سلوى
15th January 2010, 09:49 AM
http://img.tebyan.net/big/1388/07/23116094136188102216152461124117310311571186.jpg
زندگی با مشکلات گوناگون و جلوههای رنگارنگش آن چنان ما را گرفتار کرده است که هر چه بیشتر تلاش میکنیم کمتر به هدف میرسیم . دائما احساس میکنیم گم شدهای داریم . آن قدر در روزمرگیها غرق شدهایم که از همه چیز و همه کس غافل ماندهایم . مدتها است که فرهنگ «مراقبه» را به دست فراموشی سپردهایم . نمیدانیم کیستیم، کجاییم و چه میخواهیم. بسیاری را میبینیم که به شدت افسردهاند و در زندگی کمتر احساس شادی می کنند . اینها کسانیاند که به خود، دیگران و محیطی که در آن زندگی میکنند بیتوجهاند .
باید پذیرفت که این دست کشیدن از خود ، موجب بروز مسائل زیادی برای فرد و اطرافیانش میشود; در درجه اول احساس بی کفایتی و بیلیاقتی میکند . پدید آمدن این زمینه عاطفی سبب می شود که فرد جریان فکری خود را به کار نیندازد و هیچگاه خود را برای فهم، درک و عمل آماده نبیند . چنین انسانی در شناخت تواناییها و نقاط ضعف و قوت خود آگاهی ناقصتری دارد; لذا در تنظیم اعمال و رفتار خویش ناموفقتر است و از فعالیتهای مثبت امتناع میورزد و در نتیجه دچار یاس و افسردگی میشود .
برای جلوگیری از بروز چنین مسائلی باید یاد بگیریم از «خود»های خود خوب مراقبت کنیم و به آنها برسیم تا سالمتر، شادتر و خوشبختتر باشیم . در نتیجه این مراقبت، بهتر کار خواهیم کرد و توانایی بیشتری از خود نشان خواهیم داد . فردی خواهیم شد با عزت نفس بالا که خود را خوب میشناسد، بر خصوصیات مثبت، تواناییها، زیباییها و استعدادهای خاص خود آگاه است و به آن ارج میگذارد و از بودن آنها احساس خوشحالی و رضایت میکند و به طور واقع بینانه محدودیتها، کاستیها و ناتوانیهای خود را میبیند و نه تنها از آنها شرمنده نیست، بلکه قسمتی از خود میداند .
رسیدن به احساس «خود ارزشمندی» بهترین و سادهترین راه رسیدن به دیگر لذتهای حقیقی است .
احساس «خود ارزشمندی» یا عزت نفس یکی از نیازهای مهم روحی و روانی انسان است که در همه به طور فطری وجود دارد و با جهتگیری صحیح موجب رشد و کمال او میشود . انسان با داشتن این احساس است که لذت و شادمانی زندگی را تجربه می کند و از تواناییهایی که به او عطا شده به صورت فعال استفاده می کند .
با پرداختن به خود است که یاد میگیریم از «خود» مراقبت کنیم; زیرا خود واقعی ما زیباست و ارزش مراقبت را دارد . آن قدر چیزهای زیبا در وجود هر یک از ما وجود دارد که نمیتوان به راحتی از آنها گذشت . برای رسیدن به این زیباییها و پیداکردن «بهترین خود» می بایستخودبینی را کنار بگذاریم . به خودمان وقتبدهیم تا به آن چشمه مطمئنی که سرشار از آرامش، نیرو و توانایی استبرسیم و این مصداق فرمایش امام علیعلیه السلام است که: «خدا شناسترین شما، خودشناسترین شماست» . (1)
http://img.tebyan.net/big/1388/07/61230591442045411138167522322815419012252.jpg
چگونه مراقب خود باشیم؟
گام اول برای مراقبت از خود آن است که سعی کنیم با خویش مهربانتر باشیم; به بیانی دیگر، با خودمان آن چنان رفتار کنیم که انتظار داریم دیگران با ما رفتار کنند; یعنی به خودمان احترام بگذاریم و برای سلامتی و نشاط خود تلاش کنیم (مثلا ورزش کنیم، به مسافرت برویم، به مسائل بهداشتی خود توجه داشته باشیم، گاه بهانهای برای خندیدن و شاد بودن پیدا کنیم و) . . . و به این وسیله عزت نفس خود را افزایش دهیم . اگر ما خودمان به فکر خودمان نباشیم ، دیگران هرگز نمی توانند برای خوشبختی ما کاری بکنند . در مقابل، ما نیز نمیتوانیم قدمی برای دیگران برداریم; زیرا به فرمایش امام علیعلیه السلام: «کسی که به خودش بدی کند، نمیتوان توقع خوبی از او داشت . » (2) و بالعکس «کسی که با خودش مهربان باشد به دیگری ستم روا نمیدارد . » (3)
ما زمانی میتوانیم با دیگران ارتباطی خوب و زیبا داشته باشیم که «من» بتوانم با خودم چنین رابطهای برقرار کنم و «تو» باخودت .
