Admin
7th February 2010, 06:15 PM
رودخانه هاى پرخروش جهان كجا رفته اند
وحشى ترين و پرتلاطم ترين رودخانه هاى جهان با سرعت در حال ناپديد شدن هستند و تازه ترين بررسى هاى زيست محيطى صورت گرفته حكايت از آن دارد كه به علت شتاب چشمگير در فرايند سدزدن بر روى رودخانه ها، در آينده نزديك ديگر اثرى از رودخانه هاى بزرگ طبيعى برجاى نخواهد ماند. در نخستين بررسى جامعى كه بر روى ۳۰۰ رودخانه از بزرگترين انواع آبراهه هاى موجود در زمين به انجام رسيد، روشن شده است كه تنها رودخانه هاى بزرگ و طبيعى باقى مانده رودخانه هاى منطقه توندرا يعنى دشت پهناور و وسيع سرزمين هاى قطبى و جنگل هاى اين نواحى هستند.
بزرگترين رودخانه طبيعى برجاى مانده رودخانه يوكون در بخش هاى شمالى و دورافتاده كاناداست كه از حيث حجم آب بيست و دومين رودخانه بزرگ جهان به شمار مى آيد.
در قاره اروپا نيز تنها سه رودخانه اى كه هنوز سدى بر روى آنها زده نشده در شمال روسيه جاى دارند. اين سه رودخانه شامل اونگا، مزن و پچورا هستند. اما بر اساس اين گزارش، ۸۲ درصد از رودخانه هاى موجود در مناطق صحرايى و ۹۹ درصد رودخانه هاى واقع در منطقه مديترانه، داراى سدهاى بزرگ و كوچك هستند. از اين مهم تر، هشت رودخانه بزرگ جهان كه از مجموعه اى از محيط زيست ها گذر مى كنند، يعنى رودخانه هاى آمازون، اورينوكو، گنگ، زامبيزى، آمور، ينى سى و ايندوس، همگى داراى سدهاى متعدد هستند.
به گفته كريستر نيلسن، متخصص محيط زيست از دانشگاه امئه آ در سوئد كه رياست هياتى كه گزارش اخير را تهيه كرده بر عهده داشته است در بخش هايى از زمين اساساً ديگر هيچ رودخانه طبيعى به چشم نمى خورد. به اعتقاد نيلسن دستكارى در جريان آب رودخانه ها به خصوص در بخش هاى خشك تر زمين آثار زيست محيطى بسيار مخربى به همراه دارد زيرا در اين مناطق شمار زيادى از جانداران و گونه هاى طبيعى براى بقاى خود به جريان طبيعى آب رودخانه اتكا دارند.
نيلسن معتقد است براى نجات رودخانه هاى طبيعى باقى مانده در جهان مى بايست اقداماتى هماهنگ در سطح بين المللى به انجام برسد، اما فشار براى سد زدن بر روى رودخانه ها بسيار زياد است. به عنوان مثال رودخانه سالوين كه به طول ۲۴۰۰ كيلومتر بين چين و برمه و تايلند جريان دارد به زودى شاهد اولين سد خود خواهد بود و در مجموع طرح احداث ۱۳ سد بر روى اين رودخانه تكميل شده كه يكى از آنها سد عظيم تسانگ است كه در بخشى كه رودخانه وارد خاك برمه مى شود، احداث خواهد شد. ديگر رودخانه هاى بكرى كه در معرض احداث سد قرار دارند، رودخانه راجانگ در بورنئوى مالزى و جيكوئينهوا در برزيل، چا در ويتنام و آگوسان در جزيره ميندانائو در فيليپين هستند.
به نوشته هفته نامه علمى ساينس پروژه هاى سدسازى در زمره بزرگترين تلاش هاى عامدانه از سوى انسان براى تغيير در محيط زيست است.
هزاران سدى كه هم اكنون در نقاط مختلف سياره زمين برپا شده است، سالانه ۶ هزار و ۵۰۰ كيلومتر مكعب آب را در پشت ديواره هاى خود نگاه مى دارد. بسيارى از رودخانه ها داراى سلسله اى از سدهاى پشت سر هم هستند كه حجم آبى كه در پشت ديواره هاى خود ذخيره مى كنند از كل آبى كه رودخانه طى يك سال يا حتى چهار سال توليد مى كند بيشتر است.
رودخانه ولتا در آفريقا در چنين وضعى قرار دارد. اين نحوه كنترل تمام عيار خطر برپا شدن جنگ هاى آينده بر سر منابع آب را به همراه دارد. به عنوان مثال تركيه آنقدر مخزن انحرافى در مبدأ رودخانه هاى دجله و فرات احداث كرده كه قادر است براى مدت يك سال تمام، آب اين دو رودخانه را بر روى ديگر كشورهاى استفاده كننده از آنها مسدود كند.
