*مینا*
9th December 2009, 11:08 PM
http://aftab.ir/articles/economy_marketing_business/financial_economy/images/be94e896dd7701eed31cac906aed64c4.jpg
بشر از زمانی که پا به زمین گذاشت جرم با او همراه شد اولین جرم قتل بود وبه پشتوانه ی آن بزه های دیگری چون سرقت وکلاه برداری روان شد.به تدریج با اجتماع انسان ها و به وجود آمدن جوامعی که به سرعت رو به پیشرفت و تکنولوژی نهاده بود و همراه باتوسعه ی اقتصادی شکل پیچیده تری به خود گرفتند.با ظهور صنعت و فناوری جرم های جدیدی از دل جامعه سر بر آوردند.جرائم کامپیوتری و اینترنتی - رانت خواری- اختلاس و....... محصول این جریان هستند.ازجمله جرائمی که از بطن بزه های دیگری چون قاچاق موادمخدر- قاچاق انسان و جرائم سازمان یافته به وجود آمد پول شویی بود .پول شویی (تطهیرپول) به عنوان یک جرم تقریبا" حدود دو دهه سابقه دارد.
اساس پولشویی عملا" از سال۱۹۸۰ و به قاچاق بر می گردد.بحث پول شویی از زمانی به طور جدی مورد توجه قرار گرفت که قاچاقچیان مواد مخدر در صدد برآمدند تاسودهای کلان حاصل از قاچاق را در سیستم های مشروع و کارهای تجاری قانونی تزریق کنند تا به این صورت هم به پول های کثیف حاصل از جرم جنبه ی مشروع و قانونی دهند و علاوه برآن با وارد کردن این پول ها به سیستم اقتصاد باعث محوشدن ریشه ی غیرقانونی آن ها و ناتوانی در عدم پیگیری ماموران برای دستگیری مجرمین گردند.به نظرمی رسد اصطلاح پول شویی از مالکیت خشک شویی ها که توسط مافیا در امریکا اداره می شد ،گرفته شده است.شاید به نظر آید که پول شویی پدیده ای نوظهور است اما عده ای معتقدند که سابقه ی آن به هزاران سال قبل برمی گردد که سلاطین و خوانین اموال و دارایی های خود را مخفی می کردند.تعاریف مختلفی از پول شویی (تطهیرپول)توسط حقوق دانان ارائه شده است.دکتر میرمحمدصادقی پول شویی را این گونه تعریف می کند: منظور ازتطهیر مال، مخفی کردن منبع اصلی اموال ناشی از جرم و تبدیل آن ها به اموال پاک می باشد به طوری که یافتن منبع اصلی آن غیر ممکن یا بسیار دشوارگردد و در تعریف ساده تر پول شویی فرایندی است که در طی آن شخص منابع و درآمدهای غیرقانونی را به حالت قانونی تبدیل می کند.
با جهانی شدن این جرم و آثار مخربی که بر روی اقتصاد کشورها نهاده است ضرورت مبارزه با آن در میان کشورها به طورجدی مطرح شده است از جمله آثار زیان بار پول شویی بر اقتصاد، مختل کردن عملیات بازارها ، افزایش شدید تورم در کشورهایی که مجرمان در آن عملیات تجاری انجام می دهند و مهم تر از آن وارد کردن آسیب جدی به سیستم های مالی کشورها می باشد. امریکا اولین کشوری بود که با وضع قوانین، پول شویی را جرم شمرد و به این ترتیب کشورهای خارجی دیگر که اکثرا" توسعه یافته بودند دست به این اقدام زدند. کشورهایی چون انگلستان، سوئیس ، فرانسه و ژاپن گرد هم آمده دست به تصویب کنوانسیون های متعدد و راه کارهایی برای پیشگیری و مبارزه با این جرم زدند.
