آبجی
2nd January 2010, 10:21 PM
سیاری فناوری اطلاعات را مترادف با کامپیوتر می دانند. این تلقی، از آنجا که موتور محرکه این فناوری کامپیوتر است چندان بیهوده نیست. اما ازآنجا که تنها بیانگر گوشه ای از تغییرات است که در اثر ورود به این مرحله حیات به وجود آمده (یا خواهد آمد) دور از واقعیت است اگرچه در حال حاضر بسیاری از افزارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات مشخصا کامپیوتری نیستند اما آنچه رشته همه کاربردهای مختلف این فناوری را به هم پیوند می دهد جریان اطلاعات و پردازش آن است.
اما به راستی فناوری اطلاعات چیست؟ همچنان که اشاره شد خاستگاه اصلی این فناوری ظهور کامپیوتر، توسعه شبکه های مخابراتی و نیاز روزمره به آن ماهیت و ابعاد گسترده تر بخشیده است. همین موضوع تعریف دقیق فناوری اطلاعات را با مشکل مواجه می کند به طوری که تعاریف مختلفی برای آن ارایه شده که مهمترین آنها به این شرح است:
۱) فناوری اطلاعات تلفیقی از دستاوردهای مخابراتی، روش ها و راهکارهای حل مساله و توانایی راهبری با استفاده از دانش کامپیوتری است.
۲) فناوری اطلاعات شامل موضوعات مربوط به مباحث پیشرفته علوم و فناوری کامپیوتری، طراحی کامپیوتری، پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی و کاربردهای آن است.
۳) فناوری اطلاعات تلفیقی از دانش سنتی کامپیوتر و فناوری ارتباطات به منظور ذخیره پردازش و تبادل هرگونه داده (اعم بر متن، صوت، تصویر و...) است.
۴) فناوری اطلاعات عبارت است از: همه اشکال فناوری ساخت، ذخیره سازی، تبادل و به کارگیری اطلاعات در شکل های گوناگون: اطلاعات تجاری، مکالمات صوتی، تصاویر ساکن و متحرک، ارایه چند رسانه ای و سایر اشکالی که هنوز به وجود نیامده اند.
۵) فناوری اطلاعات مجموعه ای از سخت افزار، نرم افزار و فکرافزار است که گردش و بهره برداری از اطلاعات را امکانپذیر می سازد.
۶) فناوری اطلاعات عبارت است از همه شکل های فناوری که برای ایجاد، ذخیره و استفاده از شکل های مختلف اطلاعات شامل: اطلاعات تجاری، مطالعات صوتی، تصاویر متحرک، داده های چند رسانه ای و... به کار می رود.
۷) فناوری اطلاعات شاخه ای از فناوری است که با استفاده از سخت افزار، نرم افزار و شبکه افزار، مطالعه و کاربرد داده و پردازش آن را در زمینه های: ذخیره، دستکاری انتقال، مدیریت، جابجایی، مبادله، کنترل، سوییچینگ و داده آمایی خودکار امکانپذیر می سازد.
به هر حال هر یک از تعاریف فوق وجهی از ویژگی های فناوری اطلاعات را بیان می کند که بعضا ممکن است حتی نامتجانس با هم باشد اما می توان گفت: عبارت فناوری اطلاعات به کرات در زمینه های نو و جدید در معانی مختلف به کار می رود و شاید بتوان گفت تنها توافقی که بر معنای آن وجود دارد این است که فناوری اطلاعات موضوعی داغ است.
پاسخ به این سوال که نیروی کار فناوری اطلاعات کیست؟ این است که نیروی انسانی به عنوان سرچشمه مغز افزاری مهم ترین رکن چنین جوامعی محسوب می شود. ورود موفق به عصر اطلاعات بدون توجه به تدارک زیرساخت انسانی مناسب امری محال محسوب می گردد.
بنابراین ضروری است همچنان که می دانید فناوری اطلاعات موجب تحولات شغلی در جامعه خواهد شد به گونه ای که برخی از مشاغل حذف و فرصت های شغلی جدید ایجاد می شود. بی گمان اجرای موفق چنین مشاغلی از عهده افرادی برمی آید که از دانش و مهارت های لازم در زمینه فناوری اطلاعات برخوردار باشند.
براساس استانداردهای مهارتی NWCET طبقات شغلی IT را می توان چنین در نظر گرفت در طبقه مدیریت و توسعه پایگاه اطلاعات مشاغلی مانند: تحلیلگر اطلاعات، مدیر پایگاه اطلاعات، توسعه دهنده پایگاه اطلاعات. معمار اطلاعات، مدل کننده اطلاعات، معمار دانش را داریم. در طبقه رسانه رقمی (دیجیتال): سازنده انیمیشن، هنرپیشه دوبعدی/سه بعدی، متخصص واقعیت مجازی، نویسنده چند رسانه ای، متخصص رسانه، طراحی رسانه را داریم.
