سکوت شب
25th March 2010, 10:16 PM
سلامت :ميگرن يكي ازمعدود سردردهايي است كه هنوز علم پزشكي براي آن درمان قطعي نيافته است. جماعت زيادي ازاين سردرد رنج مي برند و همواره با توصيه‌هاي رنگارنگ اطرافيان روبه‌رو بوده و هر روز در پي راه‌حلي براي بيماريشان هستند. چندي پيش خبري منتشر شد مبني بر اينكه <دانشمندان دريافته‌اند، اشك‌آوري پياز در درمان سردردهاي ميگرني مفيد است> اما قضيه ارتباط ميگرن با مواد غذايي فقط به همين جا ختم نمي‌شود.
مواد غذايي ميگرن‌زا
برخي از انواع پنيرها، فراورده‌هاي گوشتي، مواد غذايي سرخ شده، مركبات، انواع شكلات و مغزها، عصاره سبزيجات و گوشت، بستني و ماست، حتي انجير، گوجه‌فرنگي وباقلا جزء اين دسته قرار دارند. اين گروه از مواد غذايي به‌عنوان تركيبات تشديدكننده ميگرن شناخته شده اند و بهتر است افرادي كه سابقه ميگرن در آنها وجود دارد كه هرگز از آنها استفاده نكنند. مطالعات نشان داده‌اند كه، بيشتر افراد با خوردن برخي از اين مواد غذايي دچار حملات ميگرني مي‌شوند به اين دليل متخصصين تغذيه توصيه مي‌كنند كه، با امتحان كردن هريك از مواد غذايي فوق، آن غذايي كه موجب تشديد سردردشان مي‌شود را از رژيم غذايي‌شان حذف كنند تا تعداد دفعات حملات كاهش يابد.
شكلات و بستني ممنوع
مطالعات نشان داده‌اند كه در تنقلاتي نظير شكلات و انواع مغزها (آجيل) ماده مغذي به نام مس به وفور وجود دارد. اين ماده مغذي نيز مانند آمين‌هاي فعال‌كننده عروق با مكانيسمي تقريبا مشابه موجب تشديد سردردهاي ميگرني مي‌شود. در ضمن، در اين تركيبات مواد افزودني نيز يافت مي‌شود كه برخي از آنها حملات ميگرني را افزايش مي‌دهند. به‌علاوه، در انواع شكلات‌ها خصوصا كاكائو تركيباتي نظير فنيل‌اتيل‌آمين، تئوبرومين و كافئين وجود دارد كه هر يك از آنها به تنهايي به عنوان عوامل تشديدكننده ميگرن شناخته شده‌اند. در بسياري از ما اين اتفاق افتاده است كه با خوردن يك ماده غذايي بسيار سرد در يك لحظه دچار سردرد شده‌ايم، تحقيقات نشان داده‌اند كه، مصرف بستني و همه موادي كه به صورت فريز شده به مصرف مي‌رسند با تحريك دهان و گلو مي‌توانند واكنشي را در عروق خوني نواحي سر ايجاد كنند كه حاصل اين فعل و انفعالات مي‌تواند احساس درد در ناحيه جلو سرو يا حتي پشت چشم‌ها باشد كه در افراد با زمينه ميگرني، شروع اين سردرد ها را به همراه دارند.
