Victor007
4th January 2010, 10:06 AM
http://rasekhoon.net/_WebsiteData/Article/ArticleImages/1/1388/farvardin/001/001/2571.jpg
بحث آموزش مهارت هاي زندگي و شيوه هاي آن که به عنوان عاملي در راه ارتقاي سلامت و سعادت رواني اجتماعي همگان و بالاخص جوانان و نوجوانان تلقي شده است، از جمله مباحث جذاب و شيرين و تلويحا (اگر بخواهيم با طرح چنين مباحثي صرفا کاسبي کنيم) فريبنده اي است که در بسياري از محافل و مراکز جامعه شناسي و روان شناسي دنيا و از جمله ايران مورد توجه قرار گرفته است. (اينکه چرا چنين مباحث و ديدگاه هايي در بعضي جوامع با شدت وحدت بيشتري مورد استقبال قرار مي گيرد خود نيازمند کالبدشکافي جدي تر و عميق تري است که به نوشتاري ديگر موکول مي شود و فعلا به همين مسأله اکتفا مي کنيم که استقبال همه جانبه و همه گير از چنين مباحثي خود گوياي وجود معضلات و مشکلات جدي در سطوح فردي و اجتماعي است). منظور از مهارت هاي زندگي همه آن چيزهايي است که زندگي اجتماعي و فردي انسان ها را در برگرفته و بر شيوه، نحوه و نگرش آنها تأثير جدي و همه جانبه مي گذارد، و بنابراين آموزش چنين مهارت هايي طبعا توانايي و دانايي اجتماعي و فردي را فزوني داده و منجر به اتخاذ تصميمات و برخوردهاي مناسب تر از جانب افراد با يکديگر، اجتماع با فرد و فرد با اجتماع شده و در راستاي حل مشکلات و ارتقا و بالندگي زندگي کمک هاي مؤثري نموده و مانع بروز و شکل گيري بيماري هاي اجتماعي رواني شده و در نتيجه با پيشگيري هاي علمي و توصيه اي خود هر چه بيشتر هزينه هاي درمان چنين معضلاتي را کاهش داده و به حداقل مي رساند. بحث آموزش مهارت هاي زندگي، بحثي موردي و مقطعي نيست بلکه همانند مباحث توسعه پايدار و متوازن، امري فرآيند و مستمر است و به همين لحاظ آموزشي مادام العمر و از جمله ي برنامه هاي بلند مدت و نيازمند جديت و پشتکار تلقي مي گردد، زيرا مباحث اجتماعي فردي به هيچ عنوان و در هيچ کجاي جهان با حرکت هاي باري به هر جهت و کوتاه مدت و چند روزه، نه حل شده اند و نه حل مي شوند، پس ارتقاي سطوح بهداشتي رواني و اجتماعي جامعه که مهارت هاي زندگي جزئي از آنهاست بدون برنامه ريزي همه جانبه نگر و دراز مدت حل نشده و برگزاري دوره و سمينار و سخنراني صرفا از جمله ابزارهاي بسترساز بهبود مورد نظر است و نه هدف کلي آن.
در اين راستا و به عنوان نمونه و مثال اينکه، يکي از مهم ترين و پايه اي ترين مهارت هاي زندگي که لازم است همگان از آن برخوردار شوند همانا توان «نه» گفتن (مهارت در قاطعيت) و همچنين قدرت و شهامت ابراز وجود (اعتماد به نفس) است، زيرا بدون برخورداري از اين دو مهارت پايه اي که حتما و قطعا از ريشه هاي عميق اجتماعي فردي برخوردارند صحبت از مهارت ها و باورهاي ديگر گمراه کننده است، زيرا انسان بدون توان در گفتن «نه»، انسان بدون شهامت در بيان آراء، انسان بدون اعتماد به خود؛ چگونه مي تواند مانع پايمال شدن حقوق اجتماعي خود و جامعه شود؟ و چگونه مي تواند به نادرستي ها، نامردمي ها و ناراستي ها «نه» بگويد؟ و دست رد بر سينه آنچه که غير انساني و نامعقول است، بزند؟
آنگاه که فرد راحت تر «نه» گفت و راحت تر از آن خواسته هاي خود را مطرح نمود، از ارتباط و تعامل بيشتري برخوردار شده (ارتباطاتي معنادار، با مفهوم و راضي کننده) و جايگاهي در شأن انسان را به خود اختصاص مي دهد، و اينجاست که او مهارت زندگي را آموزش ديده و آموزش خود را به کار بسته است. بنابراين از آنجايي که «مهارت زندگي» خود مجموعه اي درهم تنيده از دانايي و توانايي و تعهدي است که توان تعامل و انطباق و کارآمدي فرد و جامعه را افزايش مي دهد، پس به لحاظ اهميت و در خور توجه بودن و مهم تر از آن اخلاقي و انساني بودن چنين موضوعي بايستي به همان سنگيني و با همان ظرافت نيز به آموزش مهارت هاي زندگي نگريسته شود، زيرا که نگاه متعهدانه به موضوعات انساني بسيار پربار و سودآور است.
