*مینا*
20th November 2009, 10:49 PM
آموزش و پرورش در اسپانیا مقطع پیش دبستانی که خود از دوره مهدکودک ویژه کودکان ردههای سنی سه تا پنج سال و دوره آمادگی ویژه کودکان ردههای سنی چهار تا پنج سال متشکل میشود. http://www.aftab.ir/articles/science_education/education_training/images/850d43f8ee4b5dbf5819aaff964c2746.jpg مطابق قانون عمومی تحصیلات عمومی مصوب سال۱۹۷۰، مراحل تحصیلی در اسپانیا به شرح زیرتنظیم شده است:
۱) مقطع پیش دبستانی که خود از دوره مهدکودک ویژه کودکان ردههای سنی سه تا پنج سال و دوره آمادگی ویژه کودکان ردههای سنی چهار تا پنج سال متشکل میشود.
۲) آموزش پایه که برای کودکان ردههای سنی شش تا سیزده سال برنامهریزی شده و به دو بخش ویژه دانش آموزان ردههای سنی شش تا ده سال و بخش ویژه دانش آموزان رده های سنی یازده تا سیزده سال مشتمل میشود. تحصیلات پایه در مدارس دولتی و خصوصی رایگان و اجباری است.
۳) مقطع آموزش متوسطه که مدت زمان سه سال به طول انجامیده و به دانش آموزان رده های سنی شانزده تا چهارده سال ارائه میشود. پس ازگذراندن این دوره، دانش آموزان ملزم به گذراندن دورة یکساله پیش دانشگاهی هستند که درصورت توفیق در آن ازمجوز حضوردر دانشگاهها برخوردار میشوند.
۴) آموزش عالی که خود بر سه مرحله اساسی مشتمل میشود. در مرحلة نخست دانشجویان در سه سال به درجة «دیپلماتورا» (کاردانی) نایل میآیند. در مرحلة دوم طی دوره آموزش تخصصی دو ساله به اخذ مدرک کارشناسی نائل می آیند وغالبا به عنوان مهندس و یا معلم به فعالیت میپردازند.در مرحله سوم دانشجویان ملزم به دفاع از تز(رساله) تخصصی خود برای احراز درجة دکترا هستند.
کودکان اسپانیایی از سه سالگی وارد مهد کودک (La Education infantil) شده و به مدت سه سال تا سن شش سالگی مطالب اولیه را فرا میگیرند. آخرین سال مقطع پیش دبستانی اجباری است. آموزش ابتدائی (La Education Obligatoria) از سن شش سالگی آغاز می شوند و تا سن یازده سالگی به مدت پنج سال ادامه مییابد. در این مدت دانشآموزان ضمن آشنایی با محیط اطراف، خواندن و نوشتن و دروس ابتدائی را فرا میگیرند. سپس دوره آموزش متوسطه(La Education Segundaria) ارائه میشود. این دوره بر دو مرحله مشتمل میشود طی دوره اول به مدت سه سال دانش آموزان موفق به کسب درجه فارغالتحصیل دوره مدرسه و طی مرحله دوم به مدت سه سال دانش آموزان به احراز درجه تحصیلی موسوم به (Bachiller) نائل میآیند. در صورت تمایل دانش آموزان به ورود به دانشگاه دوره آموزش یک ساله پیش دانشگاهی (Curso de orientacion Universitaria) و یا ورود به دورههای آموزش حرفهای (La Formacion Profesinal) نیز پشت سر گذارده میشود.
● آموزش پیش دبستانی
سوابق تاریخی آموزش پیش دبستانی در کشور اسپانیا به نیمه دوم قرن ۱۹میلادی زمانی که یکسری مراکز آموزشی کودکان بر اساس اصول آموزشی فردریک فربول تأسیس شد، باز میگردد. در اوایل قرن ۲۰ آموزش پیش دبستانی مورد توجه قرار گرفت و رشد کرد. خصوصاً در منطقه کاتالونیا این رشد در نتیجه ساخت مراکز خصوصی آموزشی کودکان بود. مفهوم آموزشهای پیش دبستانی در سالهای ۱۹۳۶ تا ۱۹۷۰ بیشتر بر کمک و مشارکت در آماده کردن کودکان برای ورود به مدارس ابتدایی وآموزش اولیه محدود میشد. از این رو، غفلت در توجه به آموزش پیش دبستانی به عنوان یک سطح آموزشی منجر به غفلت دولت از اجرای برنامههای رسمی در این مراکز شد. این در حالی است که از سال ۱۹۷۰، آموزش پیش دبستانی به عنوان نخستین مرحله رسمی نظام آموزشی کشور مورد توجه قرار گرفت.
از سال ۱۹۸۵ نیز برنامههای عملی آموزش پیشدبستانی با هدف حذف موانع موجود بر سر راه استقرار این سطح آموزشی اجرا در آمد.در سال ۱۹۹۰ قوانین LOGSE در این سطح آموزشی سازماندهی شد و این مقطع آموزشی با عنوان آموزش پیش دبستانی مرحله بین ردههای سنی صفر تا سه سالگی و از سه تا شش سالگی برای کودکان طراحی شد. اگر چه این سطح آموزشی به عنوان سطح غیر اجباری ارائه میشود اما به اصلاح فرآیند آموزش کودکان و رشد مهارتهای دانش آموزان ورودی مقطع آموزش ابتدایی منتهی میشود. برنامه LOGSE نیز به ارزیابی این نوع آموزش و نقش آن در مقایسه با دیگر سطوح آموزشی میپردازد. دولت اسپانیا نیز بر فراهم کردن مراکز مناسب آموزشی و مراقبتی ویژه کودکان معتقد است.
سال تحصیلی در مراکز آموزش پیش دبستانی معمولاً از هفته نخست سپتامبر آغاز میشود و تا پایان هفته جولای ادامه مییابد.
با اجرای برنامه LODE در سال ۱۹۸۵ و برنامه LOGSE در سال ۱۹۹۵، ایجاد مبانی قانونی وپایهای برای ساختار آموزشی پیش دبستانی اسپانیا فراهم آمد. علاوه بر این در خصوص سازماندهی و مدیریت مراکز آموزش پیش دبستانی، در قالب برنامههای LODEو LOGSEسری قوانین ویژه آموزش پیش دبستانی برای جوامع مستقل تدوین شد. چنین قوانینی به سازماندهی مراکز پیش دبستانی و توسعه قوانین این مراکز میپردازند. علاوه بر این مبانی مصوب برنامه LOGSE به برآورده کردن حداقل نیازهای مراکز آموزشی از جمله مراکز آموزش پیش دبستانی تاکید دارد.
● اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف آموزشی مراکز آموزش پیش دبستانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ بهبود توان فیزیکی، ذهنی، احساسی، اجتماعی و اخلاقی کودکان.
▪ تقویت روابط میان کودکان و والدین.
▪ کسب شناخت کافی از درک کودکان و تربیت آنان در جهت ارائه تصویر مثبت و واقعی از خود و دستیابی به احساس خود اعتمادی.
▪ ارزیابی و شناخت استعدادها و محدودیتهای رفتاری و شخصیتی کودکان.
▪ تربیت کودکان برای گام برداشتن در حوزه روابط اجتماعی و تاکید بر آن.
▪ بهبود طرز تفکر کودکان برای احترام گذاری و مشارکت با سایر افراد جامعه.
▪ تقویت روحیه کودکان برای شناسایی جنبههای مختلف شخصیتی و استعدادی آنان به ویژه در پرداختن به فعالیتهای هنری و ورزشی.
● آموزش پایه
تاریخچه آموزش پایه در اسپانیا به زمان تدوین مبانی سیستم آموزشی این کشور باز میگردد. این در حالی است که نخستین تعریف واقعی از سیستم آموزش پایه در سال ۱۸۷۵ میلادی همزمان با وضع آموزش عمومی ارائه شد. در این اثنا، آموزش پایه رسماً به عنوان سیستم آموزش لیبرال ارائه شده و بیش از یک قرن در راستای بهبود آموزش عمومی گام برداشت. بین سالهای ۱۸۷۴ و۱۹۲۳ با اعمال تغییراتی در ساختار حکومتی، تغییراتی در سیستم آموزشی پایه برای بهبود آن اعمال شد.
در سال۱۹۳۱با اعلان موجودیت دومین حکومت جمهوری، برآموزش اجباری و پایه رایگان تأکید شد. پس از جنگ داخلی وتا سال۱۹۷۰، آموزش ابتدایی ابزاری برای انتقال عقاید و ایدئولوژی به شمار میآمد. در این اثنا، آموزش پایه به صورت آموزشهای طبقهبندی شده کاتولیکی بود که دولت بر عملکرد آن نظارتی نداشت. این در حالی است که در سال ۱۹۴۵ از آموزش پایه به عنوان آموزش ملی یاد شده و مؤسسات آموزشی به ارائه آن از سال ۱۹۵۳مبادرت کردند.
مقطع آموزش پایه از دو مقطع آموزش ابتدایی ویژه دانش آموزان ردههای سنی یازده تا چهارده سال متشکل میشود. با تصویب قانونی آموزش ملی در سال ۱۹۷۰، تغییرات اساسی در ساختار آموزش پایه اسپانیا اعمال شد. این فرآیند به صورت قانونمند برای نخستین بار در کل سیستم آموزشی اسپانیا اعمال شد که در جریان آن از مقطع آموزش پایه با عنوان آموزش اجباری ویژه دانشآموزان ردههای سنی شش تا چهارده سال یاد شد. قوانین پویا در خصوص آموزش پایه در سال۱۹۹۰ وضع شد که به موجب آن بر تحصیلات اجباری برای کودکان ردههای سنی شش تا شانزده سال تأکید شد.
● اصول بنیادین قانونگذاری
اجرای برنامههای LODE و LOGSE در سال ۱۹۹۰ و برنامه LOPEG در سال ۱۹۹۵ به استحکام چارچوب قانونگذاری آموزش پایه و کل سیستم آموزشی اسپانیا منجر شد. در چارچوب برنامه LOGSE، بر تعیین حداقل آموزش پایه و حداقل امکانات آموزش مراکز پایه توسط دولت تأکید شده است، مطابق برنامه LODE، مراکز آموزش پایه خود به مراکز عمومی و خصوصی تقسیم میشوند. مدارس خصوصی در تعیین نام آزاد بوده و از طریق سرمایه گذاری آزاد و دریافت شهریه تحصیلی از والدین دانشآموزان تأمین اعتبار میشوند، این درحالی است که سایرقوانین و مقررات آموزشی از جمله تعیین تسهیلات آموزشی موقعیت علمی مراکز آموزشی نسبت دانشآموزان به معلمان و تعداد دانشآموزان کلاسهای آموزشی توسط وزارت آموزش تعیین و تدوین میشود. مطابق چنین قوانینی حداکثر تعداد دانشآموزان کلاسهای آموزش بر ۲۵ نفر بالغ میشود.
● ساختار آموزشی
آموزش پایه خود از سه مرحله و دو طبقه متشکل میشود که هر یک از این مراحل شامل یک واحد زمانی است که در طول آن به آموزش و یادگیری و ارزیابی دانشآموزان مبادرت میشود. هدف انجام چنین ارزیابیهایی کسب اطمینان از انطباق و ارتباط روش شناسی با ویژگیهای دانشآموزان است. برای هر گروه از دانشآموزان یک معلم اختصاص مییابد که وی عهده دار مسؤلیت آموزش موضوعات درسی است. علاوه براین، دانش آموزان به دریافت آموزشهایی در حوزههای تربیت بدنی، موسیقی و زبان خارجی نائل میآیند. گروههای کلاسی براساس گروههای سنی تشکیل میشوند. از این رو، گروهبندی دانشآموزان براساس معیارهای متناسب با مؤسسات آموزشی صورت میگیرد.
● اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف آموزشی مراکز آموزش پایه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ ارائه آموزشهای پایه مشترک به دختران و پسران اسپانیایی.
▪ اعطای فرصتهای خاصی به دانشآموزان اسپانیایی برای برخورداری از دانشکافی در خصوص پیشینه فرهنگی و ملی.
▪ آموزش خواندن، نوشتن و ریاضیات به دانشآموزان با هدف ایجاد استقلال فکری و روحی تدریجی در آنان.
▪ توسعه استعدادها و تواناییهای کودکان اسپانیایی در زمینههای مختلف علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی.
▪ بهرهگیری همزمان از زبان اسپانیایی و دیگر زبانهای خارجی.
▪ شناخت و بهرهگیری دانشآموزان از ابزارهای مختلف هنری برای ابراز تصورات و عقاید خود.
▪ ارائه آموزشهای فیزیکی و تربیت بدنی به دانشآموزان برای پرورش و بهبود قدرت جسمانی آنان.
▪ تقویت حسّ خود اتکایی و اعتماد به نفس در دانشآموزان.
● برنامههای آموزشی
از جمله مهمترین برنامههای آموزش پایه که در زمره برنامههای اجباری آموزش به شمارمیآیند. میتوان به دروس علوم طبیعی، علوم اجتماعی و فرهنگی، تربیت بدنی، ادبیات و زبان اسپانیولی، زبان و ادبیات محلی زبانهای خارجی و ریاضیات اشاره کرد.
▪ ارتقا ءتحصیلی
در پایان هر سه مرحله آموزش پایه و پس از ارزیابی تحصیلی دانشآموزان تصمیماتی در خصوص ارتقا یا عدم ارتقا دانشآموزان گرفته میشود. مسؤلیت اصلی درخصوص ارتقا تحصیلی دانشآموزان از مقطع آموزش پایه به آموزش متوسطه، برعهده معلمان و کادر آموزش مراکز آموزش پایه است که در فرآیند تصمیمگیری در خصوص ارتقا یا عدم ارتقا تحصیلی دانشآموزان، معلمان ملزم به مشاوره با والدین دانشآموزان دراین خصوص هستند.