مهم ترین جرمی که منجر به پول شویی می شد ، قاچاق موادمخدر بود.قاچاقچیان سودهای به دست آمده از این جرم را با شیوه های مختلف وارد سیستم بانکی و تجاری کشورها می کردند و از این راه باعث ناکارآمدی و آسیب در سیستم بانکداری و اقتصاد می شدند. بیشترین راه کارهایی که در این کنوانسیون ها ارائه می شود لوایح متعدد برای مبارزه با قاچاق موادمخدر و عدم راه یابی این پول ها به فعالیت های تجاری کشورها است. برخلاف بسیاری از کشورها که پولشویی را به عنوان پدیده ی مجرمانه تلقی کرده اند ایران پول شویی را جرم نمی داند.اگرچه اصل۴۹ قانون اساسی بیان می دارد که: دولت موظف است ثروت های ناشی از ربا،غصب،رشوه ،اختلاس ، سرقت و...........رابه صاحب حق رد کند اما مبحث پول شویی بسیار گسترده تر از آن چیزی است که دراصل۴۹ بیان شده است.تنها اقدام مثبت در این زمینه لایحه ی منع پول شویی دولت است که در سال ۱۳۸۱در مجلس شورای اسلامی مطرح بوده و تاکنون به تصویب نرسیده است .
شاید دلیل عدم توجه به موضوع مذکور این بوده است که در جامعه ی ما پول شویی یک جرم بدون قربانی شناخته می شود.از ویژگی های خاصی که این جرم را از سایر جرائم متمایز ساخته است سازمان یافته بودن و فراملی بودن آن است.بدیهی است که چنین جرم پیشرفته و نوظهوری متضمن فعالیت گروهی مشخص و با برنامه ریزی قبلی می باشد.از طرفی باگسترش فعالیت اعضا این گروه سطح و دامنه ی اجرایی این جرم وسیع تر شده وخارج از مرزهای داخلی یک کشور به کار خود ادامه می دهند.جرائمی که سطح سودآوری بالایی دارند مهم ترین منابع پولشویی هستند.بزه هایی چون:قاچاق موادمخدر،تقلب در بانک ها،ایجاد لاتاری،خانه های فساد،قاچاق اسلحه وشبکه های کلاه برداری مالی مهمترین منابع پول شویی را در بر می گیرند.بدیهی است که به دلیل پنهانی و زیرزمینی بودن فعالیت های پول شویان آمار دقیقی برای نشان دادن سطح فعالیت های آن ها در دست نیست اما می توان رشد سریع این جرم را در شبکه های بانکداری مشاهده کرد.بر اساس تحقیق صندوق بین المللی پول، جمع فعالیت های پول شویی برای تطهیر درآمد حاصل از جنایت بین۲تا۵ درصد درآمد ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می دهد.از جمله موانع بسیاری که پیش روی مامورین مبارزه با پول شویی قرار دارد ، توجه نداشتن بانک ها به منشا پول ها یا هویت واقعی مالک آن است و در موارد دیگری مشاهده می شود که بعضی از مسئولان حکومتی جزء مجرمان پو لشویی محسوب می شوند اما دارای مصونیت قضایی هستند.
پول شویی با رخنه در اقتصاد کشورها اثرات مخربی بر اقتصاد آن ها وارد می آورد.عاملان پول شویی با ورود غیرمترقبه ی پول های کثیف خود به سیستم پولی ، بازار مالی را با مشکل مواجه می سازند و با خروج یک باره ی این پول ها کارایی آن را در اقتصاد کاهش می دهند و به همین دلیل اعتماد صاحبان منابع را از این بازار از بین می برند و نرخ بهره را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.پول شویی علاوه بر آثار زیان بار اقتصادی خطرات و هزینه های اجتماعی زیادی نیز در پی دارد. نظم عمومی را بر هم می زند و موجب هرج و مرج می شود و به دلیل دامنه ی امنیتی که برای پول های به دست آمده از جرم به وجود می آورد آمار جرائم مخصوصا" قاچاق موادمخدر را به نحو سرسام آوری افزایش می دهد.از زمانی که مبارزه با پول شویی شکلی جدی به خود گرفت کشورهای مختلف با ایجاد قوانین داخلی و همچنین با تصویب کنوانسیون های متعدد در سطح بین الملل سعی در از بین بردن این معضل جهانی داشته اند اما به دلیل عدم اجرای صحیح و عموما" بی توجهی به این قوانین ، مبارزه با این جرم با موانع بسیاری مواجه گردیده است.