امام علیعلیه السلام میفرمایند: «کسی که نتواند خودش را اصلاح کند هرگز نخواهد توانست دیگری را اصلاح نماید . » (4)
شاید تصور شود که رسیدن به خود و مراقبت از خویش، رفتاری خود خواهانه است . حتی بسیاری از خانوادهها از همان ابتدا به فرزندان خود یاد می دهند که دیگران را به خود ترجیح بدهند . در حالی که این رفتار زمانی نتیجه مثبت میدهد که فرد لذت رسیدن به خود و مراقبت از خود را تجربه کرده باشد . این که ما اول به خودمان برسیم بعد به دیگران ، روال عادی و طبیعی رشد است . آن چه زشت است، این است که ما «فقط» به خود بیندیشیم، چرا که «فقط» به خود اندیشیدن و به خود رسیدن مانند این است که هر روز غذایی را که دوست داریم، بخوریم و این خستگی آور است . برای این که زندگی خود را متعادل کنیم باید به دیگران هم اهمیتبدهیم و مردم را هم دوست داشته باشیم . در همین جاست که میتوان مفهوم ایثار، بخشیدن، دوست داشتنها و چیزهایی که برایمان بسیار با ارزشاند را فهمید .
قدم بعدی در مراقبت از خود این است که « انسان خودش برای خودش نگهبان بگمارد تا مراقب اعمال او باشد . » (5) برای داشتن چنین نگهبانی کافی استبه خود «توجه» داشته باشیم; زیرا بنا به فرمایش امام علیعلیه السلام: «نفس توجه به خود، انسان را به سوی اصلاح نفس » (6) و به دست آوردن بهترینها هدایت میکند . در درون هر یک از ما مرکزی وجود دارد که میداند چه چیز برای ما خوب و چه چیز بد است:
(فالهمها فجورها و تقویها) (7) یا (بل الانسان علی نفسه بصیرة .) (8)
این مرکز زمانی فعال می شود که ما به آن «توجه» داشته باشیم . حال باید دید چگونه می توان این «توجه» را به وجود آورد؟
برای پاسخ به این سوال در مقاله ی بعد با ما همراه باشید....
پینوشتها:
1) غررالحکم: «اعرفکم بنفسه اعرفکم بربه . » 2) همان: «من اساء الی نفسه لم یتوقع منه جمیل . » 3) همان: «من اشفق علی نفسه لم یظلم غیره . » 4) همان: «من لمیصلح نفسه لم یصلح غیره . » 5) همان: «اجعل من نفسک علی نفسک رقیبا . » 6) همان: «نظر النفس لنفسه العنایة بصلاح النفس . » 7) سوره شمس، آیه 8 . 8) سوره قیامت، آیه 15 .
منبع :مجله یاس
زندگی با مشکلات گوناگون و جلوههای رنگارنگش آن چنان ما را گرفتار کرده است که هر چه بیشتر تلاش میکنیم کمتر به هدف میرسیم . دائما احساس میکنیم گم شدهای داریم . آن قدر در روزمرگیها غرق شدهایم که از همه چیز و همه کس غافل ماندهایم . مدتها است که فرهنگ «مراقبه» را به دست فراموشی سپردهایم . نمیدانیم کیستیم، کجاییم و چه میخواهیم. بسیاری را میبینیم که به شدت افسردهاند و در زندگی کمتر احساس شادی می کنند . اینها کسانیاند که به خود، دیگران و محیطی که در آن زندگی میکنند بیتوجهاند .
باید پذیرفت که این دست کشیدن از خود ، موجب بروز مسائل زیادی برای فرد و اطرافیانش میشود; در درجه اول احساس بی کفایتی و بیلیاقتی میکند . پدید آمدن این زمینه عاطفی سبب می شود که فرد جریان فکری خود را به کار نیندازد و هیچگاه خود را برای فهم، درک و عمل آماده نبیند . چنین انسانی در شناخت تواناییها و نقاط ضعف و قوت خود آگاهی ناقصتری دارد; لذا در تنظیم اعمال و رفتار خویش ناموفقتر است و از فعالیتهای مثبت امتناع میورزد و در نتیجه دچار یاس و افسردگی میشود .
برای جلوگیری از بروز چنین مسائلی باید یاد بگیریم از «خود»های خود خوب مراقبت کنیم و به آنها برسیم تا سالمتر، شادتر و خوشبختتر باشیم . در نتیجه این مراقبت، بهتر کار خواهیم کرد و توانایی بیشتری از خود نشان خواهیم داد . فردی خواهیم شد با عزت نفس بالا که خود را خوب میشناسد، بر خصوصیات مثبت، تواناییها، زیباییها و استعدادهای خاص خود آگاه است و به آن ارج میگذارد و از بودن آنها احساس خوشحالی و رضایت میکند و به طور واقع بینانه محدودیتها، کاستیها و ناتوانیهای خود را میبیند و نه تنها از آنها شرمنده نیست، بلکه قسمتی از خود میداند .
رسیدن به احساس «خود ارزشمندی» بهترین و سادهترین راه رسیدن به دیگر لذتهای حقیقی است .
