آبجی
26th January 2010, 11:41 AM
http://www.pezeshk.us/ads/adlog.php?bannerid=15&clientid=2&zoneid=1&source=&block=0&capping=0&cb=8a2de52ad1fb902327ec471ccfe566f7
تنياساژيناتا ( كرم كدو )
به كرم تنياساژيناتا كرم پهن گوشت گاو وبه فارسي كرم كدويا تنياي گاونيز گفته مي شود.عليرغم اين كه اغلب مبتلايان يك كرم در روده دارند مواردي از آلودگي با ۱۲ كرم هم گزارش شده است. كرم بالغ ساژيناتا در روده باريك انسان زندگي مي كند .
طول كرم ۴ تا ۸ متر ، داراي ۴ بادكش است كه بوسيله بادكش هاي موجود در سر به مخاط روده باريك مي چسبدتعداد بندهاي آن هزار تا دو هزار بند مي باشد .بندها از نظر جنسي هرمافروديت هستند.( هر دو دستگاه تناسلي نر وماده در اين بندها وجود دارد)بندهاي آخر بنام بند بارور بطور تك تك از بدن كرم جدا وبه خودي خود هنگام روز از طريق مقعد همراه مدفوع دفع ميشونداين انگل ۲ ميزبان دارد ميزبان نهايي آن انسان ومهمترين ميزبان واسط آن گاو و گاهي شتر مي باشد.طول عمر کرم بيشتر از۲۵ سال مي باشد.
کرم کدوی خوک و انسان یا تنیاسلیوم گونه‌ای از کرمهای پهن ، رده نواریان است. نواریان اکثرا دراز و دارای بدنی پهن هستند که از تعداد زیادی قطعات یا بندهای کوتاه تشکیل گردیده‌اند. این کرمها از کوتیکول پوشیده شده‌اند. دارای مجاری وازنشی یا دفعی هستند و یک حلقه عصبی با سه جفت طنابهای عصبی دارند. اینها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می‌شود و همگی انگلهای داخلی هستند و کرمهای بالغ در روده مهره‌داران و لاروها در بافتهای میزبان واسط به سر می‌برند.
شکل ظاهری
کرم کدو خوک و انسان یا تنیاسولیوم از زمانهای قدیم شناخته شده است. یک سر کوچک گره مانند یا اسکولکس دارد که در کناره‌های آن چهار مکنده یا بادکش و در نوک یا روستلوم آن دایره‌ای از قلابهای متعدد دیده می‌شود. گردن یا منطقه جوانه ، اسکولکس را به بدن متصل می‌سازد. بدن شامل رشته‌ای تا ۱۰۰۰ بند یا پروگلوتید میباشد.
بادکشها و قلابها بکار چسبیدن اسکولکس به دیواره روده میزبان می‌آید و زنجیره پروگلوتیدها در حفره روده آزادانه قرار گرفته است. پروگلوتیدهای جدید در ناحیه گردن دائما بوسیله جوانه زدن پدید می‌آیند و با فشار پروگلوتیدهای دیگر به عقب رانده می‌شود. همچنان که پروگلوتیدها به عقب می‌روند، اندازه آنها افزایش یافته ، کامل‌تر شده بالاخره جدا می‌گردند.
پروگلوتید
هر بند بدن کرم کدو را پروگلوتید نامند. در هر پروگلوتید ، عضلات ، پارانشیم و قسمتهایی از مجاری وازنشی که بوسیله یک مجرای عرضی به هم متصل است، تعداد زیادی سلولهای شعله‌ای و اعصاب موجود است. هنگامی که یک پروگلوتید از اسکولکس فاصله معینی پیدا می‌کند، مجموعه کاملی از اندامهای جنسی نر و ماده در آن پدیدار می‌شود. در پروگلوتید دستگاه گوارش ، جریان خون و تنفس وجود ندارد و دستگاه تناسلی برعکس رشد زیادی کرده است.
دستگاه عصبی
در اسکولکس دو حلقه عصبی وجود دارد که روی این دو حلقه مزبور چهار جفت گانگلیون عصبی واقع شده است. علاوه بر آن گانگلیون بزرگ قعری نیز در اسکولکس وجود دارد. در هر طرف بدن در امتداد و نزدیک لوله یک زوج رشته عصب طولانی موجود است که در ستاسر بدن وجود دارد.