▪ حمایتهای آموزشی
اصول برنامههای LODE;LOPEGوLOGSE برآموزش و رشد شخصیتی دانشآموزان تأکید دارد. این اصول خود دلالت بر انطباق نوآوریهای آموزشی با دانستههای هریک از دانشآموزان و شناسایی نیازهای آموزشی آنان اعم از نیازهای دائمی و موقتی دارد. به طور کلی میتوان گفت که برنامه LOGSE بر شناسایی دانشآموزان مواجه با نیازهای آموزش ویژه و برطرف کردن نیازهای آنان در طول سال تحصیلی تأکید دارد. عمده چنین نیازهایی برناتواناییهای حسی، روانی و فیزیکی و اختلالات رفتاری دانشآموزان در مواجهه با موقعیتهای نامساعد فرهنگی و اجتماعی مشتمل میشود.
▪ محدودیتهای آموزشی
محدودیت زمانی مقطع آموزش پایه حدود پنج سال است. به طوری که دانشآموزان از مجوز مطالعه یا حضور در آزمون درسی یا دروس آموزشی بیش از سه بار برخوردار نیستند. علاوه بر این، حداکثر مدت زمان لازم برای گذراندن هر درس یک سال تحصیلی است.
● آموزش ابتدایی
آموزش ابتدایی نخستین سطح آموزش پایه در سیستم آموزشی اسپانیا است که بر مبنای برنامه LOGSE به سه مرحله در سه سال تقسیم میشود. نخستین مرحله آموزشی دانشآموزان ردههای سنی شش تا هشت سال است. مرحله دوم به کودکان ردههای سنی هشت تا ۱۰ سال و در مرحله سوم نیز به کودکان ردههای سنی ۱۰ تا ۱۲ سال اختصاص دارد.
سال تحصیلی در مدارس ابتدایی، رسماً از هفته نخست سپتامبر آغاز شده و تا پایان جولای نیز به طول میانجامد. کل تعداد روزهای تحصیلی مدارس ابتدایی بر ۱۸۰ روز (۳۶ ساعت در هفته) مشتمل میشود. تعطیلات مدارس ابتدایی نیز بر تعطیلات ۱۱ هفتهای تابستانی، تعطیلات دو هفتهای کریسمس، تعطیلی سه روز فوریه و تعطیلی هفت تا هشت روزه عید پاک و تعطیلات هفت روزه عمومی مشتمل میشود.
تا پیش از اعمال اصلاحات اساسی در اسپانیا، مدارس دولتی (EGB) عمدتاً توسط MEC و جوامع خود گردان اداره میشد. در این اثنا، آموزش ابتدایی خود بر سه دوره به شرح زیر مشتمل میشد:
▪ دوره آموزش مقدماتی در سالهای اول ودوم آموزش ویژه کودکان ردههای سنی شش تا هشت سال
▪ دوره آموزش میانه ویژه کودکان ردههای سنی هشت تا ۱۱سال.
▪ دوره آموزش تکمیلی ابتدایی (سالهای شش و هفت و هشت) ویژه ردههای سنی ۱۱ تا ۱۴سال
در این اثنا، همچنین کودکان مطابق با رده سنی به کلاسها ارجاع میشدند. نبود انعطافپذیری خود به بروز ناهمگنی دانشآموزان این مقطع منتهی میشد. گروه معلمان به تمامی دورههای آموزش ابتدایی اختصاص یافته و همان معلم در طول تمامی دوره ثابت میماند. در حال حاضر، از معلمان جداگانهای برای تدریس کلاسها و دورههای آموزش ابتدایی استفاده میشود. پس از اعمال اصلاحات همچنین دورههای مقدماتی و میانه آموزش ابتدایی منسوخ شد.
● برنامههای آموزشی
تا پیش از اصلاحات، برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی توسط MEC با توجه به قابلیت تطبیقی مناسب با مناطق جغرافیایی گوناگون کشور صورت میپذیرفت. دروس آموزشی به زمینههای مختلف دانش دستهبندی شد.
آموزشهایی به تمامی دانشآموزان یک کلاس در همان سطح آموزش تدریس میشد. در پایان هر سال تحصیلی، دانشآموزان غیر موفق در احراز نمره کل مثبت، ملزم به حضور در آزمون جبرانی برای ارتقاء به کلاس بالاتر بودند.
پس از گذراندن هشت سال آموزش اجباری، به دانشآموزانی که در سه دوره EGB موفق بودهاند، گواهینامه فارغالتحصیلی به عنوان مجوز ورودی آنان به مقطع متوسط اعطا میشود.
علاوه براین، دانشآموزان ناموفق مجاز به ادامه تحصیلات خود در مؤسسات آموزش عمومی پایه و شرکت در آزمون Prueba de Madures ویژه دروس افتاده بودند. این امتحانات، توسط معلمان مدارس به صورت جداگانه تهیه و ارزیابی میشد. علاوه براین، دانشآموزان ناموفق درکسب گواهینامه Gradua de Escolar به دریافت مدرک حضور دردورههای حرفهای نائل میآمدند.
● آموزش ابتدایی پس از اصلاحات
در حال حاضر، پس از اعمال اصلاحات، آموزش ابتدایی مدت زمان شش سال به طول انجامیده و به سه دوره سه ساله تحصیلی تقسیم میشود. هدف حال حاضر آموزش ابتدایی فراهم کردن آموزش مشترک برای تمامی کودکان اسپانیایی در زمینه کسب مهارتهای فرهنگی و دانش بیان شفاهی، خواندن، نوشتن و ریاضیات است مؤسسات آموزش ابتدایی از حداقل یک کلاس در سال تحصیلی برای ارائه و سه دوره مذکور برخوردارند.
هر گروه از دانشآموزان در طول هر دوره از یک معلم برخوردار میشوند. که باعنوان معلم مشاور فعالیت کرده و عهده دار مسئولیت برنامههای آموزشی جبرانی است.
پس از اعمال اصلاحات، همچنین معلمان جداگانهای برای دروس تربیت بدنی، زبانهای خارجی و موسیقی اختصاص مییابد.
● برنامههای آموزشی
پس از اعمال اصلاحات، برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی اسپانیا مطابق زمینههای دانش و تجربه دانشآموزان تنظیم میشود. در این راستا، برنامه مدرسهای سالانهای توسط MEC متناسب با حداقل شرایط برنامه مرکزی طراحی شده که در سطح ملی اجرا میشود.
از جمله برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی که گذراندن آن اجباری است میتوان به علوم طبیعی، علوم اجتماعی و فرهنگی، علوم هنری، تربیتبدنی، زبان و ادبیات، ریاضیات، فعالیتهای درسی جایگزین و زبانهای خارجی اشاره کرد.
در ساختار آموزش مدارس ابتدایی پس از اعمال اصلاحات، جوامع خود گردان برخوردار از دو زبان رسمی، (کاستیلی و زبان محلی) مجاز به اختصاص۱۰درصد از کل زمان تدریس به آموزش زبان محلی خود هستند.
یادگیری زبان خارجی از سال اول دوره دوم اجباری است که خود این ابتکار مهمی است چرا که در EGB یادگیری زبان خارحی پیش از سن یازده سالگی امکانپذیر نبود. تعیین و تعریف اهداف از پیش تعریف شده و ارزیابی مداوم دانشآموزان از طریق برگزاری آزمونهای متنوع و جامع با در نظر گرفتن زمینههای درسی مختلف، انجام ارزیابی مبتنی بر موفقیتهای تحصیلی دانشآموزان از جمله دستآوردهای ساختار آموزش ابتدایی اسپانیا پس از اعمال اصلاحات است.
ارتقای تحصیلی خودکار دانشآموزان از دورهای به دوره دیگر و عدم توقف کامل آنان در یک مرحله آموزشی پیش از یک دوره از جمله دیگر دستآوردهای آموزش نوین ابتدایی به شمار میآید.
● آموزش متوسطه
آموزش متوسطه برای نخستین بار در سال ۱۹۵۷ میلادی با این نام برقرار شد. این دوره آموزش مشتمل بردوره آموزش شش ساله مبتنی بر دروس عمومی، کاربردی، و حرفهای و صنعتی است. بین سالهای ۱۸۷۴ تا ۱۹۳۳ تغییرات عمدهای در این سیستم بهوجود آمد و سیستم جدیدی جایگزین آن شد. در این اثناء، بحثهایی پیرامون مبارزات برای آزادی سیاسی و آموزشی صورت گرفت و قوانین آموزشی بسته به جنبشهای سیاسی دولت وقت طراحی میشد.
از جمله تغییرات عمده میتوان به ارزیابی شایستگیهای معلمان مراکز آموزش متوسطه و سازماندهی مجدد دورههای پیشدانشگاهی اشاره کرد. آموزش متوسطه خود بر آموزش دو مرحلهای سه ساله مشتمل میشود. سن معمول دانشآموزان در مرحله اول آموزش متوسطه ۱۲ تا ۱۴سال و طی مرحله دوم ۱۴ تا ۱۶سال است.
گروههای کلاسی براساس سطوح سنی منظم میشوند. از این روی، مؤسسات در گروه بندی دانشآموزان به صورت آزاد و براساس معیارهای موردنظر خود عمل میکنند.
● آموزش متوسطه پیش از اصلاحات
طی دوره پیش از اصلاحات، واژه اسپانیایی Ensenanzas Medias به دوره آموزشی پس از مقطع آموزش پایه معادل آموزش تکمیلی متوسطه یاد میشد. بر طبق قانون مصوب ۱۹۷۰ دوره آموزشی Ensenanzas Medias خود بر دو گروه به شرح زیر مشتمل میشد.
۱) (BUP) آموزش مستمر سطح تکمیلی متوسطه طی مدت زمان سه سال برای آماده کردن دانشآموزان ردههای سنی ۱۴ تا ۱۷ سال به منظور ورود به دانشگاه علاوه بر دوره سه ساله فوق، دوره توجیهی دانشگاهی یکساله بودند، طی این دوره همچنین دانشآموزان برای دستیابی به فرصتهای استخدامی آموزش میدیدند. این سیستم در سال تحصیلی ۱۹۷۶-۱۹۷۵ اجرا شد.
۲) (FP) دوره آموزشی حرفهای که خود بر دو سطح به شرح زیر مشتمل میشد:
(FPI) دوره آموزشی سه ساله ویژه افراد ردههای سنی چهارده تا شانزده سال و دوره FPII سه ساله ویژه ردههای سنی شانزده تا نوزده سال.
هدف FP قادر کردن دانشآموزان به تمرین فنون خاص درحرفه انتخابی آنان بود. علاوه براین، دورههای آموزش شبانه FPI برای دانشآموزان شاغل بالای رده سنی۱۶ سال و در FPII برای شاگردان ساغل بالای رده سنی ۱۸ سال و به منظور پذیرش درBUP، برخورداری از مدرک پایانی تحصیلات الزامی بود. در این اثنا، پیگیری دورههای BUP و COU به صورت دورههای روزانه یا شبانه در مؤسسات آموزشی ویا به صورت آموزش از راه دور امکانپذیر بود.
جوایز ویژهای برای MEC تشویق دانشآموزان کم درآمد به ادامه تحصیل در این سطح وجود داشت که متناسب با در آمد خانواده و موفقیت تحصیلی آنان به صورت تأمین هزینه ایاب و ذهاب و کتابهای درسی و غیره اعطا میشد.
● برنامههای آموزشی
تا پیش از اصلاحات، برنامههای درسی سالهای اول ودوم BUP برای تمامی دانشآموزان یکسان بود. برنامههای آموزشی دراین اثنا بر دروس ادبیات اسپانیایی، زبان خارجی، ریاضیات، تربیت بدنی، علوم مذهبی، اخلاق، علوم طبیعی، تاریخ تمدن و هنر، موسیقی، طراحی (سال اول)، فیزیک و شیمی، انسان و جغرافیای اقتصادی، زبان لاتین و آموزش فنی و حرفهای (سال دوم) مشتمل میشد. دروس زبانهای خارجی، تاریخ و جغرافیا (شامل تعلیمات مدنی) آموزش فنی و حرفهای، تربیت بدنی، علوم مذهبی و اخلاق و فلسفه نیز به عنوان دروس مشترک به دانشآموزان ارائه میشد. در این اثنا، دانشآموزان ملزم به انتخاب سه درس از میان (زبان و ادبیات اسپانیایی، زبان لاتین، زبان یونانی و ریاضیات) و یا به (زبان و ادبیات اسپانیایی، علوم طبیعی، فیزیک، شیمی و ریاضیات) بودند.
● آموزش متوسطه پس از اصلاحات
پس از اعمال اصلاحات در ساختار آموزش متوسطه، آموزش اجباری به سن شانزده سالگی افزایش یافته و ساختار آموزش متوسطه به صورت زیر ارائه شد:
ـ آموزش اجباری متوسطه بین ردههای سنی دوازده تا شانزده سال.
ـ Bachillerato بین ردههای سنی ۱۶ تا ۱۸سال.
ـ آموزش فنی سطح میانه بین ردههای سنی۱۶ تا ۱۸سال.
در این اثنا، آموزش متوسطه اجباری بر دو سال آخر آموزش پیش از اصلاحات EGB) بین ردههای سنی۱۲ تا ۱۴ سال) و دو سال اول پیش از اصلاحات (بین ردههای سنی چهارده تا شانزده سال Ensenanzas Medias) مشتمل شود. هدف از افزایش سن آموزش اجباری به ۱۶ سال نه فقط ارائه آموزش عمومی به تمامی دانشآموزان اسپانیایی، بلکه از میان برداشتن گروه بندی دانشآموزان و امکان برخورداری آزاد دانشآموزان از حضور در بازار کار بوده است.