در طبقه شغلی تحلیل سیستم های بنگاهی و ادغام آنها مشاغلی همانند: تحلیلگر سیستم، ادغام کننده سیستم. متخصص تجارت الکترونیکی، مدیر سیستم اطلاعات، تحلیلگر زیرساخت، مامور اطلاعات عمده را داریم.
در مدیریت و طراحی شبکه: تکنسین شبکه، مهندس شبکه، تحلیلگر عملیات شبکه، تحلیلگر ارتباطات دیتا، معمار شبکه و...
این طبقات شغلی IT که در بالا به تعداد محدودی از آنها اشاره کردیم و نمونه مشاغل را در هر سطح بررسی کردیم تنها ۴۰ درصد از نمونه مشاغل مرتبط با فناوری اطلاعات می باشد.
فناوری اطلاعات و دولت: در گذشته و پیش از انقلاب صنعتی ارتباط بین بخش های حکومتی محدود بود، بنابراین حکومت ها از نوع چند پارچه بودند و حکومت مرکزی نظارت بر حکومت های محلی را به عهده داشت. با استمداد از فناوری هایی که در عصر صنعت خلق شده اند فاصله جوامع کوتاهتر گردیده و اعمال حاکمیت به طور بسیط ممکن گشت. در گذشته به علل گوناگونی دمکراسی عمومی میسر نبود و تنها در محدوده کوچکی رای گیری انجام می گرفت. با ظهور فناوری اطلاعات که مولود عصر صنعت است باز هم فاصله ها کمتر شده و هر کشور به صورت دهکده کوچکی درمی آید که در آن:
▪ رابطه هیأت حاکمه و مردم گسترش می یابد لذا مردم سریع تر، از فعالیت های دولتمردان آگاه می شوند.
▪ رابطه هیأت حاکمه و مردم گسترش می یابد، لذا مردم سریع تر از فعالیت های دولتمردان آگاه می شوند.
▪ مردم به صورت وسیع تری در سیاست گذاری شرکت می کنند.
دولت و هیأت حاکمه ای که از فناوری اطلاعات برای جنبه های مختلف اعمال حاکمیت استفاده کند، دولت الکترونیکی نامیده می شود، چنین دولتی استفاده سهل و آسان از فناوری اطلاعات را برای ارایه خدمات دولتی به صورت شبانه روزی به شهروندان میسر می سازد. بنابراین می توان گفت که: مردم دولت را بر سرانگشتان خویش خواهند داشت.
قابلیت هایی که انتقال از مدیریت عمومی و سنتی به مدیریت الکترونیکی ارایه می کند آنچنان شناخته شده نیست اما می توان به این موارد اشاره کرد.
شکل جدید تحویل اطلاعات- روش های جدید دسترسی شهروندان به اطلاعات- روش های جدید تعامل و مبادله اطلاعات با شهروندان- شکل های جدید ایجاد انجمن ها به صورت محلی و عمومی از طریق روش های online- شکل های جدید دخالت مردم در فرآیند قانون گذاری و سیاست گذاری- راه های جدید توسعه مهارت ها برای شرکت فعال مردم در دولت الکترونیک روش های جدید کاهش شکاف دیجیتالی با توسعه خدمات همگانی دسترسی به اطلاعات- خدمات پرداخت online نظیر: پرداخت مالیات، عوارض و صورتحساب آب، برق، گاز و تلفن و... - خدمات دلالی الکترونیکی، فرم های الکترونیکی و نظر خواهی online و بسیاری موارد دیگر که اشاره به آن ها در این مکان نمی گنجد.
در جامعه اطلاعاتی آموزش نیز دستخوش تغییر می شود. پیشرفت فناوری شبکه و بسترهای مخابراتی نظیر انتقال متن، صوت و تصویر نوع جدیدی از آموزش به نام آموزش الکترونیکی را پدید آورده است.
آموزش الکترونیکی، آموزشی مبتنی برفناوری اطلاعات است که گستره وسیعی از کاربرها، از جمله آموزش مبتنی بر وب، آموزش مبتنی بر کامپیوتر و کلاس های مجازی را دربرمی گیرد. آموزش الکترونیکی تصویری از تکامل آموزش های شرکتی و شخصی در مقایسه با آموزش سنتی است.
به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی به استفاده از فناوری برای تحویل محتوا اشاره دارد که کارایی و دانش را بهبود می بخشد.