اندامهای حسی
در این جانوران به علت دارا بودن زندگی انگلی اندامهای حسی موجود نیست. ولی رشته‌ها عصبی زیادی در زیر پوست و اسکولکس آنها وجود دارد.
دستگاه تناسلی
این کرمها نر و ماده هستند و در هر قطعه بدن آنها هر دو دستگاه تناسلی نر و دستگاه تناسلی ماده وجود دارد. دستگاه تناسلی نر در قطعات نزدیک تر به گردن شروع به تشکیل شدن می‌نماید. ولی دستگاه تناسلی ماده در قطعات پایین تر بوجود می‌آید. بنابراین بیضه‌ها زودتر از تخمدانها تشکیل می‌شود. در بندهای میانی بدن ، هر دو دستگاه وجود دارد. به تدریج که به انتهای بدن نزدیک می‌گردد. در بندهای متوالی عمل لقاح انجام می‌شود و تخمها تشکیل می‌گردند. در بندهای آخر این دستگاه تناسلی از بین می‌رود و فقط آثاری از آنها باقی می‌ماند.
رشد تخم و چرخه زندگی کرم کدو
رشد و نمو یا سیر تکاملی تخمها در یک موقع شروع می‌شود و تا موقعی که پروگلوتیدهای رسیده از کرم جدا و از مدفوع میزبان به خارج دفع و سپس متلاشی می‌گردند، ادامه می‌یابد. پس از مدتی در هر یک از تخمهای پراکنده در روی زمین یک لارو شش قلابی بوجود آمده ، آنگاه تکامل تخمها متوقف می‌شوند. چنانچه خوکی این تخمها را بخورد، پوسته تخمها در روده خوک هضم شده و لاروها در خون یا عروق لنفی راه می‌یابند و از آنجا نیز به عضلات ارادی رفته و کیست پیدا می‌کنند.
کیست بزرگ و پر از مایع می‌شود و از این پس آن را کرم مثانه‌ای یا سیستی سرکوس می‌نامند. داخل سیستی سرکوس اسکولکس با بادکشها و قلابهای آن بوجود می‌آید. ولی رشد و نمو صورت نمی‌گیرد. وقتی انسان گوشت خوک محتوی چنین کیستی را بطور خام یا کاملا نپخته بخورد، دیواره خارجی کیست گوارش یافته و اسکولکس به روده میزبان (انسان) می‌چسبد و بدین ترتیب کرم کدوی جدید شروع به تشکیل شدن می‌نماید. عفونتهای رویانی در انسان ، موجب ابتلا سیستم اعصاب مرکزی شده و عوارض شدید و وخیمی به بار می‌آورد.
چرخه زندگي
بندهاي بارور از بدن انسان آزاد شده و موجب آلودگي گياهان و علوفه مي شود گاو به دنبال خوردن گياهان و علوفه حاوي تخم كرم آلوده مي شود تخم انگل در لوله گوارش گاو پاره شده جنين ۶ قلابي آزاد مي شود، جنين ۶ قلابي جدار روده را سوراخ كرده ، وارد گردش خون عمومي ميشود و از طريق عروق خوني وارد بافتهاي عضلاني گاو شده پس از ۶۰ تا ۷۰ روز بصورت كيست در مي أيد كه به آن سيستي سركوس بويس مي گويند.کيست رسيده در گاو صورتي رنگ و ابعاد آن ۵-۹ ميلي متر است.انسان با خوردن گوشت نيم پخته اي كه مراحل لاروي ( آلوده كننده ) سيتي سركوس بويس را داشته باشد مبتلا مي شود . پس از ۱۰ تا ۱۲ هفته آلودگي روده اي ايجاد و لاروآزاد شده به جدار روده مي چسبد . لارو طي ۵/۲ تا ۳ ماه به كرم بالغ تبديل و تخم گذاري مي كند . كرم بالغ در روده انسان چندين سال زنده مي ماند و شخص آلوده روزانه حدود ۸ عدد بند دفع مي كند . تخمها در محيط بيرون بسيار مقاوم هستند بطوري كه در محيط خشك تا ۳ هفته ودر محيط مرطوب تا ۵ ماه زنده مي ماند.
کرم کدو يا تِنيا يک انگل روده است.
