آبجی
23rd January 2010, 12:42 AM
تردیدی نیست که مهارت های مربوط به مطالعه مفید و خوب، نقش مهمی در موفقیت دانشگاهی دارد؛ اما بسیاری از دانشجویان به ندرت از شیوه های مطالعه صحیح بهره مند می شوند و اساتید و مدرسان، به ندرت روشی منطقی برای مطالعه ارائه می دهند و معمولاً این کار را کاملاً به عهده خود دانشجویان می گذارند. به همین دلیل است که عموم دانشجویان وقتی دوره آموزشی خود را آغاز می کنند، دقیقاً نمی دانند که چه انتظاری از آنان می رود. انتقال از دبیرستان به دانشگاه، به معنای آن است که شما مسئولیت یادگیری خود را خود به عهده گرفته اید و به عنوان یک دانشجو، شما اکنون در قبال این که چه چیزی را در چه زمانی و چگونه مطالعه می کنید، مسئول هستید.
شما خواهید دید که اساتید شما نظارت اندکی به مطالعه شما خواهند داشت. از این رو، برای آن که بهترین نتیجه رابه دست آورید، باید بیاموزید که چگونه وقت خود را به موءثرترین روش ممکن تنظیم کنید. دانشجو بودن، مستلزم آن است که شما مسئولیت سازماندهی برنامه های خود را بپذیرید و بیاموزید که چگونه با استقلال بیشتری ـ هم از جهت روش انجام وظایف آموزشی و هم از جهت رهیافت خود به موضوع مورد مطالعه تان - مطالعه کنید.
این مقاله، رهنمودها و شیوه هایی را در اختیار شما قرار می نهد که به شما کمک کند تا یادگیری بهتری داشته باشید و اعتماد به نفس خود را در زمینه یادگیری افزایش دهید. واضح است که یک روش عام و فراگیر برای یادگیری وجود ندارد و دانشجویان مختلف، راهبردهای گوناگونی را در زمینه های متفاوت به کار می گیرند و این به عهده خود شماست که روش هایی را که بیشتر با شیوه و موقعیت های یادگیری فردی شما تناسب دارند، بیابید.
ایجاد آمادگی قبل از کلاس
از آن جا که مهم ترین بخش یادگیری هر درس، هنگام تدریس در کلاس، اتفاق می افتد و یادگیری دقیق تر و عمیق تر با مطالعه یا شنیدن در مرحله دوم صورت می گیرد، ضرورت پیش مطالعه معلوم می شود. اگر شما درس را خیلی گذرا و سریع در چند دقیقه مرور کنید و هنگام تدریس استاد، خوب دقت کنید، ذهن شما با یک آشنایی قبلی برای بار دوم در کلاس با موضوع روبه رو می شود و عمق و دقت لازم در یادگیری میسر خواهد شد. اگر درس خواندن را به کشیدن نقاشی تشبیه کنیم، پیش مطالعه خطوط کلی، اصلی و مختصری است که از طرح اولیه بر صفحه نقش می بندد. دقت هنگام تدریس استاد در کلاس، مرحله اصلی و مهم نقاشی و شکل گیری آن به شمار می رود و مطالعه پس از تدریس استاد و انجام تمرین ها و حل مسئله ها در کم ترین فاصله زمانی ممکن، حکم ریزه کاری های نقاشی و تکمیل جزئیات را دارد. تعریف پیش مطالعه، یادگیری کامل درس نیست. پیش مطالعه، یعنی وقت گذاشتن در حد پنج دقیقه بر روی درسی که استاد در یک ساعت به تدریس آن خواهد پرداخت. پیش مطالعه، یعنی دانشجو بداند که این ساعت، استاد کدام درس را با کدام موضوع تشریح خواهد کرد.
توجه لازم در طول کلاس
اگر جهت شرکت در کلاس درس، خودتان را آماده کنید، متوجه می شوید که کلاس درس تجربه بسیار لذت بخشی است و نه تنها استاد متوجه می شود که شما در کلاس درس آماده و فعال هستید، بلکه خود متوجه می شوید که می توانید از طریق واداشتن همکلاسی ها به شرکت در مباحث درسی با آنها همکاری کنید. توصیه های زیر به حضور فعال و یادگیری بهتر شما در کلاس درس کمک می کند:
1. با توجه ویژه به مطالب اصلی، یادداشت های دقیقی بردارید و افزون بر آن، در پی نکات تأکیدی برآیید؛ یعنی آن نکات را از لابه لای کلام استاد بیابید و از زبان بدنی یا آن چه در چهره و حرکات دست و بدن او مشهود است استفاده کنید و زمانی که استاد، مطلبی را به دقت از روی یادداشت هایش برای شما می خواند، به دقت توجه کنید و اگر فکر می کنید که نکته اصلی را دریافت نکرده اید، یادداشت هایتان را به همکلاسی هایتان یا استاد نشان دهید.