در انتها در راستاي حرکت بر مبناي اعتماد به نفس و قاطعيت محترمانه، پيشنهاد ما اين است که: 1- نترسيد؛ 2- مستقيم و دقيق نگاه کنيد (از اعمال قاطعيت و نگاه مستقيم نترسيد، تمرين کنيد، عادت مي کنيد و مسلط مي شويد)؛ 3- بدون جهت و دليل جدي، به کسي لطف نکنيد؛ 4- به خودتان احترام بگذاريد؛ 5- آنگونه که مايليد زندگي کنيد؛ 6- واقع گرا باشيد؛ 7- موارد آزاردهنده را فراموش کنيد؛ 8- افراد با اعتماد در پي جلب رضايت همگان نيستند؛ 9- از قناعت پيشگي و انزواطلبي دست برداريد ولي در عين حال صبور، مؤدب و متواضع باشيد؛ 10- از اتفاق نترسيد؛ 11- غيرمترقبه باشيد؛ 12- مثل ديگران زندگي کنيد؛ 13- متمايز از ديگران کار کنيد؛ 14- همه خوبند و شما از همه خوبتريد؛ 15- به خودتان، زندگيتان، کارتان و ديگران عشق بروزيد؛ 16- «نه» گفتن را تمرين کنيد؛ 17- شما بزرگتر از آن هستيد که فکر مي کنيد؛ 18- شادي زندگي را هيچگاه فراموش نکنيد؛ 19- ديگران نيز به اندازه شما حق دارند ولي شما اندکي بيشتر؛ 20- هيچگاه خودتان را تحقير نکنيد؛ 21- هميشه زيبا، جذاب و شيک پوش باشيد؛ 22- با صراحت و شفافيت صحبت کنيد، از متهم شدن به وقاحت نترسيد؛ 23- نگفتن و بيان ننمودن بعضي چيزها ضروري است، نيازي نيست که همه چيز را براي همه کس توضيح دهيد؛ 24- صراحت را با کله شقي بدون جهت و سرسختي بدون دليل يکسان نگيريد؛ 25- تا حد امکان مهارت هاي شنيداري خود را تقويت کنيد؛ 26- سکوت، سکوت و باز هم سکوت؛ سکوت را بياموزيد زيرا افراد مطمئن و با اعتماد به راحتي سکوت مي کنند؛ 27- از حريم شخصي خود به طور جدي دفاع کنيد و به حريم ديگران احترام بگذاريد؛ 28- هميشه مثبت و کاملا منطقي و واقع گرايانه فکر کنيد؛ 29- سؤالات خود را با احترام بيان کنيد؛ 30- زياد تعارف نکنيد؛ 31- هميشه (به جز در مواقعي که با جديت صحبت مي کنيد) لبخند بزنيد زيرا خنده نشاني از عزت نفس است؛ 32- خيلي راحت به اصل موضوع بپردازيد و از انتقادهاي نامفهوم و گوشه زننده خودداري کنيد؛ 33- معمولا خشم خود را کنترل کنيد و فقط در مواردي خاص و کمياب بروز دهيد. ولي آنگاه که خشمگين مي شويد قاطعانه خشمگين شويد و به هيچ عنوان به عواقب آن نيانديشيد؛ 34- اگر ديگران برخورد خشمگينانه با شما نمودند خيلي جدي تر و در همان لحظه پاسخگو باشيد، چه در غير اين صورت هيچگاه امکان پاسخ نخواهيد يافت؛ 35- اشتباهات خود را بپذيريد ولي حتي المقدور کمتر عذرخواهي کنيد؛ 36- روحي بلند، دست نايافتني و ديدگاني باعظمت داشته باشيد؛ 37- هميشه و در همه حال انسان باشيد؛ 38- به زندگي تان بيش از هر چيز عشق بورزيد.