احساس «خود ارزشمندی» یا عزت نفس یکی از نیازهای مهم روحی و روانی انسان است که در همه به طور فطری وجود دارد و با جهتگیری صحیح موجب رشد و کمال او میشود . انسان با داشتن این احساس است که لذت و شادمانی زندگی را تجربه می کند و از تواناییهایی که به او عطا شده به صورت فعال استفاده می کند .
با پرداختن به خود است که یاد میگیریم از «خود» مراقبت کنیم; زیرا خود واقعی ما زیباست و ارزش مراقبت را دارد . آن قدر چیزهای زیبا در وجود هر یک از ما وجود دارد که نمیتوان به راحتی از آنها گذشت . برای رسیدن به این زیباییها و پیداکردن «بهترین خود» می بایستخودبینی را کنار بگذاریم . به خودمان وقتبدهیم تا به آن چشمه مطمئنی که سرشار از آرامش، نیرو و توانایی استبرسیم و این مصداق فرمایش امام علیعلیه السلام است که: «خدا شناسترین شما، خودشناسترین شماست» . (1)
http://img.tebyan.net/big/1388/07/61230591442045411138167522322815419012252.jpg
چگونه مراقب خود باشیم؟
گام اول برای مراقبت از خود آن است که سعی کنیم با خویش مهربانتر باشیم; به بیانی دیگر، با خودمان آن چنان رفتار کنیم که انتظار داریم دیگران با ما رفتار کنند; یعنی به خودمان احترام بگذاریم و برای سلامتی و نشاط خود تلاش کنیم (مثلا ورزش کنیم، به مسافرت برویم، به مسائل بهداشتی خود توجه داشته باشیم، گاه بهانهای برای خندیدن و شاد بودن پیدا کنیم و) . . . و به این وسیله عزت نفس خود را افزایش دهیم . اگر ما خودمان به فکر خودمان نباشیم ، دیگران هرگز نمی توانند برای خوشبختی ما کاری بکنند . در مقابل، ما نیز نمیتوانیم قدمی برای دیگران برداریم; زیرا به فرمایش امام علیعلیه السلام: «کسی که به خودش بدی کند، نمیتوان توقع خوبی از او داشت . » (2) و بالعکس «کسی که با خودش مهربان باشد به دیگری ستم روا نمیدارد . » (3)
ما زمانی میتوانیم با دیگران ارتباطی خوب و زیبا داشته باشیم که «من» بتوانم با خودم چنین رابطهای برقرار کنم و «تو» باخودت .
امام علیعلیه السلام میفرمایند: «کسی که نتواند خودش را اصلاح کند هرگز نخواهد توانست دیگری را اصلاح نماید . » (4)
شاید تصور شود که رسیدن به خود و مراقبت از خویش، رفتاری خود خواهانه است . حتی بسیاری از خانوادهها از همان ابتدا به فرزندان خود یاد می دهند که دیگران را به خود ترجیح بدهند . در حالی که این رفتار زمانی نتیجه مثبت میدهد که فرد لذت رسیدن به خود و مراقبت از خود را تجربه کرده باشد . این که ما اول به خودمان برسیم بعد به دیگران ، روال عادی و طبیعی رشد است . آن چه زشت است، این است که ما «فقط» به خود بیندیشیم، چرا که «فقط» به خود اندیشیدن و به خود رسیدن مانند این است که هر روز غذایی را که دوست داریم، بخوریم و این خستگی آور است . برای این که زندگی خود را متعادل کنیم باید به دیگران هم اهمیتبدهیم و مردم را هم دوست داشته باشیم . در همین جاست که میتوان مفهوم ایثار، بخشیدن، دوست داشتنها و چیزهایی که برایمان بسیار با ارزشاند را فهمید .
قدم بعدی در مراقبت از خود این است که « انسان خودش برای خودش نگهبان بگمارد تا مراقب اعمال او باشد . » (5) برای داشتن چنین نگهبانی کافی استبه خود «توجه» داشته باشیم; زیرا بنا به فرمایش امام علیعلیه السلام: «نفس توجه به خود، انسان را به سوی اصلاح نفس » (6) و به دست آوردن بهترینها هدایت میکند . در درون هر یک از ما مرکزی وجود دارد که میداند چه چیز برای ما خوب و چه چیز بد است:
(فالهمها فجورها و تقویها) (7) یا (بل الانسان علی نفسه بصیرة .) (8)
این مرکز زمانی فعال می شود که ما به آن «توجه» داشته باشیم . حال باید دید چگونه می توان این «توجه» را به وجود آورد؟
برای پاسخ به این سوال در مقاله ی بعد با ما همراه باشید....
پینوشتها:
1) غررالحکم: «اعرفکم بنفسه اعرفکم بربه . » 2) همان: «من اساء الی نفسه لم یتوقع منه جمیل . » 3) همان: «من اشفق علی نفسه لم یظلم غیره . » 4) همان: «من لمیصلح نفسه لم یصلح غیره . » 5) همان: «اجعل من نفسک علی نفسک رقیبا . » 6) همان: «نظر النفس لنفسه العنایة بصلاح النفس . » 7) سوره شمس، آیه 8 . 8) سوره قیامت، آیه 15 .
منبع :مجله یاس