2. سعی نکنید از تمام مطلب استاد یادداشت بردارید؛ مهم آن است که به آن چه به شما در طول درس گفته می شود، گوش دهید و آن را درک کنید؛ نه آن که کورکورانه هر چیزی را یادداشت کنید. تمام مطالب از اهمیت یکسانی بر خوردار نیستند. بیشتر وقت خود را صرف گوش دادن و یادداشت برداری از نکات مهم و اصلی کنید. اگر شما با حداکثر سرعت یادداشت بردارید، شنونده خوبی نخواهید بود.
3. اگر پرسشی درباره موضوع برایتان طرح شد، حتماً آن را بپرسید.
4. هر گاه از بخشی از صفحه به بخش دیگر همان صفحه می رسید، یک جای خالی باقی بگذارید تا در صورت لزوم، در آینده آن را با مطالب تکمیل شده پر کنید. هدف شما یادداشت برداری مفید است و نه صرفاً نگهداری اوراق.
5. به جای بستن سریع دفترچه یادداشت و آماده رفتن شدن، به دقت به اطلاعات ذکر شده در پایان کلاس گوش دهید. جملات خلاصه ممکن است ارزش ویژه ای در مشخص کردن نکات اصلی داشته باشند. آنها ممکن است سوءالات امتحان میان ترم و... باشند.
6. بسیاری از اساتید می کوشند تا در خلال تدریس، چند نکته اصلی و چندین نکته کم اهمیت تر ارائه دهند و بقیه سخن رانی را به مطالب توضیحی و مثال ها اختصاص دهند. سعی کنید که نکات اصلی را یادداشت کنید و خود را در دام نکات کم اهمیت تر که ارتباطی اندک با بحث دارند، اسیر نکنید. اگر خوب گوش کنید، به ارتباط میان آنها پی خواهید برد. در مورد مطالبی که استاد آنها را با اهمیت تر تلقی می کند، دقت به خرج دهید.
7. در کلاس، در ردیف های جلوتر بنشینید؛ زیرا آن جا حواستان کمتر پرت می شود و شنیدن، دیدن و توجه به مطالب مهم، ساده تر می باشد.
توصیه هایی جهت یادگیری نتیجه بخش بعد از کلاس
1. مطالب درس را در ذهن خود حاضر کنید و یادداشت هایتان را مرور کنید. تقریباً 6 % مطالب درس پس از 24 ساعت، در معرض فراموشی قرار خواهند گرفت؛ مگر آن که به نحوی آنها را در ذهن خود مستحکم کنید. از این رو، بسیار مهم است که یک فعالیت تکمیلی را در همان روز شروع کنید.
2. نکات از قلم افتاده یا اصطلاحات بد فهمیده شده را با استفاده از کتاب یا سایر منابع کامل کنید.
3. هرگز یادداشت های خود را دوباره بازنویسی یا تلخیص نکنید؛ زیرا این عمل موجب اتلاف وقت شما می گردد و در عوض بکوشید تا در خلال درس به صورت گزینشی عمل کنید و مطالب مهم درس را یک بار یادداشت نمایید؛ به گونه ای که نیازی به بازنگاری یادداشت های خود نداشته باشید.
4. عقاید و اندیشه های خود را بنویسید و آنها را از سخنان استاد متمایز سازید.
5. مکان ثابتی برای مطالعه تدارک ببینید. برای این منظور، جایی را انتخاب کنید که هر روز در ساعت هایی معین در اختیار شما باشد؛ زیرا پس از مدتی، مطالعه کردن، به رفتاری مناسب با آن محیط ویژه تبدیل می شود. به این مثال توجه کنید: هنگامی که وارد کلاس درس می شوید و کارتان را با توجه به حرف های استاد شروع می کنید، در این جا نگرش ها و توجه و رفتارتان به طور خودکار عمل می کنند؛ زیرا قبلاً آن اتاق با چیزهایی مانند درس و گوش دادن و... مرتبط شده است؛ اگر موقعیت این مکان (کلاس درس) را برای جاهای دیگر هم به وجود بیاورید، در می یابید که آن مکان ها هم برای نشستن و مطالعه راحت تر است.
