا شايد هم اندازه با آلبوم «ري را» نشان ندهد. البته اين به آن معنا نيست که ديگر انتظاري از نفيسي براي انتشار آلبومي همانند «ري را» وجود ندارد، بلکه بايد گفت او با قدم گذاشتن بر بلندي ها، راهي مملو از فراز و نشيب ها را برگزيده است.
پي نوشت ها
1- چگونه از موسيقي لذت ببريم؟، زيگموند اسپات، ترجمه پرويز منصوري، ص33
2- موسيقي و ذهن، آنتوني استور، نشر مرکز، ص 4
3- 1984، جرج اورول، ترجمه صالح حسيني، ص 8
4- غروب بت ها، فريدريش نيچه، ترجمه داريوش آشوري، بخش «چهار خطاي بزرگ»
5- چگونه از موسيقي لذت ببريم؟، زيگموند اسپات، ترجمه پرويز منصوري، ص174
6- گليساندو. يک گام بسيار سريع که با حرکت لغزشي اجرا مي شود. در پيانو با کشيدن انگشت روي کليدها به دنبال هم به وجود مي آيد.
7- خاستگاه آگاهي در فروپاشي ذهن دوجايگاهي، جولين جينز، به نقل از کتاب «موسيقي و ذهن»، ص28
8- چگونه از موسيقي لذت ببريم؟، زيگموند اسپات، ترجمه پرويز منصوري، ص173
9- تئوري بنيادي موسيقي، پرويز منصوري، نشر کارنامه، ص208
10- موسيقي شعر، دکتر شفيعي کدکني، نشر آگه، ص8
11- موسيقي شعر، دکتر شفيعي کدکني، نشر آگه، ص47
منبع: اعتماد

[LaDy Ds DeMoNa]

ترانه های جنوب سهیل نفیسی

http://www.ahangsara.com/images/P-MRM-7286.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)

آثار سهیل نفیسی (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848) شباهت های
زیادی به آثار فرهاد مهراد دارد
یک اثر متفاوت و البته موفق
بر خلاف جریان بازار
و موسیقی تجاری



سهیل نفیسی (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848) خواننده و گیتاریستی است که پس از انتشار آلبوم ری را (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=288)به محبوبیت چشمگیری دست یافته است، در واقع آلبوم جدید نفیسی بنام ترانه های جنوب به نوعی ادامه راه ری را می باشد با این تفاوت که وی منحصرا از اشعار رامی ( ابراهیم منصفی ) در قطعات این اثر استفاده کرده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان موسیقی آثار نفیسی شباهت های زیادی به آثار فرهاد مهراد، چه به لحاظ صدای نفیسی و چه به لحاظ مضمون آهنگها دارد. به نوعی نا متعارف بودن آثار وی به خصوص آلبوم اخیر ( ترانه های جنوب )، رگه هایی از یک اثر متفاوت و البته موفق بر خلاف جریان بازار و موسیقی تجاری جای تقدیر بسیار دارد.
http://www.ahangsara.com/images/P-MRM-7286.jpg (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848)آلبوم ترانه های جنوب (http://www.ahangsara.com/product_info.php?products_id=5848) تقریبا بعد از چهار سال پس از انتشار اولین آلبوم وی بنام ری را به بازار عرضه شده است. نفیسی در اولین آلبوم خود از اشعار احمد شاملو، نیما یوشیج و ... استفاده کرده بود. وی در آلبوم اخیر خود سراغ شاعر جنوبی ( ابراهیم منصفی ) رفته و تمامی این اثر را بر اساس این اشعار که البته با گویش جنوبی است ، بنا نموده است. نفیسی در این ارتباط می گوید : " موسیقی جنوب همیشه برای من جذاب و حیرت انگیز بوده است. شاید این از تعلق خاطر من به زادگاهم سرچشمه گرفته باشد، اما موسیقی هرمزگان به دلیل چندگانگی ، چند لایه بودن و تعامل و تاثیر آن از فرهنگ های مختلف با سایر موسیقی های بومی، حتی در جنوب ایران متفاوت است. تاثیر پذیری و دست یابی به شکل تازه ای از آیین ها و مراسم موسیقیایی اعراب، هند و آفریقا که حتی به موسیقی مدیترانه یا آمریکای جنوبی نیز بی شباهت نیست ".وی در مورد ابراهیم منصفی ادامه می دهد : " گفتن این نکته ضروری به نظر می رسد که ضرب پرتوان و لحن خوش کلمات در ترانه های منصفی نه تنها بر ماهیت بی رمق ترانه های محلی پیش از خود که حول موضوعاتی بی مایه می گذرند، تاثیر می گذارد و آنرا متحول می سازد بلکه به عنوان یکی از نادر ترین نمونه های موسیقی مردمی، سرشار از مفاهیم انسانی و لمس احساساتی همچون عشق و رنج و سرمستی است ".
البته شایان ذکر است که نفیسی با استفاده از این گونه گویش و اشعار که منحصرا مربوط به خطه ای خاص از کشور می باشد عملا بازار خود را محدود کرده و باید اذعان کرد خیلی خوش بینانه است اگر فکر کنیم تمامی کسانیکه طرفدار آلبوم ری را بودند، باز هم جذب این اثر می شوند. به هر حال این مساله خود مصداقی است بر اینکه نفیسی خارج از چارچوب فعلی و رایج موسیقی عمل می کند.


