*میترا*
25th December 2009, 01:09 PM
عنصرهاى مصنوعى
شايد نكته بسيار مهمى كه جدول هاى اوليه براى شيميدانان آشكار ساختند آن بود كه عنصرهاى ناشناخته اى وجود دارد كه بايد كشف شود. با آغاز قرن بيستم، فيزيكدانان دريافتند كه قسمت عمده اى از باور هاى آنان در مورد ساختار اتم نادرست است.
با دانستن آنكه كجا بايد به دنبال عنصر هاى جديد بود، كشف عنصر هاى طبيعى شتاب گرفت. بعد از آنكه تئورى هاى دقيقى در مورد ساختار هسته اتم ها ارائه شد، امكان ساختن عنصرهاى «مصنوعى» يا سنتزى به وسيله بمباران كردن فلز ها با جريان انرژى مطرح شد. با افزودن نوترون ها، كه از لحاظ الكتريكى خنثى هستند، تغيير در خواص شيميايى عنصر ها پيش نمى آيد، بلكه اين كار فقط باعث سنگين تر شدن عنصر مى شود.
اما همان طور كه اتم سنگين تر مى شود، از پايدارى آنها كم مي شود و به عبارت بهتر راحت تر شكسته مى شوند. با انجام اين فرآيند، نوترون و انرژى به محيط اطراف گسيل مى شوند. با اين همه، قسمت عمده پروتون ها، نوترو ن ها و الكترون ها باقى مانده و خود را به صورت عنصر هاى سبك تر سازماندهى مى كنند.
دستاوردهاى جديد
در فوريه ۲۰۰۴ دانشمندان آزمايشگاه ملى لارنس ليورمور و موسسه الحاقى پژوهش هاى هسته اى ( JINR ) در روسيه به پيشرفت هاى جديدى در مورد نحوه رفتار اتم ها هنگام بمباران شدن دست يافتند و دو عنصر جديد توليد كردند. اولين عنصرى كه به اين روش كشف شد، عنصر ۱۱۵ بود كه هنگام بمباران كردن امريسيم به وسيله گونه اى از كليسم راديواكتيو به وجود مى آيد. امريسيم فلزى است كه در آشكار ساز هاى دود به كار مى رود.
با انجام اين كار چهار اتم به وجود آمدند كه پس از گذشت ۹۰ هزارم ثانيه به دومين عنصر جديد يعنى عنصر ۱۱۳ تبديل مى شوند. اين چهار اتم ۲/۱ ثانيه دوام آورده و پس از واپاشى به اتم هاى سبكترى تبديل مى شوند كه دانشمندان پيشتر آنها را كشف كرده بودند. معمولاً عنصر هاى مصنوعى طول عمر كمى دارند، زيرا تعداد زياد پروتون ها و نوترون ها در هسته اتم باعث مى شوند كه ذاتاً ناپايدار شوند.
اكنون برمى گرديم به نام عجيب اين عنصر ها. انجمن بين المللى شيمى محض و كاربردى چندين سال قبل تصويب كرد كه براى عنصر هاى جديد بايد نام هايى برگزيد كه از لحاظ فرهنگى بى طرف باشد. براى تحقق اين امر، از پيشوند هاى لاتين عدد اتمى عنصر ها استفاده مي شود. از اين رو عدد ۵ و ۱ و ۱ به صورت « un,un,pent» خوانده مى شود. پسوند « ium » كه در پايان نام عنصر مى آيد، بيانگر آن است كه اين عنصر فلز است.
خلاصه آن كه اهميت كشف عنصر هاى ۱۱۵ و ۱۱۳ بيشتر از افزايش تعداد عنصر هاى شناخته شده است. مودى از آزمايشگاه ليورمور مى گويد: «اين كشف ها ما را قادر مى سازد تا اصول بنيادين شيمى را گسترش دهيم. از شيمى جديد، مواد جديد و فناورى هاى نو به وجود مى آيد.»