( منبع : سایت گروه درسی جغرافیا )
وحشى ترين و پرتلاطم ترين رودخانه هاى جهان با سرعت در حال ناپديد شدن هستند و تازه ترين بررسى هاى زيست محيطى صورت گرفته حكايت از آن دارد كه به علت شتاب چشمگير در فرايند سدزدن بر روى رودخانه ها، در آينده نزديك ديگر اثرى از رودخانه هاى بزرگ طبيعى برجاى نخواهد ماند. در نخستين بررسى جامعى كه بر روى ۳۰۰ رودخانه از بزرگترين انواع آبراهه هاى موجود در زمين به انجام رسيد، روشن شده است كه تنها رودخانه هاى بزرگ و طبيعى باقى مانده رودخانه هاى منطقه توندرا يعنى دشت پهناور و وسيع سرزمين هاى قطبى و جنگل هاى اين نواحى هستند.
بزرگترين رودخانه طبيعى برجاى مانده رودخانه يوكون در بخش هاى شمالى و دورافتاده كاناداست كه از حيث حجم آب بيست و دومين رودخانه بزرگ جهان به شمار مى آيد.
در قاره اروپا نيز تنها سه رودخانه اى كه هنوز سدى بر روى آنها زده نشده در شمال روسيه جاى دارند. اين سه رودخانه شامل اونگا، مزن و پچورا هستند. اما بر اساس اين گزارش، ۸۲ درصد از رودخانه هاى موجود در مناطق صحرايى و ۹۹ درصد رودخانه هاى واقع در منطقه مديترانه، داراى سدهاى بزرگ و كوچك هستند. از اين مهم تر، هشت رودخانه بزرگ جهان كه از مجموعه اى از محيط زيست ها گذر مى كنند، يعنى رودخانه هاى آمازون، اورينوكو، گنگ، زامبيزى، آمور، ينى سى و ايندوس، همگى داراى سدهاى متعدد هستند.
به گفته كريستر نيلسن، متخصص محيط زيست از دانشگاه امئه آ در سوئد كه رياست هياتى كه گزارش اخير را تهيه كرده بر عهده داشته است در بخش هايى از زمين اساساً ديگر هيچ رودخانه طبيعى به چشم نمى خورد. به اعتقاد نيلسن دستكارى در جريان آب رودخانه ها به خصوص در بخش هاى خشك تر زمين آثار زيست محيطى بسيار مخربى به همراه دارد زيرا در اين مناطق شمار زيادى از جانداران و گونه هاى طبيعى براى بقاى خود به جريان طبيعى آب رودخانه اتكا دارند.
نيلسن معتقد است براى نجات رودخانه هاى طبيعى باقى مانده در جهان مى بايست اقداماتى هماهنگ در سطح بين المللى به انجام برسد، اما فشار براى سد زدن بر روى رودخانه ها بسيار زياد است. به عنوان مثال رودخانه سالوين كه به طول ۲۴۰۰ كيلومتر بين چين و برمه و تايلند جريان دارد به زودى شاهد اولين سد خود خواهد بود و در مجموع طرح احداث ۱۳ سد بر روى اين رودخانه تكميل شده كه يكى از آنها سد عظيم تسانگ است كه در بخشى كه رودخانه وارد خاك برمه مى شود، احداث خواهد شد. ديگر رودخانه هاى بكرى كه در معرض احداث سد قرار دارند، رودخانه راجانگ در بورنئوى مالزى و جيكوئينهوا در برزيل، چا در ويتنام و آگوسان در جزيره ميندانائو در فيليپين هستند.
به نوشته هفته نامه علمى ساينس پروژه هاى سدسازى در زمره بزرگترين تلاش هاى عامدانه از سوى انسان براى تغيير در محيط زيست است.
هزاران سدى كه هم اكنون در نقاط مختلف سياره زمين برپا شده است، سالانه ۶ هزار و ۵۰۰ كيلومتر مكعب آب را در پشت ديواره هاى خود نگاه مى دارد. بسيارى از رودخانه ها داراى سلسله اى از سدهاى پشت سر هم هستند كه حجم آبى كه در پشت ديواره هاى خود ذخيره مى كنند از كل آبى كه رودخانه طى يك سال يا حتى چهار سال توليد مى كند بيشتر است.
رودخانه ولتا در آفريقا در چنين وضعى قرار دارد. اين نحوه كنترل تمام عيار خطر برپا شدن جنگ هاى آينده بر سر منابع آب را به همراه دارد. به عنوان مثال تركيه آنقدر مخزن انحرافى در مبدأ رودخانه هاى دجله و فرات احداث كرده كه قادر است براى مدت يك سال تمام، آب اين دو رودخانه را بر روى ديگر كشورهاى استفاده كننده از آنها مسدود كند.
( منبع : سایت گروه درسی جغرافیا )