پس از اعمال اصلاحات، آموزش اجباری متوسطه خود به دو دورة آموزشی دو ساله، بین سنین دوازده تا ۱۴ و ۱۴ تا ۱۶ سال تقسیم میشود. دسترسی به این مرحله با پایان دوره ابتدایی خود به خود میسر است. ازجمله هدفهای اصلی این دوره میتوان به پایان تحصیلات اجباری و دسترسی به فرصتهای شغلی و آماده کردن دانشآموزان برای برخورداری از برنامههای آموزش عالی است. حداکثر تعداد دانشآموزان هر کلاس که براساس رده سنی گروه بندی میشوند به۳۰ نفر میرسد.
● برنامههای آموزشی
پس از اعمال اصلاحات، برنامههای درسی مقطع متوسطه به طریقی مشابه با آموزش ابتدایی تنظیم میشود. اگرچه طی این مرحله، یادگیری موضوعات درسی محدود زیر پوشش قرار گرفته، دروس اختیاری به تدریج معرفی میشوند.
اما هدف اطمینان از تنوع برنامههای آموزشی بدون کنار گذاردن اصل کلی آموزش منسجم است. طی این دوره همچنین آموزش حرفهای پایه به شکل آموزش فنی عمومی به تمامی دانشآموزان ارائه میشود.
که برآموزش فنون مختلف و احراز فرصتهای شغلی منتهی میشود. ازجمله برنامههای آموزشی اجباری مقطع متوسطه پس از اعمال اصلاحات در ساختار این مقطع میتوان به دروس علوم اجتماعی، جغرافیا و تاریخ، تربیت بدنی، زبان کاستیلی، زبان و ادبیات ویژه جوامع خودگردان، زبان خارجی، ریاضیات مذهب کاتولیک، فعالیتهای درسی جایگزین، علوم طبیعی، هنرهای تجسمی، موسیقی و فناوری اشاره کرد. سال آخر مقطع متوسطه، دانشآموزان ملزم به انتخاب دو گزینه از زمینههای درسی فوق هستند.
● اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف مراکز آموزش متوسطه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ آموزش مهارتهای پیشرفته به دانشآموزان برای ارتقاء حس مسئولیتپذیری و آماده کردن آنان برای فعالیت در بازار کار در مراکز حرفهای یا حضور در مراکز دانشگاهی.
▪ تفکیک تدریجی رشتههای تحصیلی برای هر چه تخصصیتر کردن شاخههای آموزشی.
▪ افزایش قدرت درک و بیان صحیح موضوعات به صورت شفاهی و کتبی.
برخلاف مقطع آموزش پایه در مقطع آموزش متوسطه، جوامع مستقل و محلی از مسئولیت طراحی و تدوین برنامهها و دورههای آموزش متوسطه برخوردار نبوده و این مهم در سطح ملی و توسط وزارت آموزش صورت میپذیرد. مؤسسات آموزش متوسطه نیز به تطبیق دورههای آموزشی خود با زمینههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میپردازند. از جمله برنامههای آموزشی اجباری مقطع آموزش متوسطه میتوان به دروس علوم طبیعی،تربیت بدنی، آموزش بصری، علوم اجتماعی، تاریخ، جغرافیا، زبانهای خارجی، زبان و ادبیات پیشرفته اسپانیولی، ریاضیات، موسیقی، علوم مذهبی و اطلاع رسانی تکنولوژیک اشاره کرد.
● سال تحصیلی
سال تحصیلی در مراکز آموزش متوسطه از نیمه دوم سپتامبر آغاز میشود و تا هفته پایانی ژانویه به طول میانجامد. تعداد روزهای درسی مراکز آموزش متوسطه ۱۷۵ روز است. از جمله مهمترین تعطیلات مراکز آموزش متوسطه نیزمیتوان به تعطیلات دو هفتهای تابستانی، تعطیلات دو هفتهای کریسمس و تعطیلات ده روزه عید پاک اشاره کرد.
مدلهای آموزش متوسطه، باید مطابق با نیازهای دانشآموزان بوده و به پرورش تواناییها و حضور در تیمهای کاری و آموزشی منجر شود. این مدلها باید به تشریح مبانی واقعی واصولی روشهای علمی همت گمارند.
● ارزیابی تحصیلی
در سیستم آموزش متوسطه باید ارزیابی بصورت کلی و تدریجی صورت گیرد، فرآیند ارزیابی تحصیلی به عنوان بخش اصلی از فرآیند یادگیری به حساب میآید که در آن مهارتهای عمومی آموزشی و دانشآموزان ارزیابی میشوند.
سیستم ارزیابی تحصیلی در مدارس متوسطه کل کشور به اجرا گذارده میشود. ارزیابی تحصیلی از ماهیتی عمومی در جوامع مستقل برخوردار است بهطوری که این جوامع با قوانین مربوطه خویش به ارزیابی تحصیلی مراکز آموزش متوسطه مبادرت میکنند.
علاوه براین اهداف ومعیار ارزیابی باید با زمینههای کاری مؤسسات آموزشی منطبق بوده و بر ویژگیهای دانشآموزان نیز مشتمل شود.
در مقابل والدین دانشآموزان نیز ملزم به دریافت اطلاعات منظم درخصوص روند پیشرفت تحصیلی فرزندان خود به واسطه دریافت گزارشهای مکتوب از مدارس هستند.
این گزارشها هر سه ماه یک بار ارائه میشود. به طور کلی میتوان گفت که ارزیابی عملکرد دانشآموزان مقطع متوسطه برعهده تیمی از معلمان و به سرپرستی بخش مشاوره تحصیلی مدارس و با همکاری مستمر والدین صورت میپذیرد. اطلاعات مربوط به فرآیند ارزیابی باید شامل شرح حال تحصیلی هر دانشآموز باشد. نتایج ارزیابی تحت عناوین نارضایت بخش، براساس نارضایت بخش، خوب، خیلی خوب و عالی به اطلاع دانشآموزان و والدین میرسد.
● ارتقاء تحصیلی
در مقطع آموزش متوسطه، ارتقاء دانشآموزان نتیجه نهایی فرآیند ارزیابی تحصیلی است که پس از نخستین مرحله تحصیل و در هربخش از مرحله دوم تحصیل مورد توجه قرار میگیرد. روند تصمیمگیری برای ارتقاء تحصیلی دانشآموزان روند مشترکی است که در آن توانایی تحصیلی دانشآموزان و نمرات تحصیلی آنان مورد ارزیابی نهایی قرار میگیرد. آن دسته از دانشآموزانی که از تواناییهای لازم طی مقطع آموزش پایه (مقطع مقدماتی متوسطه) برخوردار نشدهاند ملزم به تکرار پایه تحصیلی برای مدت یک سال و حداکثر دو سال طی کل دوران آموزش پایه هستند. در فرآیند تصمیم گیری در خصوص تکرار پایه تحــصیلی، دید گاه های دانشآموزان و والدین آنان مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و مشاوران تحصیلی به ارائه راهنماییها و حمایت از دانشآموزان در این زمینه مبادرت میکنند. در طول مقطع آموزش متوسطه، خدمات مشاوره تحصیلی (یک ساعت در هفته) به دانشآموزان ارائه میشود.
● گواهینامههای آموزشی
پس از پایان دوره آموزشی متوسطه، فارغالتحصیلان به دریافت مدرک دیپلم نائل میآیند که برای ارزیابی دورههای پیشدانشگاهی و آموزش فنیوحرفهای تخصصی الزامی است.
در طول دوره آموزش متوسطه دانشآموزان به فراگیری آموزشهای حرفهای و پایه مشتمل برحوزههای درسی سنتی با ابعاد عملی و حرفهای مبادرت میکنند. آموزش حرفهای پایه نیز خود بر آموزش تکنولوژی عمومی که علوم عملی وتکنیکهای مختلف را پوشش نمی دهد اما به درک صحیح دانشآموزان از محیطهای کاری و اجتماعی میانجامد و موضوعات درسی که ارتقاء دهنده دانش تجربی وحرفهای تا کید دارد.
دوره برنامههای اجتماعی دانشآموزان مقطع متوسطه بر دوره شش ماهه تا دو ساله نظری مشتمل میشود. حضور بیش از ۲۰ دانشآموزان در هر کلاس طی این دوره مجاز نیست.
● مقطع آموزش تکمیلی متوسطه
در آموزش تکمیلی متوسطه نیز، آموزش عمومی و نظری و آموزش حرفهای به دانشآموزان ارائه میشود. طبق برنامه LOGES از مقطع تکمیلی متوسطه با عنوان دوره پیش دانشگاهی یاد میشود که طی دو سال تحصیلی رده سنی شانزده سال به صورت غیر اجباری ارائه میشود.
مراکز آموزش متوسطه تکمیلی ملزم به برخورداری از حداقل چهار کلاس درسی، تسهیلات تکنولوژیک آموزشی نظیر اتاق ویژه کامپیوتر، ورزشگاه و کتابخانه تخصصی هستند. این موسسات همچنین مجهز به امکانات ویژه برای ارائه آموزش پیش دانشگاهی هستند که به تعداد حداکثر۳۳ نفر در هر کلاس ارائه میشود. زمانی که نرخ تقاضای ثبت نام در مراکز تکمیلی متوسطه بیش از عرضه باشد، هر موسسهای براساس برنامهLODE از حق تقدم پذیرش دانش آموختگان مراکز عمومی برخوردار میشود. برنامه LOPEG و قوانین ویژه جوامع مستقل نیز خود مکمل قانون LODE هستند. برای ورود به مراکز پیشدانشگاهی ارائه مدرک تحصیلی الزامی است. در این راستا، از دانشآموزان برخوردار از مدارک هنری نیز در مراکز پیشدانشگاهی هنری ثبت نام به عمل میآید. از جمله مهمترین شرایط لازم برای ثبت نام در دورهای پیش دانشگاهی میتوان به قبولی در آزمون نهایی سال دوم متوسطه اشاره کرد. از آندسته دانشآموزانی که از مدرک آموزش حرفهای، مدارک هنری و مدرک تکنسین حرفهای ویژه برخوردار باشند. نیز دردوره پیش دانشگاهی ثبتنام به عمل میآید.
● اهداف آموزشی
مراکز پیش دانشگاهی تحت برنامه LOGSE تکمیلکننده مقطع آموزش متوسطه محسوب میشوند. طی این دوره آموزشی بر بهبود تواناییهای دانشآموزان اعم از آشنایی با احکام اسپانیا، زبان رسمی و تسلط کافی بر زبان خارجی، قدرت تجزیه و تحلیل مسائل، درک ریشههای تحقیق و آگاهی از علوم تکنولوژی و بهرهگیری از آموزش فیزیکی وجسمی در جهت ارتقاء توانمندیهای شخصی و بهبود احساسات هنری تأکید میشود. از جمله مهمترین اهداف مراکز پیش دانشگاهی نیز میتوان به ترغیب دانشآموزان برای مبادرت به تحصیل در مراکز دانشگاهی، ارتقاء آموزشهای حرفهای و بررسی و تأمین نیازمندیهای انسانی بازار کار اشاره کرد.
● آموزش پیش دانشگاهی
برنامه LOGSEبر اجرای انواع مدلهای مختلف آموزش پیش دانشگاهی (علوم هنر، علوم طبیعی، بهداشت، علوم اجتماعی، انسانی وتکنولوژی ) و قدرت اعطایی دولت در جهت اصلاح و تعدیل برنامههای آموزشی این مراکز با جوامع مستقل تأکید دارد.
با تصویب قانون سلطنتی سال ۱۹۹۱، ساختار پایهای دوره پیش دانشگاهی بنیان گرفته و حوزههای درسی این دوره مشخص شد. حداقل دوره تحصیلی نیز در دسامبر۲۰۰۰ مورد تعدیل و اصلاح قرار گرفت. از جمله دروس مشترک دورههای پیش دانشگاهی میتوان به دروس آموزش فیزیک، فلسفه، تاریخ، زبان اسپانیایی، زبان وادبیات رسمی جوامع مستقل و زبان خارجی اشاره کرد.
ازجمله اصلاحاتی که در برنامههای آموزشی مراکز پیش دانشگاهی به وقوع پیوسته است میتوان به گنجاندن دروس علوم طبیعی و بهداشت، تکنولوژی، تاریخ، موسیقی و حذف درس تاریخ فلسفه اشاره کرد. براین اساس دانشآموزان طی سال اول ملزم به گذراندن چهار درس مشترک هستند.
سه درس به انتخاب مرکز پیش دانشگاهی و فقط یک درس به اختیار دانشآموز است.. در سال دوم نیز دانش آموزان مجاز به انتخاب سه درس مشترک و دو درس غیرمشترکند. که سه درس توسط مراکز پیش دانشگاهی و دو درس به صورت اختیاری انتخاب میشود. در سراسر کشور آموزش مذهب کاتولیک و یا دیگر مذاهب فقط از سوی مؤسسات ارائه میشود. این آموزشها اختیاری است و دانشآموزان از حق انتخاب فعالیتهای جایگزینی به جای آن برخوردارند.
● اهداف آموزشی
▪ پرورش ظرفیت یادگیری دانشآموزان.
▪ انجام فعالیتهای گروهی.
▪ بهرهگیری از روشهای تحقیقی در حوزه آموزش.
▪ برقراری هماهنگی میان متدهای آموزشی متناسب با حوزههای درسی.
▪ بهرهگیری از کامپیوتر و تکنیکهای کامپیوتری در کلاس برای ارتقاء برنامههای درسی به واسطه بهرهگیری از امکانات تکنولوژیک.
آندسته از دانشآموزانی که دوره پیشدانشگاهی را با موفقیت پشت سر میگذراند موفق به اخذ مدرک BACHILLER میشوند که در آن میانگین نمرات تحصیلی آنان موجود است. فقط دانشآموزانی که تمامی حوزههای درسی این دوره را پشت سرگذارند به احراز این مدرک نائل میشوند. مدرک تحصیلی فوق شرط اصلی برای ورود به مراکز پیشرفته آموزش حرفهای و مراکز آموزش عالی است. این درحالی است که در ورود به دانشگاه دانشآموزان ملزم به قبولی در آزمون نیز هستند.