مركبات تشديدكننده ميگرن
پرتقال و گريپ فروت از جمله ميوه‌هايي هستند كه در اغلب بيماران موجب تشديد سردرد مي‌شوند. زيرا اين ميوه‌ها جذب روده‌اي مس را بالا برده و از اين طريق، باعث افزايش حملات ميگرني مي‌شوند. اما درمقابل آنها ميوه‌هايي نظير سيب، موز، گلابي، آلبالو و انگور موجب تسكين درد مي‌شوند و چون قند خون را ثابت نگاه مي‌دارند به افراد مبتلا به ميگرن توصيه مي‌شود. سبزيجات نيز اين سردردها را مي‌توانند تخفيف داده و يا حتي تشديد نمايند، به طور مثال، باقلا از جمله سبزيجاتي است كه به اين بيماران توصيه نشده در عوض بروكلي و گل كلم از سبزيجاتي هستند كه اثرات مفيدي را در كاهش شدت اين سردردها به همراه دارند. جالب است بدانيد كه در گروه غلات، مصرف گندم به دليل گلوتاميني كه دارد، توصيه نشده و به جاي آن مصرف برنج و سيب‌زميني به‌عنوان دو ماده غذايي انرژي‌زا مي‌توانند بسيار كمك‌كننده باشند.در ضمن، سولفيت كه به‌عنوان يك ماده افزودني به كنسرو سبزيجات براي ماندگاري و حفظ رنگ طبيعي افزوده مي‌شود، يك ماده ميگرن‌زا به حساب آمده و به اين دليل افرادي كه از سردردهاي ميگرني رنج مي‌برند مصرف مواد غذايي كنسروي را به حداقل برسانند.
نقش فراورده‌هاي گوشتي در تشديد و تضعيف ميگرن
مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف انواع سوسيس و هات‌داگ به دليل نيترات و نيتريتي كه دارند مي‌تواند اين نوع سردردها را تشديد كند. اين تركيبات افزودني كه براي افزايش ماندگاري محصول به كار مي‌روند با كاهش ميزان اكسيژن خون در افراد مستعد، اين عارضه را به همراه دارند. به طور كلي با دريافت انواع سبزيجات نظير، چغندر، كاهو، كرفس، اسفناج، بروكلي، گل كلم و سيب زميني كه داراي 10 درصد نيترات هستند اين تركيب روزانه از طريق رژيم غذايي به طور طبيعي وارد بدن مي‌شود كه اين مقدار براي بدن قابل تحمل است اما با ورود بيشتر آن عوارض منفي اين تركيبات ظاهر شده و موجب رنجش افراد مي‌شود. اما در مقابل اين گروه از مواد غذايي گوشت لخم ماهيچه و مرغ به دليل آنكه كمترين چربي را داشته و در عين حال يك منبع مناسب پروتئين به حساب مي‌آيد، به بيماران ميگرني توصيه مي‌شوند. پروتئين موجود در اين مواد غذايي با تنظيم قند خون اثرات مثبتي را بر شدت اين نوع سردردها دارد.
نوشيدني‌هاي غيرمجاز
قهوه، نسكافه و چاي از جمله نوشيدني‌هايي هستند كه اگر به‌صورت غليظ مصرف شوند مي‌توانند موجب تشديد حملات ميگرني شوند. اين نوشيدني‌ها در كنار انواع نوشابه‌هاي گازدار داراي كافئين بالايي بوده و همين ماده با افزايش تحريكات خصوصا بر عروق خوني نواحي سر، سردردهاي ميگرني را افزايش مي‌دهند. در مقابل آن، آب و آبميوه از جمله نوشيدني‌هايي هستند كه مصرف مرتبشان در طول روز از سوي متخصصان تغذيه به اين بيماران توصيه مي‌گردد. البته افراد مستعد اين نوع سردردها نبايد از نوشيدني‌هاي شيرين استفاده كنند زيرا قندهاي ساده موجود در اين نوع نوشيدني‌ها، افت ناگهاني قند خون را به همراه داشته و به دنبال آن شروع يك حمله آغاز مي‌شود. مصرف شيريني‌جاتي كه از قهوه و يا نسكافه تهيه شده‌اند نيز براي اين افراد مناسب نيست.