از طرفی مهم ترین سیستمی که این پول های کثیف وارد می شود ،سیستم های بانکی است که اغلب مدیران آن به دلیل قوانین داخلی و همچنین جذب مشتریان بیشتر تمایل چندانی برای احراز ریشه ی اصلی این پول ها ندارند.با این تفاسیر می توان گفت اصلی ترین راه کار برای مبارزه با پول شویی اجرای دقیق قانون مبارزه با آن است.از طرفی شفاف سازی در سیستم بانکی موجب می شود که پول هایی که دارای مالک و ریشه ی مشخص نیستند وارد این بخش نشوند و می توان با ناامن کردن راه های ارتکاب جرم سبب کاهش وقوع جرم گردید.مؤسسات و سازمان های دولتی نیز با همکاری یکدیگر می توانند نقش مهمی در مبارزه با این جرم ایفا نمایند.در بعضی از موارد مؤسسات دولتی متوجه تخلف مربوط به پول شویی در سیستم اداری خود می شوند این مؤسسات می توانند با آگاهی دادن به سازمان های مرتبط با موضوع این جرم، گامی مؤثر در جهت مبارزه با آن بردارند.امید است که با اجرای موفق این قوانین و همکاری سازمان های مربوطه با یکدیگر ریشه ی این جرم که پایه های رشد اقتصاد کشورها را متزلزل کرده است خشکیده و کشورها هرچه بیشتر به سوی توسعه و جهانی شدن پیش روند.
http://aftab.ir/images/article/break.gif مینا درستی
منابع:
۱-پایان نامه-آیت ا...بنی هاشمی- موضوع بررسی پولشویی در قوانین ایران وحقوق بین الملل
۲-جرائم پولشویی،عارف مسکونی،دکترمحمد،نشرآریان
۳-جرائم اقتصادی و پولشویی،باقرزاده،دکتر احد،نشرمجد
۴-مبارزه باپولشویی دربانکها ومؤسسات مالی،خمامی زاده،دکتر فرهاد،مجله حقوقی دفترخدمات حقوق بین الملل بانک اطلاعات مقالات حقوقی
توسط انجمن فرهنگی هنری سایه مقالات ارسالی به آفتاب
بشر از زمانی که پا به زمین گذاشت جرم با او همراه شد اولین جرم قتل بود وبه پشتوانه ی آن بزه های دیگری چون سرقت وکلاه برداری روان شد.به تدریج با اجتماع انسان ها و به وجود آمدن جوامعی که به سرعت رو به پیشرفت و تکنولوژی نهاده بود و همراه باتوسعه ی اقتصادی شکل پیچیده تری به خود گرفتند.با ظهور صنعت و فناوری جرم های جدیدی از دل جامعه سر بر آوردند.جرائم کامپیوتری و اینترنتی - رانت خواری- اختلاس و....... محصول این جریان هستند.ازجمله جرائمی که از بطن بزه های دیگری چون قاچاق موادمخدر- قاچاق انسان و جرائم سازمان یافته به وجود آمد پول شویی بود .پول شویی (تطهیرپول) به عنوان یک جرم تقریبا" حدود دو دهه سابقه دارد.
اساس پولشویی عملا" از سال۱۹۸۰ و به قاچاق بر می گردد.بحث پول شویی از زمانی به طور جدی مورد توجه قرار گرفت که قاچاقچیان مواد مخدر در صدد برآمدند تاسودهای کلان حاصل از قاچاق را در سیستم های مشروع و کارهای تجاری قانونی تزریق کنند تا به این صورت هم به پول های کثیف حاصل از جرم جنبه ی مشروع و قانونی دهند و علاوه برآن با وارد کردن این پول ها به سیستم اقتصاد باعث محوشدن ریشه ی غیرقانونی آن ها و ناتوانی در عدم پیگیری ماموران برای دستگیری مجرمین گردند.به نظرمی رسد اصطلاح پول شویی از مالکیت خشک شویی ها که توسط مافیا در امریکا اداره می شد ،گرفته شده است.شاید به نظر آید که پول شویی پدیده ای نوظهور است اما عده ای معتقدند که سابقه ی آن به هزاران سال قبل برمی گردد که سلاطین و خوانین اموال و دارایی های خود را مخفی می کردند.تعاریف مختلفی از پول شویی (تطهیرپول)توسط حقوق دانان ارائه شده است.دکتر میرمحمدصادقی پول شویی را این گونه تعریف می کند: منظور ازتطهیر مال، مخفی کردن منبع اصلی اموال ناشی از جرم و تبدیل آن ها به اموال پاک می باشد به طوری که یافتن منبع اصلی آن غیر ممکن یا بسیار دشوارگردد و در تعریف ساده تر پول شویی فرایندی است که در طی آن شخص منابع و درآمدهای غیرقانونی را به حالت قانونی تبدیل می کند.