کرم کدو کرم پهن بلندي است که بدن آن از بندهاي متشابه زيادي تشکيل شده و متعلق به خانواده سستود‌ها است.
سر کرم کدو.
دو نوع کرم کدو در بدن انسان ديده ميشود:
کرم کدوي گاو
کرم کدوي خوک
انواع ديگري از کرم کدو مي‌توانند انگل سگ يا گربه‌ها شوند.
طول انگل:
طول کرم کدو به نوع آن بستگي دارد. به طور مثال تنياي گاو مي‌تواند ?? متر طول داشته باشد. در کشور‌هاي توسعه يافته اين انگل با مصرف دارو به سرعت حذف ميشود و به ندرت به ? متر مي‌رسد.
ريخت‌شناسي:
کرم کدو داراي بدني پهن و بلند و سفيد‌رنگ است که به آن امکان مي‌دهد مواد گوارش يافته? حاضر در رودهي ميزبان را به طور مستقيم از طريق پوست وارد بدن کند. بدن آن از قطعه قطعه مي‌باشد. سر آن نسبتاً گرد بوده و داراي ? آلت مکش است. در بالاي آنها نيز قلابي وجود دارد که مانع از کنده شدن انگل و دفع آن از بدن ميزبان ميشود.
چرخه زندگي:
لارو کرم کدو از طريق گوشت درست پخته نشده به انسان منتقل ميشود. اين لارو در بدن انسان رشد مي‌يابد و پس از ? ماه قادر توليد مثل است. او تخم‌هاي خود را در بندهاي پاييني بدن خود نگاهداري مي‌کند. هر کدام از اين بندها هزاران تخم را در خود جاي مي‌دهد. اين بندها از بدن انگل جدا شده و همراه با مدفوع از بدن ميزبان خارج مي‌شوند. حيواناتي (مثل خوک) که همه چيز را مي‌خورند (خاک) و يا گاو‌ها که همراه با خوردن علوفه مقداري خاک را نيز مي‌بلعند اين تخمها را جذب مي‌کنند و به لوله گوارش خود راه مي‌دهند. ابن تخمها همچنين مي‌توانند همراه آب به بدن ميزبان منتقل شوند. تعداد بسياري از اين لاروها به علت جذب نشدن توسط ميزبان مناسب از بين مي‌روند. بايد توجه داشت که تخم کرم کدو به ميزبان واسطه‌اي نياز دارد تا بتواند به لارو تبديل شود. اين لاروها نمي توانند در بدن همان حيوان بالغ شوند اما مي‌توانند خود را از لوله? گوارشي به سلول‌هاي ماهيچه‌اي برسانند. با مصرف گوشت آلوده به لارو کرم کدو که درست پخته نشده است، اين انگل به بدن انسان راه مي‌يابد و در روده بالغ شده و به کرم تبديل ميشود و به اين ترتيب چرخه زندگي آن ادامه مي‌يابد.
چرخه زندگي کرم کدو.
در صورت جذب تخم کرم کدو، انسان دچار انگل روده‌اي نمي شود، ولي مي‌تواند ميزبان واسطه قرار گيرد. در اين صورت لاروها توسط جريان خون به ماهيچه‌ها، قلب، چشم و در حالت وخيم‌تري به مغز و نخاع منتقل مي‌شوند و در آنجا تشکيل کيست دهند. اين حالت در مورد کرم کدوي خوک متداول‌تر است.
تشخيص و درمان:
فردي که به انگل کرم کدو دچار است ممکن خود از آن ناآگاه باشد، چرا که اين بيماري بسياري از اوقات علايم مشخصي ندارد. کرم کدو مي‌تواند باعث درد در حفره‌ي شکمي، حالت تهوع و اختلال در اشتها شود، اما اين حالت در همه? افراد رخ نمي‌دهد. آزمايش خون و مدفوع در اين حالت لازم است.
اين بيماري انگلي امروزه با مصرف دارو به سرعت درمان ميشود. براي حذف کيست‌هاي لارو نيز امروزه درمان وجود دارد (در برخي از موارد با عمل جراحي)، اما اين درمان گاه ريسک‌هاي زيادي دارد.
علائم باليني
درد ناحيه بالاي شكم ،عصبانيت، سرگيجه،تهوع،كاهش اشتها يا افزايش اشتها،دل درد در ناحيه آپانديس به علت ورودبندكرم يا تخم در مجراي آپانديس.
