moji5
15th December 2009, 04:52 PM
در هر حرکت اصلاحی و رو به پیش،لازمه تکامل،نسخ برخی آیین نامهها ودستور العملها میباشد.زیرا در یک حرکت تدریجی وجود مراحل پی در پی و تغییرشرایط،لزوم بازنگری در برنامهها را ضروری میسازد.البته این تا موقعی است کهحرکتبه رشد نهایی و کمال مقصود نرسیده باشد.هرگاه برنامهها تکامل یافتمساله نسخ نیز منتفی میگردد.لذا نسخ در یک شریعت تا موقعی است که پیامبرحیات داشته باشد و فوت وی دیگر جایی برای نسخ در شریعتباقی نمیگذارد.
نسخ پیاپی در یک شریعت نو بنیاد همانند نسخههای طبیب است که با شرایط واحوال مریض تغییر پیدا میکند.نسخه دیروز در جای خود مفید و نسخه امروز نیزدر جای خود مفید است.لذا خداوند میفرماید: مَا نَنسَخْ مِنْ ءَایَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بخَِیرٍْ مِّنهَْا أَوْ مِثْلِهَا أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلیَ کلُِّ شیَْءٍ قَدِیر[1] (http://www.hawzah.net/Hawzah/Questions/QuestionView.aspx?LanguageID=1&QuestionID=62516#_edn1)هر حکمی را نسخ کنیم، یا آن را به [دست] فراموشی بسپاریم، بهتر از آن، یا مانندش را میآوریم مگر ندانستی که خدا بر هر کاری تواناست؟ هر گونه نسخ که صورت میگیرد هر یک در جای خود درستبودهو نسبتبه شرایط رعایت اصلح شده است. مقصود از«خیر منها او مثلها»لحاظ دو حالت است:اگر حکم دیروز را نسبتبهشرایط امروز بنگری حکم امروز اصلح(خیر)است و اگر هر یک را در جای خودبنگری هر دو حکم همانندند،زیرا هر یک با شرایط متناسب خود توافق کامل داردمقصود از«خیر منها او مثلها»لحاظ دو حالت است:اگر حکم دیروز را نسبتبهشرایط امروز بنگری حکم امروز اصلح(خیر)است و اگر هر یک را در جای خودبنگری هر دو حکم همانندند،زیرا هر یک با شرایط متناسب خود توافق کامل دارد.
فرق میان نسخ و انساء(به دست فراموشی سپردن) در آن است که اگر حکم سابق هنوز زنده است ولیشرایط تغییر یافته و حکم جدیدی را مقتضی ساخته است،آن را نسخ مستقیممیگوییم.اما اگر حکم سابق بر اثر گذشت زمان به دست فراموشی سپرده شده و ازیادها رفته یا تحریف شده است،آن را«انساء»مینامیم،به این معنا که این حکم ازیادها برده شده است.
خلاصه در آیه کریمه میفرماید:چه نسخ مستقیم صورت گیرد یا حکم سابقفراموش شده باشد و از نو حکم تازه آورده شود،در هر دو صورت رعایت اصلحشده است و آن چه به صلاح مردم استبر آنان عرضه میشود.این آیه میخواهداین شبهه را بزداید که در نسخ احکام یا شرایع هیچ گونه اشتباه یا تغییر در رای کهحاکی از پی بردن به ناروایی حکم سابق باشد رخ نداده است،بلکه هر یک در جایخود روا میباشد
نسخ پیاپی در یک شریعت نو بنیاد همانند نسخههای طبیب است که با شرایط واحوال مریض تغییر پیدا میکند.نسخه دیروز در جای خود مفید و نسخه امروز نیزدر جای خود مفید است.لذا خداوند میفرماید: مَا نَنسَخْ مِنْ ءَایَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بخَِیرٍْ مِّنهَْا أَوْ مِثْلِهَا أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلیَ کلُِّ شیَْءٍ قَدِیر[1] (http://www.hawzah.net/Hawzah/Questions/QuestionView.aspx?LanguageID=1&QuestionID=62516#_edn1)هر حکمی را نسخ کنیم، یا آن را به [دست] فراموشی بسپاریم، بهتر از آن، یا مانندش را میآوریم مگر ندانستی که خدا بر هر کاری تواناست؟ هر گونه نسخ که صورت میگیرد هر یک در جای خود درستبودهو نسبتبه شرایط رعایت اصلح شده است. مقصود از«خیر منها او مثلها»لحاظ دو حالت است:اگر حکم دیروز را نسبتبهشرایط امروز بنگری حکم امروز اصلح(خیر)است و اگر هر یک را در جای خودبنگری هر دو حکم همانندند،زیرا هر یک با شرایط متناسب خود توافق کامل داردمقصود از«خیر منها او مثلها»لحاظ دو حالت است:اگر حکم دیروز را نسبتبهشرایط امروز بنگری حکم امروز اصلح(خیر)است و اگر هر یک را در جای خودبنگری هر دو حکم همانندند،زیرا هر یک با شرایط متناسب خود توافق کامل دارد.
فرق میان نسخ و انساء(به دست فراموشی سپردن) در آن است که اگر حکم سابق هنوز زنده است ولیشرایط تغییر یافته و حکم جدیدی را مقتضی ساخته است،آن را نسخ مستقیممیگوییم.اما اگر حکم سابق بر اثر گذشت زمان به دست فراموشی سپرده شده و ازیادها رفته یا تحریف شده است،آن را«انساء»مینامیم،به این معنا که این حکم ازیادها برده شده است.
خلاصه در آیه کریمه میفرماید:چه نسخ مستقیم صورت گیرد یا حکم سابقفراموش شده باشد و از نو حکم تازه آورده شود،در هر دو صورت رعایت اصلحشده است و آن چه به صلاح مردم استبر آنان عرضه میشود.این آیه میخواهداین شبهه را بزداید که در نسخ احکام یا شرایع هیچ گونه اشتباه یا تغییر در رای کهحاکی از پی بردن به ناروایی حکم سابق باشد رخ نداده است،بلکه هر یک در جایخود روا میباشد