نويسنده: سيد مسعود مدني، جامعه شناس وجيهه گمينيان، کارشناس ارشد مديريت آموزشي
منبع: برگرفته از مجله دنياي سلامت شماره 27
بحث آموزش مهارت هاي زندگي و شيوه هاي آن که به عنوان عاملي در راه ارتقاي سلامت و سعادت رواني اجتماعي همگان و بالاخص جوانان و نوجوانان تلقي شده است، از جمله مباحث جذاب و شيرين و تلويحا (اگر بخواهيم با طرح چنين مباحثي صرفا کاسبي کنيم) فريبنده اي است که در بسياري از محافل و مراکز جامعه شناسي و روان شناسي دنيا و از جمله ايران مورد توجه قرار گرفته است. (اينکه چرا چنين مباحث و ديدگاه هايي در بعضي جوامع با شدت وحدت بيشتري مورد استقبال قرار مي گيرد خود نيازمند کالبدشکافي جدي تر و عميق تري است که به نوشتاري ديگر موکول مي شود و فعلا به همين مسأله اکتفا مي کنيم که استقبال همه جانبه و همه گير از چنين مباحثي خود گوياي وجود معضلات و مشکلات جدي در سطوح فردي و اجتماعي است). منظور از مهارت هاي زندگي همه آن چيزهايي است که زندگي اجتماعي و فردي انسان ها را در برگرفته و بر شيوه، نحوه و نگرش آنها تأثير جدي و همه جانبه مي گذارد، و بنابراين آموزش چنين مهارت هايي طبعا توانايي و دانايي اجتماعي و فردي را فزوني داده و منجر به اتخاذ تصميمات و برخوردهاي مناسب تر از جانب افراد با يکديگر، اجتماع با فرد و فرد با اجتماع شده و در راستاي حل مشکلات و ارتقا و بالندگي زندگي کمک هاي مؤثري نموده و مانع بروز و شکل گيري بيماري هاي اجتماعي رواني شده و در نتيجه با پيشگيري هاي علمي و توصيه اي خود هر چه بيشتر هزينه هاي درمان چنين معضلاتي را کاهش داده و به حداقل مي رساند. بحث آموزش مهارت هاي زندگي، بحثي موردي و مقطعي نيست بلکه همانند مباحث توسعه پايدار و متوازن، امري فرآيند و مستمر است و به همين لحاظ آموزشي مادام العمر و از جمله ي برنامه هاي بلند مدت و نيازمند جديت و پشتکار تلقي مي گردد، زيرا مباحث اجتماعي فردي به هيچ عنوان و در هيچ کجاي جهان با حرکت هاي باري به هر جهت و کوتاه مدت و چند روزه، نه حل شده اند و نه حل مي شوند، پس ارتقاي سطوح بهداشتي رواني و اجتماعي جامعه که مهارت هاي زندگي جزئي از آنهاست بدون برنامه ريزي همه جانبه نگر و دراز مدت حل نشده و برگزاري دوره و سمينار و سخنراني صرفا از جمله ابزارهاي بسترساز بهبود مورد نظر است و نه هدف کلي آن.
در اين راستا و به عنوان نمونه و مثال اينکه، يکي از مهم ترين و پايه اي ترين مهارت هاي زندگي که لازم است همگان از آن برخوردار شوند همانا توان «نه» گفتن (مهارت در قاطعيت) و همچنين قدرت و شهامت ابراز وجود (اعتماد به نفس) است، زيرا بدون برخورداري از اين دو مهارت پايه اي که حتما و قطعا از ريشه هاي عميق اجتماعي فردي برخوردارند صحبت از مهارت ها و باورهاي ديگر گمراه کننده است، زيرا انسان بدون توان در گفتن «نه»، انسان بدون شهامت در بيان آراء، انسان بدون اعتماد به خود؛ چگونه مي تواند مانع پايمال شدن حقوق اجتماعي خود و جامعه شود؟ و چگونه مي تواند به نادرستي ها، نامردمي ها و ناراستي ها «نه» بگويد؟ و دست رد بر سينه آنچه که غير انساني و نامعقول است، بزند؟
آنگاه که فرد راحت تر «نه» گفت و راحت تر از آن خواسته هاي خود را مطرح نمود، از ارتباط و تعامل بيشتري برخوردار شده (ارتباطاتي معنادار، با مفهوم و راضي کننده) و جايگاهي در شأن انسان را به خود اختصاص مي دهد، و اينجاست که او مهارت زندگي را آموزش ديده و آموزش خود را به کار بسته است. بنابراين از آنجايي که «مهارت زندگي» خود مجموعه اي درهم تنيده از دانايي و توانايي و تعهدي است که توان تعامل و انطباق و کارآمدي فرد و جامعه را افزايش مي دهد، پس به لحاظ اهميت و در خور توجه بودن و مهم تر از آن اخلاقي و انساني بودن چنين موضوعي بايستي به همان سنگيني و با همان ظرافت نيز به آموزش مهارت هاي زندگي نگريسته شود، زيرا که نگاه متعهدانه به موضوعات انساني بسيار پربار و سودآور است.
