moji5
26th November 2009, 12:37 AM
براي گرفتن نتايج هميشه سعي كنيد آخرين نسخه اين برنامه ها را تهيه كنيد.آخرين نسخه ارائه شده، نسخه ۲ است.
براي كساني كه در دنياي رايت CD تازه كار هستند چند اصطلاح را توضيح ميدهيم:
CD-R : ديسكهاي قابل رايت. يكبار امكان رايت روي آنها وجود دارد.
CD-RW : امكان رايت و پاك كردن و رايت دوباره روي اين ديسكها وجود دارد. بيشتر درايوهاي قديمي امكان خواندن اين نوع ديسكها را ندارند.
CDهاي تجاري (نقره اي) : به صورت پرس شده توليد ميشوند نه بوسيله نور ليزر.
Yellow Book: فورمت فيزيكي CD هاي حاوي داده.
Orange Book : فرمت فيزيكي ديسكها CD-R.
: ISO9660استاندارد قديمي فرمت فايل. با امكان ايجاد فايلهاي 8.3 .
Rock Ridge: اضافاتي براي استاندارد ISO9660 كه در سيستمهاي يونيكس امكان داشتن لينكها وجود داشته و تمام اطلاعات مالكيت و خصوصيات فايل حفظ ميشوند. خصوصياتفايل يونيكس هنگامي كه اين ديسكها در ويندوز خوانده ميشوند، نمايش داده نمي شود.
Joliet: اضافات مايكروسافت براي استاندارد ISO9660 . با اين اضافات امكان بكارگيري كاراكترهاي يونيكد و نام بلند فايل در ديسكها وجود دارد.
El Torito : فورمت ديسكهاي قابل بوت.
HFS : سيستم فايل اصلي مكينتاش.
Multi session : با اين قابليت ميتوان در ديسكي كه هنوز پر نشده است، تا پر شدن كامل در چندين نوبت اقدام به رايت داده كرد. به شرطي كه ديسك در دفعات قبلي بسته نشده باشد.
شبيه ساز اسكازي لينوكس:
در لينوكس ميتوانيد از رايتر هاي SCSI و يا IDE/ATAPI استفاده كنيد. رايترهاي مبتني بر پورت پارالل برايتان جز دردسر واذيت چيزي نخواهند بود. رايتر هاي مبتني بر USB هم كند هستند. اين دو نوع هيچكدام به خوبي در لينوكس پشتيباني نمي شوند. البته شانس شما با درايوهاي جديد USB 2.0 بيشتر خواهد بود.
براي بكارگيري رايترهاي IDE/ATAPI كه عمومي ترين رايتر ها هستند، مقداري تنظيم بايد انجام دهيد. براي اينكه ببينيد در لينوكس تان اين تنظيمات قبلا انجام شده است يا نه، دستور زير را تايپ كنيد:
$ cdrecord -scanbus
در صورتي كه درايو رايتر شما نمايش داده شد، همه چيز آماده است و نياز به انجام كار ديگري نداريد. در غير اينصورت بايد تنظيم كوچكي انجام دهيد.ابتدا بايد ببينيد كه نام درايوهاي نصب شده در كامپيوترتان چيست. براي اين كار دستور زير را تايپ كنيد:
$ dmesg | grep '^hd.:'
خروجي مشابه زير دريافت خواهيد كرد:
hda: WDC WD400EB-00CPF0, ATA DISK drive
hdb: CD-W58E, ATAPI CD/DVD-ROM drive
hdc: GCR-8521B, ATAPI CD/DVD-ROM drive
خوب در اينجا نام دستگاه رايتر ما hdb و درايو CD معمولي hdc است. براي بكارگيري اين دو درايو براي كارهاي رايت در لينوكس بايد آنها را در حالت شبيه سازي اسكازي قرار دهيد. براي اين كار :
در صورتي كه از ليلو استفاده ميكنيد دو خط زير را به آخر آن اضافه كنيد:
append="hdb=ide-scsi"
append="hdc=ide-scsi"
اين كار را در حالتي كه كاربر root هستيد و با استفاده از ويرايشگر متني مانند vi انجام دهيد. در صورتي كه از گراب استفاده ميكنيد بايد در فايل etc/grub.conf در پايان خط kernel خط زير را اضافه كنيد:
hdb=ide-scsi hdc=ide-scsi
قرار دادن درايوها در حالت شبيه سازي اسكازي تغييري در عملكرد آنها ايجاد نمي كند بلكه فقط نام آنها تغيير خواهد كرد. حال كامپيوترتان را بوت كرده و مجددا فرمان زير را تايپ كنيد:
$ cdrecord -scanbus
درصورتي كه خروجي مانند زير دريافت كرديد همه چيز درست است:
Cdrecord 2.0 (i686-pc-linux-gnu) Copyright (C) 1995-2002 J?rg Schilling
Linux sg driver version: 3.1.24
Using libscg version 'schily-0.7'