http://ahangsaramag.com/images/stories/Sepehr/sohailnafisi460.jpg (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=9&y=3)

آلبوم های سهیل نفیسی در آهنگ سرا: click here (http://www.ahangsara.com/advanced_search_result.php?keywords=%D8%B3%D9%87%D B%8C%D9%84+%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3%DB%8C&search_in_description=1&x=9&y=3)
موسیقی این اثر در تمامی قطعات با دو گیتار اجرا شده که یک گیتار وظیفه آرپیج زدن را به عهده دارد و گیتار دیگر ملودی را اجرا می کند البته به غیر از قطعه( یار عزیز) که در آن صدای آکاردئون به گوش می رسد. به همین علت کلیت اثر بسیار لطیف و در عین حال دل انگیز می باشد، البته می توان اشاره کرد که همین مساله به نوعی ایراد این اثر محسوب می شود چون در عمل تمامی قطعات این آلبوم از هر لحاظ شبیه یکدیگر هستند. معمولا شنونده یک اثر موسیقی، پس از اتمام هر قطعه مشتاقانه به دنبال رسیدن به قطعه بعدی است و همیشه ذهن خود را درگیر دریافتن چگونگی قطعه بعدی می یابد ولی در آلبوم ترانه های جنوب قطعات فرق زیادی ندارند و در مجموع اینطور می توان گفت که این اثر شدیدا از یکنواختی رنج می برد.

اجرای گیتار خالی از اشکال نیست، در واقع پیچیدگی و نوآوری خاصی در آن یافت نمی شود. به طور قطع اضافه کردن تک نوازی های عمیق و ملودیک تر، یکنواختی این اثر را تا حد زیادی از بین می برد. حتی استفده از سازهای دیگر مانند پیانو و یا پرکاشن می توانستند به کلیت اثر کمک شایانی کنند.
به نظر می رسد نفیسی در تنظیم و اجرای قطعات این آلبوم، وامدار افرادی همچون Jim Croce و یا Bob Dylan بوده است که البته در این راه نهایت سعی وی این بوده که قطعات حالت سنتی خود را حفظ کرده و در واقع موسیقی سبک خاص خود نفیسی باشد. برای گوش کردن: click here (http://www.ahangsara.com/product_info.php?manufacturers_id=49&products_id=5848)
از یک مورد این اثر که توسط نشر ماهریز (http://www.ahangsara.com/index.php?manufacturers_id=49)تکثیر شده نمی توان به سادگی گذشت و آن مدیریت هنری آلبوم می باشد که در واقع طراحی کاور و ملزومات آنرا شامل می شود. این مساله کاملا این اثر را در جایی قرار داده که می توان آنرا با نمونه های خارجی مقایسه کرد. ارزش قائل شدن برای این گونه مسائل که در بازار روز موسیقی اهمیت چندانی برای اکثر هنرمندان ندارد، بسیار نتایج خوبی را برای نفیسی به همراه خواهد داشت بطوریکه در اولین نگاه خریدار این اثر هنری، با کاری متفاوت مواجه می شود. طرح آلبوم، رنگهای استفاده شده، نوع طراحی و همچنین اطلاعاتی که در آن وجود دارد واقعا کامل است و نیاز برای جستجو جهت یافتن اطلاعات تکمیلی را از بین می برد. نکته ای دیگر قرار دادن متن کلیه اشعار آلبوم داخل کاور این اثر می باشد که بسیار کمک کرده تا شنوندگانی که با این گویش آشنایی ندارند تا حدی متوجه مضمون قطعات شوند تا شاید بتوانند ارتباط درستی با این اثر برقرار کنند.
با توجه به نامتعارف بودن آلبوم ترانه های جنوب در مجموع قضاوت پیرامون این اثر، نیاز به گذر زمان دارد و باید آنرا به شنوندگان این اثر واگذار کرد.
بابک تهرانی/آهنگ سرا