با جهانی شدن این جرم و آثار مخربی که بر روی اقتصاد کشورها نهاده است ضرورت مبارزه با آن در میان کشورها به طورجدی مطرح شده است از جمله آثار زیان بار پول شویی بر اقتصاد، مختل کردن عملیات بازارها ، افزایش شدید تورم در کشورهایی که مجرمان در آن عملیات تجاری انجام می دهند و مهم تر از آن وارد کردن آسیب جدی به سیستم های مالی کشورها می باشد. امریکا اولین کشوری بود که با وضع قوانین، پول شویی را جرم شمرد و به این ترتیب کشورهای خارجی دیگر که اکثرا" توسعه یافته بودند دست به این اقدام زدند. کشورهایی چون انگلستان، سوئیس ، فرانسه و ژاپن گرد هم آمده دست به تصویب کنوانسیون های متعدد و راه کارهایی برای پیشگیری و مبارزه با این جرم زدند.
مهم ترین جرمی که منجر به پول شویی می شد ، قاچاق موادمخدر بود.قاچاقچیان سودهای به دست آمده از این جرم را با شیوه های مختلف وارد سیستم بانکی و تجاری کشورها می کردند و از این راه باعث ناکارآمدی و آسیب در سیستم بانکداری و اقتصاد می شدند. بیشترین راه کارهایی که در این کنوانسیون ها ارائه می شود لوایح متعدد برای مبارزه با قاچاق موادمخدر و عدم راه یابی این پول ها به فعالیت های تجاری کشورها است. برخلاف بسیاری از کشورها که پولشویی را به عنوان پدیده ی مجرمانه تلقی کرده اند ایران پول شویی را جرم نمی داند.اگرچه اصل۴۹ قانون اساسی بیان می دارد که: دولت موظف است ثروت های ناشی از ربا،غصب،رشوه ،اختلاس ، سرقت و...........رابه صاحب حق رد کند اما مبحث پول شویی بسیار گسترده تر از آن چیزی است که دراصل۴۹ بیان شده است.تنها اقدام مثبت در این زمینه لایحه ی منع پول شویی دولت است که در سال ۱۳۸۱در مجلس شورای اسلامی مطرح بوده و تاکنون به تصویب نرسیده است .
شاید دلیل عدم توجه به موضوع مذکور این بوده است که در جامعه ی ما پول شویی یک جرم بدون قربانی شناخته می شود.از ویژگی های خاصی که این جرم را از سایر جرائم متمایز ساخته است سازمان یافته بودن و فراملی بودن آن است.بدیهی است که چنین جرم پیشرفته و نوظهوری متضمن فعالیت گروهی مشخص و با برنامه ریزی قبلی می باشد.از طرفی باگسترش فعالیت اعضا این گروه سطح و دامنه ی اجرایی این جرم وسیع تر شده وخارج از مرزهای داخلی یک کشور به کار خود ادامه می دهند.جرائمی که سطح سودآوری بالایی دارند مهم ترین منابع پولشویی هستند.بزه هایی چون:قاچاق موادمخدر،تقلب در بانک ها،ایجاد لاتاری،خانه های فساد،قاچاق اسلحه وشبکه های کلاه برداری مالی مهمترین منابع پول شویی را در بر می گیرند.بدیهی است که به دلیل پنهانی و زیرزمینی بودن فعالیت های پول شویان آمار دقیقی برای نشان دادن سطح فعالیت های آن ها در دست نیست اما می توان رشد سریع این جرم را در شبکه های بانکداری مشاهده کرد.بر اساس تحقیق صندوق بین المللی پول، جمع فعالیت های پول شویی برای تطهیر درآمد حاصل از جنایت بین۲تا۵ درصد درآمد ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می دهد.از جمله موانع بسیاری که پیش روی مامورین مبارزه با پول شویی قرار دارد ، توجه نداشتن بانک ها به منشا پول ها یا هویت واقعی مالک آن است و در موارد دیگری مشاهده می شود که بعضی از مسئولان حکومتی جزء مجرمان پو لشویی محسوب می شوند اما دارای مصونیت قضایی هستند.