تشخيص
بيماري از طريق يافتن بندهاي باروردر رختخواب يا مدفوع و يا يافتن تخم در مدفوع يا اطراف مقعد که بوسيله تست نوارچسب تشخيص داده مي شود .
درمان
توجه كنيد :
۱- اين دارو را بايد بعداز يك غذاي سبك مانند صبحانه بخورند با اين وجود مي توان آن را با معده خالي ، يك ساعت قبل و يا دو ساعت بعد از غذا مصرف كرد.
۲- در صورت عدم بهبودي ، مي توان درمان را بعد از ۷ روز تكرار كرد.
۳- براي كودكان خردسال ، قرص را خرد كرده و سپس با كمي آب مخلوط نماييد.
۴- يك ماه پس از درمان براي انجام آزمايش مدفوع واطمينان از بهبودي، بيماررابه پزشك ارجاع نماييد.
پيشگيري
۱. عدم استفاده از فاضلاب تازه انساني در آبياري سبزيجات ومراتع.
۲. انجمادگوشت در حرارت ۱۵ -۱۰درجه زير صفر به مدت ۱۰ -۵روز .
۳. آموزش به مردم در مورد دفع صحيح زباله و عدم استفاده از كودهاي انساني تازه در مزارع
۴. آموزش به مردم در مورد دفع صحيح مدفوع وضد عفوني كردن توالتهاي آلوده
۵. نظارت بر تهيه و توزيع گوشت در كشتارگاهها و قصابيها
۶. آموزش در مورد اجتناب از خوردن گوشت گاو و يا شتر بصورت خام يا نيم پز
۱. پيگيري بيماران شناخته شده تحت درمان
تنيا سوليوم يا كرم كدوي مسلح يا تنياي خوك
كرم بالغ تنياسوليوم به طول ۲-۴ متروو در زمان رشد کامل ۸۰۰-۱۰۰۰ تند داردسر آن دارای چهار بادكش و يك برآمدگي است در اطراف اين برآمدگي تعداد قلاب به شكل شمشير كوچك وجود دارد كه دليل نامگذاري آن بنام كرم كدوي مسلح است . دوره زندگي آن طولانی و بیشتر از ۲۵ سال مي باشد.تنيازيس در اثررشد تنياسوليوم در روده کوچک انسان بوجود مي آيد .تنيازيس ايجاد شده در اثر كرم كدوي مسلح هر چه زودتر بايد درمان شود ، چون امكان خود آلايش انسان با تخم اين انگل وجود دارد و در نتيجه خطر ابتلاي با فرم نوزادي آن وجود دارد . ميزبان واسط آن خوك و خرسهاي وحشي هستند. انسان تنها ميزبان اصلی می باشد.
سير تكاملي - تخم ها که بوسيله ميزبان اصلی دفع مي شوند باغذا يا آب توسط ميزبان واسط خورده ميشود، تخم ها باز شده وجنين ۶ قلابه ازپوشش خود بيرون مي آيدكه ديواره روده را سوراخ كرده وارد عردق خوني گشته و از اين طريق به عضلات مختلف بدن حيوان حمل مي شود و در مدت ۶۰ – ۷۰ روز تبديل به سيسي سرکوسمي شود،سيتي سركوس موجود در گوشت خام يا نپخته بوسيلهانسان خورده مي شود و در روده کوچک تبديل به کرم بالغ می شود.
علائم باليني – درد ناحيه بالاي شكم ،عصبانيت، سرگيجه،تهوع،كاهش اشتها يا افزايش اشتها،دل درد در ناحيه آپانديس به علت ورودبندكرم يا تخم در مجراي آپانديس.
راههاي انتقال ۱ – خوردن گوشت نيم پخته ي خوك كه داراي سيتي سركوس سلولر مي باشد .۲ – خوردن سبزي،آب ،و غذاهاي آلوده به تخم تنيا سوليوم .
تشخيص : آزمايش مدفوع و مشاهده تخم انگل .
درمان : درمان توسط نيكلوزاميد می باشدوبايد به فاصله ۳ – ۲ ساعت بعد از درمان مسهل نمكي جهت تسريع در خروج كرم از بدن تجويزشود .