cdrecord: Warning: using inofficial libscg transport code version (schily - Red
Hat-scsi-linux-sg.c-1.75-RH '@(#)scsi-linux-sg.c 1.75 02/10/21 Copyright
1997 J. Schilling').
scsibus0:
0,0,0 0) 'TEAC ' 'CD-W58E ' '1.0A' Removable CD-ROM
0,1,0 1) 'HL-DT-ST' 'CD-ROM GCR-8521B' '1.00' Removable CD-ROM)
ايجاد فايلهاي ISO:
پس از اينكه فايلهاي مورد نظر براي رايت شدن را انتخاب كرديد، رايت CD را بايد در دو مرحله انجام دهيد. ايجاد فايل ايزو توسط دستور mkisofs و سپس رايت آن توسط دستور cdrecord . مثال زير نحوه ايجاد يك فايل ايزو را نشان ميدهد:
$ mkisofs -o test.iso -Jrv -V test_disk /home/carla/
در مثال بالا:
-گزينه o نام فايل ايزو را مشخص ميكند.
-گزينه J از استاندارد نامگذاري Joliet براي سازگاري با ويندوز استفاده ميكند.
-گزينه r از استاندارد نامگذاري Rock Ridge براي سازگاري با لينوكس و يونيكس استفاده ميكند.
-گزينه v حالت verbose است.
-گزينه V يك نام براي ديسك ايجاد ميكند كه در Windows Explorer نمايش داده ميشود.
-گزينه آخر مسير فايلهايي است كه از آنها فايل ايزو تهيه ميشود.
پس از اينكه ايجاد فايل iso به اتمام رسيد، ميتوانيد آنرا مانند يك فايل سيستم متصل(mount) كرده و صحت محتويات آنرا بررسي كنيد :
$ mkdir /test_iso
$ mount -t iso9660 -o ro,loop=/dev/loop0 test.iso /test_iso
رايت كردن ديسك:
رايت كردن ديسك به آساني خوردن يك شيريني است. ابتدا بايد آدرس درايو رايتر خود را پيدا كنيم. در دستور cdrecord -scanbus كه در بالا مشاهده كرديد، آدرس رايتر ما 0,0,0 است. براي شروع رايت ديسك دستور زير را تايپ كنيد:
$ cdrecord -v -eject speed=8 dev=0,0,0 test.iso
در دستور بالا:
-گزينه v حالت Verbose است.
-گزينه eject پس از اتمام رايت، ديسك را از درايو خارج ميكند.
-گزينه speed سرعت رايت را مشخص ميكند.
-گزينه dev آدرس رايتر را مشخص ميكند.
-گزينه پاياني هم نام فايل ايزو است.
خوب اين هم راه ايجاد ديسكي كه در تمام پلاتفورم ها قابل خواندن خواهد بود. عموما در دستگاههاي سريع، هنگام كار چندان از منابع سيستم استفاده نمي شود ولي با اين حال بهتر است هنگام رايت كردن به انجام كارهاي ديگر نپردازيد. استفاده از سرعتهاي پايين تر از سرريز بافر و سوختن ديسك در درايوهاي رايتر قديمي جلوگيري ميكند. درايوهاي جديد داراي تكنولوژي به نام Burn-Proof هستند كه از اين امر جلوگيري به عمل مياورد.
كپي ديسك:
براي كپي مستقيم يك CD از درايو CD-ROM به رايتر ميتوانيد از دستور زير استفاده كنيد:
$ cdrecord -v dev=0,0,0 speed=4 -isosize /dev/scd0
البته اين كار را در يك دستگاه قديمي و كند انجام ندهيد! اين راه سريع است ولي ممكن است ايجاد اشكال كند. راه بهتر و امن تر كپي محتويات ديسك در ديسك سخت و سپس رايت آن است:
$ mount /cdrom
$ dd if=/dev/scd0 of=/tmp/diskfile.iso
$ cdrecord dev=0,0,0 speed=8 fs=8m -v -eject -dummy /tmp/diskfile.iso
در مثال بالا:
-گزينه fs=8m سايز بافر را تعيين ميكند. هرچه بيشتر بهتر.
