moji5
18th December 2009, 04:09 AM
دعا و مناجات، نوعی توسل عاشقانه به معشوق و پیوستن موجودی کوچک و ناتوان به وجودی بی نهایت بزرگ و تواناست.
آدمی به هنگام دعا ـ که همچون گدایی بینوا، دست نیاز به درگاه کریم بی نیاز دراز می کند ـ به حقیقت وجودی خویش نزدیک می شود. انسان وقتی خود را تهی دست و بینوا، رانده و از همه جا مانده، حقیر و فقیر، خوار و زبون و بیچاره و بی پناه دید، حقیقت هستی او ـ که پرتوی از هستی مطلق خداوند است ـ برایش هویدا می گردد و با احساس بستگی و پیوند با حق و نیازمندی به او، حال و شوری وصف ناشدنی پیدا می کند.
بنده در حال دعا و مناجات، چنان غرق لذت می شود که پستی و زبونی خویش را فراموش می کند و از یاد دوست لبریز و سرشار می گردد و مجموعه ای از امید و بشارت و نور و نیرو می شود. جملات شورانگیز دعا، چون آبشار سپیده، در افق روح، فرو می ریزد و روح انسان را روشن و مشتعل می سازد؛ همان طور که سیل زرّین آفتاب، تیرگی ها را از میان برمی دارد و جهان را در نور فرو می برد.
در دعا و توسل، روح، تسکین می پذیرد و التهاب دل فرو می نشیند و بی قراری ها جای خود را به آرامش و قرار می دهد؛ همانند فرزند گم شده ای که به مادر برسد یا تشنه کامی که به چشمه ای زلال و گوارا دست یابد.
همدم شدن با خداوند و راز، نیاز با دوست و در میان نهادن دردِ دل با او، غم ها را سبک می کند و دل ها را روشنایی و فروغ می بخشد. لذت دعا و مناجات با ذات بی زوال خداوند، چون چاشنی سِحرانگیزی، همه تلخی ها را شیرین کرده، زندگی را باصفا و گوارا می سازد.
جان ناشکیبا و بی طاقتی که دیگر توان تحمل بار رنج و درد را ندارد، در پرتو دعا و راز و نیاز و گریستن و خالی شدن از عقده ها، گنجایش دریا گونه می یابد و هجوم طوفان و بلا و غم را نسیمی دل انگیز می انگارد.
دعا، آبروبخش انسان در پیشگاه ربوبی است و اگر دعای ما نبود، در نزد خداوند قدر و اعتباری نداشتیم؛
قُلْ ما یَعْبَوءُاْ بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاوءُکُمْ؛1 «اگر دعای شما نبود، خداوند به شما اعتنا و توجهی نداشت».
دعا، «بهترین و برترین عبادت»،2 «مغز عبادت»،3 «کلید رستگاری»،4 «گشاینده درِ رحمت»5 و «سلاح موءمن و ستون دین و نور آسمان ها و زمین»6 است.
دعا، «محبوب ترین عمل در نزد خداوند»7 ، «نیمی از عبادت»8 ، «سلاح پیامبران»9 و «سپر موءمن»10 است.
دعا، «دفع کننده امواج بلا»11 ، «سبب شفای هر بیماری»12 و «دفع کننده قضا و قدر» است.13
باید دانست که هدف نهایی از دعا، تنها برآمدن حاجت و رفع گرفتاری و سختی و شفای بیماران نیست؛ بلکه برای اهل حال و معرفت ـ که شناختی درست از جهان و رویدادهای آن دارند ـ انس با ذات پاک خداوندی است که کانون همه نیکی ها و زیبایی هاست. از استجابت دعا با ارزش تر، روح اجابت است و در نزد آنان، دعا در عین حال که وسیله است، هدف نیز می باشد.
توجه به این نکته لازم است که مکان و زمان دعا، در رسیدن به آثار و نتایج مادی و معنوی آن، تأثیری به سزا دارد و اولیای الهی در روایات فراوانی، مکان ها و اوقاتی را که دعا در آنها زودتر به اجابت می رسد، بیان کرده اند.
در میان اوقاتی که مناسبت بیشتری برای دعا و مناجات با قاضی الحاجات دارد، ماه مبارک رمضان ـ که ماه مهمان داری خداوند و گسترده شدن خوان طعام های معنوی و روحانی است ـ دارای جایگاهی ممتاز است و دعا و نیایش در این ماه، حال و هوایی دیگر دارد.
رمضان تنها بهار قرآن کریم و هنگامه تلاوت کلام روح بخش خداوند نیست؛ بلکه فصل شکفتن گل واژه های دعا و غنچه های نیایش بر لب های مشتاقان موءمن نیز می باشد. روزه داران خداجو در زلال رمضان، دل و جان را می شویند و بر گرد حریم دوست پرواز می کنند و بر شاخسار ذکر و یادِ محبوب و دعا و نجوا با او، آشیان می گیرند و با اشک روان، دشت تفتیده قلبشان را نمناک می سازند و بر درد و زخم دل خود مرهمی می نهند.
در این میان، دعاها و مناجات های امامان معصوم، با سوز و شور و آهنگی دیگر همراه است. حقایق و معارفی که در این ماه عزیز، در قالب دعا از نای پاک برگزیدکان حق برآمده، از محتوا و ژرفای خاصی برخوردار است. انس با دعاهای اهل بیت، در ماه باعظمت رمضان، در بهره مندی بیشتر از مهمان خانه الهی و سفره گسترده رمضان، بسی سودمند و پرفایده است. دعاهای رسیده از برگزیدگان حق در این ماه نورانی، بسیار است.
پی نوشت
1. فرقان (25) آیه 77.
2. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج 3، ص 245، ح 5516.