● مراکز پیشدانشگاهی بین المللی
این نوع از آموزش برای تمامی دانشآموزان اسپانیایی فراهم نیامده و تنها در مدارس عمومی وخصوصی خاص ارائه میشود. مراکز بین المللی پیشدانشگاهی بعنوان مراکز آموزش مقدماتی برای ورود به مراکز آموزش عالی با دوره تحصیلی قابل شناسایی است. این نوع مراکز آموزشی در اسپانیا در اقلیت بوده و فقط درچند موسسه عمومی وخصوصی که توسط مراکز بینالمللی پیشدانشگاهی و دانشکدههای خارجی مستقر در اسپانیا احداث میشوند، وجود دارد.
● مدارس زبان
در این مراکز به صورت ویژه بر آزمون زبانهای رسمی کشور، زبانهای اروپایی، زبانهای آسیایی وعربی تأکید میشود آموزشها به دانشآموزان رده سنی چهارده ارائه میشود. چنین تحصیلاتی خود به دو سطح تقسیم میشود. سطح اول از ماهیت ابزاری برخوردار بوده و به ارائه حق انتخاب علوم زبانی به دانشآموزان و تأکید بردرک بیان آن بهصورت کتبی و شفاهی میپردازد. سطح دوم آموزش در طول پنج سال مشتمل بر دو مرحله ارائه میشود. طی مرحله دوم آموزش، به دانشآموزان بعنوان مترجم، مبنای حرفهای تأکید میشود. با این حال قوانین فقط طی مرحله اول بطور کامل در مدارس رسمی آموزش زبان به مورد اجرا گذارده میشوند. از جمله زبانهای رایجی که در اسپانیا ارائه میشود میتوان به زبانهای اسپانیولی، زبان فنلاندی، ایرلندی، سوئدی وکرهای که بصورت تجربی آموزش داده شده و پایه نظری ندارند، اشاره کرد.
● پذیرش تحصیلی
برای ثبتنام در مرحله مقدماتی، برخورداری دانشآموزان از مدرک ESO از آموزش متوسطه الزامی است، علاوه براین، پیش از ورود به مدارس زبان آزمون تعیین سطح زبان، از دانشآموزان به عمل میآید. برای ورود به مرحله پیشرفته (سطح دوم) آموزش زبان نیز موفقیت در آزمون سطح یک و احراز گواهینامه پایان دوره الزامی است.
● اهداف آموزشی
▪ افزایش قابلیت دانشآموزان در کسب آموزش زبانهای مختلف و توانایی کامل در ابراز آن به صورت کتبی و شفاهی.
▪ بهرهگیری از زبانها به عنوان ابزار ارتباطی در زندگی روزانه و کسب اطلاعات از منابع مختلف و رسانههای بینالمللی.
▪ شناخت و بهرهگیری از جنبههای مختلف زبانی به ویژه خبر فرهنگی زبانهای خارجی.
▪ ارتقاء توانایی دانشآموزان در بهرهگیری از موقعیتهای زبانی مختلف به صورت شفاهی و کتبی.
● دورههای آموزشی
مرحله اول آموزش زبان به دو مرحله مقدماتی (حدود سه سال) و مرحله پیشرفته (حدود دو سال با حداقل زمان کلاس ۳۶۰ تا ۲۴۰ ساعت) تقسیم میشود. از جمله برنامههای درسی دورههای مذکور میتوان به الفاظ، ترکیب، اصوات و اشکال زبانی اشاره کرد. دوره اصلی تحصیلی مرحله اول خصوصاً در آموزش زبان خارجی توسط دولـت در کل کشور به مورد اجرا گذارده می شود و بطور پیوسته در جوامع مستقل با توجه به معیارهای ویژه مورد نیاز آن جوامع مورد انطباق قرار میگیرد.
پس از برگزاری آزمون، دانشآموزانی که مرحله اول را به پایان رسانده اند و موفق به اخذ مدرک میشوند. آن دسته از دانشآموزانی که موفق به گذراندن نه واحد درسی میشوند. به احراز مدرک مقدماتی زبان از مدارس رسمی زبان نائل میآیند.
● آموزش فنی و حرفهای
آموزش حرفهای پایه که بخشی از دوره پیشدانشگاهی است، خود بر آموزش مقدماتی حرفهای و عملی با هدف ترغیب و پرورش دانشآموزان در راهیابی به بازار کار مشتمل میشود. دانشآموزان در این دوره با رشتههای ویژه و درک فعالیتهای بهرهور در بازار کار آشنایی مییابند.
از این دوره آموزشی که بر ارائه آموزش حرفهای رسمی تحت سیستم آموزش متوسطه تأکید دارد با عنوان CEDEFOP یاد میشود. آموزش حرفهای که در برنامه LOGGSE مورد تأکید قرار گرفته است از دو سطح آموزشی مشتمل بر آموزش حرفهای متوسطه و آموزش پیشرفته مشتمل میشود. آموزش حرفهای متوسطه از سال تحصیلی ۲۰۰۰ و آموزش حرفهای پیشرفته نیز از سال تحصیلی ۲۰۰۲ کاملاً مورد اجرا قرار گرفته است. این درحالی است که ارائه و اجرای آموزش حرفهای در قالب برنامه آموزش عمومی از سال ۱۹۷۰مورد تأکید قرار گرفته و خود بر دو سطح FPI و FPII مشتمل میشود. بخش FPII نیز شامل دو بخش آموزشی (آموزش عمومی دو ساله و آموزشی تخصصی ـ عملی سه ساله) است. در حال حاضرفقط در سال دوم FPII آموزش عمومی و در سال سوم FPII آموزش تخصصی ارائه میشود. زمانیکه که نرخ تقاضای ثبت نامی بیشتر از مراکز آموزشی موجود باشد، از معیار معینی با عنوان اعطای حق تقدم به دانشآموزان مدارس عمومی و مراکزاستانی استفاده میشود. علاوه براین دانشآموزان مراکز آموزش حرفهای ملزم به گذراندن آموزشهای نظری، برخورداری از ۱۸ سال تمام و ارائه مدرک مستند دال بر برخورداری از یک سال تجربه کاری در رشته تحصیلی مربوطه هستند. مدت زمان دورههای آموزش حرفهای از ۱۳۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت آموزشی طی دوره آموزش یکو نیم تا دو سال متغیر میباشد.
● اهداف آموزشی
▪ برقراری ارتباط مستحکم میان سیستم آموزشی و بازار کار.
▪ دستیابی دانشآموزان به درک صحیح از رشته تحصیلی خود متناسب با ارائه صحیح آن در حوزههای کاری.
▪ دستیابی دانشآموزان به مکانیزمهای موجود در بازار کار.
▪ دستیابی دانشآموزان به نوعی اعتماد حرفهای در کار تخصصی خود.
● توسعه آموزشی
اجرای برنامهLOGSE به نوبه خود به بهبود و تجدید مفاهیم آموزش حرفهای منجر شده است. از این روی، وزارت آموزش و فرهنگ و جوامع مستقل به همکاری با متخصصان حوزه کار برای تقویت زمینه فرایند آموزشی و استخدام فارغالتحصیلان مراکز آموزش حرفهای مبادرت میکنند.
نخستین گام در راستای نیل به چنین اهدافی، در راستای کمک به تشریح ساختار عمومی و سازماندهی آموزش حرفهای است. به این ترتیب مدارک مختلف و ارتباط آنها با دورههای تحصیلی در کل کشور مشخص شده است. مؤسسات آموزشی نیز ملزم به توسعه چنین دورههای تحصیلی از طریق ارائه دورههای تحصیلی سالانه PROYECTOهستند. اهداف، محتوی رشتهها، معیار ارزیابی، روشها و توالی آنها باید با ویژگیهای دانشآموزان و امکانات آموزشی جامعه در ارتباط باشد. دولت نیز به تجدید نظر و ارتقاء سطح آموزش حرفهای و کسب اطمینان از تطابق تغییرات با ویژگیهای حرفهای میپردازد.
● حوزههای آموزشی
CICLOS FORMATIVS در دو بخش تئوری و عملی سازماندهی شده است که طول مدت اجرای آن بستگی به ماهیت مهارتهای حرفهای و جزئیات دارد. CICLOS FORMATIVS از یک واحد یا مکان آموزشی و مشاورهای از دروههای تحصیلی مشتمل بر آموزش ضمن خدمت برخوردار میباشند که دانشآموزان را قادر به بهبود کار وکسب تجربههای ضروری کاری میکند. این دوره تحصیلی اجباری و دورهای است که در آن دانشآموزان در محیطهای کاری واقعی به فعالیت میپردازند.
چنین محیطهای کاری از شرکتها و دیگر موسسات حرفهای شامل میشود. که به ارائه فعالیتهای بهرهور و فعالیتهای ورای آموزشهای مدرسهای میپردازند که به نوبه خود به یادگیری مفاهیم جدید کاری توسط دانشآموزان منتهی میشود.
طول آموزش حرفهای متوسطه آموزش ۱۳۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت و آموزش ضمن خدمت بر۳۰۰ تا ۷۰۰ ساعت آموزشی مشتمل میشود که با فعالیتهایی در محیطهای واقعی کار در ارتباط است.
● ارتقاء تحصیلی
آندسته از دانشآموزانی که سال اول را به پایان رساندهاند اما در تمامی واحدهای درسی خود قبول نشدهاند میتوانند به سال دوم بروند که در این صورت تعداد ساعات درسی آنان افزایش مییابد. دلیل این امر آن است که دانشآموزان ملزم به گذراندن تمامی برنامههای آموزشی تعیین شده هستند. در سیستمهایی که به کلاس و حضور در آن توجه میکنند نیاز دارند که فعالیتهای برنامهریزی شده را در سه زمان تکرار کنند و آنها ممکن است فقط یک امتحان پایانی در هر بخش برگزار نمایند. که هر واحد شامل چهار بخش مشتمل بر دو جلسه آزمون منظم و دو جلسه آزمون فوقالعاده است. مشاوره تحصیلی بخش کاملی از فعالیتهای آموزشی است از این روی هر گروه از دانشآموزان از یک معلم مشاور که عهدهدار مسئولیت ارزیابی دانشآموزان و مشاوره با آنان است، برخوردارند.
به آندسته از دانشآموزان که موفق به پایان سطوح آموزش حرفهای و تخصصی شدهاند مدرک تکنسین اعطا میشود. این مدرک شرط لازم برای حضور دانشآموزان در دوره پیشدانشگاهی است.
این مدرک دانشآموزان را به ادامه تحصیلات تخصصی خود در سطوحی چون آموزش علوم هنری و آموزش زبان قادر میسازد. اعتبار کسب شده از طریق مدرک تکنسین موجب میشود که آنان بتوانند در سطوح پیشرفته CICLOS FORMATIVSثبتنام کنند.
● حمایتهای آموزشی
جوامع مستقل بر معیارهای تحصیلی وانطباق آن با نیازهای ویژه دانشآموزان تأکید میکنند در این زمینه با کمک به آموزش حرفهای وتخصصی به انضمام تشریح امکان انطباق با واحدهای رسمی و استاندارد آموزش حرفهای مساعدتهایی انجام میگیرد. به این منظور بخشهای مشاوره تحصیلی به مشورتهای آموزشی مطابق با مأموریتهای آموزشی و تعلیمی خود میپردازند.
آموزش حرفهای و تخصصی پیشرفته پس از موفقیت در دوره پیشدانشگاهی در قالب برنامه LOGSE و یا پذیرش در آزمون ورودی صورت میگیرد. آموزش حرفهای و تخصصی پیشرفته خود بر بخشهایی از CICLO FORMATIVEطی دوره زمانی متغیری و ترکیبی از حوزههای آموزش عملی و علمی در ارتباط با رشتههای حرفهای مشتمل میشود.
پذیرش دانشجو در دورههای عالی آموزش حرفهای و تخصصی به دو روش زیر صورت میپذیرد.
۱) پذیرش مستقیم دانشجو که برخورداری از مدرک علمیBACHILLER در آن ضروری است.
۲) پذیرش دانشجو به واسطه حضور وی در آزمون برگزار شده توسط جوامع مستقل با هــدف جذب افراد با استعداد متناسب با اهــداف مراکز پیــشدانشگاهی و مـهارتهای مورد نیاز بخشهای آموزشی CICLO FORMATIVE مطابق با رشتههای تخصصی است. آن دسته از افرادی که از تجارب کاری در زمینهای حرفهای برخوردار باشند.
از حضور در بخشی از آزمون معاف میشوند. از آندسته افرادی که از مدرک معتبر تکنسین حرفهای برخوردارند در سطح پیشرفتهCICLOFORMATIVE ثبت نام به عمل میآید.
از جمله مهمترین اهداف آموزش عالی حرفهای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ کسب تواناییهای حرفهای توسط دانشآموزان و درک سازماندهی و ویژگیهای این نوع از آموزش مطابق با بازده و مکانیزمهای حرفهای.
▪ کسب علوم ضروری و مهارتهای لازم برای انجام فعالیتهای بیخطر حرفهای و مواجهه مناسب دانشجویان با موقعیتهای حرفهای.
▪ کمک به شخصیت حرفهای دانشجویان وارتقاء انگیزه کاری آنان در جهت یادگیری هر چه بیشتر و انطباق خود با تغییرات احتمالی محیط کاری.
به آندسته از دانشجویان که موفق به پایان دوره آموزشی حرفهای و تخصصی میشوند، مدرک سرپرستی تکنسین فنی اعطا میشود که بالاترین مدرک حرفهای به شمار میآید. با برخورداری از این مدرک دانشجویان میتوانند بدون شرکت در آزمون ورودی به ادامه تحصیل در رشتههای مرتبط با حرفه تخصصی خود در مراکز دانشگاهی مبادرت کنند.
