bahram torabi
1st December 2009, 06:48 PM
باكتری های نفت خوار، تهدیدی برای مخازن نفتی
میكروارگانیسم های زنده كه بر همهباكتری ها، مخمر ها، كپك ها و قارچ های رشته ای برتری دارند، می توانند تركیباتمختلف موجود در نفت خام را دچار تغییر و تبدیل كنند. این تغییر و تحول در نفت خام سبب كاهش ارزشاقتصادی نفت می شود؛ از این رو اهمیت داردكه واكنش ها و موقعیت های مخازن نفتی رابه لحاظ زمین شناسی بررسی كنیم. به این مجموعه واكنش‌ها، تجزیهبیولوژیك نفت (Oil Biodegradation) می گویند. تجزیهبیولوژیك نفت خام به وسیله فعالیت های آنزیماتیك باكتری ها كه در مخازن اصلی نفتروی می دهد، سبب می شود كه میزان زیادی از كیفیت نفت در این گونه مخازن كاستهشود. تجزیه بیولوژیك نفت در همهموقعیت ها، چه درشرایط هوازی و چه در مخازن نفتی عمیق، كه شرایط بی هوازی بر آنحاكم است، می تواند صورت گیرد. نزدیك به چهل سال پیش دانشمندان فكر می كردند كه این تجزیه و تغییر تنها در مخازنعمیق صورت می گیرد، ولی امروزه این دگرگونی نفتی را در مخازن كم عمق همیافته‌اند. تجزیه بیولوژیك نفت سبب تغییرات كلی زیر درویژگی های نفت خام می شود:
- ویژگی های مایع بودن نفت یعنی درجه API و گرانروی نفت خام را تغییر میدهد؛
- سبب تغییر درشیمی خاك نفت می شود؛
- سبب ارزش واقعی و رایج نفت خام را تغییر می دهد.
تجزیه بیولوژیك نفت به تدریج سبب تجزیهتركیبات مختلف موجود در نفت می شود ودرنتیجه ویژگی های مایع بودن نفت و قابلیتسوختن آن دچار اختلال می شود. این تغییرات را به صورت زیر می توان مشاهده كرد:
- بالا رفتن گرانروی نفت كه در نتیجهآن توانایی تولید كاهش می یابد؛
-كاهش درجه API نفتو سنگین تر شدن آن كه در نتیجه ارزش تولید نفت كاهش می‌یابد؛
- افزایش میزان آسفالتین كه با میزانهیدرات كربن های آروماتیك و اشباع ارتباط دارد؛
- افزایش میزان غلظت بعضی از فلزات خاصمانند نیكل و وانادیوم؛
- افزایش میزان حجم گوگرد.
باكتری های نفت خوار، ارگانیسم هایی هستند كه درهمه شرایط مانند مناطقبسیار عمیق ودرداخل رسوبات و شرایط هوازی و بی هوازی می توانند به زندگی عادی خودادامه دهند و در مناطقی كه منابع غذایی مانند نفت در اختیار آنها باشد، سبب تجزیهنفت می شوند، اگر چه تجزیه نفت براثر همكاری و تعامل میان چند گونه از اینمیكروارگانیسم ها صورت می گیرد. در مخازن نفتی زیرسطحی و عمیق، نخست تجزیه بیولوژیك نفت درشرایط بی هوازی صورت میگیرد. این عمل را باكتری هاییكه گوگرد را اكسید می كنند و یا باكتری هایی كه از پذیرنده های دیگر الكتروناستفاده می كنند، انجام می دهند. به طور تجربی ثابت شده است كه تجزیه انباشت های نفتی در مخازنی صورتمی گیردكه دمای آنها یك كمتر از ۸۰ درجه سانتی گراد باشد. در دمای بالاتر از این حد، میكروارگانیسمهای تجزیه كننده قادر به ادامه حیات نیستند و در نتیجه تجزیه بیولوژیك هم صورت نمیگیرد. بر همین اساس دانشمندانالگویی را پیشنهاد كرده اند كه اگر یك مخزن نفتی تا دمای بیش از ۸۰ درجه سانتی گرادحرارت ببیند، سبب استریلیزاسیون آن مخزن می شود و تمام میكروارگانیسم های تجزیه گرآن از بین می روند و حتی هنگامی كه دما به زیر ۸۰ درجه سانتیگراد نیز می رسد، تجزیهبیولوژیك صورت نمی گیرد، زیرا احتمال برگشت میكروارگانیسم ها به این مخازن استریلشده بسیار ضعیف است. در یكنتیجه گیری كلی می توان گفت كه ارزش زیاد محصولات نفتی، محافظت بیشتری را در میدانها و مخازن نفتی می طلبد و محافظان این مخازن باید همواره در نظر داشته باشندكهتزریق تعداد محدودی از این گونه باكتری ها به از بین رفتن ارزش واقعی این مخازنمنجر می شود.