توصيه هاي كليدي
مطالعات اخير نشان داده‌اند كه داشتن فيبر بالا در رژيم غذايي افرادي كه از ميگرن رنج مي‌برند به دليل تثبيت قند خون يك فاكتور كمك‌كننده است. در ضمن، داشتن ميان وعده‌هاي كوچك و كم حجم با ميزان چربي بسيار كم نيز به اين افراد توصيه مي‌شود. به علاوه، رعايت تناسب، تعادل و تنوع در رژيم غذايي از جمله فاكتورهايي است كه به كرات از سوي متخصصين تغذيه گوشزد مي‌شود. آنها توصيه مي‌كنند كه مصرف آدامس، بستني، نوشيدني‌هاي بسيار خنك و نمك را به حداقل خود برسانند تا سردردهاي ميگرني كمتر به سراغ آنها بيايد.
و اما درباره پياز
همانطور كه در ابتداي بحث نيز گفته شد خبري به اين مزمون كه اشك‌آوري پياز اثرات مفيدي بر سردردهاي ميگرني دارد منتشر شد. در حالي كه، هنوز دلايل كافي براي اطمينان از اثرات درمان‌كنندگي اين نوع از سردردها وجود ندارد اما برخي از متخصصين مي‌گويند كه پياز برخي از انواع سردردها را مي‌تواند تسكين دهد اما در زمينه ميگرن هنوز دلايل مستدلي وجود ندارد، حتي در برخي مطالعات به عنوان يك تشديدكننده ميگرن نيز نام برده شده است. به طور كلي، به همراه پوست كندن پياز اغلب افراد دچار اشك‌ريزي مي‌شوند، اين بدان علت است كه، تركيبات گوگردي موجود در اين سبزي به اكسيد پروپانتيال تبديل شده و اين ماده بر غدد اشك اثر گذاشته و آن را تحريك مي‌كند و به اين ترتيب افراد دچار اشك‌ريزي مي‌شوند. شايد وجود ماده‌اي به نام كوئرستين (نوعي فلاونوئيد با خاصيت آنتي‌اكسيداني) كه در پيشگيري از بروز سرطان‌ها خصوصا سرطان مثانه و اختلالات گردش خون دخالت دارد مي‌تواند مانع تغييرات در عروق خوني شده و ميزان حملات را به حداقل برساند. به هر ترتيب، در زمينه استناد به اين خبر هنوز مطالعات بيشتري نياز است و تلاش بيشتر پژوهشگران را مي‌طلبد. مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف انواع سوسيس و هات‌داگ به دليل نيترات و نيتريتي كه دارند مي‌تواند اين نوع سردردها را تشديد كند.
مواد غذايي ميگرن‌زا
برخي از انواع پنيرها، فراورده‌هاي گوشتي، مواد غذايي سرخ شده، مركبات، انواع شكلات و مغزها، عصاره سبزيجات و گوشت، بستني و ماست، حتي انجير، گوجه‌فرنگي وباقلا جزء اين دسته قرار دارند. اين گروه از مواد غذايي به‌عنوان تركيبات تشديدكننده ميگرن شناخته شده اند و بهتر است افرادي كه سابقه ميگرن در آنها وجود دارد كه هرگز از آنها استفاده نكنند. مطالعات نشان داده‌اند كه، بيشتر افراد با خوردن برخي از اين مواد غذايي دچار حملات ميگرني مي‌شوند به اين دليل متخصصين تغذيه توصيه مي‌كنند كه، با امتحان كردن هريك از مواد غذايي فوق، آن غذايي كه موجب تشديد سردردشان مي‌شود را از رژيم غذايي‌شان حذف كنند تا تعداد دفعات حملات كاهش يابد.