پول شویی با رخنه در اقتصاد کشورها اثرات مخربی بر اقتصاد آن ها وارد می آورد.عاملان پول شویی با ورود غیرمترقبه ی پول های کثیف خود به سیستم پولی ، بازار مالی را با مشکل مواجه می سازند و با خروج یک باره ی این پول ها کارایی آن را در اقتصاد کاهش می دهند و به همین دلیل اعتماد صاحبان منابع را از این بازار از بین می برند و نرخ بهره را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.پول شویی علاوه بر آثار زیان بار اقتصادی خطرات و هزینه های اجتماعی زیادی نیز در پی دارد. نظم عمومی را بر هم می زند و موجب هرج و مرج می شود و به دلیل دامنه ی امنیتی که برای پول های به دست آمده از جرم به وجود می آورد آمار جرائم مخصوصا" قاچاق موادمخدر را به نحو سرسام آوری افزایش می دهد.از زمانی که مبارزه با پول شویی شکلی جدی به خود گرفت کشورهای مختلف با ایجاد قوانین داخلی و همچنین با تصویب کنوانسیون های متعدد در سطح بین الملل سعی در از بین بردن این معضل جهانی داشته اند اما به دلیل عدم اجرای صحیح و عموما" بی توجهی به این قوانین ، مبارزه با این جرم با موانع بسیاری مواجه گردیده است.
از طرفی مهم ترین سیستمی که این پول های کثیف وارد می شود ،سیستم های بانکی است که اغلب مدیران آن به دلیل قوانین داخلی و همچنین جذب مشتریان بیشتر تمایل چندانی برای احراز ریشه ی اصلی این پول ها ندارند.با این تفاسیر می توان گفت اصلی ترین راه کار برای مبارزه با پول شویی اجرای دقیق قانون مبارزه با آن است.از طرفی شفاف سازی در سیستم بانکی موجب می شود که پول هایی که دارای مالک و ریشه ی مشخص نیستند وارد این بخش نشوند و می توان با ناامن کردن راه های ارتکاب جرم سبب کاهش وقوع جرم گردید.مؤسسات و سازمان های دولتی نیز با همکاری یکدیگر می توانند نقش مهمی در مبارزه با این جرم ایفا نمایند.در بعضی از موارد مؤسسات دولتی متوجه تخلف مربوط به پول شویی در سیستم اداری خود می شوند این مؤسسات می توانند با آگاهی دادن به سازمان های مرتبط با موضوع این جرم، گامی مؤثر در جهت مبارزه با آن بردارند.امید است که با اجرای موفق این قوانین و همکاری سازمان های مربوطه با یکدیگر ریشه ی این جرم که پایه های رشد اقتصاد کشورها را متزلزل کرده است خشکیده و کشورها هرچه بیشتر به سوی توسعه و جهانی شدن پیش روند.
http://aftab.ir/images/article/break.gif مینا درستی
منابع:
۱-پایان نامه-آیت ا...بنی هاشمی- موضوع بررسی پولشویی در قوانین ایران وحقوق بین الملل
۲-جرائم پولشویی،عارف مسکونی،دکترمحمد،نشرآریان
۳-جرائم اقتصادی و پولشویی،باقرزاده،دکتر احد،نشرمجد
۴-مبارزه باپولشویی دربانکها ومؤسسات مالی،خمامی زاده،دکتر فرهاد،مجله حقوقی دفترخدمات حقوق بین الملل بانک اطلاعات مقالات حقوقی
توسط انجمن فرهنگی هنری سایه مقالات ارسالی به آفتاب