پيشگيري : * درمان افراد بيمار * رعايت بهداشت فردی * بازرسِي و معاينه گوشت خوک *پختن کامل گوشت خوک
تنياساژيناتا ( كرم كدو )
به كرم تنياساژيناتا كرم پهن گوشت گاو وبه فارسي كرم كدويا تنياي گاونيز گفته مي شود.عليرغم اين كه اغلب مبتلايان يك كرم در روده دارند مواردي از آلودگي با ۱۲ كرم هم گزارش شده است. كرم بالغ ساژيناتا در روده باريك انسان زندگي مي كند .
طول كرم ۴ تا ۸ متر ، داراي ۴ بادكش است كه بوسيله بادكش هاي موجود در سر به مخاط روده باريك مي چسبدتعداد بندهاي آن هزار تا دو هزار بند مي باشد .بندها از نظر جنسي هرمافروديت هستند.( هر دو دستگاه تناسلي نر وماده در اين بندها وجود دارد)بندهاي آخر بنام بند بارور بطور تك تك از بدن كرم جدا وبه خودي خود هنگام روز از طريق مقعد همراه مدفوع دفع ميشونداين انگل ۲ ميزبان دارد ميزبان نهايي آن انسان ومهمترين ميزبان واسط آن گاو و گاهي شتر مي باشد.طول عمر کرم بيشتر از۲۵ سال مي باشد.
کرم کدوی خوک و انسان یا تنیاسلیوم گونه‌ای از کرمهای پهن ، رده نواریان است. نواریان اکثرا دراز و دارای بدنی پهن هستند که از تعداد زیادی قطعات یا بندهای کوتاه تشکیل گردیده‌اند. این کرمها از کوتیکول پوشیده شده‌اند. دارای مجاری وازنشی یا دفعی هستند و یک حلقه عصبی با سه جفت طنابهای عصبی دارند. اینها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می‌شود و همگی انگلهای داخلی هستند و کرمهای بالغ در روده مهره‌داران و لاروها در بافتهای میزبان واسط به سر می‌برند.
شکل ظاهری
کرم کدو خوک و انسان یا تنیاسولیوم از زمانهای قدیم شناخته شده است. یک سر کوچک گره مانند یا اسکولکس دارد که در کناره‌های آن چهار مکنده یا بادکش و در نوک یا روستلوم آن دایره‌ای از قلابهای متعدد دیده می‌شود. گردن یا منطقه جوانه ، اسکولکس را به بدن متصل می‌سازد. بدن شامل رشته‌ای تا ۱۰۰۰ بند یا پروگلوتید میباشد.
بادکشها و قلابها بکار چسبیدن اسکولکس به دیواره روده میزبان می‌آید و زنجیره پروگلوتیدها در حفره روده آزادانه قرار گرفته است. پروگلوتیدهای جدید در ناحیه گردن دائما بوسیله جوانه زدن پدید می‌آیند و با فشار پروگلوتیدهای دیگر به عقب رانده می‌شود. همچنان که پروگلوتیدها به عقب می‌روند، اندازه آنها افزایش یافته ، کامل‌تر شده بالاخره جدا می‌گردند.
پروگلوتید
هر بند بدن کرم کدو را پروگلوتید نامند. در هر پروگلوتید ، عضلات ، پارانشیم و قسمتهایی از مجاری وازنشی که بوسیله یک مجرای عرضی به هم متصل است، تعداد زیادی سلولهای شعله‌ای و اعصاب موجود است. هنگامی که یک پروگلوتید از اسکولکس فاصله معینی پیدا می‌کند، مجموعه کاملی از اندامهای جنسی نر و ماده در آن پدیدار می‌شود. در پروگلوتید دستگاه گوارش ، جریان خون و تنفس وجود ندارد و دستگاه تناسلی برعکس رشد زیادی کرده است.
دستگاه عصبی
در اسکولکس دو حلقه عصبی وجود دارد که روی این دو حلقه مزبور چهار جفت گانگلیون عصبی واقع شده است. علاوه بر آن گانگلیون بزرگ قعری نیز در اسکولکس وجود دارد. در هر طرف بدن در امتداد و نزدیک لوله یک زوج رشته عصب طولانی موجود است که در ستاسر بدن وجود دارد.