شكلات و بستني ممنوع
مطالعات نشان داده‌اند كه در تنقلاتي نظير شكلات و انواع مغزها (آجيل) ماده مغذي به نام مس به وفور وجود دارد. اين ماده مغذي نيز مانند آمين‌هاي فعال‌كننده عروق با مكانيسمي تقريبا مشابه موجب تشديد سردردهاي ميگرني مي‌شود. در ضمن، در اين تركيبات مواد افزودني نيز يافت مي‌شود كه برخي از آنها حملات ميگرني را افزايش مي‌دهند. به‌علاوه، در انواع شكلات‌ها خصوصا كاكائو تركيباتي نظير فنيل‌اتيل‌آمين، تئوبرومين و كافئين وجود دارد كه هر يك از آنها به تنهايي به عنوان عوامل تشديدكننده ميگرن شناخته شده‌اند. در بسياري از ما اين اتفاق افتاده است كه با خوردن يك ماده غذايي بسيار سرد در يك لحظه دچار سردرد شده‌ايم، تحقيقات نشان داده‌اند كه، مصرف بستني و همه موادي كه به صورت فريز شده به مصرف مي‌رسند با تحريك دهان و گلو مي‌توانند واكنشي را در عروق خوني نواحي سر ايجاد كنند كه حاصل اين فعل و انفعالات مي‌تواند احساس درد در ناحيه جلو سرو يا حتي پشت چشم‌ها باشد كه در افراد با زمينه ميگرني، شروع اين سردرد ها را به همراه دارند.
مركبات تشديدكننده ميگرن
پرتقال و گريپ فروت از جمله ميوه‌هايي هستند كه در اغلب بيماران موجب تشديد سردرد مي‌شوند. زيرا اين ميوه‌ها جذب روده‌اي مس را بالا برده و از اين طريق، باعث افزايش حملات ميگرني مي‌شوند. اما درمقابل آنها ميوه‌هايي نظير سيب، موز، گلابي، آلبالو و انگور موجب تسكين درد مي‌شوند و چون قند خون را ثابت نگاه مي‌دارند به افراد مبتلا به ميگرن توصيه مي‌شود. سبزيجات نيز اين سردردها را مي‌توانند تخفيف داده و يا حتي تشديد نمايند، به طور مثال، باقلا از جمله سبزيجاتي است كه به اين بيماران توصيه نشده در عوض بروكلي و گل كلم از سبزيجاتي هستند كه اثرات مفيدي را در كاهش شدت اين سردردها به همراه دارند. جالب است بدانيد كه در گروه غلات، مصرف گندم به دليل گلوتاميني كه دارد، توصيه نشده و به جاي آن مصرف برنج و سيب‌زميني به‌عنوان دو ماده غذايي انرژي‌زا مي‌توانند بسيار كمك‌كننده باشند.در ضمن، سولفيت كه به‌عنوان يك ماده افزودني به كنسرو سبزيجات براي ماندگاري و حفظ رنگ طبيعي افزوده مي‌شود، يك ماده ميگرن‌زا به حساب آمده و به اين دليل افرادي كه از سردردهاي ميگرني رنج مي‌برند مصرف مواد غذايي كنسروي را به حداقل برسانند.
نقش فراورده‌هاي گوشتي در تشديد و تضعيف ميگرن
مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف انواع سوسيس و هات‌داگ به دليل نيترات و نيتريتي كه دارند مي‌تواند اين نوع سردردها را تشديد كند. اين تركيبات افزودني كه براي افزايش ماندگاري محصول به كار مي‌روند با كاهش ميزان اكسيژن خون در افراد مستعد، اين عارضه را به همراه دارند. به طور كلي با دريافت انواع سبزيجات نظير، چغندر، كاهو، كرفس، اسفناج، بروكلي، گل كلم و سيب زميني كه داراي 10 درصد نيترات هستند اين تركيب روزانه از طريق رژيم غذايي به طور طبيعي وارد بدن مي‌شود كه اين مقدار براي بدن قابل تحمل است اما با ورود بيشتر آن عوارض منفي اين تركيبات ظاهر شده و موجب رنجش افراد مي‌شود. اما در مقابل اين گروه از مواد غذايي گوشت لخم ماهيچه و مرغ به دليل آنكه كمترين چربي را داشته و در عين حال يك منبع مناسب پروتئين به حساب مي‌آيد، به بيماران ميگرني توصيه مي‌شوند. پروتئين موجود در اين مواد غذايي با تنظيم قند خون اثرات مثبتي را بر شدت اين نوع سردردها دارد.