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif روزنامه اطلاعات ( www.ettelaat.com (http://www.ettelaat.com) )
۱) مقطع پیش دبستانی که خود از دوره مهدکودک ویژه کودکان ردههای سنی سه تا پنج سال و دوره آمادگی ویژه کودکان ردههای سنی چهار تا پنج سال متشکل میشود.
۲) آموزش پایه که برای کودکان ردههای سنی شش تا سیزده سال برنامهریزی شده و به دو بخش ویژه دانش آموزان ردههای سنی شش تا ده سال و بخش ویژه دانش آموزان رده های سنی یازده تا سیزده سال مشتمل میشود. تحصیلات پایه در مدارس دولتی و خصوصی رایگان و اجباری است.
۳) مقطع آموزش متوسطه که مدت زمان سه سال به طول انجامیده و به دانش آموزان رده های سنی شانزده تا چهارده سال ارائه میشود. پس ازگذراندن این دوره، دانش آموزان ملزم به گذراندن دورة یکساله پیش دانشگاهی هستند که درصورت توفیق در آن ازمجوز حضوردر دانشگاهها برخوردار میشوند.
۴) آموزش عالی که خود بر سه مرحله اساسی مشتمل میشود. در مرحلة نخست دانشجویان در سه سال به درجة «دیپلماتورا» (کاردانی) نایل میآیند. در مرحلة دوم طی دوره آموزش تخصصی دو ساله به اخذ مدرک کارشناسی نائل می آیند وغالبا به عنوان مهندس و یا معلم به فعالیت میپردازند.در مرحله سوم دانشجویان ملزم به دفاع از تز(رساله) تخصصی خود برای احراز درجة دکترا هستند.
کودکان اسپانیایی از سه سالگی وارد مهد کودک (La Education infantil) شده و به مدت سه سال تا سن شش سالگی مطالب اولیه را فرا میگیرند. آخرین سال مقطع پیش دبستانی اجباری است. آموزش ابتدائی (La Education Obligatoria) از سن شش سالگی آغاز می شوند و تا سن یازده سالگی به مدت پنج سال ادامه مییابد. در این مدت دانشآموزان ضمن آشنایی با محیط اطراف، خواندن و نوشتن و دروس ابتدائی را فرا میگیرند. سپس دوره آموزش متوسطه(La Education Segundaria) ارائه میشود. این دوره بر دو مرحله مشتمل میشود طی دوره اول به مدت سه سال دانش آموزان موفق به کسب درجه فارغالتحصیل دوره مدرسه و طی مرحله دوم به مدت سه سال دانش آموزان به احراز درجه تحصیلی موسوم به (Bachiller) نائل میآیند. در صورت تمایل دانش آموزان به ورود به دانشگاه دوره آموزش یک ساله پیش دانشگاهی (Curso de orientacion Universitaria) و یا ورود به دورههای آموزش حرفهای (La Formacion Profesinal) نیز پشت سر گذارده میشود.
● آموزش پیش دبستانی
سوابق تاریخی آموزش پیش دبستانی در کشور اسپانیا به نیمه دوم قرن ۱۹میلادی زمانی که یکسری مراکز آموزشی کودکان بر اساس اصول آموزشی فردریک فربول تأسیس شد، باز میگردد. در اوایل قرن ۲۰ آموزش پیش دبستانی مورد توجه قرار گرفت و رشد کرد. خصوصاً در منطقه کاتالونیا این رشد در نتیجه ساخت مراکز خصوصی آموزشی کودکان بود. مفهوم آموزشهای پیش دبستانی در سالهای ۱۹۳۶ تا ۱۹۷۰ بیشتر بر کمک و مشارکت در آماده کردن کودکان برای ورود به مدارس ابتدایی وآموزش اولیه محدود میشد. از این رو، غفلت در توجه به آموزش پیش دبستانی به عنوان یک سطح آموزشی منجر به غفلت دولت از اجرای برنامههای رسمی در این مراکز شد. این در حالی است که از سال ۱۹۷۰، آموزش پیش دبستانی به عنوان نخستین مرحله رسمی نظام آموزشی کشور مورد توجه قرار گرفت.
از سال ۱۹۸۵ نیز برنامههای عملی آموزش پیشدبستانی با هدف حذف موانع موجود بر سر راه استقرار این سطح آموزشی اجرا در آمد.در سال ۱۹۹۰ قوانین LOGSE در این سطح آموزشی سازماندهی شد و این مقطع آموزشی با عنوان آموزش پیش دبستانی مرحله بین ردههای سنی صفر تا سه سالگی و از سه تا شش سالگی برای کودکان طراحی شد. اگر چه این سطح آموزشی به عنوان سطح غیر اجباری ارائه میشود اما به اصلاح فرآیند آموزش کودکان و رشد مهارتهای دانش آموزان ورودی مقطع آموزش ابتدایی منتهی میشود. برنامه LOGSE نیز به ارزیابی این نوع آموزش و نقش آن در مقایسه با دیگر سطوح آموزشی میپردازد. دولت اسپانیا نیز بر فراهم کردن مراکز مناسب آموزشی و مراقبتی ویژه کودکان معتقد است.
سال تحصیلی در مراکز آموزش پیش دبستانی معمولاً از هفته نخست سپتامبر آغاز میشود و تا پایان هفته جولای ادامه مییابد.
با اجرای برنامه LODE در سال ۱۹۸۵ و برنامه LOGSE در سال ۱۹۹۵، ایجاد مبانی قانونی وپایهای برای ساختار آموزشی پیش دبستانی اسپانیا فراهم آمد. علاوه بر این در خصوص سازماندهی و مدیریت مراکز آموزش پیش دبستانی، در قالب برنامههای LODEو LOGSEسری قوانین ویژه آموزش پیش دبستانی برای جوامع مستقل تدوین شد. چنین قوانینی به سازماندهی مراکز پیش دبستانی و توسعه قوانین این مراکز میپردازند. علاوه بر این مبانی مصوب برنامه LOGSE به برآورده کردن حداقل نیازهای مراکز آموزشی از جمله مراکز آموزش پیش دبستانی تاکید دارد.
● اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف آموزشی مراکز آموزش پیش دبستانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ بهبود توان فیزیکی، ذهنی، احساسی، اجتماعی و اخلاقی کودکان.
▪ تقویت روابط میان کودکان و والدین.
▪ کسب شناخت کافی از درک کودکان و تربیت آنان در جهت ارائه تصویر مثبت و واقعی از خود و دستیابی به احساس خود اعتمادی.
▪ ارزیابی و شناخت استعدادها و محدودیتهای رفتاری و شخصیتی کودکان.
▪ تربیت کودکان برای گام برداشتن در حوزه روابط اجتماعی و تاکید بر آن.
▪ بهبود طرز تفکر کودکان برای احترام گذاری و مشارکت با سایر افراد جامعه.
▪ تقویت روحیه کودکان برای شناسایی جنبههای مختلف شخصیتی و استعدادی آنان به ویژه در پرداختن به فعالیتهای هنری و ورزشی.
● آموزش پایه
تاریخچه آموزش پایه در اسپانیا به زمان تدوین مبانی سیستم آموزشی این کشور باز میگردد. این در حالی است که نخستین تعریف واقعی از سیستم آموزش پایه در سال ۱۸۷۵ میلادی همزمان با وضع آموزش عمومی ارائه شد. در این اثنا، آموزش پایه رسماً به عنوان سیستم آموزش لیبرال ارائه شده و بیش از یک قرن در راستای بهبود آموزش عمومی گام برداشت. بین سالهای ۱۸۷۴ و۱۹۲۳ با اعمال تغییراتی در ساختار حکومتی، تغییراتی در سیستم آموزشی پایه برای بهبود آن اعمال شد.
در سال۱۹۳۱با اعلان موجودیت دومین حکومت جمهوری، برآموزش اجباری و پایه رایگان تأکید شد. پس از جنگ داخلی وتا سال۱۹۷۰، آموزش ابتدایی ابزاری برای انتقال عقاید و ایدئولوژی به شمار میآمد. در این اثنا، آموزش پایه به صورت آموزشهای طبقهبندی شده کاتولیکی بود که دولت بر عملکرد آن نظارتی نداشت. این در حالی است که در سال ۱۹۴۵ از آموزش پایه به عنوان آموزش ملی یاد شده و مؤسسات آموزشی به ارائه آن از سال ۱۹۵۳مبادرت کردند.
مقطع آموزش پایه از دو مقطع آموزش ابتدایی ویژه دانش آموزان ردههای سنی یازده تا چهارده سال متشکل میشود. با تصویب قانونی آموزش ملی در سال ۱۹۷۰، تغییرات اساسی در ساختار آموزش پایه اسپانیا اعمال شد. این فرآیند به صورت قانونمند برای نخستین بار در کل سیستم آموزشی اسپانیا اعمال شد که در جریان آن از مقطع آموزش پایه با عنوان آموزش اجباری ویژه دانشآموزان ردههای سنی شش تا چهارده سال یاد شد. قوانین پویا در خصوص آموزش پایه در سال۱۹۹۰ وضع شد که به موجب آن بر تحصیلات اجباری برای کودکان ردههای سنی شش تا شانزده سال تأکید شد.
● اصول بنیادین قانونگذاری
اجرای برنامههای LODE و LOGSE در سال ۱۹۹۰ و برنامه LOPEG در سال ۱۹۹۵ به استحکام چارچوب قانونگذاری آموزش پایه و کل سیستم آموزشی اسپانیا منجر شد. در چارچوب برنامه LOGSE، بر تعیین حداقل آموزش پایه و حداقل امکانات آموزش مراکز پایه توسط دولت تأکید شده است، مطابق برنامه LODE، مراکز آموزش پایه خود به مراکز عمومی و خصوصی تقسیم میشوند. مدارس خصوصی در تعیین نام آزاد بوده و از طریق سرمایه گذاری آزاد و دریافت شهریه تحصیلی از والدین دانشآموزان تأمین اعتبار میشوند، این درحالی است که سایرقوانین و مقررات آموزشی از جمله تعیین تسهیلات آموزشی موقعیت علمی مراکز آموزشی نسبت دانشآموزان به معلمان و تعداد دانشآموزان کلاسهای آموزشی توسط وزارت آموزش تعیین و تدوین میشود. مطابق چنین قوانینی حداکثر تعداد دانشآموزان کلاسهای آموزش بر ۲۵ نفر بالغ میشود.
● ساختار آموزشی
آموزش پایه خود از سه مرحله و دو طبقه متشکل میشود که هر یک از این مراحل شامل یک واحد زمانی است که در طول آن به آموزش و یادگیری و ارزیابی دانشآموزان مبادرت میشود. هدف انجام چنین ارزیابیهایی کسب اطمینان از انطباق و ارتباط روش شناسی با ویژگیهای دانشآموزان است. برای هر گروه از دانشآموزان یک معلم اختصاص مییابد که وی عهده دار مسؤلیت آموزش موضوعات درسی است. علاوه براین، دانش آموزان به دریافت آموزشهایی در حوزههای تربیت بدنی، موسیقی و زبان خارجی نائل میآیند. گروههای کلاسی براساس گروههای سنی تشکیل میشوند. از این رو، گروهبندی دانشآموزان براساس معیارهای متناسب با مؤسسات آموزشی صورت میگیرد.
● اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف آموزشی مراکز آموزش پایه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ ارائه آموزشهای پایه مشترک به دختران و پسران اسپانیایی.
▪ اعطای فرصتهای خاصی به دانشآموزان اسپانیایی برای برخورداری از دانشکافی در خصوص پیشینه فرهنگی و ملی.
▪ آموزش خواندن، نوشتن و ریاضیات به دانشآموزان با هدف ایجاد استقلال فکری و روحی تدریجی در آنان.
▪ توسعه استعدادها و تواناییهای کودکان اسپانیایی در زمینههای مختلف علمی، فرهنگی، هنری و ورزشی.
▪ بهرهگیری همزمان از زبان اسپانیایی و دیگر زبانهای خارجی.
▪ شناخت و بهرهگیری دانشآموزان از ابزارهای مختلف هنری برای ابراز تصورات و عقاید خود.
▪ ارائه آموزشهای فیزیکی و تربیت بدنی به دانشآموزان برای پرورش و بهبود قدرت جسمانی آنان.
▪ تقویت حسّ خود اتکایی و اعتماد به نفس در دانشآموزان.
● برنامههای آموزشی
از جمله مهمترین برنامههای آموزش پایه که در زمره برنامههای اجباری آموزش به شمارمیآیند. میتوان به دروس علوم طبیعی، علوم اجتماعی و فرهنگی، تربیت بدنی، ادبیات و زبان اسپانیولی، زبان و ادبیات محلی زبانهای خارجی و ریاضیات اشاره کرد.
▪ ارتقا ءتحصیلی
در پایان هر سه مرحله آموزش پایه و پس از ارزیابی تحصیلی دانشآموزان تصمیماتی در خصوص ارتقا یا عدم ارتقا دانشآموزان گرفته میشود. مسؤلیت اصلی درخصوص ارتقا تحصیلی دانشآموزان از مقطع آموزش پایه به آموزش متوسطه، برعهده معلمان و کادر آموزش مراکز آموزش پایه است که در فرآیند تصمیمگیری در خصوص ارتقا یا عدم ارتقا تحصیلی دانشآموزان، معلمان ملزم به مشاوره با والدین دانشآموزان دراین خصوص هستند.