میكروارگانیسم های زنده كه بر همهباكتری ها، مخمر ها، كپك ها و قارچ های رشته ای برتری دارند، می توانند تركیباتمختلف موجود در نفت خام را دچار تغییر و تبدیل كنند. این تغییر و تحول در نفت خام سبب كاهش ارزشاقتصادی نفت می شود؛ از این رو اهمیت داردكه واكنش ها و موقعیت های مخازن نفتی رابه لحاظ زمین شناسی بررسی كنیم. به این مجموعه واكنش‌ها، تجزیهبیولوژیك نفت (Oil Biodegradation) می گویند. تجزیهبیولوژیك نفت خام به وسیله فعالیت های آنزیماتیك باكتری ها كه در مخازن اصلی نفتروی می دهد، سبب می شود كه میزان زیادی از كیفیت نفت در این گونه مخازن كاستهشود. تجزیه بیولوژیك نفت در همهموقعیت ها، چه درشرایط هوازی و چه در مخازن نفتی عمیق، كه شرایط بی هوازی بر آنحاكم است، می تواند صورت گیرد. نزدیك به چهل سال پیش دانشمندان فكر می كردند كه این تجزیه و تغییر تنها در مخازنعمیق صورت می گیرد، ولی امروزه این دگرگونی نفتی را در مخازن كم عمق همیافته‌اند. تجزیه بیولوژیك نفت سبب تغییرات كلی زیر درویژگی های نفت خام می شود:
- ویژگی های مایع بودن نفت یعنی درجه API و گرانروی نفت خام را تغییر میدهد؛
- سبب تغییر درشیمی خاك نفت می شود؛
- سبب ارزش واقعی و رایج نفت خام را تغییر می دهد.
تجزیه بیولوژیك نفت به تدریج سبب تجزیهتركیبات مختلف موجود در نفت می شود ودرنتیجه ویژگی های مایع بودن نفت و قابلیتسوختن آن دچار اختلال می شود. این تغییرات را به صورت زیر می توان مشاهده كرد:
- بالا رفتن گرانروی نفت كه در نتیجهآن توانایی تولید كاهش می یابد؛
-كاهش درجه API نفتو سنگین تر شدن آن كه در نتیجه ارزش تولید نفت كاهش می‌یابد؛
- افزایش میزان آسفالتین كه با میزانهیدرات كربن های آروماتیك و اشباع ارتباط دارد؛
- افزایش میزان غلظت بعضی از فلزات خاصمانند نیكل و وانادیوم؛
- افزایش میزان حجم گوگرد.
باكتری های نفت خوار، ارگانیسم هایی هستند كه درهمه شرایط مانند مناطقبسیار عمیق ودرداخل رسوبات و شرایط هوازی و بی هوازی می توانند به زندگی عادی خودادامه دهند و در مناطقی كه منابع غذایی مانند نفت در اختیار آنها باشد، سبب تجزیهنفت می شوند، اگر چه تجزیه نفت براثر همكاری و تعامل میان چند گونه از اینمیكروارگانیسم ها صورت می گیرد. در مخازن نفتی زیرسطحی و عمیق، نخست تجزیه بیولوژیك نفت درشرایط بی هوازی صورت میگیرد. این عمل را باكتری هاییكه گوگرد را اكسید می كنند و یا باكتری هایی كه از پذیرنده های دیگر الكتروناستفاده می كنند، انجام می دهند. به طور تجربی ثابت شده است كه تجزیه انباشت های نفتی در مخازنی صورتمی گیردكه دمای آنها یك كمتر از ۸۰ درجه سانتی گراد باشد. در دمای بالاتر از این حد، میكروارگانیسمهای تجزیه كننده قادر به ادامه حیات نیستند و در نتیجه تجزیه بیولوژیك هم صورت نمیگیرد. بر همین اساس دانشمندانالگویی را پیشنهاد كرده اند كه اگر یك مخزن نفتی تا دمای بیش از ۸۰ درجه سانتی گرادحرارت ببیند، سبب استریلیزاسیون آن مخزن می شود و تمام میكروارگانیسم های تجزیه گرآن از بین می روند و حتی هنگامی كه دما به زیر ۸۰ درجه سانتیگراد نیز می رسد، تجزیهبیولوژیك صورت نمی گیرد، زیرا احتمال برگشت میكروارگانیسم ها به این مخازن استریلشده بسیار ضعیف است. در یكنتیجه گیری كلی می توان گفت كه ارزش زیاد محصولات نفتی، محافظت بیشتری را در میدانها و مخازن نفتی می طلبد و محافظان این مخازن باید همواره در نظر داشته باشندكهتزریق تعداد محدودی از این گونه باكتری ها به از بین رفتن ارزش واقعی این مخازنمنجر می شود.