6. آسان تر و عاقلانه تر این است که مثلاً در طول یک ترم، روزانه 5 ساعت مطالعه کنید و سعی نکیند با عجله همه چیز را چند روز پیش از فرا رسیدن امتحانات آماده کنید. دانشجویانی که راه دوم را بر می گزینند، در واقع به خود جفا می کنند و موجب می شوند که بی دلیل دچار اضطراب شوند.
شما خواهید دید که اساتید شما نظارت اندکی به مطالعه شما خواهند داشت. از این رو، برای آن که بهترین نتیجه رابه دست آورید، باید بیاموزید که چگونه وقت خود را به موءثرترین روش ممکن تنظیم کنید. دانشجو بودن، مستلزم آن است که شما مسئولیت سازماندهی برنامه های خود را بپذیرید و بیاموزید که چگونه با استقلال بیشتری ـ هم از جهت روش انجام وظایف آموزشی و هم از جهت رهیافت خود به موضوع مورد مطالعه تان - مطالعه کنید.
این مقاله، رهنمودها و شیوه هایی را در اختیار شما قرار می نهد که به شما کمک کند تا یادگیری بهتری داشته باشید و اعتماد به نفس خود را در زمینه یادگیری افزایش دهید. واضح است که یک روش عام و فراگیر برای یادگیری وجود ندارد و دانشجویان مختلف، راهبردهای گوناگونی را در زمینه های متفاوت به کار می گیرند و این به عهده خود شماست که روش هایی را که بیشتر با شیوه و موقعیت های یادگیری فردی شما تناسب دارند، بیابید.
ایجاد آمادگی قبل از کلاس
از آن جا که مهم ترین بخش یادگیری هر درس، هنگام تدریس در کلاس، اتفاق می افتد و یادگیری دقیق تر و عمیق تر با مطالعه یا شنیدن در مرحله دوم صورت می گیرد، ضرورت پیش مطالعه معلوم می شود. اگر شما درس را خیلی گذرا و سریع در چند دقیقه مرور کنید و هنگام تدریس استاد، خوب دقت کنید، ذهن شما با یک آشنایی قبلی برای بار دوم در کلاس با موضوع روبه رو می شود و عمق و دقت لازم در یادگیری میسر خواهد شد. اگر درس خواندن را به کشیدن نقاشی تشبیه کنیم، پیش مطالعه خطوط کلی، اصلی و مختصری است که از طرح اولیه بر صفحه نقش می بندد. دقت هنگام تدریس استاد در کلاس، مرحله اصلی و مهم نقاشی و شکل گیری آن به شمار می رود و مطالعه پس از تدریس استاد و انجام تمرین ها و حل مسئله ها در کم ترین فاصله زمانی ممکن، حکم ریزه کاری های نقاشی و تکمیل جزئیات را دارد. تعریف پیش مطالعه، یادگیری کامل درس نیست. پیش مطالعه، یعنی وقت گذاشتن در حد پنج دقیقه بر روی درسی که استاد در یک ساعت به تدریس آن خواهد پرداخت. پیش مطالعه، یعنی دانشجو بداند که این ساعت، استاد کدام درس را با کدام موضوع تشریح خواهد کرد.
توجه لازم در طول کلاس
اگر جهت شرکت در کلاس درس، خودتان را آماده کنید، متوجه می شوید که کلاس درس تجربه بسیار لذت بخشی است و نه تنها استاد متوجه می شود که شما در کلاس درس آماده و فعال هستید، بلکه خود متوجه می شوید که می توانید از طریق واداشتن همکلاسی ها به شرکت در مباحث درسی با آنها همکاری کنید. توصیه های زیر به حضور فعال و یادگیری بهتر شما در کلاس درس کمک می کند:
1. با توجه ویژه به مطالب اصلی، یادداشت های دقیقی بردارید و افزون بر آن، در پی نکات تأکیدی برآیید؛ یعنی آن نکات را از لابه لای کلام استاد بیابید و از زبان بدنی یا آن چه در چهره و حرکات دست و بدن او مشهود است استفاده کنید و زمانی که استاد، مطلبی را به دقت از روی یادداشت هایش برای شما می خواند، به دقت توجه کنید و اگر فکر می کنید که نکته اصلی را دریافت نکرده اید، یادداشت هایتان را به همکلاسی هایتان یا استاد نشان دهید.