-گزينه dummy ابتدا حالت رايت را شبيه سازي كرده و در صورت نبود اشكال رايت انجام ميشود.
ديسكهاي Multi session:
ميتوانيد ديسكها را تا پر شدن، در چندين نوبت رايت كنيد. ايجاد اين نوع ديسكها با استفاده از برنامه هاي گرافيكي رايت CD آسانتر خواهد بود ولي امكان انجام آن با خط فرمان هم وجود دارد:
$ cdrecord -v -eject speed=8 dev=0,0,0 -multi test.iso
با گزينه multi ديسك در پايان رايت باز گذاشته شده و ميتوانيد در آينده نيز به آن اطلاعات اضافه كنيد. هنگامي كه ميخواهيد مجددا با ديسك اطلاعات اضافه كنيد، ابتدا قبل از ايجاد فايل ISO بايد مشخص كنيد كه فضاي خالي از چه قسمتي از ديسك شروع ميشود.براي اين كار از دستور زير استفاده كنيد:
$ cdrecord dev=0,0,0 -msinfo
0,27139
حتما ديسكي كه ميخواهيد اطلاعات به آن اضافه كنيد در درايو قرار داشته باشد. سپس فرمان زير را براي ايجاد فايل ايزو تايپ كنيد:
$ mkisofs -o test2.iso -Jr -V Session2 -C 0,27139 -M 0,0,0 /files/path/
و يا ميتوانيد دو دستور بالا را با هم تركيب كنيد تا كار آسانتر شود:
$ mkisofs -o test2.iso -Jr -V Session2 -C `cdrecord dev=0,0,0 -msinfo` -M 0,0,0 /files/path/
نتيجه گيري:
رايت ديسك با استفاده از خط فرمان لينوكس بسيار قوي و انعطاف پذير است. از دو دستور mkisofs و cdrecord ميتوانيد براي رايت ديسكهاي DVD نيز استفاده كنيد. توجه داشته باشيد كه برنامه هاي گرافيكي زيادي براي رايت CD همراه با و خارج از لينوكس وجود دارند ولي شما در خط فرمان ميتوانيد بسيار قدرتمند تر و انعطاف پذيرتر عمل كنيد در حالي كه در برنامه هاي گرافيكي راحتي كار بيشتر است.
براي كساني كه در دنياي رايت CD تازه كار هستند چند اصطلاح را توضيح ميدهيم:
CD-R : ديسكهاي قابل رايت. يكبار امكان رايت روي آنها وجود دارد.
CD-RW : امكان رايت و پاك كردن و رايت دوباره روي اين ديسكها وجود دارد. بيشتر درايوهاي قديمي امكان خواندن اين نوع ديسكها را ندارند.
CDهاي تجاري (نقره اي) : به صورت پرس شده توليد ميشوند نه بوسيله نور ليزر.
Yellow Book: فورمت فيزيكي CD هاي حاوي داده.
Orange Book : فرمت فيزيكي ديسكها CD-R.
: ISO9660استاندارد قديمي فرمت فايل. با امكان ايجاد فايلهاي 8.3 .
Rock Ridge: اضافاتي براي استاندارد ISO9660 كه در سيستمهاي يونيكس امكان داشتن لينكها وجود داشته و تمام اطلاعات مالكيت و خصوصيات فايل حفظ ميشوند. خصوصياتفايل يونيكس هنگامي كه اين ديسكها در ويندوز خوانده ميشوند، نمايش داده نمي شود.
Joliet: اضافات مايكروسافت براي استاندارد ISO9660 . با اين اضافات امكان بكارگيري كاراكترهاي يونيكد و نام بلند فايل در ديسكها وجود دارد.
El Torito : فورمت ديسكهاي قابل بوت.
HFS : سيستم فايل اصلي مكينتاش.
Multi session : با اين قابليت ميتوان در ديسكي كه هنوز پر نشده است، تا پر شدن كامل در چندين نوبت اقدام به رايت داده كرد. به شرطي كه ديسك در دفعات قبلي بسته نشده باشد.
شبيه ساز اسكازي لينوكس:
در لينوكس ميتوانيد از رايتر هاي SCSI و يا IDE/ATAPI استفاده كنيد. رايترهاي مبتني بر پورت پارالل برايتان جز دردسر واذيت چيزي نخواهند بود. رايتر هاي مبتني بر USB هم كند هستند. اين دو نوع هيچكدام به خوبي در لينوكس پشتيباني نمي شوند. البته شانس شما با درايوهاي جديد USB 2.0 بيشتر خواهد بود.