در این مقاله سعی شد تا بتوانیم کمکی در شناخت مفهوم فناوری اطلاعات و چگونگی تأثیر آن در کار، آموزش و دولت بیان شود. امیدواریم مفید واقع شده باشد.
روزنامه جوان
اما به راستی فناوری اطلاعات چیست؟ همچنان که اشاره شد خاستگاه اصلی این فناوری ظهور کامپیوتر، توسعه شبکه های مخابراتی و نیاز روزمره به آن ماهیت و ابعاد گسترده تر بخشیده است. همین موضوع تعریف دقیق فناوری اطلاعات را با مشکل مواجه می کند به طوری که تعاریف مختلفی برای آن ارایه شده که مهمترین آنها به این شرح است:
۱) فناوری اطلاعات تلفیقی از دستاوردهای مخابراتی، روش ها و راهکارهای حل مساله و توانایی راهبری با استفاده از دانش کامپیوتری است.
۲) فناوری اطلاعات شامل موضوعات مربوط به مباحث پیشرفته علوم و فناوری کامپیوتری، طراحی کامپیوتری، پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی و کاربردهای آن است.
۳) فناوری اطلاعات تلفیقی از دانش سنتی کامپیوتر و فناوری ارتباطات به منظور ذخیره پردازش و تبادل هرگونه داده (اعم بر متن، صوت، تصویر و...) است.
۴) فناوری اطلاعات عبارت است از: همه اشکال فناوری ساخت، ذخیره سازی، تبادل و به کارگیری اطلاعات در شکل های گوناگون: اطلاعات تجاری، مکالمات صوتی، تصاویر ساکن و متحرک، ارایه چند رسانه ای و سایر اشکالی که هنوز به وجود نیامده اند.
۵) فناوری اطلاعات مجموعه ای از سخت افزار، نرم افزار و فکرافزار است که گردش و بهره برداری از اطلاعات را امکانپذیر می سازد.
۶) فناوری اطلاعات عبارت است از همه شکل های فناوری که برای ایجاد، ذخیره و استفاده از شکل های مختلف اطلاعات شامل: اطلاعات تجاری، مطالعات صوتی، تصاویر متحرک، داده های چند رسانه ای و... به کار می رود.
۷) فناوری اطلاعات شاخه ای از فناوری است که با استفاده از سخت افزار، نرم افزار و شبکه افزار، مطالعه و کاربرد داده و پردازش آن را در زمینه های: ذخیره، دستکاری انتقال، مدیریت، جابجایی، مبادله، کنترل، سوییچینگ و داده آمایی خودکار امکانپذیر می سازد.
به هر حال هر یک از تعاریف فوق وجهی از ویژگی های فناوری اطلاعات را بیان می کند که بعضا ممکن است حتی نامتجانس با هم باشد اما می توان گفت: عبارت فناوری اطلاعات به کرات در زمینه های نو و جدید در معانی مختلف به کار می رود و شاید بتوان گفت تنها توافقی که بر معنای آن وجود دارد این است که فناوری اطلاعات موضوعی داغ است.
پاسخ به این سوال که نیروی کار فناوری اطلاعات کیست؟ این است که نیروی انسانی به عنوان سرچشمه مغز افزاری مهم ترین رکن چنین جوامعی محسوب می شود. ورود موفق به عصر اطلاعات بدون توجه به تدارک زیرساخت انسانی مناسب امری محال محسوب می گردد.
بنابراین ضروری است همچنان که می دانید فناوری اطلاعات موجب تحولات شغلی در جامعه خواهد شد به گونه ای که برخی از مشاغل حذف و فرصت های شغلی جدید ایجاد می شود. بی گمان اجرای موفق چنین مشاغلی از عهده افرادی برمی آید که از دانش و مهارت های لازم در زمینه فناوری اطلاعات برخوردار باشند.
براساس استانداردهای مهارتی NWCET طبقات شغلی IT را می توان چنین در نظر گرفت در طبقه مدیریت و توسعه پایگاه اطلاعات مشاغلی مانند: تحلیلگر اطلاعات، مدیر پایگاه اطلاعات، توسعه دهنده پایگاه اطلاعات. معمار اطلاعات، مدل کننده اطلاعات، معمار دانش را داریم. در طبقه رسانه رقمی (دیجیتال): سازنده انیمیشن، هنرپیشه دوبعدی/سه بعدی، متخصص واقعیت مجازی، نویسنده چند رسانه ای، متخصص رسانه، طراحی رسانه را داریم.