اندامهای حسی
در این جانوران به علت دارا بودن زندگی انگلی اندامهای حسی موجود نیست. ولی رشته‌ها عصبی زیادی در زیر پوست و اسکولکس آنها وجود دارد.
دستگاه تناسلی
این کرمها نر و ماده هستند و در هر قطعه بدن آنها هر دو دستگاه تناسلی نر و دستگاه تناسلی ماده وجود دارد. دستگاه تناسلی نر در قطعات نزدیک تر به گردن شروع به تشکیل شدن می‌نماید. ولی دستگاه تناسلی ماده در قطعات پایین تر بوجود می‌آید. بنابراین بیضه‌ها زودتر از تخمدانها تشکیل می‌شود. در بندهای میانی بدن ، هر دو دستگاه وجود دارد. به تدریج که به انتهای بدن نزدیک می‌گردد. در بندهای متوالی عمل لقاح انجام می‌شود و تخمها تشکیل می‌گردند. در بندهای آخر این دستگاه تناسلی از بین می‌رود و فقط آثاری از آنها باقی می‌ماند.
رشد تخم و چرخه زندگی کرم کدو
رشد و نمو یا سیر تکاملی تخمها در یک موقع شروع می‌شود و تا موقعی که پروگلوتیدهای رسیده از کرم جدا و از مدفوع میزبان به خارج دفع و سپس متلاشی می‌گردند، ادامه می‌یابد. پس از مدتی در هر یک از تخمهای پراکنده در روی زمین یک لارو شش قلابی بوجود آمده ، آنگاه تکامل تخمها متوقف می‌شوند. چنانچه خوکی این تخمها را بخورد، پوسته تخمها در روده خوک هضم شده و لاروها در خون یا عروق لنفی راه می‌یابند و از آنجا نیز به عضلات ارادی رفته و کیست پیدا می‌کنند.
کیست بزرگ و پر از مایع می‌شود و از این پس آن را کرم مثانه‌ای یا سیستی سرکوس می‌نامند. داخل سیستی سرکوس اسکولکس با بادکشها و قلابهای آن بوجود می‌آید. ولی رشد و نمو صورت نمی‌گیرد. وقتی انسان گوشت خوک محتوی چنین کیستی را بطور خام یا کاملا نپخته بخورد، دیواره خارجی کیست گوارش یافته و اسکولکس به روده میزبان (انسان) می‌چسبد و بدین ترتیب کرم کدوی جدید شروع به تشکیل شدن می‌نماید. عفونتهای رویانی در انسان ، موجب ابتلا سیستم اعصاب مرکزی شده و عوارض شدید و وخیمی به بار می‌آورد.
چرخه زندگي
بندهاي بارور از بدن انسان آزاد شده و موجب آلودگي گياهان و علوفه مي شود گاو به دنبال خوردن گياهان و علوفه حاوي تخم كرم آلوده مي شود تخم انگل در لوله گوارش گاو پاره شده جنين ۶ قلابي آزاد مي شود، جنين ۶ قلابي جدار روده را سوراخ كرده ، وارد گردش خون عمومي ميشود و از طريق عروق خوني وارد بافتهاي عضلاني گاو شده پس از ۶۰ تا ۷۰ روز بصورت كيست در مي أيد كه به آن سيستي سركوس بويس مي گويند.کيست رسيده در گاو صورتي رنگ و ابعاد آن ۵-۹ ميلي متر است.انسان با خوردن گوشت نيم پخته اي كه مراحل لاروي ( آلوده كننده ) سيتي سركوس بويس را داشته باشد مبتلا مي شود . پس از ۱۰ تا ۱۲ هفته آلودگي روده اي ايجاد و لاروآزاد شده به جدار روده مي چسبد . لارو طي ۵/۲ تا ۳ ماه به كرم بالغ تبديل و تخم گذاري مي كند . كرم بالغ در روده انسان چندين سال زنده مي ماند و شخص آلوده روزانه حدود ۸ عدد بند دفع مي كند . تخمها در محيط بيرون بسيار مقاوم هستند بطوري كه در محيط خشك تا ۳ هفته ودر محيط مرطوب تا ۵ ماه زنده مي ماند.
کرم کدو يا تِنيا يک انگل روده است.
کرم کدو کرم پهن بلندي است که بدن آن از بندهاي متشابه زيادي تشکيل شده و متعلق به خانواده سستود‌ها است.