در انتها در راستاي حرکت بر مبناي اعتماد به نفس و قاطعيت محترمانه، پيشنهاد ما اين است که: 1- نترسيد؛ 2- مستقيم و دقيق نگاه کنيد (از اعمال قاطعيت و نگاه مستقيم نترسيد، تمرين کنيد، عادت مي کنيد و مسلط مي شويد)؛ 3- بدون جهت و دليل جدي، به کسي لطف نکنيد؛ 4- به خودتان احترام بگذاريد؛ 5- آنگونه که مايليد زندگي کنيد؛ 6- واقع گرا باشيد؛ 7- موارد آزاردهنده را فراموش کنيد؛ 8- افراد با اعتماد در پي جلب رضايت همگان نيستند؛ 9- از قناعت پيشگي و انزواطلبي دست برداريد ولي در عين حال صبور، مؤدب و متواضع باشيد؛ 10- از اتفاق نترسيد؛ 11- غيرمترقبه باشيد؛ 12- مثل ديگران زندگي کنيد؛ 13- متمايز از ديگران کار کنيد؛ 14- همه خوبند و شما از همه خوبتريد؛ 15- به خودتان، زندگيتان، کارتان و ديگران عشق بروزيد؛ 16- «نه» گفتن را تمرين کنيد؛ 17- شما بزرگتر از آن هستيد که فکر مي کنيد؛ 18- شادي زندگي را هيچگاه فراموش نکنيد؛ 19- ديگران نيز به اندازه شما حق دارند ولي شما اندکي بيشتر؛ 20- هيچگاه خودتان را تحقير نکنيد؛ 21- هميشه زيبا، جذاب و شيک پوش باشيد؛ 22- با صراحت و شفافيت صحبت کنيد، از متهم شدن به وقاحت نترسيد؛ 23- نگفتن و بيان ننمودن بعضي چيزها ضروري است، نيازي نيست که همه چيز را براي همه کس توضيح دهيد؛ 24- صراحت را با کله شقي بدون جهت و سرسختي بدون دليل يکسان نگيريد؛ 25- تا حد امکان مهارت هاي شنيداري خود را تقويت کنيد؛ 26- سکوت، سکوت و باز هم سکوت؛ سکوت را بياموزيد زيرا افراد مطمئن و با اعتماد به راحتي سکوت مي کنند؛ 27- از حريم شخصي خود به طور جدي دفاع کنيد و به حريم ديگران احترام بگذاريد؛ 28- هميشه مثبت و کاملا منطقي و واقع گرايانه فکر کنيد؛ 29- سؤالات خود را با احترام بيان کنيد؛ 30- زياد تعارف نکنيد؛ 31- هميشه (به جز در مواقعي که با جديت صحبت مي کنيد) لبخند بزنيد زيرا خنده نشاني از عزت نفس است؛ 32- خيلي راحت به اصل موضوع بپردازيد و از انتقادهاي نامفهوم و گوشه زننده خودداري کنيد؛ 33- معمولا خشم خود را کنترل کنيد و فقط در مواردي خاص و کمياب بروز دهيد. ولي آنگاه که خشمگين مي شويد قاطعانه خشمگين شويد و به هيچ عنوان به عواقب آن نيانديشيد؛ 34- اگر ديگران برخورد خشمگينانه با شما نمودند خيلي جدي تر و در همان لحظه پاسخگو باشيد، چه در غير اين صورت هيچگاه امکان پاسخ نخواهيد يافت؛ 35- اشتباهات خود را بپذيريد ولي حتي المقدور کمتر عذرخواهي کنيد؛ 36- روحي بلند، دست نايافتني و ديدگاني باعظمت داشته باشيد؛ 37- هميشه و در همه حال انسان باشيد؛ 38- به زندگي تان بيش از هر چيز عشق بورزيد.
نويسنده: سيد مسعود مدني، جامعه شناس وجيهه گمينيان، کارشناس ارشد مديريت آموزشي
منبع: برگرفته از مجله دنياي سلامت شماره 27