در طبقه شغلی تحلیل سیستم های بنگاهی و ادغام آنها مشاغلی همانند: تحلیلگر سیستم، ادغام کننده سیستم. متخصص تجارت الکترونیکی، مدیر سیستم اطلاعات، تحلیلگر زیرساخت، مامور اطلاعات عمده را داریم.
در مدیریت و طراحی شبکه: تکنسین شبکه، مهندس شبکه، تحلیلگر عملیات شبکه، تحلیلگر ارتباطات دیتا، معمار شبکه و...
این طبقات شغلی IT که در بالا به تعداد محدودی از آنها اشاره کردیم و نمونه مشاغل را در هر سطح بررسی کردیم تنها ۴۰ درصد از نمونه مشاغل مرتبط با فناوری اطلاعات می باشد.
فناوری اطلاعات و دولت: در گذشته و پیش از انقلاب صنعتی ارتباط بین بخش های حکومتی محدود بود، بنابراین حکومت ها از نوع چند پارچه بودند و حکومت مرکزی نظارت بر حکومت های محلی را به عهده داشت. با استمداد از فناوری هایی که در عصر صنعت خلق شده اند فاصله جوامع کوتاهتر گردیده و اعمال حاکمیت به طور بسیط ممکن گشت. در گذشته به علل گوناگونی دمکراسی عمومی میسر نبود و تنها در محدوده کوچکی رای گیری انجام می گرفت. با ظهور فناوری اطلاعات که مولود عصر صنعت است باز هم فاصله ها کمتر شده و هر کشور به صورت دهکده کوچکی درمی آید که در آن:
▪ رابطه هیأت حاکمه و مردم گسترش می یابد لذا مردم سریع تر، از فعالیت های دولتمردان آگاه می شوند.
▪ رابطه هیأت حاکمه و مردم گسترش می یابد، لذا مردم سریع تر از فعالیت های دولتمردان آگاه می شوند.
▪ مردم به صورت وسیع تری در سیاست گذاری شرکت می کنند.
دولت و هیأت حاکمه ای که از فناوری اطلاعات برای جنبه های مختلف اعمال حاکمیت استفاده کند، دولت الکترونیکی نامیده می شود، چنین دولتی استفاده سهل و آسان از فناوری اطلاعات را برای ارایه خدمات دولتی به صورت شبانه روزی به شهروندان میسر می سازد. بنابراین می توان گفت که: مردم دولت را بر سرانگشتان خویش خواهند داشت.
قابلیت هایی که انتقال از مدیریت عمومی و سنتی به مدیریت الکترونیکی ارایه می کند آنچنان شناخته شده نیست اما می توان به این موارد اشاره کرد.
شکل جدید تحویل اطلاعات- روش های جدید دسترسی شهروندان به اطلاعات- روش های جدید تعامل و مبادله اطلاعات با شهروندان- شکل های جدید ایجاد انجمن ها به صورت محلی و عمومی از طریق روش های online- شکل های جدید دخالت مردم در فرآیند قانون گذاری و سیاست گذاری- راه های جدید توسعه مهارت ها برای شرکت فعال مردم در دولت الکترونیک روش های جدید کاهش شکاف دیجیتالی با توسعه خدمات همگانی دسترسی به اطلاعات- خدمات پرداخت online نظیر: پرداخت مالیات، عوارض و صورتحساب آب، برق، گاز و تلفن و... - خدمات دلالی الکترونیکی، فرم های الکترونیکی و نظر خواهی online و بسیاری موارد دیگر که اشاره به آن ها در این مکان نمی گنجد.
در جامعه اطلاعاتی آموزش نیز دستخوش تغییر می شود. پیشرفت فناوری شبکه و بسترهای مخابراتی نظیر انتقال متن، صوت و تصویر نوع جدیدی از آموزش به نام آموزش الکترونیکی را پدید آورده است.
آموزش الکترونیکی، آموزشی مبتنی برفناوری اطلاعات است که گستره وسیعی از کاربرها، از جمله آموزش مبتنی بر وب، آموزش مبتنی بر کامپیوتر و کلاس های مجازی را دربرمی گیرد. آموزش الکترونیکی تصویری از تکامل آموزش های شرکتی و شخصی در مقایسه با آموزش سنتی است.
به عبارت دیگر آموزش الکترونیکی به استفاده از فناوری برای تحویل محتوا اشاره دارد که کارایی و دانش را بهبود می بخشد.
در این مقاله سعی شد تا بتوانیم کمکی در شناخت مفهوم فناوری اطلاعات و چگونگی تأثیر آن در کار، آموزش و دولت بیان شود. امیدواریم مفید واقع شده باشد.
روزنامه جوان