براي بكارگيري رايترهاي IDE/ATAPI كه عمومي ترين رايتر ها هستند، مقداري تنظيم بايد انجام دهيد. براي اينكه ببينيد در لينوكس تان اين تنظيمات قبلا انجام شده است يا نه، دستور زير را تايپ كنيد:
$ cdrecord -scanbus
در صورتي كه درايو رايتر شما نمايش داده شد، همه چيز آماده است و نياز به انجام كار ديگري نداريد. در غير اينصورت بايد تنظيم كوچكي انجام دهيد.ابتدا بايد ببينيد كه نام درايوهاي نصب شده در كامپيوترتان چيست. براي اين كار دستور زير را تايپ كنيد:
$ dmesg | grep '^hd.:'
خروجي مشابه زير دريافت خواهيد كرد:
hda: WDC WD400EB-00CPF0, ATA DISK drive
hdb: CD-W58E, ATAPI CD/DVD-ROM drive
hdc: GCR-8521B, ATAPI CD/DVD-ROM drive
خوب در اينجا نام دستگاه رايتر ما hdb و درايو CD معمولي hdc است. براي بكارگيري اين دو درايو براي كارهاي رايت در لينوكس بايد آنها را در حالت شبيه سازي اسكازي قرار دهيد. براي اين كار :
در صورتي كه از ليلو استفاده ميكنيد دو خط زير را به آخر آن اضافه كنيد:
append="hdb=ide-scsi"
append="hdc=ide-scsi"
اين كار را در حالتي كه كاربر root هستيد و با استفاده از ويرايشگر متني مانند vi انجام دهيد. در صورتي كه از گراب استفاده ميكنيد بايد در فايل etc/grub.conf در پايان خط kernel خط زير را اضافه كنيد:
hdb=ide-scsi hdc=ide-scsi
قرار دادن درايوها در حالت شبيه سازي اسكازي تغييري در عملكرد آنها ايجاد نمي كند بلكه فقط نام آنها تغيير خواهد كرد. حال كامپيوترتان را بوت كرده و مجددا فرمان زير را تايپ كنيد:
$ cdrecord -scanbus
درصورتي كه خروجي مانند زير دريافت كرديد همه چيز درست است:
Cdrecord 2.0 (i686-pc-linux-gnu) Copyright (C) 1995-2002 J?rg Schilling
Linux sg driver version: 3.1.24
Using libscg version 'schily-0.7'
cdrecord: Warning: using inofficial libscg transport code version (schily - Red
Hat-scsi-linux-sg.c-1.75-RH '@(#)scsi-linux-sg.c 1.75 02/10/21 Copyright
1997 J. Schilling').
scsibus0:
0,0,0 0) 'TEAC ' 'CD-W58E ' '1.0A' Removable CD-ROM
0,1,0 1) 'HL-DT-ST' 'CD-ROM GCR-8521B' '1.00' Removable CD-ROM)
ايجاد فايلهاي ISO:
پس از اينكه فايلهاي مورد نظر براي رايت شدن را انتخاب كرديد، رايت CD را بايد در دو مرحله انجام دهيد. ايجاد فايل ايزو توسط دستور mkisofs و سپس رايت آن توسط دستور cdrecord . مثال زير نحوه ايجاد يك فايل ايزو را نشان ميدهد:
$ mkisofs -o test.iso -Jrv -V test_disk /home/carla/
در مثال بالا:
-گزينه o نام فايل ايزو را مشخص ميكند.
-گزينه J از استاندارد نامگذاري Joliet براي سازگاري با ويندوز استفاده ميكند.
-گزينه r از استاندارد نامگذاري Rock Ridge براي سازگاري با لينوكس و يونيكس استفاده ميكند.
-گزينه v حالت verbose است.
-گزينه V يك نام براي ديسك ايجاد ميكند كه در Windows Explorer نمايش داده ميشود.
-گزينه آخر مسير فايلهايي است كه از آنها فايل ايزو تهيه ميشود.