سر کرم کدو.
دو نوع کرم کدو در بدن انسان ديده ميشود:
کرم کدوي گاو
کرم کدوي خوک
انواع ديگري از کرم کدو مي‌توانند انگل سگ يا گربه‌ها شوند.
طول انگل:
طول کرم کدو به نوع آن بستگي دارد. به طور مثال تنياي گاو مي‌تواند ?? متر طول داشته باشد. در کشور‌هاي توسعه يافته اين انگل با مصرف دارو به سرعت حذف ميشود و به ندرت به ? متر مي‌رسد.
ريخت‌شناسي:
کرم کدو داراي بدني پهن و بلند و سفيد‌رنگ است که به آن امکان مي‌دهد مواد گوارش يافته? حاضر در رودهي ميزبان را به طور مستقيم از طريق پوست وارد بدن کند. بدن آن از قطعه قطعه مي‌باشد. سر آن نسبتاً گرد بوده و داراي ? آلت مکش است. در بالاي آنها نيز قلابي وجود دارد که مانع از کنده شدن انگل و دفع آن از بدن ميزبان ميشود.
چرخه زندگي:
لارو کرم کدو از طريق گوشت درست پخته نشده به انسان منتقل ميشود. اين لارو در بدن انسان رشد مي‌يابد و پس از ? ماه قادر توليد مثل است. او تخم‌هاي خود را در بندهاي پاييني بدن خود نگاهداري مي‌کند. هر کدام از اين بندها هزاران تخم را در خود جاي مي‌دهد. اين بندها از بدن انگل جدا شده و همراه با مدفوع از بدن ميزبان خارج مي‌شوند. حيواناتي (مثل خوک) که همه چيز را مي‌خورند (خاک) و يا گاو‌ها که همراه با خوردن علوفه مقداري خاک را نيز مي‌بلعند اين تخمها را جذب مي‌کنند و به لوله گوارش خود راه مي‌دهند. ابن تخمها همچنين مي‌توانند همراه آب به بدن ميزبان منتقل شوند. تعداد بسياري از اين لاروها به علت جذب نشدن توسط ميزبان مناسب از بين مي‌روند. بايد توجه داشت که تخم کرم کدو به ميزبان واسطه‌اي نياز دارد تا بتواند به لارو تبديل شود. اين لاروها نمي توانند در بدن همان حيوان بالغ شوند اما مي‌توانند خود را از لوله? گوارشي به سلول‌هاي ماهيچه‌اي برسانند. با مصرف گوشت آلوده به لارو کرم کدو که درست پخته نشده است، اين انگل به بدن انسان راه مي‌يابد و در روده بالغ شده و به کرم تبديل ميشود و به اين ترتيب چرخه زندگي آن ادامه مي‌يابد.
چرخه زندگي کرم کدو.
در صورت جذب تخم کرم کدو، انسان دچار انگل روده‌اي نمي شود، ولي مي‌تواند ميزبان واسطه قرار گيرد. در اين صورت لاروها توسط جريان خون به ماهيچه‌ها، قلب، چشم و در حالت وخيم‌تري به مغز و نخاع منتقل مي‌شوند و در آنجا تشکيل کيست دهند. اين حالت در مورد کرم کدوي خوک متداول‌تر است.
تشخيص و درمان:
فردي که به انگل کرم کدو دچار است ممکن خود از آن ناآگاه باشد، چرا که اين بيماري بسياري از اوقات علايم مشخصي ندارد. کرم کدو مي‌تواند باعث درد در حفره‌ي شکمي، حالت تهوع و اختلال در اشتها شود، اما اين حالت در همه? افراد رخ نمي‌دهد. آزمايش خون و مدفوع در اين حالت لازم است.
اين بيماري انگلي امروزه با مصرف دارو به سرعت درمان ميشود. براي حذف کيست‌هاي لارو نيز امروزه درمان وجود دارد (در برخي از موارد با عمل جراحي)، اما اين درمان گاه ريسک‌هاي زيادي دارد.
علائم باليني
درد ناحيه بالاي شكم ،عصبانيت، سرگيجه،تهوع،كاهش اشتها يا افزايش اشتها،دل درد در ناحيه آپانديس به علت ورودبندكرم يا تخم در مجراي آپانديس.
