m_salehy
26th January 2010, 05:59 AM
مباحثي در باره دين : 7 - سهولت دين
دين را خداوند حكيم تشريع كرده است . نوع مردم مخاطب آن هستند و مردم داراي استعدادهاي متفاوتي اند. برخي ضعيف و برخي ديگر استعدادي قوي دارند.
دين با رعايت حال نوع مردم تشريع شده است . دين با فطرت انسانها هماهنگ است و بنابراين نمي تواند سخت و پيچيده و فرسوده كننده و رنج آور باشد.
اگر دين تكاليف سختي را براي مكلفان تحميل كند، موجب فرار مردم از معنويت و در نتيجه نقض غرض ميشود و نمي تواند به اهداف خود برسد.
فلسفه هماهنگي دين با طبيعت و فطرت انسانها، تربيت آنهاست . سختي و فشار و جبر و اكراه، به دليل ناسازگار بودن با طبع اولي انسان نتيجه مطلوبي ندارد. خداوند فرموده است : (ما يريد الله ليجعل عليكم من حرج و لكن يريد ليطهركم ...)(2) "خداوند نخواسته است كه بر شما دشواري قرار دهد، بلكه خواسته است تا شما را پاك و طاهر بدارد... ." و در آيه ديگري فرموده است : (... و يحل لهم الطيبات و يحرم عليهم الخبائث و يضع عنهم اصرهم و الاغلا ل التي كانت عليهم ...)(3) "[پيامبر] براي آنان پاكي ها را حلال، و ناپاكي ها را حرام ميگرداند; و از آنان تكاليف مشقت بار و قيد و بندهايي را كه بر آنها بود، بر ميدارد... ."
آساني تكاليف ديني به معناي رفع تكليف و يا به طور كلي نبودن هيچ گونه سختي و دشواري نيست . تكاليف ديني اصولا با زحمت همراه است و انجام آنها در صورتي كه دل در گرو آنها باشد و علاقه دروني به آنها تقويت گردد، لذت بخش خواهد بود. رنج اندك، با لذت عبادت به پيشگاه خداوند نه تنها هموار خواهد شد بلكه چنان تحت شعاع بهجت و نشاط بندگي قرار خواهد گرفت كه هيچ احساس بدي وجود نخواهد داشت .
به رغم آساني نوع تكاليف ديني و اصل سهولت براي بندگان در اعمال ديني، ممكن است تكليف هايي وجود داشته باشد كه يا سخت باشد و يا كساني نسبت به انجام آنها بي رغبت و بي ميل باشند. همين احساس بي ميلي خود تكليف را دشوار ميكند. خداوند خود از اين ناخوشايندي چنين سخن گفته است : (كتب عليكم القتال و هو كره لكم و عسي أن تكرهوا شيئا و هو خير لكم و عسي أن تحبوا شيئا و هو شر لكم )(4) "بر شما جنگ و جهاد مقرر شده و آن برايتان ناگوار است، و چه بسا چيزي را ناگوار بدانيد و آن به سودتان باشد و چيزي را گوارا بدانيد و آن به زيانتان باشد."
بايد توجه داشت كه اصل تشريع تكليف، براي صيقل روح و رشد و كمال است ; و چنين مهمي بدون زحمت و رنج ميسر نمي شود. ناخوشايندي برخي وظايف ديني مانند تمرين هاي مداوم يك ورزشكار و يا پرهيز بيمار از چيزهايي است كه به آنها علاقه مند است و نمي تواند آنها را مصرف كند، و يا چيزهايي را بايد به مصرف برساند كه خوش ندارد، و در عين ناخوشايندي، سود و نفع او در پرهيز و يا مصرف آن است . با اين همه، سختي تكاليف براي همه نيست و در جايي كه سختي تحمل ناپذير شد تكليف برداشته ميشود; و اين يك اصل است كه هر كسي به اندازه توانش مكلف است .
زيرنويسها :
[1] براي تفصيل، ر.ك : "پاسخ به پرسشهايي پيرامون مجازاتهاي اسلامي"، پاسخ پرسش اول ; همچنين : رساله استفتائات، ج 2، ص 507 - 509، سؤال 2492 .
[2] سوره مائده (5)، آيه 6 .
[3] سوره اعراف (7)، آيه 157) .
[4] سوره بقره (2)، آيه 216 .