نوشيدني‌هاي غيرمجاز
قهوه، نسكافه و چاي از جمله نوشيدني‌هايي هستند كه اگر به‌صورت غليظ مصرف شوند مي‌توانند موجب تشديد حملات ميگرني شوند. اين نوشيدني‌ها در كنار انواع نوشابه‌هاي گازدار داراي كافئين بالايي بوده و همين ماده با افزايش تحريكات خصوصا بر عروق خوني نواحي سر، سردردهاي ميگرني را افزايش مي‌دهند. در مقابل آن، آب و آبميوه از جمله نوشيدني‌هايي هستند كه مصرف مرتبشان در طول روز از سوي متخصصان تغذيه به اين بيماران توصيه مي‌گردد. البته افراد مستعد اين نوع سردردها نبايد از نوشيدني‌هاي شيرين استفاده كنند زيرا قندهاي ساده موجود در اين نوع نوشيدني‌ها، افت ناگهاني قند خون را به همراه داشته و به دنبال آن شروع يك حمله آغاز مي‌شود. مصرف شيريني‌جاتي كه از قهوه و يا نسكافه تهيه شده‌اند نيز براي اين افراد مناسب نيست.
توصيه هاي كليدي
مطالعات اخير نشان داده‌اند كه داشتن فيبر بالا در رژيم غذايي افرادي كه از ميگرن رنج مي‌برند به دليل تثبيت قند خون يك فاكتور كمك‌كننده است. در ضمن، داشتن ميان وعده‌هاي كوچك و كم حجم با ميزان چربي بسيار كم نيز به اين افراد توصيه مي‌شود. به علاوه، رعايت تناسب، تعادل و تنوع در رژيم غذايي از جمله فاكتورهايي است كه به كرات از سوي متخصصين تغذيه گوشزد مي‌شود. آنها توصيه مي‌كنند كه مصرف آدامس، بستني، نوشيدني‌هاي بسيار خنك و نمك را به حداقل خود برسانند تا سردردهاي ميگرني كمتر به سراغ آنها بيايد.
و اما درباره پياز
همانطور كه در ابتداي بحث نيز گفته شد خبري به اين مزمون كه اشك‌آوري پياز اثرات مفيدي بر سردردهاي ميگرني دارد منتشر شد. در حالي كه، هنوز دلايل كافي براي اطمينان از اثرات درمان‌كنندگي اين نوع از سردردها وجود ندارد اما برخي از متخصصين مي‌گويند كه پياز برخي از انواع سردردها را مي‌تواند تسكين دهد اما در زمينه ميگرن هنوز دلايل مستدلي وجود ندارد، حتي در برخي مطالعات به عنوان يك تشديدكننده ميگرن نيز نام برده شده است. به طور كلي، به همراه پوست كندن پياز اغلب افراد دچار اشك‌ريزي مي‌شوند، اين بدان علت است كه، تركيبات گوگردي موجود در اين سبزي به اكسيد پروپانتيال تبديل شده و اين ماده بر غدد اشك اثر گذاشته و آن را تحريك مي‌كند و به اين ترتيب افراد دچار اشك‌ريزي مي‌شوند. شايد وجود ماده‌اي به نام كوئرستين (نوعي فلاونوئيد با خاصيت آنتي‌اكسيداني) كه در پيشگيري از بروز سرطان‌ها خصوصا سرطان مثانه و اختلالات گردش خون دخالت دارد مي‌تواند مانع تغييرات در عروق خوني شده و ميزان حملات را به حداقل برساند. به هر ترتيب، در زمينه استناد به اين خبر هنوز مطالعات بيشتري نياز است و تلاش بيشتر پژوهشگران را مي‌طلبد. مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف انواع سوسيس و هات‌داگ به دليل نيترات و نيتريتي كه دارند مي‌تواند اين نوع سردردها را تشديد كند.