2. سعی نکنید از تمام مطلب استاد یادداشت بردارید؛ مهم آن است که به آن چه به شما در طول درس گفته می شود، گوش دهید و آن را درک کنید؛ نه آن که کورکورانه هر چیزی را یادداشت کنید. تمام مطالب از اهمیت یکسانی بر خوردار نیستند. بیشتر وقت خود را صرف گوش دادن و یادداشت برداری از نکات مهم و اصلی کنید. اگر شما با حداکثر سرعت یادداشت بردارید، شنونده خوبی نخواهید بود.
3. اگر پرسشی درباره موضوع برایتان طرح شد، حتماً آن را بپرسید.
4. هر گاه از بخشی از صفحه به بخش دیگر همان صفحه می رسید، یک جای خالی باقی بگذارید تا در صورت لزوم، در آینده آن را با مطالب تکمیل شده پر کنید. هدف شما یادداشت برداری مفید است و نه صرفاً نگهداری اوراق.
5. به جای بستن سریع دفترچه یادداشت و آماده رفتن شدن، به دقت به اطلاعات ذکر شده در پایان کلاس گوش دهید. جملات خلاصه ممکن است ارزش ویژه ای در مشخص کردن نکات اصلی داشته باشند. آنها ممکن است سوءالات امتحان میان ترم و... باشند.
6. بسیاری از اساتید می کوشند تا در خلال تدریس، چند نکته اصلی و چندین نکته کم اهمیت تر ارائه دهند و بقیه سخن رانی را به مطالب توضیحی و مثال ها اختصاص دهند. سعی کنید که نکات اصلی را یادداشت کنید و خود را در دام نکات کم اهمیت تر که ارتباطی اندک با بحث دارند، اسیر نکنید. اگر خوب گوش کنید، به ارتباط میان آنها پی خواهید برد. در مورد مطالبی که استاد آنها را با اهمیت تر تلقی می کند، دقت به خرج دهید.
7. در کلاس، در ردیف های جلوتر بنشینید؛ زیرا آن جا حواستان کمتر پرت می شود و شنیدن، دیدن و توجه به مطالب مهم، ساده تر می باشد.
توصیه هایی جهت یادگیری نتیجه بخش بعد از کلاس
1. مطالب درس را در ذهن خود حاضر کنید و یادداشت هایتان را مرور کنید. تقریباً 6 % مطالب درس پس از 24 ساعت، در معرض فراموشی قرار خواهند گرفت؛ مگر آن که به نحوی آنها را در ذهن خود مستحکم کنید. از این رو، بسیار مهم است که یک فعالیت تکمیلی را در همان روز شروع کنید.
2. نکات از قلم افتاده یا اصطلاحات بد فهمیده شده را با استفاده از کتاب یا سایر منابع کامل کنید.
3. هرگز یادداشت های خود را دوباره بازنویسی یا تلخیص نکنید؛ زیرا این عمل موجب اتلاف وقت شما می گردد و در عوض بکوشید تا در خلال درس به صورت گزینشی عمل کنید و مطالب مهم درس را یک بار یادداشت نمایید؛ به گونه ای که نیازی به بازنگاری یادداشت های خود نداشته باشید.
4. عقاید و اندیشه های خود را بنویسید و آنها را از سخنان استاد متمایز سازید.
5. مکان ثابتی برای مطالعه تدارک ببینید. برای این منظور، جایی را انتخاب کنید که هر روز در ساعت هایی معین در اختیار شما باشد؛ زیرا پس از مدتی، مطالعه کردن، به رفتاری مناسب با آن محیط ویژه تبدیل می شود. به این مثال توجه کنید: هنگامی که وارد کلاس درس می شوید و کارتان را با توجه به حرف های استاد شروع می کنید، در این جا نگرش ها و توجه و رفتارتان به طور خودکار عمل می کنند؛ زیرا قبلاً آن اتاق با چیزهایی مانند درس و گوش دادن و... مرتبط شده است؛ اگر موقعیت این مکان (کلاس درس) را برای جاهای دیگر هم به وجود بیاورید، در می یابید که آن مکان ها هم برای نشستن و مطالعه راحت تر است.
6. آسان تر و عاقلانه تر این است که مثلاً در طول یک ترم، روزانه 5 ساعت مطالعه کنید و سعی نکیند با عجله همه چیز را چند روز پیش از فرا رسیدن امتحانات آماده کنید. دانشجویانی که راه دوم را بر می گزینند، در واقع به خود جفا می کنند و موجب می شوند که بی دلیل دچار اضطراب شوند.