شايد نكته بسيار مهمى كه جدول هاى اوليه براى شيميدانان آشكار ساختند آن بود كه عنصرهاى ناشناخته اى وجود دارد كه بايد كشف شود. با آغاز قرن بيستم، فيزيكدانان دريافتند كه قسمت عمده اى از باور هاى آنان در مورد ساختار اتم نادرست است.
با دانستن آنكه كجا بايد به دنبال عنصر هاى جديد بود، كشف عنصر هاى طبيعى شتاب گرفت. بعد از آنكه تئورى هاى دقيقى در مورد ساختار هسته اتم ها ارائه شد، امكان ساختن عنصرهاى «مصنوعى» يا سنتزى به وسيله بمباران كردن فلز ها با جريان انرژى مطرح شد. با افزودن نوترون ها، كه از لحاظ الكتريكى خنثى هستند، تغيير در خواص شيميايى عنصر ها پيش نمى آيد، بلكه اين كار فقط باعث سنگين تر شدن عنصر مى شود.
اما همان طور كه اتم سنگين تر مى شود، از پايدارى آنها كم مي شود و به عبارت بهتر راحت تر شكسته مى شوند. با انجام اين فرآيند، نوترون و انرژى به محيط اطراف گسيل مى شوند. با اين همه، قسمت عمده پروتون ها، نوترو ن ها و الكترون ها باقى مانده و خود را به صورت عنصر هاى سبك تر سازماندهى مى كنند.
دستاوردهاى جديد
در فوريه ۲۰۰۴ دانشمندان آزمايشگاه ملى لارنس ليورمور و موسسه الحاقى پژوهش هاى هسته اى ( JINR ) در روسيه به پيشرفت هاى جديدى در مورد نحوه رفتار اتم ها هنگام بمباران شدن دست يافتند و دو عنصر جديد توليد كردند. اولين عنصرى كه به اين روش كشف شد، عنصر ۱۱۵ بود كه هنگام بمباران كردن امريسيم به وسيله گونه اى از كليسم راديواكتيو به وجود مى آيد. امريسيم فلزى است كه در آشكار ساز هاى دود به كار مى رود.
با انجام اين كار چهار اتم به وجود آمدند كه پس از گذشت ۹۰ هزارم ثانيه به دومين عنصر جديد يعنى عنصر ۱۱۳ تبديل مى شوند. اين چهار اتم ۲/۱ ثانيه دوام آورده و پس از واپاشى به اتم هاى سبكترى تبديل مى شوند كه دانشمندان پيشتر آنها را كشف كرده بودند. معمولاً عنصر هاى مصنوعى طول عمر كمى دارند، زيرا تعداد زياد پروتون ها و نوترون ها در هسته اتم باعث مى شوند كه ذاتاً ناپايدار شوند.
اكنون برمى گرديم به نام عجيب اين عنصر ها. انجمن بين المللى شيمى محض و كاربردى چندين سال قبل تصويب كرد كه براى عنصر هاى جديد بايد نام هايى برگزيد كه از لحاظ فرهنگى بى طرف باشد. براى تحقق اين امر، از پيشوند هاى لاتين عدد اتمى عنصر ها استفاده مي شود. از اين رو عدد ۵ و ۱ و ۱ به صورت « un,un,pent» خوانده مى شود. پسوند « ium » كه در پايان نام عنصر مى آيد، بيانگر آن است كه اين عنصر فلز است.
خلاصه آن كه اهميت كشف عنصر هاى ۱۱۵ و ۱۱۳ بيشتر از افزايش تعداد عنصر هاى شناخته شده است. مودى از آزمايشگاه ليورمور مى گويد: «اين كشف ها ما را قادر مى سازد تا اصول بنيادين شيمى را گسترش دهيم. از شيمى جديد، مواد جديد و فناورى هاى نو به وجود مى آيد.»