▪ حمایتهای آموزشی
اصول برنامههای LODE;LOPEGوLOGSE برآموزش و رشد شخصیتی دانشآموزان تأکید دارد. این اصول خود دلالت بر انطباق نوآوریهای آموزشی با دانستههای هریک از دانشآموزان و شناسایی نیازهای آموزشی آنان اعم از نیازهای دائمی و موقتی دارد. به طور کلی میتوان گفت که برنامه LOGSE بر شناسایی دانشآموزان مواجه با نیازهای آموزش ویژه و برطرف کردن نیازهای آنان در طول سال تحصیلی تأکید دارد. عمده چنین نیازهایی برناتواناییهای حسی، روانی و فیزیکی و اختلالات رفتاری دانشآموزان در مواجهه با موقعیتهای نامساعد فرهنگی و اجتماعی مشتمل میشود.
▪ محدودیتهای آموزشی
محدودیت زمانی مقطع آموزش پایه حدود پنج سال است. به طوری که دانشآموزان از مجوز مطالعه یا حضور در آزمون درسی یا دروس آموزشی بیش از سه بار برخوردار نیستند. علاوه بر این، حداکثر مدت زمان لازم برای گذراندن هر درس یک سال تحصیلی است.
● آموزش ابتدایی
آموزش ابتدایی نخستین سطح آموزش پایه در سیستم آموزشی اسپانیا است که بر مبنای برنامه LOGSE به سه مرحله در سه سال تقسیم میشود. نخستین مرحله آموزشی دانشآموزان ردههای سنی شش تا هشت سال است. مرحله دوم به کودکان ردههای سنی هشت تا ۱۰ سال و در مرحله سوم نیز به کودکان ردههای سنی ۱۰ تا ۱۲ سال اختصاص دارد.
سال تحصیلی در مدارس ابتدایی، رسماً از هفته نخست سپتامبر آغاز شده و تا پایان جولای نیز به طول میانجامد. کل تعداد روزهای تحصیلی مدارس ابتدایی بر ۱۸۰ روز (۳۶ ساعت در هفته) مشتمل میشود. تعطیلات مدارس ابتدایی نیز بر تعطیلات ۱۱ هفتهای تابستانی، تعطیلات دو هفتهای کریسمس، تعطیلی سه روز فوریه و تعطیلی هفت تا هشت روزه عید پاک و تعطیلات هفت روزه عمومی مشتمل میشود.
تا پیش از اعمال اصلاحات اساسی در اسپانیا، مدارس دولتی (EGB) عمدتاً توسط MEC و جوامع خود گردان اداره میشد. در این اثنا، آموزش ابتدایی خود بر سه دوره به شرح زیر مشتمل میشد:
▪ دوره آموزش مقدماتی در سالهای اول ودوم آموزش ویژه کودکان ردههای سنی شش تا هشت سال
▪ دوره آموزش میانه ویژه کودکان ردههای سنی هشت تا ۱۱سال.
▪ دوره آموزش تکمیلی ابتدایی (سالهای شش و هفت و هشت) ویژه ردههای سنی ۱۱ تا ۱۴سال
در این اثنا، همچنین کودکان مطابق با رده سنی به کلاسها ارجاع میشدند. نبود انعطافپذیری خود به بروز ناهمگنی دانشآموزان این مقطع منتهی میشد. گروه معلمان به تمامی دورههای آموزش ابتدایی اختصاص یافته و همان معلم در طول تمامی دوره ثابت میماند. در حال حاضر، از معلمان جداگانهای برای تدریس کلاسها و دورههای آموزش ابتدایی استفاده میشود. پس از اعمال اصلاحات همچنین دورههای مقدماتی و میانه آموزش ابتدایی منسوخ شد.
● برنامههای آموزشی
تا پیش از اصلاحات، برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی توسط MEC با توجه به قابلیت تطبیقی مناسب با مناطق جغرافیایی گوناگون کشور صورت میپذیرفت. دروس آموزشی به زمینههای مختلف دانش دستهبندی شد.
آموزشهایی به تمامی دانشآموزان یک کلاس در همان سطح آموزش تدریس میشد. در پایان هر سال تحصیلی، دانشآموزان غیر موفق در احراز نمره کل مثبت، ملزم به حضور در آزمون جبرانی برای ارتقاء به کلاس بالاتر بودند.
پس از گذراندن هشت سال آموزش اجباری، به دانشآموزانی که در سه دوره EGB موفق بودهاند، گواهینامه فارغالتحصیلی به عنوان مجوز ورودی آنان به مقطع متوسط اعطا میشود.
علاوه براین، دانشآموزان ناموفق مجاز به ادامه تحصیلات خود در مؤسسات آموزش عمومی پایه و شرکت در آزمون Prueba de Madures ویژه دروس افتاده بودند. این امتحانات، توسط معلمان مدارس به صورت جداگانه تهیه و ارزیابی میشد. علاوه براین، دانشآموزان ناموفق درکسب گواهینامه Gradua de Escolar به دریافت مدرک حضور دردورههای حرفهای نائل میآمدند.
● آموزش ابتدایی پس از اصلاحات
در حال حاضر، پس از اعمال اصلاحات، آموزش ابتدایی مدت زمان شش سال به طول انجامیده و به سه دوره سه ساله تحصیلی تقسیم میشود. هدف حال حاضر آموزش ابتدایی فراهم کردن آموزش مشترک برای تمامی کودکان اسپانیایی در زمینه کسب مهارتهای فرهنگی و دانش بیان شفاهی، خواندن، نوشتن و ریاضیات است مؤسسات آموزش ابتدایی از حداقل یک کلاس در سال تحصیلی برای ارائه و سه دوره مذکور برخوردارند.
هر گروه از دانشآموزان در طول هر دوره از یک معلم برخوردار میشوند. که باعنوان معلم مشاور فعالیت کرده و عهده دار مسئولیت برنامههای آموزشی جبرانی است.
پس از اعمال اصلاحات، همچنین معلمان جداگانهای برای دروس تربیت بدنی، زبانهای خارجی و موسیقی اختصاص مییابد.
● برنامههای آموزشی
پس از اعمال اصلاحات، برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی اسپانیا مطابق زمینههای دانش و تجربه دانشآموزان تنظیم میشود. در این راستا، برنامه مدرسهای سالانهای توسط MEC متناسب با حداقل شرایط برنامه مرکزی طراحی شده که در سطح ملی اجرا میشود.
از جمله برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی که گذراندن آن اجباری است میتوان به علوم طبیعی، علوم اجتماعی و فرهنگی، علوم هنری، تربیتبدنی، زبان و ادبیات، ریاضیات، فعالیتهای درسی جایگزین و زبانهای خارجی اشاره کرد.
در ساختار آموزش مدارس ابتدایی پس از اعمال اصلاحات، جوامع خود گردان برخوردار از دو زبان رسمی، (کاستیلی و زبان محلی) مجاز به اختصاص۱۰درصد از کل زمان تدریس به آموزش زبان محلی خود هستند.
یادگیری زبان خارجی از سال اول دوره دوم اجباری است که خود این ابتکار مهمی است چرا که در EGB یادگیری زبان خارحی پیش از سن یازده سالگی امکانپذیر نبود. تعیین و تعریف اهداف از پیش تعریف شده و ارزیابی مداوم دانشآموزان از طریق برگزاری آزمونهای متنوع و جامع با در نظر گرفتن زمینههای درسی مختلف، انجام ارزیابی مبتنی بر موفقیتهای تحصیلی دانشآموزان از جمله دستآوردهای ساختار آموزش ابتدایی اسپانیا پس از اعمال اصلاحات است.
ارتقای تحصیلی خودکار دانشآموزان از دورهای به دوره دیگر و عدم توقف کامل آنان در یک مرحله آموزشی پیش از یک دوره از جمله دیگر دستآوردهای آموزش نوین ابتدایی به شمار میآید.
● آموزش متوسطه
آموزش متوسطه برای نخستین بار در سال ۱۹۵۷ میلادی با این نام برقرار شد. این دوره آموزش مشتمل بردوره آموزش شش ساله مبتنی بر دروس عمومی، کاربردی، و حرفهای و صنعتی است. بین سالهای ۱۸۷۴ تا ۱۹۳۳ تغییرات عمدهای در این سیستم بهوجود آمد و سیستم جدیدی جایگزین آن شد. در این اثناء، بحثهایی پیرامون مبارزات برای آزادی سیاسی و آموزشی صورت گرفت و قوانین آموزشی بسته به جنبشهای سیاسی دولت وقت طراحی میشد.
از جمله تغییرات عمده میتوان به ارزیابی شایستگیهای معلمان مراکز آموزش متوسطه و سازماندهی مجدد دورههای پیشدانشگاهی اشاره کرد. آموزش متوسطه خود بر آموزش دو مرحلهای سه ساله مشتمل میشود. سن معمول دانشآموزان در مرحله اول آموزش متوسطه ۱۲ تا ۱۴سال و طی مرحله دوم ۱۴ تا ۱۶سال است.
گروههای کلاسی براساس سطوح سنی منظم میشوند. از این روی، مؤسسات در گروه بندی دانشآموزان به صورت آزاد و براساس معیارهای موردنظر خود عمل میکنند.
● آموزش متوسطه پیش از اصلاحات
طی دوره پیش از اصلاحات، واژه اسپانیایی Ensenanzas Medias به دوره آموزشی پس از مقطع آموزش پایه معادل آموزش تکمیلی متوسطه یاد میشد. بر طبق قانون مصوب ۱۹۷۰ دوره آموزشی Ensenanzas Medias خود بر دو گروه به شرح زیر مشتمل میشد.
۱) (BUP) آموزش مستمر سطح تکمیلی متوسطه طی مدت زمان سه سال برای آماده کردن دانشآموزان ردههای سنی ۱۴ تا ۱۷ سال به منظور ورود به دانشگاه علاوه بر دوره سه ساله فوق، دوره توجیهی دانشگاهی یکساله بودند، طی این دوره همچنین دانشآموزان برای دستیابی به فرصتهای استخدامی آموزش میدیدند. این سیستم در سال تحصیلی ۱۹۷۶-۱۹۷۵ اجرا شد.
۲) (FP) دوره آموزشی حرفهای که خود بر دو سطح به شرح زیر مشتمل میشد:
(FPI) دوره آموزشی سه ساله ویژه افراد ردههای سنی چهارده تا شانزده سال و دوره FPII سه ساله ویژه ردههای سنی شانزده تا نوزده سال.
هدف FP قادر کردن دانشآموزان به تمرین فنون خاص درحرفه انتخابی آنان بود. علاوه براین، دورههای آموزش شبانه FPI برای دانشآموزان شاغل بالای رده سنی۱۶ سال و در FPII برای شاگردان ساغل بالای رده سنی ۱۸ سال و به منظور پذیرش درBUP، برخورداری از مدرک پایانی تحصیلات الزامی بود. در این اثنا، پیگیری دورههای BUP و COU به صورت دورههای روزانه یا شبانه در مؤسسات آموزشی ویا به صورت آموزش از راه دور امکانپذیر بود.
جوایز ویژهای برای MEC تشویق دانشآموزان کم درآمد به ادامه تحصیل در این سطح وجود داشت که متناسب با در آمد خانواده و موفقیت تحصیلی آنان به صورت تأمین هزینه ایاب و ذهاب و کتابهای درسی و غیره اعطا میشد.
● برنامههای آموزشی
تا پیش از اصلاحات، برنامههای درسی سالهای اول ودوم BUP برای تمامی دانشآموزان یکسان بود. برنامههای آموزشی دراین اثنا بر دروس ادبیات اسپانیایی، زبان خارجی، ریاضیات، تربیت بدنی، علوم مذهبی، اخلاق، علوم طبیعی، تاریخ تمدن و هنر، موسیقی، طراحی (سال اول)، فیزیک و شیمی، انسان و جغرافیای اقتصادی، زبان لاتین و آموزش فنی و حرفهای (سال دوم) مشتمل میشد. دروس زبانهای خارجی، تاریخ و جغرافیا (شامل تعلیمات مدنی) آموزش فنی و حرفهای، تربیت بدنی، علوم مذهبی و اخلاق و فلسفه نیز به عنوان دروس مشترک به دانشآموزان ارائه میشد. در این اثنا، دانشآموزان ملزم به انتخاب سه درس از میان (زبان و ادبیات اسپانیایی، زبان لاتین، زبان یونانی و ریاضیات) و یا به (زبان و ادبیات اسپانیایی، علوم طبیعی، فیزیک، شیمی و ریاضیات) بودند.
● آموزش متوسطه پس از اصلاحات
پس از اعمال اصلاحات در ساختار آموزش متوسطه، آموزش اجباری به سن شانزده سالگی افزایش یافته و ساختار آموزش متوسطه به صورت زیر ارائه شد:
ـ آموزش اجباری متوسطه بین ردههای سنی دوازده تا شانزده سال.
ـ Bachillerato بین ردههای سنی ۱۶ تا ۱۸سال.
ـ آموزش فنی سطح میانه بین ردههای سنی۱۶ تا ۱۸سال.
در این اثنا، آموزش متوسطه اجباری بر دو سال آخر آموزش پیش از اصلاحات EGB) بین ردههای سنی۱۲ تا ۱۴ سال) و دو سال اول پیش از اصلاحات (بین ردههای سنی چهارده تا شانزده سال Ensenanzas Medias) مشتمل شود. هدف از افزایش سن آموزش اجباری به ۱۶ سال نه فقط ارائه آموزش عمومی به تمامی دانشآموزان اسپانیایی، بلکه از میان برداشتن گروه بندی دانشآموزان و امکان برخورداری آزاد دانشآموزان از حضور در بازار کار بوده است.
پس از اعمال اصلاحات، آموزش اجباری متوسطه خود به دو دورة آموزشی دو ساله، بین سنین دوازده تا ۱۴ و ۱۴ تا ۱۶ سال تقسیم میشود. دسترسی به این مرحله با پایان دوره ابتدایی خود به خود میسر است. ازجمله هدفهای اصلی این دوره میتوان به پایان تحصیلات اجباری و دسترسی به فرصتهای شغلی و آماده کردن دانشآموزان برای برخورداری از برنامههای آموزش عالی است. حداکثر تعداد دانشآموزان هر کلاس که براساس رده سنی گروه بندی میشوند به۳۰ نفر میرسد.