پس از اينكه ايجاد فايل iso به اتمام رسيد، ميتوانيد آنرا مانند يك فايل سيستم متصل(mount) كرده و صحت محتويات آنرا بررسي كنيد :
$ mkdir /test_iso
$ mount -t iso9660 -o ro,loop=/dev/loop0 test.iso /test_iso
رايت كردن ديسك:
رايت كردن ديسك به آساني خوردن يك شيريني است. ابتدا بايد آدرس درايو رايتر خود را پيدا كنيم. در دستور cdrecord -scanbus كه در بالا مشاهده كرديد، آدرس رايتر ما 0,0,0 است. براي شروع رايت ديسك دستور زير را تايپ كنيد:
$ cdrecord -v -eject speed=8 dev=0,0,0 test.iso
در دستور بالا:
-گزينه v حالت Verbose است.
-گزينه eject پس از اتمام رايت، ديسك را از درايو خارج ميكند.
-گزينه speed سرعت رايت را مشخص ميكند.
-گزينه dev آدرس رايتر را مشخص ميكند.
-گزينه پاياني هم نام فايل ايزو است.
خوب اين هم راه ايجاد ديسكي كه در تمام پلاتفورم ها قابل خواندن خواهد بود. عموما در دستگاههاي سريع، هنگام كار چندان از منابع سيستم استفاده نمي شود ولي با اين حال بهتر است هنگام رايت كردن به انجام كارهاي ديگر نپردازيد. استفاده از سرعتهاي پايين تر از سرريز بافر و سوختن ديسك در درايوهاي رايتر قديمي جلوگيري ميكند. درايوهاي جديد داراي تكنولوژي به نام Burn-Proof هستند كه از اين امر جلوگيري به عمل مياورد.
كپي ديسك:
براي كپي مستقيم يك CD از درايو CD-ROM به رايتر ميتوانيد از دستور زير استفاده كنيد:
$ cdrecord -v dev=0,0,0 speed=4 -isosize /dev/scd0
البته اين كار را در يك دستگاه قديمي و كند انجام ندهيد! اين راه سريع است ولي ممكن است ايجاد اشكال كند. راه بهتر و امن تر كپي محتويات ديسك در ديسك سخت و سپس رايت آن است:
$ mount /cdrom
$ dd if=/dev/scd0 of=/tmp/diskfile.iso
$ cdrecord dev=0,0,0 speed=8 fs=8m -v -eject -dummy /tmp/diskfile.iso
در مثال بالا:
-گزينه fs=8m سايز بافر را تعيين ميكند. هرچه بيشتر بهتر.
-گزينه dummy ابتدا حالت رايت را شبيه سازي كرده و در صورت نبود اشكال رايت انجام ميشود.
ديسكهاي Multi session:
ميتوانيد ديسكها را تا پر شدن، در چندين نوبت رايت كنيد. ايجاد اين نوع ديسكها با استفاده از برنامه هاي گرافيكي رايت CD آسانتر خواهد بود ولي امكان انجام آن با خط فرمان هم وجود دارد:
$ cdrecord -v -eject speed=8 dev=0,0,0 -multi test.iso
با گزينه multi ديسك در پايان رايت باز گذاشته شده و ميتوانيد در آينده نيز به آن اطلاعات اضافه كنيد. هنگامي كه ميخواهيد مجددا با ديسك اطلاعات اضافه كنيد، ابتدا قبل از ايجاد فايل ISO بايد مشخص كنيد كه فضاي خالي از چه قسمتي از ديسك شروع ميشود.براي اين كار از دستور زير استفاده كنيد:
$ cdrecord dev=0,0,0 -msinfo
0,27139
حتما ديسكي كه ميخواهيد اطلاعات به آن اضافه كنيد در درايو قرار داشته باشد. سپس فرمان زير را براي ايجاد فايل ايزو تايپ كنيد:
$ mkisofs -o test2.iso -Jr -V Session2 -C 0,27139 -M 0,0,0 /files/path/
و يا ميتوانيد دو دستور بالا را با هم تركيب كنيد تا كار آسانتر شود:
$ mkisofs -o test2.iso -Jr -V Session2 -C `cdrecord dev=0,0,0 -msinfo` -M 0,0,0 /files/path/
نتيجه گيري:
رايت ديسك با استفاده از خط فرمان لينوكس بسيار قوي و انعطاف پذير است. از دو دستور mkisofs و cdrecord ميتوانيد براي رايت ديسكهاي DVD نيز استفاده كنيد. توجه داشته باشيد كه برنامه هاي گرافيكي زيادي براي رايت CD همراه با و خارج از لينوكس وجود دارند ولي شما در خط فرمان ميتوانيد بسيار قدرتمند تر و انعطاف پذيرتر عمل كنيد در حالي كه در برنامه هاي گرافيكي راحتي كار بيشتر است.