تشخيص
بيماري از طريق يافتن بندهاي باروردر رختخواب يا مدفوع و يا يافتن تخم در مدفوع يا اطراف مقعد که بوسيله تست نوارچسب تشخيص داده مي شود .
درمان
توجه كنيد :
۱- اين دارو را بايد بعداز يك غذاي سبك مانند صبحانه بخورند با اين وجود مي توان آن را با معده خالي ، يك ساعت قبل و يا دو ساعت بعد از غذا مصرف كرد.
۲- در صورت عدم بهبودي ، مي توان درمان را بعد از ۷ روز تكرار كرد.
۳- براي كودكان خردسال ، قرص را خرد كرده و سپس با كمي آب مخلوط نماييد.
۴- يك ماه پس از درمان براي انجام آزمايش مدفوع واطمينان از بهبودي، بيماررابه پزشك ارجاع نماييد.
پيشگيري
۱. عدم استفاده از فاضلاب تازه انساني در آبياري سبزيجات ومراتع.
۲. انجمادگوشت در حرارت ۱۵ -۱۰درجه زير صفر به مدت ۱۰ -۵روز .
۳. آموزش به مردم در مورد دفع صحيح زباله و عدم استفاده از كودهاي انساني تازه در مزارع
۴. آموزش به مردم در مورد دفع صحيح مدفوع وضد عفوني كردن توالتهاي آلوده
۵. نظارت بر تهيه و توزيع گوشت در كشتارگاهها و قصابيها
۶. آموزش در مورد اجتناب از خوردن گوشت گاو و يا شتر بصورت خام يا نيم پز
۱. پيگيري بيماران شناخته شده تحت درمان
تنيا سوليوم يا كرم كدوي مسلح يا تنياي خوك
كرم بالغ تنياسوليوم به طول ۲-۴ متروو در زمان رشد کامل ۸۰۰-۱۰۰۰ تند داردسر آن دارای چهار بادكش و يك برآمدگي است در اطراف اين برآمدگي تعداد قلاب به شكل شمشير كوچك وجود دارد كه دليل نامگذاري آن بنام كرم كدوي مسلح است . دوره زندگي آن طولانی و بیشتر از ۲۵ سال مي باشد.تنيازيس در اثررشد تنياسوليوم در روده کوچک انسان بوجود مي آيد .تنيازيس ايجاد شده در اثر كرم كدوي مسلح هر چه زودتر بايد درمان شود ، چون امكان خود آلايش انسان با تخم اين انگل وجود دارد و در نتيجه خطر ابتلاي با فرم نوزادي آن وجود دارد . ميزبان واسط آن خوك و خرسهاي وحشي هستند. انسان تنها ميزبان اصلی می باشد.
سير تكاملي - تخم ها که بوسيله ميزبان اصلی دفع مي شوند باغذا يا آب توسط ميزبان واسط خورده ميشود، تخم ها باز شده وجنين ۶ قلابه ازپوشش خود بيرون مي آيدكه ديواره روده را سوراخ كرده وارد عردق خوني گشته و از اين طريق به عضلات مختلف بدن حيوان حمل مي شود و در مدت ۶۰ – ۷۰ روز تبديل به سيسي سرکوسمي شود،سيتي سركوس موجود در گوشت خام يا نپخته بوسيلهانسان خورده مي شود و در روده کوچک تبديل به کرم بالغ می شود.
علائم باليني – درد ناحيه بالاي شكم ،عصبانيت، سرگيجه،تهوع،كاهش اشتها يا افزايش اشتها،دل درد در ناحيه آپانديس به علت ورودبندكرم يا تخم در مجراي آپانديس.
راههاي انتقال ۱ – خوردن گوشت نيم پخته ي خوك كه داراي سيتي سركوس سلولر مي باشد .۲ – خوردن سبزي،آب ،و غذاهاي آلوده به تخم تنيا سوليوم .
تشخيص : آزمايش مدفوع و مشاهده تخم انگل .
درمان : درمان توسط نيكلوزاميد می باشدوبايد به فاصله ۳ – ۲ ساعت بعد از درمان مسهل نمكي جهت تسريع در خروج كرم از بدن تجويزشود .
پيشگيري : * درمان افراد بيمار * رعايت بهداشت فردی * بازرسِي و معاينه گوشت خوک *پختن کامل گوشت خوک