13-3. همان، ح 5519، 5521، 5522، 5523، 5525، 5533، 5540، 5544، 5554، 5552، 5549
آدمی به هنگام دعا ـ که همچون گدایی بینوا، دست نیاز به درگاه کریم بی نیاز دراز می کند ـ به حقیقت وجودی خویش نزدیک می شود. انسان وقتی خود را تهی دست و بینوا، رانده و از همه جا مانده، حقیر و فقیر، خوار و زبون و بیچاره و بی پناه دید، حقیقت هستی او ـ که پرتوی از هستی مطلق خداوند است ـ برایش هویدا می گردد و با احساس بستگی و پیوند با حق و نیازمندی به او، حال و شوری وصف ناشدنی پیدا می کند.
بنده در حال دعا و مناجات، چنان غرق لذت می شود که پستی و زبونی خویش را فراموش می کند و از یاد دوست لبریز و سرشار می گردد و مجموعه ای از امید و بشارت و نور و نیرو می شود. جملات شورانگیز دعا، چون آبشار سپیده، در افق روح، فرو می ریزد و روح انسان را روشن و مشتعل می سازد؛ همان طور که سیل زرّین آفتاب، تیرگی ها را از میان برمی دارد و جهان را در نور فرو می برد.
در دعا و توسل، روح، تسکین می پذیرد و التهاب دل فرو می نشیند و بی قراری ها جای خود را به آرامش و قرار می دهد؛ همانند فرزند گم شده ای که به مادر برسد یا تشنه کامی که به چشمه ای زلال و گوارا دست یابد.
همدم شدن با خداوند و راز، نیاز با دوست و در میان نهادن دردِ دل با او، غم ها را سبک می کند و دل ها را روشنایی و فروغ می بخشد. لذت دعا و مناجات با ذات بی زوال خداوند، چون چاشنی سِحرانگیزی، همه تلخی ها را شیرین کرده، زندگی را باصفا و گوارا می سازد.
جان ناشکیبا و بی طاقتی که دیگر توان تحمل بار رنج و درد را ندارد، در پرتو دعا و راز و نیاز و گریستن و خالی شدن از عقده ها، گنجایش دریا گونه می یابد و هجوم طوفان و بلا و غم را نسیمی دل انگیز می انگارد.
دعا، آبروبخش انسان در پیشگاه ربوبی است و اگر دعای ما نبود، در نزد خداوند قدر و اعتباری نداشتیم؛
قُلْ ما یَعْبَوءُاْ بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاوءُکُمْ؛1 «اگر دعای شما نبود، خداوند به شما اعتنا و توجهی نداشت».
دعا، «بهترین و برترین عبادت»،2 «مغز عبادت»،3 «کلید رستگاری»،4 «گشاینده درِ رحمت»5 و «سلاح موءمن و ستون دین و نور آسمان ها و زمین»6 است.
دعا، «محبوب ترین عمل در نزد خداوند»7 ، «نیمی از عبادت»8 ، «سلاح پیامبران»9 و «سپر موءمن»10 است.
دعا، «دفع کننده امواج بلا»11 ، «سبب شفای هر بیماری»12 و «دفع کننده قضا و قدر» است.13
باید دانست که هدف نهایی از دعا، تنها برآمدن حاجت و رفع گرفتاری و سختی و شفای بیماران نیست؛ بلکه برای اهل حال و معرفت ـ که شناختی درست از جهان و رویدادهای آن دارند ـ انس با ذات پاک خداوندی است که کانون همه نیکی ها و زیبایی هاست. از استجابت دعا با ارزش تر، روح اجابت است و در نزد آنان، دعا در عین حال که وسیله است، هدف نیز می باشد.
توجه به این نکته لازم است که مکان و زمان دعا، در رسیدن به آثار و نتایج مادی و معنوی آن، تأثیری به سزا دارد و اولیای الهی در روایات فراوانی، مکان ها و اوقاتی را که دعا در آنها زودتر به اجابت می رسد، بیان کرده اند.
در میان اوقاتی که مناسبت بیشتری برای دعا و مناجات با قاضی الحاجات دارد، ماه مبارک رمضان ـ که ماه مهمان داری خداوند و گسترده شدن خوان طعام های معنوی و روحانی است ـ دارای جایگاهی ممتاز است و دعا و نیایش در این ماه، حال و هوایی دیگر دارد.
رمضان تنها بهار قرآن کریم و هنگامه تلاوت کلام روح بخش خداوند نیست؛ بلکه فصل شکفتن گل واژه های دعا و غنچه های نیایش بر لب های مشتاقان موءمن نیز می باشد. روزه داران خداجو در زلال رمضان، دل و جان را می شویند و بر گرد حریم دوست پرواز می کنند و بر شاخسار ذکر و یادِ محبوب و دعا و نجوا با او، آشیان می گیرند و با اشک روان، دشت تفتیده قلبشان را نمناک می سازند و بر درد و زخم دل خود مرهمی می نهند.
در این میان، دعاها و مناجات های امامان معصوم، با سوز و شور و آهنگی دیگر همراه است. حقایق و معارفی که در این ماه عزیز، در قالب دعا از نای پاک برگزیدکان حق برآمده، از محتوا و ژرفای خاصی برخوردار است. انس با دعاهای اهل بیت، در ماه باعظمت رمضان، در بهره مندی بیشتر از مهمان خانه الهی و سفره گسترده رمضان، بسی سودمند و پرفایده است. دعاهای رسیده از برگزیدگان حق در این ماه نورانی، بسیار است.
پی نوشت
1. فرقان (25) آیه 77.
2. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج 3، ص 245، ح 5516.
13-3. همان، ح 5519، 5521، 5522، 5523، 5525، 5533، 5540، 5544، 5554، 5552، 5549