منبع : كتاب اسلام دين فطرت – آيه الله منتظري – ص 60 تا 62
محمد صالحي – 22/10/88
http://mahsan.parsiblog.com/ (http://mahsan.parsiblog.com/)
دين را خداوند حكيم تشريع كرده است . نوع مردم مخاطب آن هستند و مردم داراي استعدادهاي متفاوتي اند. برخي ضعيف و برخي ديگر استعدادي قوي دارند.
دين با رعايت حال نوع مردم تشريع شده است . دين با فطرت انسانها هماهنگ است و بنابراين نمي تواند سخت و پيچيده و فرسوده كننده و رنج آور باشد.
اگر دين تكاليف سختي را براي مكلفان تحميل كند، موجب فرار مردم از معنويت و در نتيجه نقض غرض ميشود و نمي تواند به اهداف خود برسد.
فلسفه هماهنگي دين با طبيعت و فطرت انسانها، تربيت آنهاست . سختي و فشار و جبر و اكراه، به دليل ناسازگار بودن با طبع اولي انسان نتيجه مطلوبي ندارد. خداوند فرموده است : (ما يريد الله ليجعل عليكم من حرج و لكن يريد ليطهركم ...)(2) "خداوند نخواسته است كه بر شما دشواري قرار دهد، بلكه خواسته است تا شما را پاك و طاهر بدارد... ." و در آيه ديگري فرموده است : (... و يحل لهم الطيبات و يحرم عليهم الخبائث و يضع عنهم اصرهم و الاغلا ل التي كانت عليهم ...)(3) "[پيامبر] براي آنان پاكي ها را حلال، و ناپاكي ها را حرام ميگرداند; و از آنان تكاليف مشقت بار و قيد و بندهايي را كه بر آنها بود، بر ميدارد... ."
آساني تكاليف ديني به معناي رفع تكليف و يا به طور كلي نبودن هيچ گونه سختي و دشواري نيست . تكاليف ديني اصولا با زحمت همراه است و انجام آنها در صورتي كه دل در گرو آنها باشد و علاقه دروني به آنها تقويت گردد، لذت بخش خواهد بود. رنج اندك، با لذت عبادت به پيشگاه خداوند نه تنها هموار خواهد شد بلكه چنان تحت شعاع بهجت و نشاط بندگي قرار خواهد گرفت كه هيچ احساس بدي وجود نخواهد داشت .
به رغم آساني نوع تكاليف ديني و اصل سهولت براي بندگان در اعمال ديني، ممكن است تكليف هايي وجود داشته باشد كه يا سخت باشد و يا كساني نسبت به انجام آنها بي رغبت و بي ميل باشند. همين احساس بي ميلي خود تكليف را دشوار ميكند. خداوند خود از اين ناخوشايندي چنين سخن گفته است : (كتب عليكم القتال و هو كره لكم و عسي أن تكرهوا شيئا و هو خير لكم و عسي أن تحبوا شيئا و هو شر لكم )(4) "بر شما جنگ و جهاد مقرر شده و آن برايتان ناگوار است، و چه بسا چيزي را ناگوار بدانيد و آن به سودتان باشد و چيزي را گوارا بدانيد و آن به زيانتان باشد."
بايد توجه داشت كه اصل تشريع تكليف، براي صيقل روح و رشد و كمال است ; و چنين مهمي بدون زحمت و رنج ميسر نمي شود. ناخوشايندي برخي وظايف ديني مانند تمرين هاي مداوم يك ورزشكار و يا پرهيز بيمار از چيزهايي است كه به آنها علاقه مند است و نمي تواند آنها را مصرف كند، و يا چيزهايي را بايد به مصرف برساند كه خوش ندارد، و در عين ناخوشايندي، سود و نفع او در پرهيز و يا مصرف آن است . با اين همه، سختي تكاليف براي همه نيست و در جايي كه سختي تحمل ناپذير شد تكليف برداشته ميشود; و اين يك اصل است كه هر كسي به اندازه توانش مكلف است .
زيرنويسها :
[1] براي تفصيل، ر.ك : "پاسخ به پرسشهايي پيرامون مجازاتهاي اسلامي"، پاسخ پرسش اول ; همچنين : رساله استفتائات، ج 2، ص 507 - 509، سؤال 2492 .
[2] سوره مائده (5)، آيه 6 .
[3] سوره اعراف (7)، آيه 157) .
[4] سوره بقره (2)، آيه 216 .
منبع : كتاب اسلام دين فطرت – آيه الله منتظري – ص 60 تا 62
محمد صالحي – 22/10/88
http://mahsan.parsiblog.com/ (http://mahsan.parsiblog.com/)