● برنامههای آموزشی
پس از اعمال اصلاحات، برنامههای درسی مقطع متوسطه به طریقی مشابه با آموزش ابتدایی تنظیم میشود. اگرچه طی این مرحله، یادگیری موضوعات درسی محدود زیر پوشش قرار گرفته، دروس اختیاری به تدریج معرفی میشوند.
اما هدف اطمینان از تنوع برنامههای آموزشی بدون کنار گذاردن اصل کلی آموزش منسجم است. طی این دوره همچنین آموزش حرفهای پایه به شکل آموزش فنی عمومی به تمامی دانشآموزان ارائه میشود.
که برآموزش فنون مختلف و احراز فرصتهای شغلی منتهی میشود. ازجمله برنامههای آموزشی اجباری مقطع متوسطه پس از اعمال اصلاحات در ساختار این مقطع میتوان به دروس علوم اجتماعی، جغرافیا و تاریخ، تربیت بدنی، زبان کاستیلی، زبان و ادبیات ویژه جوامع خودگردان، زبان خارجی، ریاضیات مذهب کاتولیک، فعالیتهای درسی جایگزین، علوم طبیعی، هنرهای تجسمی، موسیقی و فناوری اشاره کرد. سال آخر مقطع متوسطه، دانشآموزان ملزم به انتخاب دو گزینه از زمینههای درسی فوق هستند.
● اهداف آموزشی
از جمله مهمترین اهداف مراکز آموزش متوسطه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ آموزش مهارتهای پیشرفته به دانشآموزان برای ارتقاء حس مسئولیتپذیری و آماده کردن آنان برای فعالیت در بازار کار در مراکز حرفهای یا حضور در مراکز دانشگاهی.
▪ تفکیک تدریجی رشتههای تحصیلی برای هر چه تخصصیتر کردن شاخههای آموزشی.
▪ افزایش قدرت درک و بیان صحیح موضوعات به صورت شفاهی و کتبی.
برخلاف مقطع آموزش پایه در مقطع آموزش متوسطه، جوامع مستقل و محلی از مسئولیت طراحی و تدوین برنامهها و دورههای آموزش متوسطه برخوردار نبوده و این مهم در سطح ملی و توسط وزارت آموزش صورت میپذیرد. مؤسسات آموزش متوسطه نیز به تطبیق دورههای آموزشی خود با زمینههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میپردازند. از جمله برنامههای آموزشی اجباری مقطع آموزش متوسطه میتوان به دروس علوم طبیعی،تربیت بدنی، آموزش بصری، علوم اجتماعی، تاریخ، جغرافیا، زبانهای خارجی، زبان و ادبیات پیشرفته اسپانیولی، ریاضیات، موسیقی، علوم مذهبی و اطلاع رسانی تکنولوژیک اشاره کرد.
● سال تحصیلی
سال تحصیلی در مراکز آموزش متوسطه از نیمه دوم سپتامبر آغاز میشود و تا هفته پایانی ژانویه به طول میانجامد. تعداد روزهای درسی مراکز آموزش متوسطه ۱۷۵ روز است. از جمله مهمترین تعطیلات مراکز آموزش متوسطه نیزمیتوان به تعطیلات دو هفتهای تابستانی، تعطیلات دو هفتهای کریسمس و تعطیلات ده روزه عید پاک اشاره کرد.
مدلهای آموزش متوسطه، باید مطابق با نیازهای دانشآموزان بوده و به پرورش تواناییها و حضور در تیمهای کاری و آموزشی منجر شود. این مدلها باید به تشریح مبانی واقعی واصولی روشهای علمی همت گمارند.
● ارزیابی تحصیلی
در سیستم آموزش متوسطه باید ارزیابی بصورت کلی و تدریجی صورت گیرد، فرآیند ارزیابی تحصیلی به عنوان بخش اصلی از فرآیند یادگیری به حساب میآید که در آن مهارتهای عمومی آموزشی و دانشآموزان ارزیابی میشوند.
سیستم ارزیابی تحصیلی در مدارس متوسطه کل کشور به اجرا گذارده میشود. ارزیابی تحصیلی از ماهیتی عمومی در جوامع مستقل برخوردار است بهطوری که این جوامع با قوانین مربوطه خویش به ارزیابی تحصیلی مراکز آموزش متوسطه مبادرت میکنند.
علاوه براین اهداف ومعیار ارزیابی باید با زمینههای کاری مؤسسات آموزشی منطبق بوده و بر ویژگیهای دانشآموزان نیز مشتمل شود.
در مقابل والدین دانشآموزان نیز ملزم به دریافت اطلاعات منظم درخصوص روند پیشرفت تحصیلی فرزندان خود به واسطه دریافت گزارشهای مکتوب از مدارس هستند.
این گزارشها هر سه ماه یک بار ارائه میشود. به طور کلی میتوان گفت که ارزیابی عملکرد دانشآموزان مقطع متوسطه برعهده تیمی از معلمان و به سرپرستی بخش مشاوره تحصیلی مدارس و با همکاری مستمر والدین صورت میپذیرد. اطلاعات مربوط به فرآیند ارزیابی باید شامل شرح حال تحصیلی هر دانشآموز باشد. نتایج ارزیابی تحت عناوین نارضایت بخش، براساس نارضایت بخش، خوب، خیلی خوب و عالی به اطلاع دانشآموزان و والدین میرسد.
● ارتقاء تحصیلی
در مقطع آموزش متوسطه، ارتقاء دانشآموزان نتیجه نهایی فرآیند ارزیابی تحصیلی است که پس از نخستین مرحله تحصیل و در هربخش از مرحله دوم تحصیل مورد توجه قرار میگیرد. روند تصمیمگیری برای ارتقاء تحصیلی دانشآموزان روند مشترکی است که در آن توانایی تحصیلی دانشآموزان و نمرات تحصیلی آنان مورد ارزیابی نهایی قرار میگیرد. آن دسته از دانشآموزانی که از تواناییهای لازم طی مقطع آموزش پایه (مقطع مقدماتی متوسطه) برخوردار نشدهاند ملزم به تکرار پایه تحصیلی برای مدت یک سال و حداکثر دو سال طی کل دوران آموزش پایه هستند. در فرآیند تصمیم گیری در خصوص تکرار پایه تحــصیلی، دید گاه های دانشآموزان و والدین آنان مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و مشاوران تحصیلی به ارائه راهنماییها و حمایت از دانشآموزان در این زمینه مبادرت میکنند. در طول مقطع آموزش متوسطه، خدمات مشاوره تحصیلی (یک ساعت در هفته) به دانشآموزان ارائه میشود.
● گواهینامههای آموزشی
پس از پایان دوره آموزشی متوسطه، فارغالتحصیلان به دریافت مدرک دیپلم نائل میآیند که برای ارزیابی دورههای پیشدانشگاهی و آموزش فنیوحرفهای تخصصی الزامی است.
در طول دوره آموزش متوسطه دانشآموزان به فراگیری آموزشهای حرفهای و پایه مشتمل برحوزههای درسی سنتی با ابعاد عملی و حرفهای مبادرت میکنند. آموزش حرفهای پایه نیز خود بر آموزش تکنولوژی عمومی که علوم عملی وتکنیکهای مختلف را پوشش نمی دهد اما به درک صحیح دانشآموزان از محیطهای کاری و اجتماعی میانجامد و موضوعات درسی که ارتقاء دهنده دانش تجربی وحرفهای تا کید دارد.
دوره برنامههای اجتماعی دانشآموزان مقطع متوسطه بر دوره شش ماهه تا دو ساله نظری مشتمل میشود. حضور بیش از ۲۰ دانشآموزان در هر کلاس طی این دوره مجاز نیست.
● مقطع آموزش تکمیلی متوسطه
در آموزش تکمیلی متوسطه نیز، آموزش عمومی و نظری و آموزش حرفهای به دانشآموزان ارائه میشود. طبق برنامه LOGES از مقطع تکمیلی متوسطه با عنوان دوره پیش دانشگاهی یاد میشود که طی دو سال تحصیلی رده سنی شانزده سال به صورت غیر اجباری ارائه میشود.
مراکز آموزش متوسطه تکمیلی ملزم به برخورداری از حداقل چهار کلاس درسی، تسهیلات تکنولوژیک آموزشی نظیر اتاق ویژه کامپیوتر، ورزشگاه و کتابخانه تخصصی هستند. این موسسات همچنین مجهز به امکانات ویژه برای ارائه آموزش پیش دانشگاهی هستند که به تعداد حداکثر۳۳ نفر در هر کلاس ارائه میشود. زمانی که نرخ تقاضای ثبت نام در مراکز تکمیلی متوسطه بیش از عرضه باشد، هر موسسهای براساس برنامهLODE از حق تقدم پذیرش دانش آموختگان مراکز عمومی برخوردار میشود. برنامه LOPEG و قوانین ویژه جوامع مستقل نیز خود مکمل قانون LODE هستند. برای ورود به مراکز پیشدانشگاهی ارائه مدرک تحصیلی الزامی است. در این راستا، از دانشآموزان برخوردار از مدارک هنری نیز در مراکز پیشدانشگاهی هنری ثبت نام به عمل میآید. از جمله مهمترین شرایط لازم برای ثبت نام در دورهای پیش دانشگاهی میتوان به قبولی در آزمون نهایی سال دوم متوسطه اشاره کرد. از آندسته دانشآموزانی که از مدرک آموزش حرفهای، مدارک هنری و مدرک تکنسین حرفهای ویژه برخوردار باشند. نیز دردوره پیش دانشگاهی ثبتنام به عمل میآید.
● اهداف آموزشی
مراکز پیش دانشگاهی تحت برنامه LOGSE تکمیلکننده مقطع آموزش متوسطه محسوب میشوند. طی این دوره آموزشی بر بهبود تواناییهای دانشآموزان اعم از آشنایی با احکام اسپانیا، زبان رسمی و تسلط کافی بر زبان خارجی، قدرت تجزیه و تحلیل مسائل، درک ریشههای تحقیق و آگاهی از علوم تکنولوژی و بهرهگیری از آموزش فیزیکی وجسمی در جهت ارتقاء توانمندیهای شخصی و بهبود احساسات هنری تأکید میشود. از جمله مهمترین اهداف مراکز پیش دانشگاهی نیز میتوان به ترغیب دانشآموزان برای مبادرت به تحصیل در مراکز دانشگاهی، ارتقاء آموزشهای حرفهای و بررسی و تأمین نیازمندیهای انسانی بازار کار اشاره کرد.
● آموزش پیش دانشگاهی
برنامه LOGSEبر اجرای انواع مدلهای مختلف آموزش پیش دانشگاهی (علوم هنر، علوم طبیعی، بهداشت، علوم اجتماعی، انسانی وتکنولوژی ) و قدرت اعطایی دولت در جهت اصلاح و تعدیل برنامههای آموزشی این مراکز با جوامع مستقل تأکید دارد.
با تصویب قانون سلطنتی سال ۱۹۹۱، ساختار پایهای دوره پیش دانشگاهی بنیان گرفته و حوزههای درسی این دوره مشخص شد. حداقل دوره تحصیلی نیز در دسامبر۲۰۰۰ مورد تعدیل و اصلاح قرار گرفت. از جمله دروس مشترک دورههای پیش دانشگاهی میتوان به دروس آموزش فیزیک، فلسفه، تاریخ، زبان اسپانیایی، زبان وادبیات رسمی جوامع مستقل و زبان خارجی اشاره کرد.
ازجمله اصلاحاتی که در برنامههای آموزشی مراکز پیش دانشگاهی به وقوع پیوسته است میتوان به گنجاندن دروس علوم طبیعی و بهداشت، تکنولوژی، تاریخ، موسیقی و حذف درس تاریخ فلسفه اشاره کرد. براین اساس دانشآموزان طی سال اول ملزم به گذراندن چهار درس مشترک هستند.
سه درس به انتخاب مرکز پیش دانشگاهی و فقط یک درس به اختیار دانشآموز است.. در سال دوم نیز دانش آموزان مجاز به انتخاب سه درس مشترک و دو درس غیرمشترکند. که سه درس توسط مراکز پیش دانشگاهی و دو درس به صورت اختیاری انتخاب میشود. در سراسر کشور آموزش مذهب کاتولیک و یا دیگر مذاهب فقط از سوی مؤسسات ارائه میشود. این آموزشها اختیاری است و دانشآموزان از حق انتخاب فعالیتهای جایگزینی به جای آن برخوردارند.
● اهداف آموزشی
▪ پرورش ظرفیت یادگیری دانشآموزان.
▪ انجام فعالیتهای گروهی.
▪ بهرهگیری از روشهای تحقیقی در حوزه آموزش.
▪ برقراری هماهنگی میان متدهای آموزشی متناسب با حوزههای درسی.
▪ بهرهگیری از کامپیوتر و تکنیکهای کامپیوتری در کلاس برای ارتقاء برنامههای درسی به واسطه بهرهگیری از امکانات تکنولوژیک.
آندسته از دانشآموزانی که دوره پیشدانشگاهی را با موفقیت پشت سر میگذراند موفق به اخذ مدرک BACHILLER میشوند که در آن میانگین نمرات تحصیلی آنان موجود است. فقط دانشآموزانی که تمامی حوزههای درسی این دوره را پشت سرگذارند به احراز این مدرک نائل میشوند. مدرک تحصیلی فوق شرط اصلی برای ورود به مراکز پیشرفته آموزش حرفهای و مراکز آموزش عالی است. این درحالی است که در ورود به دانشگاه دانشآموزان ملزم به قبولی در آزمون نیز هستند.
● مراکز پیشدانشگاهی بین المللی
این نوع از آموزش برای تمامی دانشآموزان اسپانیایی فراهم نیامده و تنها در مدارس عمومی وخصوصی خاص ارائه میشود. مراکز بین المللی پیشدانشگاهی بعنوان مراکز آموزش مقدماتی برای ورود به مراکز آموزش عالی با دوره تحصیلی قابل شناسایی است. این نوع مراکز آموزشی در اسپانیا در اقلیت بوده و فقط درچند موسسه عمومی وخصوصی که توسط مراکز بینالمللی پیشدانشگاهی و دانشکدههای خارجی مستقر در اسپانیا احداث میشوند، وجود دارد.
● مدارس زبان
در این مراکز به صورت ویژه بر آزمون زبانهای رسمی کشور، زبانهای اروپایی، زبانهای آسیایی وعربی تأکید میشود آموزشها به دانشآموزان رده سنی چهارده ارائه میشود. چنین تحصیلاتی خود به دو سطح تقسیم میشود. سطح اول از ماهیت ابزاری برخوردار بوده و به ارائه حق انتخاب علوم زبانی به دانشآموزان و تأکید بردرک بیان آن بهصورت کتبی و شفاهی میپردازد. سطح دوم آموزش در طول پنج سال مشتمل بر دو مرحله ارائه میشود. طی مرحله دوم آموزش، به دانشآموزان بعنوان مترجم، مبنای حرفهای تأکید میشود. با این حال قوانین فقط طی مرحله اول بطور کامل در مدارس رسمی آموزش زبان به مورد اجرا گذارده میشوند. از جمله زبانهای رایجی که در اسپانیا ارائه میشود میتوان به زبانهای اسپانیولی، زبان فنلاندی، ایرلندی، سوئدی وکرهای که بصورت تجربی آموزش داده شده و پایه نظری ندارند، اشاره کرد.
● پذیرش تحصیلی
برای ثبتنام در مرحله مقدماتی، برخورداری دانشآموزان از مدرک ESO از آموزش متوسطه الزامی است، علاوه براین، پیش از ورود به مدارس زبان آزمون تعیین سطح زبان، از دانشآموزان به عمل میآید. برای ورود به مرحله پیشرفته (سطح دوم) آموزش زبان نیز موفقیت در آزمون سطح یک و احراز گواهینامه پایان دوره الزامی است.
● اهداف آموزشی
▪ افزایش قابلیت دانشآموزان در کسب آموزش زبانهای مختلف و توانایی کامل در ابراز آن به صورت کتبی و شفاهی.
▪ بهرهگیری از زبانها به عنوان ابزار ارتباطی در زندگی روزانه و کسب اطلاعات از منابع مختلف و رسانههای بینالمللی.
▪ شناخت و بهرهگیری از جنبههای مختلف زبانی به ویژه خبر فرهنگی زبانهای خارجی.
▪ ارتقاء توانایی دانشآموزان در بهرهگیری از موقعیتهای زبانی مختلف به صورت شفاهی و کتبی.
● دورههای آموزشی
مرحله اول آموزش زبان به دو مرحله مقدماتی (حدود سه سال) و مرحله پیشرفته (حدود دو سال با حداقل زمان کلاس ۳۶۰ تا ۲۴۰ ساعت) تقسیم میشود. از جمله برنامههای درسی دورههای مذکور میتوان به الفاظ، ترکیب، اصوات و اشکال زبانی اشاره کرد. دوره اصلی تحصیلی مرحله اول خصوصاً در آموزش زبان خارجی توسط دولـت در کل کشور به مورد اجرا گذارده می شود و بطور پیوسته در جوامع مستقل با توجه به معیارهای ویژه مورد نیاز آن جوامع مورد انطباق قرار میگیرد.
پس از برگزاری آزمون، دانشآموزانی که مرحله اول را به پایان رسانده اند و موفق به اخذ مدرک میشوند. آن دسته از دانشآموزانی که موفق به گذراندن نه واحد درسی میشوند. به احراز مدرک مقدماتی زبان از مدارس رسمی زبان نائل میآیند.
● آموزش فنی و حرفهای
آموزش حرفهای پایه که بخشی از دوره پیشدانشگاهی است، خود بر آموزش مقدماتی حرفهای و عملی با هدف ترغیب و پرورش دانشآموزان در راهیابی به بازار کار مشتمل میشود. دانشآموزان در این دوره با رشتههای ویژه و درک فعالیتهای بهرهور در بازار کار آشنایی مییابند.
از این دوره آموزشی که بر ارائه آموزش حرفهای رسمی تحت سیستم آموزش متوسطه تأکید دارد با عنوان CEDEFOP یاد میشود. آموزش حرفهای که در برنامه LOGGSE مورد تأکید قرار گرفته است از دو سطح آموزشی مشتمل بر آموزش حرفهای متوسطه و آموزش پیشرفته مشتمل میشود. آموزش حرفهای متوسطه از سال تحصیلی ۲۰۰۰ و آموزش حرفهای پیشرفته نیز از سال تحصیلی ۲۰۰۲ کاملاً مورد اجرا قرار گرفته است. این درحالی است که ارائه و اجرای آموزش حرفهای در قالب برنامه آموزش عمومی از سال ۱۹۷۰مورد تأکید قرار گرفته و خود بر دو سطح FPI و FPII مشتمل میشود. بخش FPII نیز شامل دو بخش آموزشی (آموزش عمومی دو ساله و آموزشی تخصصی ـ عملی سه ساله) است. در حال حاضرفقط در سال دوم FPII آموزش عمومی و در سال سوم FPII آموزش تخصصی ارائه میشود. زمانیکه که نرخ تقاضای ثبت نامی بیشتر از مراکز آموزشی موجود باشد، از معیار معینی با عنوان اعطای حق تقدم به دانشآموزان مدارس عمومی و مراکزاستانی استفاده میشود. علاوه براین دانشآموزان مراکز آموزش حرفهای ملزم به گذراندن آموزشهای نظری، برخورداری از ۱۸ سال تمام و ارائه مدرک مستند دال بر برخورداری از یک سال تجربه کاری در رشته تحصیلی مربوطه هستند. مدت زمان دورههای آموزش حرفهای از ۱۳۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت آموزشی طی دوره آموزش یکو نیم تا دو سال متغیر میباشد.
● اهداف آموزشی
▪ برقراری ارتباط مستحکم میان سیستم آموزشی و بازار کار.
▪ دستیابی دانشآموزان به درک صحیح از رشته تحصیلی خود متناسب با ارائه صحیح آن در حوزههای کاری.
▪ دستیابی دانشآموزان به مکانیزمهای موجود در بازار کار.
▪ دستیابی دانشآموزان به نوعی اعتماد حرفهای در کار تخصصی خود.
● توسعه آموزشی
اجرای برنامهLOGSE به نوبه خود به بهبود و تجدید مفاهیم آموزش حرفهای منجر شده است. از این روی، وزارت آموزش و فرهنگ و جوامع مستقل به همکاری با متخصصان حوزه کار برای تقویت زمینه فرایند آموزشی و استخدام فارغالتحصیلان مراکز آموزش حرفهای مبادرت میکنند.
نخستین گام در راستای نیل به چنین اهدافی، در راستای کمک به تشریح ساختار عمومی و سازماندهی آموزش حرفهای است. به این ترتیب مدارک مختلف و ارتباط آنها با دورههای تحصیلی در کل کشور مشخص شده است. مؤسسات آموزشی نیز ملزم به توسعه چنین دورههای تحصیلی از طریق ارائه دورههای تحصیلی سالانه PROYECTOهستند. اهداف، محتوی رشتهها، معیار ارزیابی، روشها و توالی آنها باید با ویژگیهای دانشآموزان و امکانات آموزشی جامعه در ارتباط باشد. دولت نیز به تجدید نظر و ارتقاء سطح آموزش حرفهای و کسب اطمینان از تطابق تغییرات با ویژگیهای حرفهای میپردازد.
● حوزههای آموزشی
CICLOS FORMATIVS در دو بخش تئوری و عملی سازماندهی شده است که طول مدت اجرای آن بستگی به ماهیت مهارتهای حرفهای و جزئیات دارد. CICLOS FORMATIVS از یک واحد یا مکان آموزشی و مشاورهای از دروههای تحصیلی مشتمل بر آموزش ضمن خدمت برخوردار میباشند که دانشآموزان را قادر به بهبود کار وکسب تجربههای ضروری کاری میکند. این دوره تحصیلی اجباری و دورهای است که در آن دانشآموزان در محیطهای کاری واقعی به فعالیت میپردازند.
چنین محیطهای کاری از شرکتها و دیگر موسسات حرفهای شامل میشود. که به ارائه فعالیتهای بهرهور و فعالیتهای ورای آموزشهای مدرسهای میپردازند که به نوبه خود به یادگیری مفاهیم جدید کاری توسط دانشآموزان منتهی میشود.
طول آموزش حرفهای متوسطه آموزش ۱۳۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت و آموزش ضمن خدمت بر۳۰۰ تا ۷۰۰ ساعت آموزشی مشتمل میشود که با فعالیتهایی در محیطهای واقعی کار در ارتباط است.
● ارتقاء تحصیلی
آندسته از دانشآموزانی که سال اول را به پایان رساندهاند اما در تمامی واحدهای درسی خود قبول نشدهاند میتوانند به سال دوم بروند که در این صورت تعداد ساعات درسی آنان افزایش مییابد. دلیل این امر آن است که دانشآموزان ملزم به گذراندن تمامی برنامههای آموزشی تعیین شده هستند. در سیستمهایی که به کلاس و حضور در آن توجه میکنند نیاز دارند که فعالیتهای برنامهریزی شده را در سه زمان تکرار کنند و آنها ممکن است فقط یک امتحان پایانی در هر بخش برگزار نمایند. که هر واحد شامل چهار بخش مشتمل بر دو جلسه آزمون منظم و دو جلسه آزمون فوقالعاده است. مشاوره تحصیلی بخش کاملی از فعالیتهای آموزشی است از این روی هر گروه از دانشآموزان از یک معلم مشاور که عهدهدار مسئولیت ارزیابی دانشآموزان و مشاوره با آنان است، برخوردارند.
به آندسته از دانشآموزان که موفق به پایان سطوح آموزش حرفهای و تخصصی شدهاند مدرک تکنسین اعطا میشود. این مدرک شرط لازم برای حضور دانشآموزان در دوره پیشدانشگاهی است.
این مدرک دانشآموزان را به ادامه تحصیلات تخصصی خود در سطوحی چون آموزش علوم هنری و آموزش زبان قادر میسازد. اعتبار کسب شده از طریق مدرک تکنسین موجب میشود که آنان بتوانند در سطوح پیشرفته CICLOS FORMATIVSثبتنام کنند.
● حمایتهای آموزشی
جوامع مستقل بر معیارهای تحصیلی وانطباق آن با نیازهای ویژه دانشآموزان تأکید میکنند در این زمینه با کمک به آموزش حرفهای وتخصصی به انضمام تشریح امکان انطباق با واحدهای رسمی و استاندارد آموزش حرفهای مساعدتهایی انجام میگیرد. به این منظور بخشهای مشاوره تحصیلی به مشورتهای آموزشی مطابق با مأموریتهای آموزشی و تعلیمی خود میپردازند.
آموزش حرفهای و تخصصی پیشرفته پس از موفقیت در دوره پیشدانشگاهی در قالب برنامه LOGSE و یا پذیرش در آزمون ورودی صورت میگیرد. آموزش حرفهای و تخصصی پیشرفته خود بر بخشهایی از CICLO FORMATIVEطی دوره زمانی متغیری و ترکیبی از حوزههای آموزش عملی و علمی در ارتباط با رشتههای حرفهای مشتمل میشود.
پذیرش دانشجو در دورههای عالی آموزش حرفهای و تخصصی به دو روش زیر صورت میپذیرد.
۱) پذیرش مستقیم دانشجو که برخورداری از مدرک علمیBACHILLER در آن ضروری است.
۲) پذیرش دانشجو به واسطه حضور وی در آزمون برگزار شده توسط جوامع مستقل با هــدف جذب افراد با استعداد متناسب با اهــداف مراکز پیــشدانشگاهی و مـهارتهای مورد نیاز بخشهای آموزشی CICLO FORMATIVE مطابق با رشتههای تخصصی است. آن دسته از افرادی که از تجارب کاری در زمینهای حرفهای برخوردار باشند.
از حضور در بخشی از آزمون معاف میشوند. از آندسته افرادی که از مدرک معتبر تکنسین حرفهای برخوردارند در سطح پیشرفتهCICLOFORMATIVE ثبت نام به عمل میآید.
از جمله مهمترین اهداف آموزش عالی حرفهای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ کسب تواناییهای حرفهای توسط دانشآموزان و درک سازماندهی و ویژگیهای این نوع از آموزش مطابق با بازده و مکانیزمهای حرفهای.
▪ کسب علوم ضروری و مهارتهای لازم برای انجام فعالیتهای بیخطر حرفهای و مواجهه مناسب دانشجویان با موقعیتهای حرفهای.
▪ کمک به شخصیت حرفهای دانشجویان وارتقاء انگیزه کاری آنان در جهت یادگیری هر چه بیشتر و انطباق خود با تغییرات احتمالی محیط کاری.
به آندسته از دانشجویان که موفق به پایان دوره آموزشی حرفهای و تخصصی میشوند، مدرک سرپرستی تکنسین فنی اعطا میشود که بالاترین مدرک حرفهای به شمار میآید. با برخورداری از این مدرک دانشجویان میتوانند بدون شرکت در آزمون ورودی به ادامه تحصیل در رشتههای مرتبط با حرفه تخصصی خود در مراکز دانشگاهی مبادرت کنند.
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif روزنامه اطلاعات ( www.ettelaat.com (http://www.ettelaat.com) )